پاکستان اکیڈمی آف سائنسز
فائل:Pakistan Academy Sciences.jpg | |
مقصد | Promoting Science, Technology, and Innovation for Socio-economics Development |
---|---|
قیام | ۱۶ فروری ۱۹۵۳ |
صدر دفاتر | اسلام آباد, Pakistan |
President | Khalid Mehmood Khan |
الحاقات | Royal Society |
ویب سائٹ | سانچہ:Website |
پاکستان اکیڈمی آف سائنسز دے قیام دا اعلان نومبر 1947ء نوں کراچی وچ پہلی نیشنل ایجوکیشن کانفرنس دے موقعے اُتے ہويا تے اس موقعے اُتے نامو سائنس دان تے تعلیمی ماہر اِس اکیڈمی دے قيام دے لئی منتخب ہوئے، اُتے بعد وچ لاہور وچ منعقدہ پاکستان سائنس کانفرنس دی پنجويں تقريب دے موقعے اُتے 16 فروری 1953ء اُتے اس وقت دے وزیر اعظم خواجہ ناظم الدين نے اس اکیڈمی دا باقاعدہ افتتاح کيتا۔ 19 فروری 1953ء نوں اس اکیڈمی دے عہدیدار منتخب کیتے گئے، جنہاں وچ پروفیسر ایم۔ افضل حسين (صدر) او ڈاکٹر ایم۔ رضی الدين صدیقی (سیکریٹری) شامل سن ۔[۱]
ایہ غیر سرکاری تے غیر سیاسی ادارہ اے۔ اس ادارے نوں سرکار دی طرف توں ملک دی ترقی دے لئی سائنسی کوششاں تے انہاں وچ درپیش آنے والے مسائل دے حل دے لئی اکیڈمی دا درجہ دتا گیا اے۔ اس ادارے دے جنرل باڈی دے 17 ممبر نيں۔[۱]
پاکستان اکیڈمی آف سائنسز ( اردو: پاکستان اکادمی برائے سائنس ) ( اختصار دے طور پر: PAS )، سائنس دا اک سکھیا ہويا معاشرہ اے، جس نے خود نوں "ملک وچ دستیاب اعلیٰ ترین سائنسی صلاحیتاں دا ذخیرہ" قرار دتا اے۔ [۲]
پاکستان اکیڈمی آف سائنسز دے قیام دا اعلان نومبر 1947ء نوں کراچی وچ پہلی نیشنل ایجوکیشن کانفرنس دے موقعے اُتے ہويا تے اس موقعے اُتے نامو سائنس دان تے تعلیمی ماہر اِس اکیڈمی دے قيام دے لئی منتخب ہوئے، پر بعد وچ لاہور وچ منعقدہ پاکستان سائنس کانفرنس دی پنجويں تقريب دے موقعے اُتے 16 فروری 1953ء اُتے اودوں دے وزیر اعظم خواجہ ناظم الدين نے اس اکیڈمی دا باقاعدہ افتتاح کيتا۔ 19 فروری 1953ء نوں اس اکیڈمی دے عہدیدار منتخب کيتے گئے، جنہاں وچ پروفیسر ایم۔ افضل حسين (صدر) او ڈاکٹر ایم۔ رضی الدين صدیقی (سیکریٹری) شامل سن ۔
لاہور ، پنجاب وچ 1953 وچ قائم ہونے والی اکیڈمی سائنس دی تمام قسماں یعنی سماجی تے طبیعی علوم دے اہم پہلوآں اُتے اک مشاورتی فورم تے حکومت پاکستان دے سائنسی مشیر دے طور اُتے کم کرنے والا ادارہ اے۔ [۳] اس دے چارٹر تے فیلوز دے منظور کردہ قوانین دے ذریعے معاملات نوں منظم کرنے دے نال ، اکیڈمی اک کونسل دے زیر انتظام اے جس دی صدارت اس دے صدور کردے نيں۔ [۲]
اس دی انتہائی اہمیت دی وجہ توں، اکیڈمی دی رفاقت انتہائی محدود اے، صرف اعلیٰ اہلیت دے حامل اسکالرز دے لئی جنہاں نے سائنسی علم دی ترقی وچ نمایاں خدمات انجام دتی نيں۔ [۲] موجودہ طور پر، قاسم جان پاکستان اکیڈمی آف سائنسز (PAS) دے صدر نيں جنہاں نے 2017 وچ انور نسیم دی جگہ سنبھالی سی [۲]
