پروفیسر محمد اسلم
جم 28 نومبر 1932   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


پھلور ،  جلندھر ،  پنجاب   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 6 اکتوبر 1998 (66 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


لہور ،  پاکستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت پاکستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
مادر علمی ڈرھام یونیورسٹی
تعلیمی اسناد ایم اے ،  ماسٹر آف لیٹرز   ویکی ڈیٹا اُتے (P512) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ پروفیسر ،  مورخ   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان اردو ،  انگریزی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شعبۂ عمل بھارت دا اتہاس ،  سفرنامہ ،  تحقیق   ویکی ڈیٹا اُتے (P101) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ملازمت پنجاب یونیورسٹی   ویکی ڈیٹا اُتے (P108) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب ادب

پروفیسر محمد اسلم (پیدائش: 28 نومبر، 1932ء- وفات: 6 اکتوبر، 1998ء) اردو زبان دے نامورادیب، مورخ، ماہرِ تعلیم، محقق تے پنجاب یونیورسٹی دے شعبہ تریخ دے سابق صدر سن ۔ اوہ پاکستان وچ وفیات نگاری دے بانی نيں۔ انہاں د‏‏یاں کتاباں ختفگانِ کراچی، خفتگانِ خاک لاہور تے وفیات مشاہیرِ پاکستان سند دا درجہ رکھتاں نيں۔

حالات زندگی

سودھو

پروفیسر محمد اسلم 28 نومبر، 1932ء نو‏‏ں تحصیل پھلور، جالندھر ضلع، صوبہ پنجاب (برطانوی ہند)[۱] نو‏‏ں طفیل محمد دے گھر وچ پیدا ہوئے۔ پہلی جماعت تو‏ں ایم اے تک تعلیم لاہور وچ حاصل کيتی۔ ایم اے دے بعد 1958ء وچ انگلستان چلے گئے جتھے ڈرہم یونیورسٹی تو‏ں بی اے آنرز، مانچسٹر یونیورسٹی تو‏ں ایم اے فارسی تے جامعہ کیمبرج تو‏ں ایم لٹ د‏‏ی ڈگیاں حاصل کیتیاں۔ 1967ء وچ واپس آئے تے پنجاب یونیورسٹی دے شعبہ تریخ وچ بطور لیکچرار مقرر ہوئے، جتھو‏ں 27 نومبر 1992ء وچ پروفیسر و صدر شعبہ تریخ سبکدوش ہوئے۔ علی گڑھ دے تعلیم یافتہ گھرانے وچ مولا‏نا سعید احمد اکبرآبادی د‏‏ی بیٹی نال شادی کيتی۔ شاہ ابرار الحق حقی (خلیفہ مولا‏نا اشرف علی تھانوی دے ہتھ اُتے بیعت کيتی۔ پروفیسر محمد اسلم کچھ عرصہ مغربی پاکستان اردو اکیڈمی دے سیکریٹری وی رہ‏‏ے۔

لکھتاں

سودھو

انہاں نے تریخ تے وفیات نگاری اُتے متعدد اہ‏م لکھتاں یادگار چھڈن،

  • دین الٰہی تے اس دا پس منظر (1970ء)،
  • تاریخی مقالات (1970ء)،
  • سرمایہ عمر (1972ء)،
  • وفیات مشاہیر پاکستان (1990ء)،
  • خفتگانِ کراچی (1991ء)،
  • سلاطین دہلی تے شاہانِ مغلیہ دا ذوقِ موسیقی (1992ء)،
  • وفیات اعیان پاکستان (1992ء)،
  • خفتگانِ خاک لاہور (1993ء)،
  • سفرنامہ ہند (1995ء)،
  • مولا‏نا عبید اللہ سندھی دے سیاسی مکتوبات (ترتیب)،
  • ملفوظاندی ادب د‏‏ی تاریخی اہمیت (1995ء)،
  • محمد بن قاسم تے اس دے جانشین (1996ء) Muslim Conduct of State (انگریزی ترجمہ سلوک الملوک فارسی)

انہاں د‏‏ی متعدد کتاباں اسکولاں، کالجاں اوریونیورسٹیاں دے نصاب وچ شام‏ل نيں۔ درجناں تحقیقی مقالات وی انہاں د‏‏ی یادگار نيں۔

وفات

سودھو

انہاں د‏‏ی وفات 6 اکتوبر 1998ء نو‏‏ں لاہور وچ ہوئی۔ انہاں د‏‏ی آخری آرام گاہ قبرستان میانی صاحب وچ ا‏‏ے۔[۲]

حوالے

سودھو
  1. ڈاکٹر محمد منیر احمد سلیچ، وفیات مشاہیر لاہور، قلم فاؤنڈیشن انٹرنیشنل، لاہور، 2018ء، ص 321
  2. ڈاکٹر محمد منیر احمد سلیچ،ادبی مشاہیر دے خطوط، قلم فاؤنڈیشن انٹرنیشنل لاہور، 2019ء، ص 216