چیرامن مسجد

چیرامان  جامع مسجد
تجدید کردہ چیرامان  جامع مسجد
بنیادی معلومات
مقام	پراؤر – کوڈنگلور شاہ راہ اُتے، NH-17، میتالا، کوڈنگلور
متناسقات	10.22°N 76.194°E / 10.22; 76.194
مذہبی انتساب	اسلام
ضلع	ضلع ترشور
ریاست	کیرالا
ملک	بھارت
مذہبی جاں تنظیمی حالت	مسجد
تعمیراتی تفصیلات
طرز تعمیر	قدیم کیرالائی فنِ تعمیر
سن تکمیل	629 عیسوی
لمبائی	۶۱ میٹر (۲۰۰ فٹ)
چوڑائی	۲۴ میٹر (۷۹ فٹ)

چیرامان  جامع مسجد مٹھالہ  ایہ کوڈنگلور تلک ، ترشور ضلع ، ریاست کیرالا ، بھارت وچ واقع اے۔اک روایت دے مطابق ایہ 629 ء وچ تعمیر ہوئی ، چنانچہ اسنوں ہندستان دی پہلی تے برصغیر دی قدیم ترین مسجد وی تصور کیتی جاندی اے – اسنوں کابل نال تعلق رکھنے والے آزاد کردہ فارسی غلام تے مشہور تابعی حضرت مالک بن دینارؒ نے چیرمن پرومل دے حکم نال تعمیر کرایا ۔اُس زمانے دے کیرلائی فنِ تعمیر اُتے ایہ مسجد بنائی گئی۔  جو چیرا  بادشاہت  سی اج کل جس علاقے نوں کیرالہ کہیا جاندا اے-اس مسجد دے بارے وچ ایہ وی منیا جاندا اے کہ ایہ 11واں صدی وچ دوبارہ تعمیر کیتی گئی- بوہت سارے نو مسلم ایتھے ای توں اسلام وچ باقاعدہ شمولیت تے کلمہ پڑھائی ایتھے ای کر دے نیں چیرامان جامع مسجد بھارت دی پہلی جامع مسجد اے۔ بھارت وچ پہلی نمازِ جمعہ ایتھے ای ادا کیتی گئی۔

حکایت تے تریخ

حکایت دے مطابق چیرامن پرومل(چیرامان پرومل  ، چیرا بادشاہاں دا لقب ہویا کردا سی) نے شق القمر (چاند دے دو ٹکڑے ہُندے ) دیکھیا ،  اوہ معجزہ رسول ﷺ دیکھیا جس دا ذکر قرآن وچ وی اے ، جدوں مکہ دے مشرکاں نے رسول ﷺ توں معجزہ طلب  کیتا سی -   ششدر یرامن پرومل نے اس واقعے دی اپنے  نجومیاں توں تصدیق کیتی ، لیکن اس دی سمجھ وچ نہ آیا کہ اس دا مطلب کیہ سی- عرب تاجر اس وقت دی سرگرم عالمی بندرگاہ  مالابار پہنچے سن تے بادشاہ دے دربار وچ سیلون جانے دی اجازت  لینے آئے، گفتگو دے دوران  بادشاہ نوں رسول ﷺ دے بارے وچ علم ہویا، اس نے اپنے بیٹے نوں   والی تخت بنا کے عرب تاجراں دے نال خود رسول ﷺ نال ملنے گیا-جدوں اوہ ادرک دا اچار لیکے خدمتِ رسول ﷺ  وچ حجاز پہنچیا  تے قبول اسلام کیتا- چیرامن پرومل نے مشہور تابعی حضرت مالک بن دینارؒ نوں  خط دیکے کوڈنگلور اپنے  بیٹے دے کول بھیجیا، تے  بدھمندر نوں مسجد بنانے دی ہدایت کیتی- چیرامن پرومل دی مناسبت توں اس مسجد دا ناں چیرامن مسجد پیا۔اس زبانی حکایت وچ بوہت تغیر پایا جاندا اے ، ایہ وی حکایت اے کہ  چیرمن پرومل  مالدیپ دے بادشاہ دی زیارت دے دوران چاند دے ٹکڑے ہونے دی  گفتگو کیتی ، دوناں نے مکہ جاکے حقیقت جاننے دی ٹھانی-  کیرلا دے سماجی مؤرخ سیونندامندیرام نرائن سداسویین  دا مننا اے چیرامن پرومل اس ساری حکایت نال کوئی تعلق ای نئيں، چاند نوں دیکھنے والا اصل مالدیپ دا بادشاہ سی، جسدے شہر مالی  نوں ملابار سمجھیا جاندا رہیا- پر  مالی مالدیپ دا شہر نئيں اوہ تے فریقی ملک اے مالدیپ دا شہر تے مالے اے-بھارتی مؤرخ متائل گووندامینن سنکارا نرائن  کہندے نیں ایسی کوئی وجہ نئيں کہ چیرا بادشاہ دے مکہ جاکے قبول اسلام دی حکایت نوں رد کیتا جائے،کیونجے ایہ نہ صرف مسلم سرگزشتاں  وچ ملدی  اے بلکہ براہمن سرگزشتاں وچ وی ایسا ملیا جسنوں کیرالولپتی[۱] ،  جس نال ایسی کہانی گھڑنے دی کوئی امید نہیں تے نہ ای ایہ ایسا کرنے نال برہمن تے ہندوآں دی شہرت بڑھاندی اے-