ایہ غیر سرکاری تے غیر سیاسی ادارہ اے۔ اس ادارے نوں سرکار دی طرف توں ملک دی ترقی دے لئی سائنسی کوششاں تے انہاں وچ درپیش آنے والے مسائل دے حل دے لئی اکیڈمی دا درجہ دتا گیا اے۔ اس ادارے دے جنرل باڈی دے 17 ممبر نيں۔
تریخ
سودھواکادمی دے قیام دا خیال نومبر 1947 وچ اودوں پیش آیا جدوں وزارت تعلیم نے کراچی ، سندھ وچ پہلی قومی تعلیمی کانفرنس دا انعقاد کیتا، جس دا افتتاح پاکستان دے بانی تے گورنر جنرل محمد علی جناح نے کيتا سی۔ [۴] اودوں کوئی فوری کارروائی نئيں کيتی گئی سی، حالانکہ اکیڈمی دے قیام دے لئی سینئر سائنسداناں تے حکومت پاکستان دے درمیان گل گل جاری سی ۔ [۵] 1948–53 وچ اک وسیع بحث دے بعد، اکیڈمی نوں غیر ملکی سائنسداناں تے غیر ملکی سیکھنے والے سوسائٹیزکی مدد توں سینئر سائنسداناں تے حکومت دی طرف نال ملن والی حمایت توں قائم کيتا گیا تے اسنوں عملی شکل دتی گئی۔ [۶]
1950 دی دہائی وچ بوہت سارے اسکالرز تے سائنسداناں نے ہندوستان توں پاکستان ہجرت دی جس نے اکیڈمی دی بنچيتا رکھی، جنہاں وچ سلیم الزمان صدیقی ، نذیر احمد ، تے رضی الدین صدیقی شامل نيں۔ [۶] بالآخر رضی الدین صدیقی نے اک مسودہ لکھیا تے 1950ء وچ کونسل نے اسنوں منظور کر ليا [۶] کافی منصوبہ بندی تے غور و خوض دے بعد اکیڈمی دا افتتاح طے پایا تے اس دا افتتاح 16 فروری 1953 نوں وزیر اعظم خواجہ ناظم الدین نے کيتا جو افتتاح دے مہمان خصوصی سن ۔ [۷] ایہ تقریب پنجاب یونیورسٹی وچ ہوئی تے اس وچ رائل سوسائٹی ( برطانیہ )، نیشنل اکیڈمی آف سائنسز (انڈیا)، اکیڈمی آف سائنس اینڈ لیٹرز ( ناروے )، نیشنل اکیڈمی سمیت 1,000 توں ودھ سائنسداناں دا اجتماع دیکھنے وچ آیا ۔ سائنسز ( امریکا )، اکیڈمی آف سائنسز ( ایران ) تے یونیسکو ۔ [۸] ڈاکٹر نذیر احمد نے اکیڈمی دے مقصد وچ مدد کرنے اُتے وزیر اعظم ناظم الدین نوں اک اعزازی پیغام دتا۔ [۹] پہلے پہل، اکیڈمی لاہور وچ قائم کيتی گئی تے اکیڈمی دا صدر دفتر کراچی وچ قائم کرنے اُتے غور کيتا گیا جو کہ اودوں دا عارضی وفاقی راجگڑھ سی۔ [۱۰] مشرقی پاکستان وچ سائنسی سرگرمیاں دی مدد دے لئی ڈھاکہ وچ اک اضافی دفتر قائم کيتا گیا۔ [۱۱]
1965 وچ اکادمی دا ہیڈ کوارٹر مستقل طور اُتے وفاقی راجگڑھ اسلام آباد منتقل کر دتا گیا تے 1976 [۱۲] ایہ قائداعظم یونیورسٹی دے نیڑے واقع رہیا۔ 1976 وچ پاکستان سائنس فاؤنڈیشن (PSF) دی مالی مدد توں ہیڈ کوارٹر اسلام آباد وچ کرائے دی عمارت وچ منتقل کر دتا گیا۔ [۱۳] کرائے دی عمارت وچ اکیڈمی دی لائبریری، اک کمیٹی روم، سیکرٹری، ایڈیٹر تے آفس اسٹاف دے لئی دفتر دے کمرے تے آنے والے ساتھیاں دے لئی چند گیسٹ روم سن ۔ [۱۴] 1978 وچ سینئر سائنسداناں دے خصوصی اقدامات اُتے صدر ضیاء الحق نے 700 ملین روپے مختص کر کے کانسٹی ٹیوشن ایونیو دے نیڑے اکیڈمی دے ہیڈ کوارٹر دے مقصد دے لئی اک وفاقی زمین عطا کيتی۔ جس نے CDA انجینئرنگ نوں ہیڈ کوارٹر دی ڈیزائننگ تے تعمیر دے لئی کمیشن دتا۔ [۱۲] 1979 وچ اکیڈمی دے ہیڈ کوارٹر دا افتتاح ہويا۔ [۱۵]
