زہرہ نگاہ

زہرا نگاہ
جم	فاطمہ زہرہ 14 مهٔ 1935 ‏(عمر: ۸۷ سال) حیدرآباد، دکن، برطانوی ہندوستان
قلمی ناں	زہرا نگاہ
کم کِتہ	شاعرہ
بولی	اردو
نسل	مہاجر قوم
شہریت	پاکستانی
صنف	غزل، نظم
وڈے کم	شام دا پہلا تارا ورق
وڈے اعزاز	صدارتی تمغا برائے حسن کارکردگی

زہرا نگاہ (پیدائش: 14 مئی، 1935ء) پاکستان نال تعلق رکھنے و الی اردو زبان د‏‏ی زندہ نامور شاعرہ نيں۔

حالات زندگی

محترمہ زہرا نگاہ 14 مئی، [1935ء]] حیدرآباد، دکن، برطانوی ہندوستان وچ علمی گھرانے وچ پیدا ہوئیاں۔ انہاں دا اصل ناں فاطمہ زہرہ ہ ا‏‏ے۔ آپ دے والد قمر مقصود دا شمار بدایاں دے ممتاز لوکاں وچ ہُندا ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ مشہور ڈراما نویس فاطمہ ثریا بجیا آپ د‏‏ی وڈی بہن تے مقبول عام ہمہ جہت رائٹر انور مقصود بھائی نيں۔ زہرا نگاہ دا خاندان تلاش معاش وچ حیدر آباد دکن وچ آباد ہوئے گیا۔ تقسیم ہند دے بعد زہرا نگاہ اپنے خاندان دے نال حیدر آباد دکن تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے کراچی آ گئياں تے ایتھے اُتے اپنی تعلیم مکمل کیتی۔

زہرا نگاہ نو‏‏ں شعر و سخن دا ذوق ورثہ وچ ملا۔ اس لئی آپ نے صرف گیارہ سال د‏‏ی عمر وچ اک نظمگڑیا گڈے د‏‏ی شادی لکھی۔ زہرا نگاہ نے جگر مراد آبادی نو‏‏ں اصلاح د‏‏ی غرض تو‏ں ابتدائی کلام دکھایا مگر جگر مراد آبادی نے ایہ کہہ ک‏ے اصلاح تو‏ں انکار کر دتا کہ تواڈا ذوقِ مستحسن خود ہی تواڈے کلام د‏‏ی اصلاح کر دے گا۔

تنقیدی جائزہ

زہرا نگاہ دے کلام وچ روگٹھ د‏‏ی زندگی دے جذبات‏ی معاملات نيں، جنہاں نو‏ں زہرا صنف نازک د‏‏ی شاعری کہندی نيں۔ جداں ملائم گرم سمجھوت‏ے د‏‏ی چادر، قصیدہ بہار، نواں گھر، علی تے نعمان دے نام، سیاسی واقعات دے تاثرات وی، اوہ وعدہ وی جو انساناں د‏‏ی تقدیراں وچ لکھیا اے تے محض تغزل بھی۔ انہاں منظومات وچ نہ جدیدیت دے غیر شاعرانہ جذبات دا کوئی پرتو اے تے نہ رومانویت د‏‏ی شاعرانہ آرائش پسندی دا کوئی دخل ا‏‏ے۔ روايتی نقش و نگار تے آرائشی رنگ و روغن دا سہارا لئی بغیر شعر کہنا زہرا نگاہ دے شعری اسلوب دا خاصا ا‏‏ے۔ تشبیہ و استعارے تو‏ں عاری اک آدھ بلیغ مصرع جس تو‏ں پوری نظم دا سراپا جھلملانے لگے، اس د‏ی سب تو‏ں اچھی مثال زہرا د‏‏ی نظم شام دا پہلا تارا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی تخلیقات وچ شام دا پہلا تارا ، ورق تے فراق شامل نيں۔

نمونۂ کلام

غزل

جنونِ اولیں شائستگی تھی​		وہی پہلی محبت آخری تھی
کشادہ تھے بہت بازوِ وحشت​		یہ زنجیرِخرد الجھی ہوئی تھی​
جہاں ہم پھر سے بسنا چاہ رہے تھے​		وہ بستی ہُو کی دنیا ہو چکی تھی​
کبھی اک لفظ کے سو سو معانی​		کبھی ساری کہانی اَن کہی تھی​
اب اپنے آپ سے بھی چُھپ گئی ہے​		وہ لڑکی جو سب کو جانتی تھی​​
سحر آغاز، شب اتمامِ حجت​		عجب زہرا کی وضعِ زندگی تھی​

اعزازات

حکومت پاکستان نے انہاں د‏‏ی خدمات دے صلے وچ صدارتی تمغا برائے حسن کارکردگی دا اعزاز عطاکیا۔

لکھتاں

• شام دا پہلا تارا
• ورق
• مجموعہ کلام (کلیات)
• فراق

حوالے

زہرہ نگاہ
گن	اردو شاعرہ

ہور پڑھو

• سوہنے کم دا ٹکا لین والیاں دا لسٹ

تمغا حُسنِ کارکردگی (Pride of Performance)

اعجاز انور · انور مسعود · اشفاق احمد · اشرف امان · اشرف طائی · افتخار عارف · آصف باجوہ · احمد غلام علی چھاگلہ · احمد ندیم قاسمی · اسلم فرخی · اقبال مہدی · امانت علی خان · امیر حمزہ شنواری · بندو خان · بشرح انصاری · بروجن داس · شہباز ملک · حفیظ جلندری · فخر زمان · نور جہاں · ثریا ملتانیکر · خواجہ خورشید انور · جمیل الدین عالی · نثار بزمی · نازیہ حسن · عالم لوہار · عارف لوہار · محمود علی · شاہد آفریدی · جاوید اقبال · جہانگیر خان · خالد عباس ڈار · دینا ایم مستری · رؤف خالد · زہرہ نگاہ · سعید رشید · سلیم الزماں صدیقی · سہیل رانا · شان شاہد · شفیع محمد · ضمیر نیازی · طارق مصطفا · طلعت حسین · عابدہ پروین · عباس الدین احمد · عطا الحق قاسمی · غلام حسن شگن · غلام محمد قاصر · فتح علی خان · لطیف کپاڈیا · محمد بشیر · محمد علی · ملکہ پکھراج · عبید اللہ بیگ · منی بیگم · مکرم بخاری · مہدی حسن · معین اختر · وحید قریشی · ٹینا سانی · بھولو پہلوان · حیا ت الله خان درانی · یونس خان · شعیب منصور · صبا حمید · فاطمہ ثریا بجیا · قتیل شفائی · مجاہد کامران · نزیر صابر · میرا  · منو بھائی