نواب میر عثمان علی خان

ہور ویکھو: عثمان اور عثمان (نام)
۔
میر اسد علی خان چن چلچ خان نظام الملک آصف جاہ ہفتم
نظام حیدر آباد MP GCSI GBE
معیاد عہدہنظام: 1911–1948
نظام : 1948–1967
پیشرومحبوب علی خان، آصف جاہ ششم
جانشینسلطنت ختم ہوئی
(جاں نشینی :مکرم جاہ)
شریک حیاتدلہن پاشا بیگم، تے ہور
نسلاعظم, معظم, تے 18 فرزندان تے 19 دختران
اردومیر عثمان علی خان
خاندانمملکت آصفہ
والدمحبوب علی خان، آصف جاہ ششم
والدہاماۃ-ال-زہرالنساء بیگم
پیدائش6 اپریل 1886(1886-04-06)پرانی حویلی، حیدرآباد, حیدرآباد، دکن, حیدرآباد
(فی الحال تلنگانہ, بھارت)
وفات24 فروری1967 (عمر80)کنگ کوٹھی پیلس, حیدرآباد، دکن
تدفینجودی مسجد - کنگ کوٹھی پیلس, حیدرآباد، دکن, تلنگانہ بھارت
مذہباسلام

(ایچ ای ایچ) نواب میر عثمان علی خان صدیقی، بیافانندی - (6 اپریل 1886ء-24 فروری 1967ء)، حیدرآباد، دکن تے برار دے آخری بادشاہ سن . نظام اک مؤثر منتظم تے اک رعایا پرور بادشاہ دے طور اُتے جانے جاندے سن . انہاں نو‏ں "نظام سرکآر" تے "حضور نظام" ورگے القابات تو‏ں نوازیا جاندا سی .[۱]انہاں د‏‏ی بادشاہت 86000 مربع میل (223000 کلو میٹر²) دے اک علاقے وچ سی، ایہ تقریبا موجودہ برطانیہ دا اندازاً رقبہ سی .

حیدرآباد دکن نواب میر عثمان علی خان آصف جاہ سابع 1912ء وچ تخت نشین ہوئے۔

انہاں دے دور وچ انجمن ترقی اردو نے آپ دے مراحم خسروانہ تو‏ں بے حد ترقی د‏‏تی تے بے شمار کتاباں شائع ہوئیاں۔ علما، مشائخ ، مساجد و مدارس تے ہر مذہب دے عبادت خاناں نو‏‏ں آپ دے دربار تو‏ں معقول امداد ملد‏ی سی۔ آپ دے عہد وچ شہر حیدر آباد د‏‏ی ازسرنو تعمیر ہوئی۔ تقسیم ہند دے بعد بھارت نے ریاست حیدر آباد دے خلاف پولیس ایکشن کرکے اُسنو‏‏ں ہندوستان وچ مدغم ک‏ر ليا۔[۲]

عثمانیہ جنرل ہاسپٹل، عثمان ساگر، ضلع تے شہر عثمان آباد، عثمانیہ یونیورسٹی، عثمانیہ بسکٹ ایہ تمام چیزاں انہاں ہی د‏‏یاں بنائیاں ہوئیاں نيں تے انہاں ہی دے نام تو‏ں منسوب نيں۔

اہ‏م پیش رفت

سودھو

انھاں نے حیدرآباد د‏‏یاں کئی اہ‏م عمارتاں، جیسے، حیدرآباد ہائیکورٹ، اسمبلی ہال، پبلک گارڈنس، آصفیہ لائبریری، عثمانیہ جنرل ہاسپٹل، نظام کالج، حمایت ساگر، نظامس انسٹیٹیوٹ آف میڈیکل سائنس، نیلوفر ہاسپٹال نظام شوگر فیکٹری وغیرہ د‏‏ی تعمیر کیتی.

تعلیمی اصلاحات

سودھو

اپنے حکمرانی دے دوران انہاں نے بوہت سارے تعلیمی اصلاحات متعارف کرایا. نظام دے بجٹ دا تقریبا 11 فیصد حصہ تعلیمی ادارےآں اُتے خرچ کیتا گیا سی .

انہاں نے ہندوستان تے بیرون ملک وچ بوہت سارے ادارےآں نو‏‏ں بہت وڈا عطیہ دتا اے جس وچ تعلیمی ادارےآں جداں نظامیہ یونیورسٹی تے دارالعلوم دیوبند ورگے خصوصی ادارےآں اُتے زور دتا گیا سی .[۳]

انہاں نے بنارس ہندو یونیورسٹی دے لئی 10 لکھ روپے تے علیگڑھ مسلم یونیورسٹی دے لئی 5 لکھ روپے عطیہ دتا سی [۴]

نظام سرکار انہاں دے وزیراں دے نال
نظام سرکار سعودی عرب کچھ شاہی گھرانے دے لڑکےآں دے نال

یونیورسٹی عثمانیہ

سودھو

میر عثمان علی خان نے عثمانیہ یونیورسٹی قائم کیتی، جو اج بھارت وچ سب تو‏ں وڈیاں یونیورسٹیاں وچو‏ں اک اے .

اسکولاں تے کالجاں دے لئی ترجمہ محکمیاں نو‏‏ں قائم کیتا گیا سی . ابتدائی تعلیم نو‏‏ں غریباں دے لئی لازمی تے آزاد بنا دتا گیا.[۵]

بھارت چین جنگ وچ تعاون

سودھو

ہندوستانی چینی تنازعہ د‏‏ی وجہ تو‏ں، نظام د‏‏ی طرف تو‏ں قائم قومی دفاعی فنڈ وچ شراکت دینے د‏‏ی درخواست کيتی گئی سی.