فیلو شپس
سودھوپاکستان اکیڈمی آف سائنسز دی فیلوشپ اُتے فزیکل سائنسز دا غلبہ اے، تے بمطابق 2020[update] 132 فیلو نيں .[۱۶] اس دی اہمیت دے پیش نظر پاکستان اکیڈمی آف سائنسز دی فیلو شپس انہاں سائنسداناں تک محدود نيں جو اپنی اہلیت دے معیار اُتے پورا اتردے نيں۔ [۱۷] صرف اعلیٰ ترین اہلیت دے حامل سائنس دان، جنہاں نے سائنسی علم دی ترقی وچ نمایاں خدمات انجام دتی نيں، اکیڈمی دے فیلو دے طور اُتے منتخب کيتے جاندے نيں۔ [۱۶]
کسی اک سال دے دوران پنج توں ودھ ساتھیاں دا انتخاب نئيں کيتا جا سکدا۔ ساتھیاں دی ودھ توں ودھ قابل اجازت تعداد اک سو اے۔ [۱۶] اکیڈمی دے فیلوز وچوں بوہتے پاکستانی سائنس دان نيں جو سائنس وچ اپنی اصل شراکت دے لئی مشہور نيں، جنہاں دا انتخاب جنرل باڈی دے ذریعے بائی لاز وچ طے شدہ طریقہ کار دے مطابق کيتا جاندا اے۔ [۱۶] غیر ملکی رفاقت انہاں نامور غیر ملکی سائنسداناں نوں دتی گئی اے جنہاں نے پاکستان وچ سائنسی ترقی وچ کِسے نہ کسی طریقے توں اپنا کردار ادا کيتا اے۔ [۱۸]
تحقیق
سودھواکیڈمی وچ سائنس دے متعدد شعبےآں دے محققاں دے کم نوں فروغ دینے دے لئی کانفرنساں دے انعقاد دی اک بھرپور روایت اے۔ اکیڈمی دے لاہور چیپٹر نے حال ہی وچ 29 تے 30 جون 2007 نوں لاہور وچ اک قومی تحقیقی کانفرنس دا انعقاد کيتا۔
اشاعتاں
سودھواکیڈمی 1963 توں باقاعدگی توں اک سہ ماہی جریدہ The Proceedings of the Pakistan Academy of Sciences شائع کردی اے جسنوں بین الاقوامی سائنسی تنظیماں تے یونیورسٹیاں وچ سبسکرپشن تے تبادلے دی بنچيتا اُتے تقسیم کيتا جاندا اے۔
ماضی دے صدور
سودھوسال دے لحاظ توں ٹائم لائن | صدور | سائنس دا پیشہ |
---|---|---|
1953–1956 | ایم افضل حسین [۱۹] | کینٹولوجی [۲۰] |
1956–1961 | نذیر احمد [۱۹] | فزکس ( تجرباتی ) |
1961–1967 | رضی الدین صدیقی [۱۹] (First term) |
ریاضی ( نظریاتی ) |
1967–1969 | سلیم الزمان صدیقی [۱۹] | کیمسٹری ( نامیاتی ) |
1969–1972 | قدرتِ خدا [۱۹] | کیمسٹری ( نامیاتی ) |
1972–1974 | ایچ دے بھٹی [۱۹] | حیوانیات |
1974–1978 | چوہدری ایم افضل [۱۹] | زہریلا |
1978–1984 | ممتاز علی قاضی [۱۹] (First term) |
کیمسٹری ( جسمانی ) [۲۱] |
1984–1986 | رضی الدین صدیقی [۱۹] (Second term) |
ریاضی ( نظریاتی ) |
1986–1988 | ممتاز علی قاضی [۱۹] (Second term) |
کیمسٹری ( جسمانی ) |
1988–1992 | ایم ڈی شامی [۱۹] | ارضیات |
