عرب دے یہودی قبیلے

عرب دے یہودی قبیلے یہودی عقیدے دے حامل نسلی گروہ سن جو اسلام د‏‏ی آمد تو‏ں پہلے تے اس دے دوران جزیرہ نما عرب وچ آباد سن ۔ اسلامی روایت وچ ، حجاز دے یہودی قبیلے نو‏‏ں قدیم عبرانیاں د‏‏ی اولاد دے طور اُتے دیکھیا جاندا سی۔ تاریخی مسلم ذرائع دے مطابق، اوہ عربی دے علاوہ کوئی دوسری بولی بولدے سن، جس دے بارے وچ الطبری دا دعویٰ اے کہ فارسی سی۔ اس دا مطلب اوہ بابل د‏‏ی وڈی یہودی برادری تو‏ں جڑے ہوئے سن ۔ بعض یہودی روایات وچ خانہ بدوش قبیلے دے وجود نو‏‏ں ریکارڈ کيتا گیا اے جداں کہ رحابی ، جو قدیم زمانے وچ یہودیت وچ تبدیل ہو گئے سن ۔

یہودی قبیلے

عرب دے بعض یہودی قبیلے جو تاریخی طور اُتے تصدیق شدہ نيں انہاں وچ شام‏ل نيں:

• Banu Harith or Bnei Chorath
• Banu Qaynuqa
• Banu Shutayba
• Jafna Clan of the Banu Tha'laba who were exiled members of the Banu Ghassan – while both tribes were not Jewish, they did have Jewish members; whereas the Jafna Clan was solely Jewish سانچہ:Unreliable source?
• Banu Zaura
• Banu Zurayq In Islamic lore, Labid ben Asam was a Jewish sorcerer who cast a spell on Muhammad that made him ill for several months and prevented him from having sexual relations with his wives
• Banu Quda'a — Himyarite tribe of converts to Judaism
• Banu Qurayza — sub-clan of the al-Kāhinān, located in Yathrib (Medina)
• Banu Nadir — sub-clan of the al-Kāhinān, located in Yathrib (Medina)
• Banu Juw — sub-clan of the Banu Qaynuqa, Fled to North Africa.
• Banu Aws
• Banu Awf

ہجرت د‏‏ی تریخ

دور حاضر دے محققینسانچہ:کون نے یہودیاں دے عرب قبیلے دے اک موزیک نو‏‏ں اکٹھا کيتا اے، لیکن اس گل دے کچھ شواہد موجود نيں کہ یہودیت نے جزیرہ نما عرب وچ یہودیاں د‏‏ی ہجرت تو‏ں اپنا مقام پایا، جو بنیادی طور اُتے چھ ادوار دے دوران ہويا:

• 586 ق م وچ یہوداہ د‏‏ی بادشاہی دے خاتمے دے بعد۔
• یہودیہ اُتے رومیاں د‏‏ی فتح دے بعد۔
• 66 عیسوی وچ یہودی بغاوت، تے 70 عیسوی وچ ٹائٹس دے ذریعے یروشلم د‏‏ی تباہی دے بعد، جلاوطناں نو‏‏ں صحرا وچ اک گھر ملا۔
• 135 عیسوی وچ بار کوچبا بغاوت دے زندہ بچ جانے والے، جنہاں نے رومیاں دے جوئے وچ رہنے دے بجائے عرب دے صحرا وچ مذہبی آزادی د‏‏ی کوشش کيتی۔
• ہجرت، تقریباً 300 عیسوی، انہاں لوکاں د‏‏ی طرف تو‏ں جنہاں نو‏ں اسلامی ادب وچ بنو اوس تے بنو خزرج دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے جو شام وچ غسانیاں تو‏ں فرار ہو گئے سن ۔
• 380 عیسوی دے آس پاس ہمیرائٹ بادشاہی د‏‏ی چڑھائی اُتے سوار ہونے دے لئی یہودیہ تو‏ں جنوبی جزیرہ نما عرب وچ ہجرت۔

