میر محبوب علی خان (انگریزی: Mahboob Ali Khan) 1866ء وچ پیدا ہوئے۔۔انہاں نوں 1869ء وچ مکمل اختیارات دے نال قلمرو آصفی دا حضور نظام تسلیم کر ليا گیا۔حیدرآباد وچ سرکاری بولی انہاں نوں دے دور 1884 ء وچ فارسی توں اردو کر دتی گئی۔اردو دے بہترین شاعر سن لیکن فارسی ، عربی تے انگریزی اُتے وی عبور کھدے سن ۔فرہنگ آصفیہ انہاں ہی دی سرپرستی دا نتیجہ سی۔۔مولوی عبدالحق مصنف تفسیر حقانی،قدر بلگرامی،مولانا شبلی، الطاف حسین حالی،پنڈت رتن ناتھ سرشار، مولانا عبد الحلیم شرر ورگے انگنت ارباب علم نے انہاں دی سرپرستی وچ ساری زندگی کسب معاش توں بے نیاز ہو کے آرام نال گزار دتی۔داغ دہلوی دا سرکار آصفیہ توں پندرہ سو روپیہ وظیفہ مقرر سی۔ان دی علمی سرپرستی دی وجہ توں انہاں نوں شاہ العلوم دے ناں توں یاد کيتا جاندا اے ۔[۱]
- 1869ء وچ انہاں دے ہی دورحکمرانی وچ نظام اسٹیٹ ریلوے دا قیام عمل وچ آیا جس توں حیدرآباد توں ممبئی تجارتی راہداری کھولنے وچ مدد ملی۔
- 1884ء وچ انہاں نے ہی محکمہ پولیس و محابس قائم کيتا۔
- آصفیہ لائبریری جو اج اسٹیٹ سنٹرل لائبریری دی حیثیت توں موجود اے 1884ء وچ اس دے قیام دے ذریعہ آنے والیاں نسلاں دے لئی ریاست دا سب توں وڈا کتب خانہ فراہم کیہ۔ 1872ء وچ قائم کردہ مدرسہ عالیہ وی انہاں ہی دے دور حکمرانی کيتی یادگار اے۔
- 1884ء وچ محبوب علی پاشاہ دے دور وچ ہی سرکاری بولی فارسی دی بجائے اردو کيتی گئی۔ تحقیق و تالیف تے ترامیم دے لئی دنیا بھر وچ کدی مشہور رہے۔ انسائیکلوپیڈیا دا 1892 وچ قیام عمل وچ لیا کے اس انسانیت نواز حکمراں نے تعلیمی تحقیق نوں ریاست وچ اک نويں جہت عطا کيتی۔
- ايسے طرح باغ عامہ (پبلک گارڈن) عوام دے لئی کھولنے دا اعزاز وی انہاں ہی نوں جاندا اے۔
- نواب میر محبوب علی خاں نے انتظامی اصلاحات دے لئی 1874 وچ قانونچے مبارک متعارف کروایا جس دے ذریعہ وزراء و امرا تے حکام دے اختیارات متعین کیتے گئے۔
- اج تلنگانہ قانون ساز اسمبلی دی جو عظیم عمارت دیکھدے نيں، 1905ء وچ اس دا سنگ بنیاد وی رکھیا گیا سی۔
- ايسے طرح 1908ء وچ قائم نظام آبزروٹری وی محبوب علی پاشاہ دی کئی اک یادگاراں وچوں اک یادگار سی۔[۲]
ریاست حیدرآباد
جی سی بی 
