علی اعجاز

علی اعجاز
(اردو وچ: علی اعجاز)
جم	سنہ 1941   قلعہ گجر سنگھ
تاریخ وفات	18 دسمبر 2018 (76–77 سال)
وجہ وفات	دل دا دورہ
طرز وفات	طبعی موت
عملی زندگی
پیشہ	اداکار ،  مخولیا اداکار
پیشہ ورانہ زبان	اردو ،  پنجابی ،  انگریزی
کارہائے نمایاں	مفت بر ،  دادا استاد
اعزازات
نگار ایوارڈ
	IMDB اُتے صفحات

علی اعجاز 1941ء نو‏‏ں لہور وچ پیدا ہوئے۔ قدرت نے انہاں دے لئی شوبز وچ کم کرنا لکھیا سی، ایہی وجہ اے کہ زمانہ طالب علمی تو‏ں فراغت دے بعد اوہ بطور بینکر اپنے کیریئر د‏‏ی شروعات کردے نيں، لیکن کچھ عرصے وچ اس کم تو‏ں انہاں دا دل اُچاٹ ہوجاندا ا‏‏ے۔ وجہ ایہی سی کہ اوہ اک اداکار د‏‏ی حیثیت تو‏ں زندگی بسر کرنا چاہندے سن ۔ ایہ خیال انہاں نو‏ں اس لئی آیا کیونکہ پاکستانی فلمی صنعت دے معروف مزاحیہ اداکار منور ظریف انہاں دے بچپن دے دوست سن ۔ منور ظریف تے انہاں دے وڈے بھائی ظریف، دونے فلمی صنعت وچ اپنی اداکاری دا لوہا منوا چکے سن، علی اعجاز چونکہ منور ظریف دے گہرے دوست سن، ایہی دوستی انہاں دے اداکار بننے د‏‏ی پہلی وجہ ثابت ہوئی۔ ایہ وکھ گل اے، زندگی نے دوناں نو‏ں اک نال کم کرنے دا موقع نہ دتا لیکن ایہ اعزاز وی صرف علی اعجاز دے حصے وچ ہی آیا کہ جدو‏ں منور ظریف دا انتقال ہويا تاں فلمی صنعت وچ انہاں دے خلا نو‏‏ں پُر کرنے دے لئی ایہی دوست اگے آیا تے اپنے کم تو‏ں دوستی دا دم بھریا۔

معلومات زندگی

انہاں نے فنی کیریئر د‏‏ی شروعات ریڈیو پاکستان لہور تو‏ں کيتی۔ 1960ء د‏‏ی دہائی وچ اپنی آواز دے ذریعے اداکاری د‏‏ی دنیا وچ قدم رکھیا، ایہی اوہ زمانہ اے جدو‏ں لاہور وچ اسٹیج تھیٹر وی مقبولیت د‏‏ی منازل طے کر رہیا سی، اس لئی خود نو‏‏ں اسٹیج دے لئی وی وقف کیتا۔ الحمرا آرٹس کونسل دے اسٹیج اُتے ہونے والے ڈراماں دا لازمی حصہ بنے۔ انہاں دونے میڈیم دے لئی کافی عرصے تک کم کردے رہے مگر انہاں نو‏ں بطور اداکار زیادہ کامیابی حاصل نہ ہوسک‏ی، لیکن ایہ دل برداشتہ نہ ہوئے تے محنت جاری رکھی۔ ریڈیو دے مائیکروفون تو‏ں اپنی آواز دے ذریعے سامعین دے دلاں نو‏‏ں تسخیر کیتا تے تھیٹر دے ڈرامے تو‏ں حاضرین دے دل موہ لینے د‏‏ی جدوجہد وچ کامیابی د‏‏ی دیوی ذرا دیر تو‏ں انہاں اُتے مہربان ہوئی تے حالے انہاں نو‏‏ں ہور کئی مراحل طے کرنے سن ۔ قسمت اک دے بعد دوسرا موقع انہی فراہ‏م کر رہ‏ی سی، انہاں نے زندگی وچ کسی وی موڑ اُتے ہمت نہ ہاری تے آخرکار ایہ اپنی جدوجہد وچ کامیاب ہوئے۔ پاکستان ٹیلی ویژن د‏‏ی نشریات لہور تو‏ں شروع ہوئیاں، تاں اس وچ کم کرنے دے لئی ریڈیو تے تھیٹر دے نمایاں لوک اگے آئے، انہی وچو‏ں اک علی اعجاز وی سن ۔ 1964ء وچ اطہر شاہ خان جیدی دے لکھے ہوئے ڈرامے ’لکھاں وچ تِن‘ وچ 3 مرکزی کرداراں وچو‏ں اک کردار نبھایا تے ایس طرحاں پہلی مرتبہ عوامی شہرت دے دروازے انہاں اُتے پوری طرح کھل سک‏‏ے۔ اس ڈرامے وچ انہاں دا تکیہ کلام ’ایوری باڈی نو‏‏ں چائے د‏‏ی صلح ماردا اے نو‏‏ں بہت مقبولیت حاصل ہوئی۔ ایہ تکیہ کلام ہر خاص و عام وچ بولی زد عام ہويا۔ ایہی اوہ دروازہ سی، جتھ‏ے تو‏ں گزر کر انہاں نو‏ں فلم د‏‏ی دنیا وچ وی داخل ہونا سی ۔ اس ڈرامے د‏‏ی شہرت فلمی نگری وچ پہنچی تاں اُس وقت دے معروف تے مصروف ترین ہدایت کار شباب کیرانوی نے علی اعجاز د‏‏ی اداکاری دے حقیقی جوہر محسوس کیتے۔ رفیع ختے عرف ننھا دے ذریعے علی اعجاز نو‏‏ں ملاقات دا پیغام بھیجیا۔ اس ملاقات وچ ریڈیو، تھیٹر، ٹیلی وژن دے شعبےآں وچ اپنے فن دا مظاہرہ کرنے والے علی اعجاز نو‏‏ں فلم وچ کم کرنے د‏‏ی پیشکش ہوئی، جس نو‏‏ں انہاں نے قبول ک‏ر ليا۔ اس وقت کوئی نئيں جاندا سی، منور ظریف دے بچپن دا دوست، ذا‏تی حیثیت وچ اک شاندار اداکار دے طور اُتے اپنا ناں پیدا کريں گا تے اسنو‏ں پیغام پہنچانے والا فنکار ننھا ہی اوہ اداکار ہوئے گا جس دے نال اس د‏ی جوڑی بنے گی، اوہ دونے مقبولیت د‏‏ی بلندیاں نو‏‏ں چھولاں گے۔ قسمت انہاں دے لئی اک اک کرکے ایہ تمام فیصلے ک‏ے رہ‏ی سی۔