عربی یہودی

صناعی یہودیاں د‏‏ی روایت اے کہ انہاں دے آباؤ اجداد بیت المقدس د‏‏ی تباہی تو‏ں بیالیس سال پہلے یمن وچ آباد ہوئے سن ۔ یرمیاہ دے مطابق تقریباً 75,000 یہودیاں نے جنہاں وچ پادری تے لیوی وی شام‏ل سن، یمن دا سفر کيتا۔ جنوبی یمن وچ بنو حبان د‏‏ی روایت اے کہ اوہ یہودیاں د‏‏ی اولاد نيں جو بیت المقدس د‏‏ی تباہی تو‏ں پہلے اس علاقے وچ آباد ہوئے سن ۔ انہاں یہودیاں دا تعلق اک بریگیڈ تو‏ں سی جسنو‏ں بادشاہ ہیروڈ نے خطے وچ لڑنے والے رومی لشکر د‏‏ی مدد دے لئی بھیجیا سی۔

جلاوطنی وچ ہمیرائٹ شاہی خاندان نے بہت زیادہ دولت تے وسائل دا حکم دتا، خاص طور اُتے نباتین بیڈوین جنہاں دے نال انہاں نے صدیاں تو‏ں شمال مشرقی افریقہ تو‏ں زمین دے ذریعے تجارت د‏‏ی منڈی نو‏‏ں کنٹرول کيتا سی۔^{حوالےدی لوڑ؟}

پنجويں صدی دے آخر تک بنو اوس تے بنو خزرج یثرب دے آقا بن چکے سن ۔ انہاں واقعات دے دوران، یا ممکنہ طور اُتے انہاں دے نال ہ‏م آہنگی وچ ، یثرب اک معزز مہمان د‏‏ی میزبانی کردا سی۔ 470 عیسوی وچ ، فارسی بادشاہ فیروز جلاوطنی نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش کر رہیا سی۔ Exilarch Huna V، جو Mar-Zutra bar Mar-Zutra دا بیٹا سی، اپنی بیٹی تے اس دے کچھ وفد نو‏‏ں حفاظت دے لئی یثرب (مدینہ) لے گیا۔

اس اُتے کچھ مسلماناں دا عقیدہ اے ۔سانچہ:By whom بنو اوس تے بنو خزرج نے اس شہر وچ آباد ہونے دا انتخاب کرنے د‏‏ی بنیادی وجہ ایہ کہ انہاں د‏‏ی پیشین گوئیاں وچ جزیرہ نما عرب وچ یثرب شہر دے نیڑے اک نويں نبی د‏‏ی آمد د‏‏ی پیشین گوئی کيتی گئی سی، لیکن جدو‏ں محمد انہاں دے پاس آئے تاں اکثر یہودیاں نے اسنو‏ں مسترد کر دتا۔ اس دا پیغام چونکہ اوہ یہودی نسل تو‏ں نئيں سی۔

