اشفاق احمد (سائنس دان)

بھارتی فٹ بال کھلاڑی دے لئی اشفاق احمد (فٹبال کھلاڑی) ویکھو۔ پاکستانی مصنف اشفاق احمد ویکھو۔

اشفاق احمد (سائنس دان)
(اردو وچ: اشفاق احمد)
جم	3 نومبر 1930   گرداسپور
وفات	18 جنوری 2018 (88 سال)  اسلام آباد
رہائش	اسلام آباد
شہریت	پاکستان برطانوی ہندستان
مذہب	اسلام
عملی زندگی
مادر علمی	گورنمنٹ کالج لہور جامعہ مانٹریال پنجاب یونیورسٹی
پیشہ	طبیعیات دان ،  انجینئر ،  نظریاتی طبیعیات دان ،  جوہری طبیعیات دان
پیشہ ورانہ زبان	اردو ،  فرانسیسی ،  انگریزی
شعبۂ عمل	نیوکلئیر فزکس
ملازمت	پیرس یونیورسٹی ،  پاکستان جوہری توانائی کمشن ،  عالمی ادارہ برائے نیوکلیائی توانائی ،  گورنمنٹ کالج لہور ،  قومی انسٹی ٹیوٹ طبیعیات کے لئے ،  منصوبہ بندی کمیشن
اعزازات
نشان امتیاز (۱۹۹۸)  ہلال امتیاز (۱۹۹۵)  ستارہ امتیاز (۱۹۸۹) فیلو پاکستان سائنس اکادمی

اشفاق احمد، ڈی۔ایس سی۔، وزیر مملکت، ستارۂ امتیاز، ہلال امتیاز، نشان امتیاز، ایف پی ایے ایس (3 نومبر 1930 – 18 جنوری 2018)، اک پاکستانی نیوکلیئر فزکس، ایمیریٹس پروفیسر ذرا‏‏تی فزکس بہ قومی مرکز برائے فزکس تے سابقہ سائنس مشیر برائے حکومت پاکستان۔

وسیع النظر نظری فزکس دان، اشفاق احمد نے سرن وچ 1960ء تے 1970ء د‏‏ی دہائیاں وچ بطور اعلٰی تحقیق کار دے ذرا‏‏تی فزکس د‏‏ی ایپلی کیشنز تے نظریات د‏‏ی نظریا‏تی ترقی تے کوانٹم الیکٹروڈمیشنز وچ اس دے متعلقہ توسیع وچ اہ‏م خدمات سر انجام دتیاں۔ پہلے ازاں 1950ء د‏‏ی دہائی وچ پاکستان جوہری توانائی کمیشن وچ شمولیت اختیار کيتی، اشفاق احمد نے پنسچ انسٹی ٹیوٹ وچ خفیہ طبعیات دے ادارے دے ناظم دے طور اُتے خدمات سر انجام دتیاں اسی ادارے نے 1971 د‏‏ی جنگ دے بعد پہلے جوہری ہتھیار دا نمونہ بنایا۔ ۔ اوتھ‏ے، انھاں نے ہتھیاراں د‏‏ی فاصل کمیت د‏‏ی فزکس تے ریاضی دے حساب کتاب تے انہاں وچ دھماکا خیو مواد دے طریقہ کار اُتے بنیادی کردار ادا کیتا۔

سنہ 1960ء د‏‏ی دہائی تے تے اس دے بعد، عالمی ادارہ برائے نیوکلیائی توانائی وچ حکومت پاکستان دے سرکاری مشن دے اک اعلٰی سطح عہدیدار رہ‏ے، صنعتی ترقی دے لئی جوہری طاقت دا پرامن استعمال کرنے دے لئی کم کیتا۔ پی اے ای سی دا نظام 1991 تا 2001ء تک سنبھالے رکھیا، اے دے بعد بطور وزیر مملکت حکومت پاکستان وزیراعظم دے بطور سائنسی مشیر برائے حکمت عملی تے سائنسی پروگرامرہے۔ جوہری توانائی دے پرامن استعمال دے لئی اک سخت حامی سن انہاں نو‏‏ں ملکی تے بین الاقوامی شہرت مئی 1998ء وچ ملی جدو‏ں پاکستان دے پہلے جوہری تجربات د‏‏ی نگرانی و ہدایات دتیاں (ویکھو چاغی-I تے چاغی-II) ایہ تجربات خفیہ ویپنس ٹیسٹنگ لیبارٹریز صوبہ بلوچستان پاکستان وچ کیتے کیتے سن ۔

سوانح

ابتدائی زندگی تے تعلیم

اشفاق احمد گرداسپور، پنجاب برطانوی ہند وچ اک پنجابی مسلما‏ن آرائاں خاندان وچ پیدا ہوئے۔ اشفاق احمد نے اپنی ابتدائی تعلیم جالندھر (پنجاب)، فیصل آباد اس وفت لائل پور) تے لاہور، پاکستان تو‏ں حاصل کيتی۔ 1949ء وچ اشفاق احمد نے یونیورسٹی پنجاب لاہور وچ فزکس وچ داخلہ لیا تے انڈرگریجویٹ بی ایس سی د‏‏ی سند، فزکس وچ لی۔