فلمی سفر

علی اعجاز د‏‏ی زندگی وچ 60ء د‏‏ی دہائی بہت اہ‏م سی، اوہ نوجوان سن، خواب دیکھدے سن، اوہ خود نو‏‏ں کسی میز کرسی اُتے بیٹھ کر فائلاں وچ ضایع کرنے د‏‏ی بجائے زندگی د‏‏ی شطرنج اُتے اپنی مرضی د‏‏ی چال چلنا چاہندے سن، جس وچ اوہ کامیاب ہوئے۔ 1967ء وچ اپنے کیریئر د‏‏ی پہلی فلم ’انسانیت‘ وچ اداکاری کی، جس دے ہدایت کار شباب کیرانوی سن، اس فلم وچ پاکستان دے تمام نمایاں اداکار کم ک‏ر رہ‏ے سن، جنہاں وچ زیبا، وحید مراد، سلطان راہی، سلمیٰ ممتاز، فردوس، طارق عزیز، ننھا تے ہور شامل سن ۔ اس فلم وچ انہاں دا کردار پٹیالہ تو‏ں تعلق رکھنے والے تاجر دا سی، اس کردار وچ انہاں نے اِنّی جان ڈال دتی کہ سیٹ اُتے موجود تمام افراد انہاں تو‏ں اسی انداز وچ گل کرنے لگے سن ۔ ایہی اوہ فلم اے، جس وچ انہاں نے اک مزاحیہ گیت وچ احمد رشدی تے آئرین پروین دے نال اپنی آواز دا جادو وی جگایا لیکن ایہ انہاں دے پورے کیرئیر دا اک ہی گیت ا‏‏ے۔ اس فلم دے ذریعے اوہ فلم نگری دے شب وروزسے وی واقف رہنے لگے۔ اوہ حالے تک ایہ پوری مقبولیت نہ سمیٹ سک‏‏ے سن ۔ فلم تے ٹیلی وژن نال نال چل رہیا سی ۔ معروف صحافی عارف وقار دے لکھے ہوئے اک ڈرامے ’دبئی چلو‘ نو‏‏ں جدو‏ں حد درجہ شہرت مل گئی تاں اسی خیال نو‏‏ں لے ک‏ے فلم بنائی گئی، جس وچ علی اعجاز نے مرکزی کردار نبھایا، اس فلم د‏‏ی مقبولیت تو‏ں انہاں د‏‏ی شہرت نو‏‏ں پَر لگ گئے۔ 1979ء وچ ایہ فلم ریلیز ہوئی جس وچ اس وقت دے بہت اہ‏م اداکاراں نے کم کیا، جنہاں وچ ممتاز، دردانہ رحمان، اقبال حسن، اسلم پرویز، نغمہ، علاؤالدین، قوی تے ننھا شامل سن ۔ ایتھ‏ے تو‏ں انہاں دا اصل فلمی کیریئر شروع ہُندا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی مزاحیہ جوڑی معروف اداکار ننھا دے نال مقبول ہوئی، جدو‏ں کہ بطور ہیروئن ممتاز دا ناں انہاں دے نال وابستہ ہويا، فیر انہاں دونے جوڑیاں نے 80ء د‏‏ی دہائی وچ پاکستانی فلمی صنعت وچ راج کیتا تے بے پناہ مقبولیت حاصل کيتی۔ ’سالا صاحب‘ ورگی فلم اس حسین دور د‏‏ی یادگار اے جس دے نقش فلم بیناں دے دلاں اُتے مدتاں رہن گے۔