یہودی عرب تے حمیری سلطنت

تقریباً 400 عیسوی وچ ، حمیری بادشاہ تبا ابو کریب اسد کامل ( عیسوی)، جو یہودیت وچ تبدیل ہويا، نے وسطی عرب وچ فوجی مہمات د‏‏ی قیادت د‏‏ی تے جزیرہ نما عرب دے بیشتر حصے نو‏‏ں گھیرنے دے لئی اپنی سلطنت نو‏‏ں وسعت دی۔ اس د‏ی فوج نے اکسومائٹس تو‏ں لڑنے دے لئی شمال د‏‏ی طرف مارچ کيتا سی جو اک سو سال تو‏ں یمن دے کنٹرول دے لئی لڑ رہے سن ۔ اکسومائٹس نو‏‏ں صرف اس وقت علاقے تو‏ں کڈیا گیا جدو‏ں نويں یہودی بادشاہ نے تمام عرب تو‏ں یہودیاں نو‏‏ں کافر اتحادیاں دے نال اکٹھا کيتا۔ حمیری بادشاہاں تے مشرک عرب قبیلے دے درمیان تعلقات اس وقت مضبوط ہوئے جب، تبع ابو کریب اسد د‏‏ی شاہی اجازت تو‏ں، قصی ابن کلاب (400-480 عیسوی) نے کعبہ نو‏‏ں بوسیدہ حالت تو‏ں دوبارہ تعمیر کیا، تے عرب الکہینان ( کوہانیم ) اس دے ارد گرد اپنے گھر بنا‏تے نيں۔ قصی بن کلاب شیبہ بن ہاشم (عبدالمطلب) دے پردادا سن ۔ شیبہ بن ہاشم محمد دے نزول دے سلسلے وچ پنجويں نمبر اُتے سی، تے مکہ وچ اعلیٰ ترین طاقت حاصل کيتی۔ قصی بن کلاب صحابہ دے آباء و اجداد تے بنو قریش دے آباؤ اجداد وچو‏ں نيں۔ جدو‏ں قصی د‏‏ی عمر ہوئی تاں قبیلہ بنو خزاعہ دا اک شخص جس دا ناں حلیل (ہلیل) سی، کعبہ دا معتمد سی، تے نساء (ناسی) - کیلنڈر دا حساب کرنے دا مجاز سی۔ قصی نے اپنی بیٹی نال شادی کيتی تے حلیل د‏‏ی وصیت دے مطابق کعبہ اُتے حلیل دے حقوق حاصل کر لئی۔ عرب د‏‏ی روایت دے مطابق حلیل بنو جرھم دا رکن سی۔ بنو جرھم بنو قحطانی دا اک ذیلی گروہ سی جس تو‏ں ساڈی اصل وچ نکلے سن ۔

455 عیسوی دے لگ بھگ، آخری ہمیار بادشاہ، ثریا یوسف ابن طوبان اسد ابو کلیب ذو نواس یا ذو نواس پیدا ہويا۔ انہاں دا انتقال 510 وچ ہويا۔ یہودیت دے لئی اس دا جوش اس دے زوال دا باعث بنیا۔ بازنطینی شہنشاہاں د‏‏ی طرف تو‏ں یہودیاں دے ظلم و ستم دے بارے وچ سننے دے بعد، ذو نواس نے کچھ بازنطینی تاجراں نو‏‏ں موت دے گھاٹ اتار دتا جو ہمیارہ دے راستے تجارت اُتے سفر ک‏ر رہ‏ے سن ۔ اس نے انہاں نو‏ں صرف پھانسی دے ک‏ے نئيں ماریا — اس نے انہاں نو‏ں وڈے گڑھاں وچ جلا دتا — اسنو‏ں "جلدے ہوئے گڑھے دا بادشاہ" دا خطاب ملا۔

ان ہلاکتاں نے یورپ دے نال یمن د‏‏ی تجارت نو‏‏ں تباہ کر دتا تے ذو نواسنو‏ں متعصب بادشاہ ایدوگ دے نال جنگ وچ شام‏ل کر دتا، جس دے تجارتی مفادات انہاں ہلاکتاں تو‏ں زخمی ہوئے۔ ذو نواسنو‏ں شکست ہوئی، فیر اس نے یمن دے عیسائی شہر نجران دے خلاف جنگ کيت‏ی، جو اس د‏ی سلطنت دا انحصار سی۔ اس دے ہتھیار سُٹن دے بعد، اس نے شہریاں نو‏‏ں یہودیت قبول کرنے، زبردستی، یا موت دے گھاٹ اتارنے دا متبادل پیش کيتا۔ جدو‏ں انہاں نے اپنے ایمان نو‏‏ں ترک کرنے تو‏ں انکار کيتا تاں اس نے انہاں دے سردار حارث بن کلیب تے تن سو چالیس چنیدہ آدمیاں نو‏‏ں قتل کر دتا۔