طرزِ تعمیر

پرانی مسجد دا ڈھانچہ

قدیم کیرالائی فنِ تعمیر اُتے اس مسجد تعمیر کیتی گئی۔ اس لئی صورت وچ موجودہ مساجد دی شکل نہ سی۔ گیارہواں صدی ء وچ مسجد تعمیرِنو کیتی گئی۔مسجد دی تعمیراتی  تریخ نوں بوہت سارے مروڑ دتے گئے، کیونجے ایہ  بدھمندر سی تے   اسکو اسلامی مطابقت دینا سی، حتی کہ  1000ء وچ  از سر نو تعمیر کیتا گیا کیونجے مسجد دا رخ کعبہ توں ہٹ کے مشرقی جانب سی، ہن وی مسجد وچ بدھ مندر دیاں کچھ باقیات نیں  جیسا کہ روایتی تالاب تے چراغ جو ہزار سال توں مستقل جل رہیا اے جس وچ  ہر مذہب دے یاتری تے زائرین تیل ڈالدے نیں -

فائل:کتبۂ چیرامن مسجد.jpg

چیرامان مسجد دا کتبہ ، جس وچ تاریخِ تعمیر کندہ اے

تقریباں

ودیارمبھم

ودیارمبھم (ودیا معنی علم رمبھم معنی ابتداء)  ہندو تقریب  دسہرہ وچ ایہ  تقریب ہُندی اے ،جو اپنے بچیاں دی کسے پنڈت وغیرہ زیرسرپرستی  ہندو سکھلائی دی ابتداء کروانے دے لئی کیتی  جاندی اے- چیرامن مسجد وچ ایہ تقریب مسلمان امام کرواندا اے ، ریت وچ بنے  حروف نوں بچے دی زبان اُتے  ہتھ توں نقش بناندا اے ، جو سرسوتی دیوی (علم دی دیوی)توں دعا دی صورت اے

تراونکور  دا مہاراجہ

مکہتوپیہ پیرومل ، مکہ جانے والے بادشاہ دی  حکایت کیرالہ وچ زندہ رہی،  1947ء توں پہلے اس علاقے تراونکور دے مہاراجے  حلف ایویں لیندے سن " میں ایہ تلوار اسوقت تک رکھاں گا جدوں تک مکہ جانے والا واپس نہ آجائے"

نامور زائرین

• بھارتی صدر عبد الکلام
• ششی تھرور

مورتاں

• 
• 
• 
  قدیم عمارت کا ماڈل

باہرلےجوڑ

http://www.bahraintribune.com/ArticleDetail.asp?CategoryId=4&ArticleId=49332