1992–1996 | محمد عامر [۱۹] | جینیات ( سالماندی ) [۲۲] |
1996–2003 | عبدالقدیر خان [۱۹] | دھات کاری ( انجینئرنگ ) |
2003–2007 | عطاء الرحمن [۱۹] (First term) |
کیمسٹری ( نامیاتی ) |
2007–2010 | اشفاق احمد [۱۹] | فزکس ( جوہری ) |
2010–2015 | عطاء الرحمن [۱۹] (Second term) |
کیمسٹری ( نامیاتی ) |
2015–2017 | انور نسیم [۱۹] | حیاتیات ( سالماندی ) |
2017–2020 | قاسم جان | ارضیات |
ہور مطالعہ
سودھو- سلیم الزمان صدیقی ، اکیڈمی دے بانی فیلو
- اکیڈمی دے صدر ڈاکٹر قاسم جان ۔
- پاکستان کونسل آف سائنٹیفک اینڈ انڈسٹریل ریسرچ
- ہائر ایجوکیشن کمیشن آف پاکستان
- پاکستان ایجوکیشنل ریسرچ نیٹ ورک
- حسین ابراہیم جمال ریسرچ انسٹی ٹیوٹ آف کیمسٹری
حوالے
سودھوان لائن حوالے
- ↑ ۱.۰ ۱.۱ انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا، جلد ٽيون. انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا، سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ "Introduction to the Academy"۔ paspk.org/۔ Inbtroduction of the Academy۔ 19 فروری 2015 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 16 فروری 2015
- ↑ Khalid Mahmood Khan۔ "Pakistan Academy of Sciences (PAS)"۔ interacademies.net/۔ The InterAcademy۔ ۰۸ نومبر ۲۰۱۷ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 16 فروری 2015
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ ۱۶.۲ ۱۶.۳ سانچہ:Harvard citation text سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>
tag; name "Rashid 2014 13" defined multiple times with different content - ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ سانچہ:Harvard citation text
- ↑ ۱۹.۰۰ ۱۹.۰۱ ۱۹.۰۲ ۱۹.۰۳ ۱۹.۰۴ ۱۹.۰۵ ۱۹.۰۶ ۱۹.۰۷ ۱۹.۰۸ ۱۹.۰۹ ۱۹.۱۰ ۱۹.۱۱ ۱۹.۱۲ ۱۹.۱۳ ۱۹.۱۴ ۱۹.۱۵ ۱۹.۱۶ Former Presidents Staff works۔ "Former Presidents"۔ Former Presidents۔ 8 فروری 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 17 فروری 2015
- ↑ Department of Entomolog Staff works۔ "Department of Entomolog"۔ uaf.edu.pk/۔ University of Agriculture, Faisalabad Press۔ ۲۴ اگست ۲۰۲۲ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 17 فروری 2015
- ↑ "Dr. M.A. Kazi Institute of Chemistry"۔ University of Sindh Press۔ ۲۹ مئی ۲۰۱۶ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 17 فروری 2015
- ↑ "PLANT GERMPLASM COLLECTION REPORT" (PDF)۔ PLANT GERMPLASM COLLECTION REPORT۔ اخذ شدہ بتاریخ 17 فروری 2015
باہرلے جوڑ
سودھواکیڈمی کے
- اکیڈمی ارتقاء دی تعلیم توں متعلق IAP بیان پر Archived 2016-03-03 at the وے بیک مشین دستخط کنندہ اے۔