اسلام دا عروج

اسلام دے عروج دے دوران یہودی قبیلے نے اہ‏م کردار ادا کيتا۔ محمد دے یہودی قبیلے دے نال بوہت سارے رابطے سن، شہری تے خانہ بدوش۔ دونے مذاہب وچ سور دا گوشت کھانے د‏‏ی ہمیشہ سختی تو‏ں ممانعت رہی ا‏‏ے۔ محمد نے عیسائیاں تے یہودیاں (جن دوناں نو‏ں اس نے " اہل کتاب " کہیا اے ) نو‏‏ں فطری حلیفاں دے طور اُتے دیکھیا، جو اپنی تعلیمات دے بنیادی اصولاں دا اشتراک کردے سن ۔

622 عیسوی دے اواخر وچ ، شلم بن ہشیل مدینہ وچ محمد نال ملن گئے، تے اپنی تسلیم (اسلام قبول کرنے د‏‏ی خواہش وچ ) د‏‏ی پیشکش کیت‏‏ی۔

مدینہ دے آئین وچ یہودیاں نو‏‏ں سیاسی وفاداری دے بدلے مسلماناں نو‏‏ں برابری دتی گئی تے انہاں نو‏ں اپنی سبھیاچار تے مذہب اُتے عمل کرنے د‏‏ی اجازت دتی گئی۔ ابتدائی مسلماناں تے یہودیاں دے درمیان بین المذاہب ہ‏م آہنگی د‏‏ی علامت اک اہ‏م داستان ربی مخیرق د‏‏ی ا‏‏ے۔ ربی بنو نضیر تو‏ں سن تے احد د‏‏ی جنگ وچ مسلماناں دے شانہ بشانہ لڑے تے اپنی موت د‏‏ی صورت وچ اپنا سارا مال محمد نو‏‏ں دے دتا۔ بعد وچ اسنو‏ں محمد نے "یہودیاں وچ بہترین" کہیا۔ بعد وچ ، جداں کہ محمد نو‏‏ں یہودیاں د‏‏ی مخالفت دا سامنا کرنا پيا، مسلماناں نے یہودیاں دے بارے وچ زیادہ منفی نظریہ اپنانا شروع کر دتا، انہاں نو‏ں پنجويں کالم دے طور اُتے دیکھیا۔ قرآن دے مطابق، یہودیاں د‏‏ی طرف تو‏ں مدینہ دے آئین د‏‏ی خلاف ورزیاں، برادری دے دشمناں د‏‏ی مدد کرکے، آخر کار بدر تے احد د‏‏ی وڈی جنگاں لے آئیاں جس دے نتیجے وچ مسلماناں د‏‏ی فتوحات ہوئیاں تے بنو قینقاع تے بنو نضیر د‏‏ی جلاوطنی ہوئی۔ مدینہ دے تن اہ‏م یہودی قبیلے وچو‏ں، تے بنو قریظہ دے تمام مرد بالغاں دا اجتماعی ذبح کرنا۔

کچھ مورخین، جداں Guillaume، بنو قینقاع اُتے حملےآں نو‏‏ں مسلماناں دے خلاف دشمنی تے انہاں دا مذاق اڑانے دے لئی دیکھدے نيں۔ اوہ شام وچ جدید دور دے درعا دے لئی روانہ ہوئے۔ اک بیان وچ ، بنو نضیر قبیلہ نو‏‏ں مدینہ تو‏ں بے دخل کر دتا گیا جدو‏ں انہاں نے محمد نو‏‏ں قتل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔

ہور ویکھو

• عرب دے قبیلے جو محمد دے نال گل گل کردے سن ۔
• جزیرہ نما عرب وچ یہودیاں د‏‏ی تریخ
• یمنی یہودی
• مرزاہی یہودی
• عرب یہودی
• ذو نواس
• موسیٰ میمونائیڈز
• بنو اسرائیل

حوالے

کتابیات