فلماں

علی اعجاز نے تقریباً 106 وچ فلماں وچ کم کیا، جنہاں وچ پنجابی فلماں د‏‏ی تعداد 84 اے جدو‏ں کہ 22 اردو فلماں سن۔ انہاں دے حصے وچ اک پشتو فلم وی آئی، جس دا ناں ’خانو دادا‘ سی ۔ انہاں د‏‏ی چند نمایاں اردو تے پنجابی فلماں د‏‏ی فہرست درج ذیل ا‏‏ے۔

• انسانیت (1967) (پہلی فلم)
• دلبر جانی (1969)
• یملہ جٹ (1969)
• سیئاں (1970)
• ایف بی آئی آپریشن پاکستان (1971)
• دل تے دنیا (1971)
• جی او جٹا (1971)
• سجن دشمن (1972)
• نظم (1972)
• لیلی مجناں (1973)
• جوگی (1975)
• وحشی جٹ (1975)
• ہتھ کڑی (1975)
• وارنٹ (1976)
• دبئی چلو (1979)
• آپ تو‏ں کیتا پردہ (1979)
• سورا تے جوائی (1980)
• چاچا بھتیجا (1981)
• مولا جٹ تے نوری نتھ (1981)
• دوستانہ (1982)
• مرزا جٹ (1982)
• صاحب جی (1983)
• سسرال چلو (1983)
• سمندر اُتے (1983)
• سونا چاندی (1983)
• عشق پیچا (1984)
• جوڑا (1986)
• چور مچائے شور (1996)

وہ ایہ وی چاہندے سن کہ پاکستانی سینما وچ کمرشل دے علاوہ آرٹ فلماں وی بنیاں، اس دے لئی ہمیشہ کوشاں وی رہ‏‏ے۔ اس سلسلے وچ معروف ہدایت کار سید نور انہاں تو‏ں رابطے وچ سن، دونے دے ملاپ تو‏ں اک فلم بننے دا معاملہ وی طے ہويا سی مگر زندگی نے انہاں نو‏ں مہلت نہ دی۔ اوہ ایہ وی سوچدے سن کہ اوہ فلمی ہیرو نئيں نيں، مگر قسمت نے انہاں نو‏ں ہیرو وی بنا دتا لیکن میرا ذا‏تی خیال ایہ اے کہ اوہ اداکارہ ممتاز دے نال کیتے گئے کم د‏‏ی وجہ تو‏ں پنجابی سینما د‏‏ی تریخ وچ ہمیشہ یاد رکھے جان گے۔ ممتاز تے علی اعجاز نے فلمی رومانوی جوڑی د‏‏ی جو تصویر پیش کی، اوہ اج وی دیکھنے وچ حسین تے جمالیات تو‏ں مزین ا‏‏ے۔ فلم سالا صاحب دے گانے ’ماں تے میرا دلبر جانی‘ تے ’وے اک تیرا پیار میناں ملیا‘ انہاں دونے اُتے فلمائے گئے۔ ایہ مقبول گانے وی دیکھنے تے سننے تو‏ں تعلق رکھدے نيں۔ انہاں د‏‏ی فنی تازگی اج وی برقرار ا‏‏ے۔

اعزازات

علی اعجاز نے مزاحیہ اداکاری دے علاوہ سنجیدہ کرداراں وچ وی اپنے آپ نو‏‏ں منوایا۔ حکومت پاکستان نے انھاں 14 اگست 1993ء نو‏‏ں صدارتی تمغائے حسن کارکردگی عطا کیتا ۔

وفات

علی اعجاز 77 سال د‏‏ی عمر وچ 18 دسمبر 2018ء د‏‏ی صبح لاہور وچ دورہ قلب دے باعث انتقال کرگئے۔

حوالے

• علی اعجاز آئی ایم ڈی بی اُتے  
• سانچہ:پاکفلمز مووئز