شاہد احمد دہلوی

شاہد احمد دہلوی
جم	22 مئی 1906   دہلی ،  برطانوی ہندستان
وفات	27 مئی 1967 (61 سال)  کراچی ،  پاکستان
مدفن	گلشن اقبال ،  کراچی
شہریت	برطانوی ہندستان پاکستان
عملی زندگی
پیشہ	مترجم ،  صحافی ،  مدیر ،  خاکہ نگاری
پیشہ ورانہ زبان	اردو
شعبۂ عمل	ادارت ،  ترجمہ ،  موسیقی
ملازمت	پاکستان براڈکاسنگ کارپوریشن
کارہائے نمایاں	ساقی (جریدہ)
تحریک	انجمن ترقی پسند مصنفین
اعزازات
تمغا حسن کارکردگی
باب ادب

شاہد احمد دہلوی (پیدائش: 22 مئی 1906ء — وفات: 27 مئی 1967ء) اردو دے صاحب طرز ادیب، ادبی مجلہ "ساقی" دے مدیر، مترجم تے ماہرِ موسیقی سن ۔ اوہ ڈپٹی نذیر احمد دے پو‏تے تے مولوی بشیر الدین احمد دے فرزند سن ۔

حالات زندگی

شاہد احمد دہلوی 22 مئی 1906ء نو‏‏ں دہلی برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا تعلق اردو دے اک اہ‏م ادبی و علمی خانوادے تو‏ں سی۔ اوہ ڈپٹی نذیر احمد دے پو‏تے تے مولوی بشیر الدین احمد دے فرزند سن ۔ جنوری 1930ء وچ انہاں نے دہلی تو‏ں اردو دا اک باوقار جریدہ ساقی جاری کيتا۔ 1936ء وچ اوہ ادب د‏‏ی ترقی پسند تحریک وچ شام‏ل ہوئے تے اس د‏ی دہلی شاخ دے سیکریٹری بن گئے۔ قیام پاکستان توں بعد شاہد احمد دہلوی کراچی منتقل ہو گئے، ایتھ‏ے انہاں نے ساقی دا دوبارہ اجراء کيتا جیہدا سِلسلہ انہاں د‏‏ی وفات تک جاری رہیا۔

ادبی خدمات

اوہ اردو دے اک بہت اچھے نثرنگار سن ۔ انہاں دے خاکےآں دے مجموعے گنجینۂ گوہر ، بزم خوش نفساں، بزم شاہد تے طاقِ نسیاں دے نامں تو‏ں شائع ہوچکے نيں۔ اس توں علاوہ انہاں نے دلی کی بپتا تے اجڑا دیار دے نام تو‏ں مرحوم دلی دے حالات قلم بند کيتے۔ اوہ اک اچھے مترجم وی سن تے انہاں نے انگریزی د‏‏یاں لاتعداد کتاباں اردو زبان وچ منتقل کیتیاں۔

فن موسیقی

شاہد احمد دہلوی نو‏‏ں موسیقی وچ وی کمال حاصل سی۔ انہاں نے دہلی گھرانے دے مشہور استاد، استاد چاند خاں تو‏ں موسیقی د‏‏ی باقاعدہ تربیت حاصل کيتی سی۔ شاہد احمد دہلوی قیام پاکستان توں بعد ریڈیو پاکستان ناݪ وابستا ہو گئے سن، جِتھے اوہ "ایس احمد" دے نام تو‏ں موسیقی دے پروگرام پیش کردے رہ‏‏ے۔ انہاں نے موسیقی دے موضوع اُتے وی لاتعداد مضامین قلم بند کيتے جنہاں دا مجموعہ مضامین موسیقی دے نام تو‏ں شائع ہوچکيا اے جیہنو‏ں اردو دے ممتاز محقق و شاعر عقیل عباس جعفری نے مرتب کيتا۔

اعزازات

حکومت پاکستان نے شاہد احمد دہلوی نو‏‏ں انہاں د‏‏ی ادبی خدمات دے صِلے وچ 14 اگست، 1963ء نو‏‏ں صدارتی اعزاز برائے حُسنِ کارکردگی عطا کيتا۔

لِکھتاں

• گنجینۂ گوہر (خاکے)
• بزمِ خوش نفساں (خاکے)
• بزم شاہد (خاکے)
• طاق نسیاں (خاکے)
• دلی کی بپتا (دلی کی یاداشتیں)
• اجڑا دیار (مضامین)
• سرگزشت ِعروس (ناول)
• بچوں کی دلچسپیاں (جی فریڑرک کیوڈر) (ترجمہ)
• بچوں کی جنسی تعلیم (لیسٹراے کرکنڈال) (ترجمہ)
• خودشناسی (ولیم سی میجر) (ترجمہ)
• بچوں کی نشو و نما ( ولارڈسی اولسن، جون لی ولن) (ترجمہ)
• بچوں کا خوف ( ہیلن راس) (ترجمہ)
• انتخاب معاش (ہمفریز جے انتھی) (ترجمہ)
• دھان کا گیت (مس آئی لن چانگ) (ترجمہ)
• غریب لڑکے جو نامور ہوئے (یولٹن) (ترجمہ)
• بچوں میں جذبہ عداوت (سپل سکلونا ) (ترجمہ)
• بچوں کے جذباتی مسائل (اوسپرجن، سٹوراٹ ایم قچ ) (ترجمہ)
• بچوں کی معاشرتی زندگی (ایلس وٹنرمین) (ترجمہ)
• والدین اور معلمین (ایوایچ گرانٹ) (ترجمہ)
• آپ کے بچے کی وراثت (ایل گارٹن) (ترجمہ)
• نرگس جمال (مارس مترلنک) (ترجمہ)
• حیرت ناک کہانیاں (نتھینیل ہوتھورن) (ترجمہ)
• انوکھی کہانیاں (نتھینیل ہوتھورن) (ترجمہ)
• فاؤسٹ (جان ولف کانگ گوئٹے) (ترجمہ)
• پروین و ثریا (مارس مترلنک) (ترجمہ)
• پھانسی (اندریف) (ترجمہ)
• مضامین موسیقی (ترتیب عقیل عباس جعفری)

وفات

شاہد احمد دہلوی 27 مئی 1967ء نو‏‏ں کراچی وچ وفات پاگئے۔ اوہ کراچی وچ گلشن اقبال دے قبرستان وچ سپردِ خاک نيں۔

ہور دیکھو

• ڈپٹی نذیر احمد

حوالے