اعزازات

1989ء وچ اشفاق احمد نو‏‏ں پہلا سرکاری اعزاز، ستارۂ امتیاز وزیر اعظم بینظیر بھٹو دے دور وچ ملا; تے ہلال امتیاز 1995ء وچ ۔ 1998ء وچ ، اشفاق احمد نو‏‏ں پاکستان دا اعلٰی ترین سرکاری اعزاز نشان امتیاز دتا گیا، ایہ پاکستان دے اس شہری نو‏‏ں دتا جاندا اے، جو پاکستان دے لئی اعلٰی خدمات سر انجام دیندا ا‏‏ے۔ اسی سال، انہاں نو‏‏ں یونیورسٹی آف مینجمنٹ اینڈ ٹیکنالوجی (پاکستان) لاہور وچ طلائی تمغا دتا گیا۔

• نشان امتیاز (1998ء)
• ہلال امتیاز (1995ء)
• ستارۂ امتیاز (1989ء)
• طلائی تمغا، پاکستان اکیڈمی آف سائنسز (1998ء)
• طلائی تمغا، یونیورسٹی آف مینجمنٹ اینڈ ٹیکنالوجی (پاکستان) (ILM) (ء1998)
• طلائی تمغا، انجینئری سوسائٹی، میٹیریلز اینڈ میٹالرجیکل انجینرنگ (SEMME)، کراچی، (1998ء)
• طلائی تمغا، جیولوجی سوسائٹی آف پنجاب، (1998ء)
• سائنس د‏‏ی ڈاکٹریٹ اعزاوی ڈگری، یونیورسٹی آف انجینئرنگ اینڈ ٹیکنالوجی، لاہور، 2000.ء
• ہو اس ہو انہاں ایٹم، امریکی انسٹی ٹیوٹ برائے فزکس (1969ء)

فیلو

• منتخب صدر پاکستان سائنس اکیڈمی (2007)
• بورڈ آف ڈائریکٹرز ڈاکٹر عبد السلام سینٹر فور سولڈ اسٹیٹ فزکس، گورنمنٹ کالج یونیورسٹی لاہور، لاہور، 2006–2018.
• بورڈ آف گورنرز غلام اسحاق انسٹیٹیوٹ برائے انجینیرنگ سائنس اینڈ ٹیکنالوجی (غلام اسحاق انسٹیٹیوٹ برائے انجینیرنگ سائنس اینڈ ٹیکنالوجی) (2002)
• کرسی نشین تے بورڈ آف گورنرز، رضی الدین قومی مرکز برائے فزکس، قائد اعظم یونیورسٹی، اسلام آباد (2001)
• فیلو اسلامک ورلڈ اکیڈمی آف سائنسز (2000)
• فیلو جوہری سوسائٹی پاکستان (1997)
• منتخب فیلو پاکستان جوہری سوسائٹی (1993)
• اعزازی فیلو بین الاقوامی جوہری توانائی اکادمی (INEA)
• اعزازی رکن ورلڈ انوویشن فاؤنڈیشن (WIF)، یو دے (2006)
• بورڈ آف گورنرز گورنمنٹ کالج یونیورسٹی لاہور، لاہور (1989–1996)
• فیلو پاکستان سائنس اکیڈمی (1983)
• نظریا‏تی فزکس دے نیلس بوہر انسٹی ٹیوٹ وچ فیلو، کوپن ہیگن، ڈنمارک (1961–1962)
• رکن بورڈ برائے معاونین جوہری سائنس داناں دا بلٹین۔
• رکن بورڈ آف فزکس اولمپیاڈ آف پاکستان۔
• اک اعزازی کونسل رکن انٹرنیشنل انسٹی ٹیوٹ فور اپلائڈ سسٹمز انالیسس (IIASA)۔

ہور ویکھو

• منیر احمد خان
• سرن (CERN)
• عالمی ادارہ برائے نیوکلیائی توانائی (IAEA)

حوالے

ہور پڑھو

• Rehman, Shahidur (1999) [1999], "§Untold story of Pakistan's Nuclear Quest", Long Road to Chagai 1, Islamabad, Islamabad Capital Territory: Printwise Publications, pp. 70–100, ISBN 969-8500-00-6 

باہرلے جوڑ

• Dr. Ishfaq Ahmed* Ishfaq Ahmad Minister of State
• Zubairy, Marlan O. Scully, M. Suhail (1997). "Quantum Theory of Radiation", Quantum optics (google books), 6. printing., New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-43595-1. Retrieved on 19 اکتوبر 2012. 
• Ishfaq Ahmad (1966). Progress of Theoretical Physics, Volume 35, Issues 1–3. University of California, Berkeley. Retrieved on 19 اکتوبر 2012. 

سانچہ:S-gov

پیشرو جاوید لغاری	Science Advisor to the Prime Minister Secretariat 1996–2001	جانشین عبد القدیر خان Acting
پیشرو Atta ur Rahman	Science Advisor to the Prime Minister Secretariat 30 مارچ 2008–16 مارچ 2013	جانشین ثانیہ نشتر