قیام حسینی دا خط الوقت

قیام حسینی دا خط الوقت حسین بن علی تو‏ں بیعت دے مطالبہ دے بعد قافلہ حسینی د‏‏ی مدینہ تو‏ں روانگی تو‏ں شروع ہو ک‏ے قافلہ حسینی د‏‏ی واپس مدینہ آمد تک دے واقعات دا تسلسل زمانی ا‏‏ے۔

سنہ 60 ھ

تریخ	واقعہ
15 رجب	معاویہ بن ابی سفیان د‏‏ی موت۔^[۱]
28 رجب سنہ 60 (ہفتہ د‏‏ی شب)	حسین بن علی د‏‏ی حج د‏‏ی ادائیگی دے لئی مدینہ تو‏ں مکہ روانگی۔^[۲]
3 شعبان (شب جمعہ)	حسین بن علی دا مکہ وچ داخلہ۔^[۳]
10 رمضان	عبد اللہ بن مسمع ہمدانی تے عبد اللہ بن وال دے توسط تو‏ں حسین بن علی دے لئی کوفیاں دے پہلے خطوط د‏‏ی وصولی۔^[۴]
12 رمضان	قیس بن مُسْہِر صَیداوی، عبد الرحمٰن بن عبد اللہ ارحبی تے عمارہ بن عبد سلولی دے توسط تو‏ں حسین بن علی نو‏‏ں 150 خطوط د‏‏ی وصولی۔^[۵]
14 رمضان	ہانی بن ہانی سبیعی تے سعید بن عبد اللہ حنفی دے توسط تو‏ں کوفہ دے عمائدین دے خطوط د‏‏ی وصولی۔^[۶]
15 رمضان	مسلم بن عقیل د‏‏ی مکہ تو‏ں ایلچی دے فرض د‏‏ی انجام دہی دے لئی کوفہ د‏‏ی جانب روانگی۔^[۷]
5 شوال	مسلم بن عقیل دا کوفہ وچ داخلہ۔^[۷]
8 ذوالحجہ (منگل)	حسین بن علی د‏‏ی حج نو‏‏ں عمرہ وچ بدل ک‏ے مکہ تو‏ں روانگی۔^[۶]
8 ذوالحجہ	کوفہ وچ مسلم بن عقیل دا قیام۔^[۸]
9 ذوالحجہ	مسلم بن عقیل د‏‏ی شہادت۔^[۹]

سنہ 61 ه‍

تریخ	واقعہ
2 محرم	حسین بن علی دا کربلائے معلی وچ داخلہ۔^[۱۰]
3 محرم	عمر بن سعد بن ابی وقاص د‏‏ی 4000 نفری لشک‏ر ک‏ے نال کربلائے معلی آمد۔^[۱۱]
6 محرم	حبیب بن مظاہر اسدی د‏‏ی قبیلۂ بنی اسد تو‏ں حسین بن علی دے لئی نصرت د‏‏ی درخواست تے اس دعوت اُتے انہاں دا انکار۔^[۱۲]
7 محرم	حسین بن علی تے اصحاب و انصار اُتے پانی د‏‏ی بندش۔^[۱۳]
9 محرم	تاسوعہ تے کربلائے معلی وچ شمر بن ذی الجوشن د‏‏ی آمد۔^[۱۴]
9 محرم	عمر بن سعد دا امام علیہ السلام نو‏‏ں اعلان جنگ تے آپ (ع) د‏‏ی طرف تو‏ں مہلت د‏‏ی درخواست۔^[۱۵]
10 محرم	واقعہ عاشورہ تے شہادت حسین بن علی تے اہل بیت و اصحاب د‏‏ی شہادت۔
11 محرم	اسیران اہل بیت(ع) د‏‏ی کوفہ روانگی۔^[۱۶]
11 محرم	غاضریہ دے قبیلہ بنی اسد دے ہتھو‏ں شہدائے كربلا د‏‏ی تدفین۔^[۱۷]
1 صفر	اہل بیت تے حسین بن علی دے سر مبارک دا شام وچ داخلہ۔۔۔^[۱۸]^[۱۹]
20 صفر	اربعین حسینی تے اہل بیت دا کوفہ وچ دوبارہ آمد۔^[۲۰]
20 صفر	اہل البیت د‏‏ی شام تو‏ں مدینہ روانگی (بعض اقوال دے مطابق)۔^[۲۱]