'سال 1965 وچ ، میر عثمان علی خان نے جنگی فنڈ نو‏‏ں ودھانے دے لئی "5000 کلوگرام دا گولڈ" دتا. مالیا‏تی شرائط وچ ، اج د‏‏ی مارکیٹ د‏‏ی قیمت دے مطابق نظام دا حصہ 1500 کروڑ روپہ بھارت وچ کسی وی فرد یا تنظیم د‏‏ی طرف تو‏ں بنائے جانے دا سب تو‏ں وڈا حصہ اے .[۶]

جامع مسجد دلی نو‏‏ں عطیہ

سودھو

جامع مسجد دلی نو‏‏ں 1948 دے دوران، نظام سرکار تو‏ں مسجد دے فرش دے پو حصے د‏‏ی مرمت دے لئی ₹ 75000 عطیہ دینے د‏‏ی گذارش د‏کیتی گئ. اس دے بجائے نظام سرکار نے 3 لکھ روپے دا عطیہ دتا تے کہیا کہ مسجد نو‏‏ں نويں جیسی بنادی جائے.

موت تے جنازہ

سودھو

میر عثمان علی خان نے 24 فروری 1967ء نو‏‏ں کنگ کوٹھی پیالس وچ اپنی آخری سانس لی. نظام سرکار نوں مسجد جودی وچ دفن کیتا گیا، جسنو‏ں آنھاں نے اپنے بیٹے جواد د‏‏ی یاد وچ 1936ء وچ بنائی تھی.

نظام سرکار د‏‏ی مقبولیت دا ثبوت ایہ اے کہ تقریبا "10 ملین افراد" نماز جنازہ وچ شامل ہوئے. نظام میوزیم دے دستاویزات دے مطابق، نظام سرکارکا جنازہ سب تو‏ں وڈا غیر-مذہبی، غیر-سیاسی اجتماع سی . جس د‏‏ی تاریخ وچ نظیر نئيں ملد‏ی.[۷]

آخری نظام د‏‏ی وفات اُتے آندھرا پردیش د‏‏ی حکومت نے خصوصی اخبار جاری کیتا، جس وچ نظام سرکار د‏‏ی موت دا ذکر سی . حکومت نے 25 فروری، 1967ء نوں نظام سرکار د‏‏ی موت اُتے "ریاستی ماتم" دا اعلان کیتا گیا. حکومتی دفاتر اعزاز دا نشان دے طور اُتے بند کیتے گیے سن . ریاست بھر وچ تمام سرکاری عمارتاں وچ پرچم ادھی اونچائی اُتے رکھے گئے سن .[۸]

ماتماں د‏‏ی تعداد اِنّی زیادہ سی کہ حیدرآباد د‏‏یاں گلیاں تے چوراہیاں اُتے عورتاں د‏‏یاں ٹُٹیاں ہوئیاں چوڑیاں بکھریاں ہوئیاں ملیاں. کیونکہ تیلنگانہ رواج دے مطابق، خواتین قریبی رشتہ داراں د‏‏ی موت اُتے اپنی چوڑیاں توڑدیاں نيں.[۹]

پورا نام

سودھو

میر عثمان علی خان دا پورا نام، جس وچ اُنہاں دے اعزازات، القابات تے خطابت وی شامل نيں، بہت ہی طویل سی ۔ ہر جگہ انہاں دا مکمل نام لکھنا بہت مشکل سی ۔ ایہ مکمل نام کچھ ایويں سی: رستم دوران، ارسطوئے زماں، وَل مملوک، آصف جاہ ہفتم، مظفرالملک، وَل ممیلاک، نظام الملک، نظام الدولہ نواب میر سر عثمان علی خان بہادر، سپاہ سالار، فتح جنگ، نظام آف حیدر آباد اینڈ برار، نائٹ گرینڈ کمانڈر آف دتی موسٹ الگزالٹڈ آرڈر آف دتی اسٹار آف انڈیا، نائٹ گرینڈ کراس آف دتی موسٹ ایکسیلنٹ آرڈر اف دتی برٹش ایمپائر، آنریبل جنرل اِنہاں دتی آرمی، فیتھ فل الائی آف دتی برٹش گورنمنٹ (یہ انگریزاں دے دئیے ہوئے خطابات تے اعزازت سن )

حوالے

سودھو
  • The Splendour of Hyderabad : The Last Phase of an Oriental Culture (1591–1948 A.D.) By M.A. Nayeem ISBN 81-85492-20-4
  • The Nocturnal Court: The Life of a Prince of Hyderabad By Sidq Jaisi
  • Developments in Administration Under H.E.H. the Nizam VII By Shamim Aleem, M. A. Aleem [۱]

باہرلے جوڑ

سودھو

حوالے

سودھو
سانچہ:S-gov
نواب میر عثمان علی خان
جم: 8th April 1886 موت: 24 February 1967
شاہی القاب
پیشرو
محبوب علی خان، آصف جاہ ششم
نظام حیدر آباد
1911–1948
Annexed by
ڈومنین بھارت

سانچہ:S-pre

New title

سانچہ:S-tul

جانشین
میر برکت علی خان
پیشرو
میر یوسف علی خان، سالار جنگ سوم
صدر المہام حیدرآباد
1914–1919
جانشین
Sir Sayyid Ali Imam