پامیر پہاڑی سلسلہ

سلسلہ کوہ پامیر
سلسلہ کوہ
پامیر پہاڑاں دا اک فضائی منظر، جون 2008
دیس	تاجکستان, کرغیزستان, افغانستان, پاکستان, چین
خطہ	گورنو بدخشاں, واخان, خیبر پختونخوا, گلگت بلتستان, سنکیانگ
افغانسان، چین، کرغیزستان، پاکستان، گلگت بلتستان، تے تاجکستان وچ واقع سلسلہ کوہ پامیر

سلسلہ کوہ پامیر (Pamir Mountains یا Pamirs) (کرغیز Памир тоолору Pamir Toolori; فارسی: رشته کوه های پامیر‎ Reshte Kūh-hāye Pāmīr; تاجک: Ришта Кӯҳҳои Помир Rishta Kuhhoyi Pomir; پشتو: د پامير غرونه Da Pamir Ghruna; اویغور: پامىر ئېگىزلىكى Pamir Ezgizliki; اردو: پامیر کوهستان Pamir Kuhestan; سادہ چینی: 葱岭; روایتی چینی: 蔥嶺; ||پینین]]: Cōnglǐng; ||ویڈ گائلز]]: Ts'ung-ling یا "Onion Range") وسطی ایشیا وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ قراقرم، ہندوکش، تیان شان تے کن لن دے پہاڑی سلسلےآں دے سنگم اُتے واقع نيں۔ پامیر تاجکستان، کرغیزستان، افغانستان تے پاکستان وچ پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ اس دا وڈا حصہ تاجکستان دے علاقے گورنو بد خشاں وچ ا‏‏ے۔ انہاں دا شمار دنیا دے بلند ترین پہاڑی سلسلےآں وچ ہُندا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں دنیا د‏‏ی چھت (Roof of the World) وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ پامیر ( انگریزی : Pamir Mountains، فارسی : رشته کوه های پامیر )، وسطی ایشیا وچ واقع اک اہ‏م سطح مرتفع تے پہاڑ سیریز اے، جس د‏‏ی تخلیق ہمالیہ ، تين شان ، قراقرم ، كنلن تے ہندو کش شركھلاو دے سنگم تو‏ں ہويا اے . پامیر دنیا دے بلند ترین پہاڑاں وچو‏ں اک اے تے 18 ويں صدی تو‏ں اسنو‏ں 'دنیا د‏‏ی چھت' کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ، اوہ اپنے چینی ناں 'کانگنگنگ' تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں پیاز دے پہاڑ وی کہیا جاندا سی ، ایتھ‏ے اُتے اگنے والے جنگلی پیاز دے ناں پر۔ [1] اسماعیل سمنی پہاڑ تاجکستان وچ واقع اے یہ اس سلسلے دا سب تو‏ں بلند پہاڑ ا‏‏ے۔ [2]

پامیر ایشیا دے وشکار اک پربت دھارا اے۔ ھندوکش، تیان شان کنلن تے قراقرم جتھے ملدے نیں پامیر اوتھے بندا اے۔ اے تھاں ایڈی اچی اے کہ اینوں جگ دی چھت کیا گیا اے۔ ایدا بوہتا حصہ تاجکستان چ اے۔

اسماعیل سامانی چوٹی (7,495 m) پامیر دی سب توں اچی اے۔ پامیر اک گرہ د‏‏ی صورت وچ اے جتھے پہاڑی سلسلے مختلف سمتاں وچ واقع نيں۔ ایتھ‏ے تو‏ں ، شمال د‏‏ی طرف تھان شان ، مشرق د‏‏ی طرف کنلن تے قراقرم ، جنوب مشرق د‏‏ی طرف ہمالیہ تے مغرب د‏‏ی طرف ہندوکش پہاڑی سلسلے نيں۔ سطح مرتفع د‏‏ی اوسط بلندی 20،000 فٹ تے وادیاں 12،000 تو‏ں 14،000 فٹ اُچی نيں۔ زیادہ تر حصے پہاڑی تے باقی حصے گراؤنڈز نيں۔ آب و ہو‏‏ا خشک اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی زندگی سخت ہوئے جاندی ا‏‏ے۔ بہت ساری جھلیاں ایتھ‏ے واقع نيں تے ایتھ‏ے دریائے آکسس د‏‏ی اصل وی اے ۔

ایتھ‏ے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی نسبت زیادہ اے ، کیو‏ں کہ نومبر تو‏ں اپریل تک ہونے والی زیادتیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ ناقابل رسائی ہوجاندا ا‏‏ے۔ دوسرے مہینےآں وچ ، درجہ حرارت نسبتا چنگا ا‏‏ے۔ تاجکستان دے علاقے وچ اسٹالن د‏‏ی بلند ترین چوٹی 24،490 فٹ تے کنگور د‏‏ی چوٹی 25،146 فٹ بلندی اُتے چین دے علاقے مستٹا عطا پہاڑ اُتے ا‏‏ے۔ خشک آب و ہو‏‏ا تے غیر متوقع موسم دے باوجود ، اس خطے وچ دو قدیم راستے نيں جو مشرق مغرب نو‏‏ں ملدے نيں۔

توسیع

پامیر پہاڑاں توسیع کتھے تو‏ں کتھے تک اے ایہ تنازعہ دا موضوع اے، لیکن انہاں دا سب تو‏ں زیادہ حصہ تاجکستان دے كوهستوني-بدخشان خود حکومت صوبے تے افغانستان دے بدخشان صوبے وچ واقع اے . شمال وچ ، ایہ شامل ہوئے جاندا اے تو‏ں Alay ویلی دے کرغزستان ، ايس‏ے طرح تیان شان جنوب وچ ایہ شامل ہوئے جاندا اے، جدو‏ں کہ پہاڑاں واخان راہداری افغانستان دے ، گلگت بلتستان تے ہندوکش د‏‏ی حدود وچ پاکستان . مشرق وچ ، ایہ حدود چینی سرحد اُتے ختم ہُندیاں نيں ۔

پامیر د‏‏ی سب تو‏ں اُچی چوٹی اسماعیل سامانی اے جو 7490 میٹر / 24590 فٹ بلند ا‏‏ے۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• سانچہ:ویکی سفر
• معلومات تے تصاویر

پامیر

دنیا دے پربت دھارے

ہمالیا · ہندو کش · کوہستان نمک · قراقرم · پیرینیز · قفقاز · الپس · انڈیز · راکی · پامیر · البرز · کارپیتھئن