عالمی جنگاں وچ خواتین
عالمی جنگاں وچ سوانیاں (انگریزی: Women in the World Wars) ہر جدید جنگ کيتی طرح مختلف نوعیتاں وچ منقسم کردار دی حامل رہیاں نيں۔ اس دور دی بیش تر سوانیاں اس دور دے بیش تر مرداں دی طرح غیر ارادی تے جبری طور اُتے متاثر رہیاں نيں۔ کچھ سوانیاں غیر متحارب مرداں دی طرح قتل ہوئیاں، کچھ اپاہج ہوئیاں تاں کچھ کئی ہور مسائل توں دوچار ہوئیاں، جس وچ املاک دی تباہی یا کسی قریبی رشتے دا ہلاک ہونا شامل اے۔ مگر ایسی سوانیاں دا وی تریخ دے ابواب وچ ریکارڈ موجود اے جو راست طور اُتے جنگ توں جڑے سن ۔ جو یا تاں مسلح افواج دا حصہ رہے، یا کسی معاونت دا کردار نبھا رہیاں سن، یا فیر جاسوسی توں جڑی سن۔ انہاں سوانیاں وچ چینگ بین ہوا، نور عنایت خان تے لیوڈمیلا پاولیچینکو شامل رہیاں۔[۱]
چند نامور سوانیاں
سودھو- پہلی عالمی جنگ دے دوران ایڈی ڈبلیو ہنٹن، کیتھرین ایم جانسن تے ہیلن کرٹس ہی صرف ایسی تن سوانیاں نيں جنہاں دے بارے وچ لوکاں نوں علم اے کہ اوہ اس گروپ دا حصہ رہیاں نيں جس نے فرانس وچ جنگ دے دوران اِنہاں فوجیاں دی اس وقت مدد کيتی جدوں جنگ زوراں اُتے سی۔ اُتے انہاں دے علاوہ ینگ مینز کرسچیئن ایسوسی ایشن دی 23 سیاہ فام عورتاں نے فرانس وچ تعینات دو لکھ افریقی نژاد امریکی فوجیاں دا ہتھ بٹایا۔[۲]
- جدوں سنہ 1937ء وچ جاپان نے چین اُتے حملہ کيتا تاں چینگ بین ہويا مزاحمت کرنے والےآں دی صفِ اول وچ شامل سن۔ انہاں نوں تیز دھار والا ہتھیار گھونپ کر ہلاک کرنے توں چند لمحات پہلے دی انہاں دی تصویر چینیاں دی جانب توں بے خوف مزاحمت دی علامت بن گئی۔
- برطانیہ دی جاسوسہ نور عنایت خان اٹھاواں صدی وچ میسور دے مسلمان حکمران ٹیپو سلطان دے خاندان توں سن۔ انہاں دے والد ہندوستانی جدوں کہ والدہ امریکی سن۔ اوہ ماسکو وچ پیدا ہوئیاں تے پیرس وچ تعلیم حاصل کيتی۔ انہاں نوں نازیاں نے بے رحمی توں ہلاک کر دتا سی۔
- سنہ 1941ء وچ نازی جرمنی دے سویت یونین اُتے حملے دے بعد ہونے والی جنگ دے دوران لیوڈمیلا پاولیچینکو نے مصدقہ طور اُتے 309 جرمن فوجیاں نوں نشانہ لگا کر ہلاک کيتا۔ [۳]