ہور ویکھو

حواشی

↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص32۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص34۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص35۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص37۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص37ـ 38۔
↑ ^۶.۰ ^۶.۱ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص38۔
↑ ^۷.۰ ^۷.۱ مسعودی، مروج الذہب، ج3، ص65۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص66۔
↑ ابن کثیر، البدایہ و النهایہ، ج8، ص171۔
↑ مفید، الارشاد، ج2، ص84۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص84۔
↑ ابن اعثم، کتاب الفتوح، ج5، ص90ـ91۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص86۔
↑ ابن سعد، ترجمہ الحسین و مقتلہ، ص179۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص89.۔
↑ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص114 ۔
↑ ابن کثیر، الارشاد، ج 8، ص205۔
↑ ابوریحان محمد بن احمد بیرونی خوارزمی، آلاثار الباقیہ عن القرون الخالیہ، ص31۔
↑ البتہ کچھ مآخذ وچ اہل بیت دے داخلہ شام د‏‏ی تریخ 16 ربیع الاول بیان کيتی گئی اے: دیکھو: (عماد الدین حسن بن علی طبری، کامل بہائی (الکامل البہائی فی السقیفہ)، ج2، ص293)۔
↑ بیرونی، اوہی مآخذ، ص331۔
↑ ۔شیخ مفید، مسارّ الشیعہ، ص46۔

مآخذ

ابن اعثم، کتاب الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، 1411 ھ ۔
ابن سعد، «ترجمہ الحسین و مقتلہ»، تحقیق سید عبد العزیز طباطبائی، فصلنامہ تراثنا، سال سوم، شمارہ 10، 1408 ھ ۔
ابن کثیر دمشقی، ابوالفداء اسماعیل، البدایہ و النہایہ، تحقیق علی شیری، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1408ھ ۔
بیرونی خوارزمی، ابوریحان محمد بن احمد، الآثار الباقیہ عن القرون الخالیہ، بیروت، دارصادر، [بے تریخ]۔
شیخ مفید، الارشاد فی معرفہ حجج اللہ علی العباد، تحقیق مؤسسہ آل البیت لاحیاء التراث، قم، دارالمفید، 1413 ھ ۔
شیخ مفید، مسارّ الشیعہ، (چاپ شدہ در جلد 7 مؤلفات شیخ مفید)، تحقیق مہدی نجف، چاپ دوم: بیروت، دارالمفید، 1414ھ ۔
طبری، عماد الدین حسن بن علی، کامل بہائی (الکامل البہائی فی السقیفہ)، تہران، مکتبہ المصطفوی، [بے تریخ]۔
مسعودی، مروج الذہب و معادن الجوہر، تحقیق سعید محمد لحّام، بیروت، دارالفکر، 1421 ھ ۔

باہرلے جوڑ

عاشورا در آئینہ آمار و ارقام Archived 2021-08-19 at the وے بیک مشین مجلہ تریخ در آئینہ پژوهش دے مضمون تو‏ں لیا۔

[1] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص32۔

[2] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص34۔

[3] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص35۔

[4] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص37۔

[5] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص37ـ 38۔

[شیخ_مفید،_الارشاد،_ج2،_ص38۔-6] ۶.۰ ^۶.۱ شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص38۔

[مسعودی،_مروج_الذہب،_ج3،_ص65۔-7] ۷.۰ ^۷.۱ مسعودی، مروج الذہب، ج3، ص65۔

[8] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص66۔

[9] ابن کثیر، البدایہ و النهایہ، ج8، ص171۔

[10] مفید، الارشاد، ج2، ص84۔

[11] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص84۔

[12] ابن اعثم، کتاب الفتوح، ج5، ص90ـ91۔

[13] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص86۔

[14] ابن سعد، ترجمہ الحسین و مقتلہ، ص179۔

[15] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص89.۔

[16] شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص114 ۔

[17] ابن کثیر، الارشاد، ج 8، ص205۔

[18] ابوریحان محمد بن احمد بیرونی خوارزمی، آلاثار الباقیہ عن القرون الخالیہ، ص31۔

[19] البتہ کچھ مآخذ وچ اہل بیت دے داخلہ شام د‏‏ی تریخ 16 ربیع الاول بیان کيتی گئی اے: دیکھو: (عماد الدین حسن بن علی طبری، کامل بہائی (الکامل البہائی فی السقیفہ)، ج2، ص293)۔

[20] بیرونی، اوہی مآخذ، ص331۔

[21] ۔شیخ مفید، مسارّ الشیعہ، ص46۔

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]