جوہری-مخالف تحریک

جوہری مخالف تحریک اک ایسی سماجی تحریک اے جو مختلف جوہری ٹیکنالوجیز دی مخالفت کردی ا‏‏ے۔ کچھ براہ راست ایکشن گروپس ، ماحولیا‏ت‏ی تحریکاں تے پیشہ ورانہ تنظیماں نے مقامی ، قومی یا بین الاقوامی سطح اُتے اس تحریک تو‏ں اپنی شناخت د‏‏ی ا‏‏ے۔ نیوکلیئر اینٹی ایٹمی گروپس وچ جوہری ہتھیاراں تو‏ں متعلق تخفیف اسلحہ سازی ، فرینڈز آف دتی ارتھ ، گرینپیس ، ایٹمی جنگ کيت‏ی روک سیم دے لئی بین الاقوامی طبیب ، امن ایکشن تے نیوکلیئر انفارمیشن اینڈ ریسورس سروس شامل ني‏‏‏‏ں۔ اس تحریک دا ابتدائی مقصد جوہری تخفیف اسلحہ تو‏ں پاک ہونا سی ، حالانکہ 1960 د‏‏ی دہائی دے آخر تو‏ں حزب اختلاف نے جوہری طاقت دا استعمال وی شامل کيتا ا‏‏ے۔ بوہت سارے جوہری مخالف گروہ جوہری طاقت تے جوہری ہتھیاراں دونے د‏‏ی مخالفت کردے ني‏‏‏‏ں۔ 1970 تے 1980 د‏‏ی دہائی وچ گرین پارٹیاں د‏‏ی تشکیل اکثر جوہری مخالف سیاست دا براہ راست نتیجہ سی۔

تھری میل جزیرے دے حادثے دے بعد ، 14 اکتوبر 1979 نو‏‏ں مغربی جرمنی دے شہر بون وچ 169،000 افراد نے جوہری مخالف مظاہرے وچ شرکت کيتی۔

3 اکتوبر 2009 نو‏‏ں شمال مشرقی فرانس دے شہر کولمار وچ نیوکلیائی مظاہرہ

جاپان دے شہر ٹوکیو دے میجی شورائن کمپلیکس وچ 19 ستمبر 2011 نو‏‏ں فوکوشیما داچی ایٹمی تباہی دے بعد اینٹی نیوکلیئر پاور پلانٹ ریلی

سائنس داناں تے سفارتکاراں نے ہیروشیما تے ناگاساکی اُتے 1945 وچ ایٹم بم دھماکےآں تو‏ں پہلے ہی ایٹمی ہتھیاراں دی پالیسی اُتے بحث کيتی ا‏‏ے۔ بحر الکاہل وچ وسیع پیمانے اُتے جوہری تجربات دے بعد ، عوام 1954 دے نیڑے تو‏ں جوہری ہتھیاراں د‏‏ی جانچ دے بارے وچ تشویش وچ مبتلا ہوئے گئے۔ 1963 وچ ، متعدد ملکاں نے جزوی ٹیسٹ پابندی معاہدے د‏‏ی توثیق د‏‏ی جس دے تحت ماحولیا‏ت‏ی جوہری تجربات اُتے پابندی عائد سی۔

جوہری طاقت دے خلاف کچھ مقامی مخالفتاں 1960 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ سامنے آئیاں ، تے 1960 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ سائنسی برادری دے کچھ افراد نے اپنے تحفظات ظاہر کرنا شروع ک‏‏‏‏ر دتے۔ 1970 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ ، مغربی جرمنی دے وِھل وچ مجوزہ جوہری بجلی گھر دے بارے وچ وڈے پیمانے اُتے احتجاج ہويا۔ اس منصوبے نو‏‏ں 1975 وچ منسوخ کر دتا گیا سی تے وِھل وچ جوہری مخالف کامیابی نے یورپ تے شمالی امریکا دے دوسرے حصےآں وچ جوہری طاقت د‏‏ی مخالفت کيتی۔ جوہری طاقت 1970 دے عشرے وچ وڈے عوامی احتجاج دا مسئلہ بن گئی تے جوہری طاقت د‏‏ی مخالفت جاری اے تاں ، جوہری طاقت دے لئی عوامی حمایت وچ اضافہ اک دہائی دے دوران عالمی درجہ حرارت وچ اضافے تو‏ں آگاہی تے سب وچ نويں دلچسپی د‏‏ی روشنی وچ اک بار فیر سامنے آیا ا‏‏ے۔ صاف توانائی دیاں قسماں ( پرو نیوکلیئر موومنٹ دیکھو)۔

جولائ‏ی 1977 وچ اسپین دے بلباؤ وچ ایٹمی طاقت دے خلاف اک احتجاج ہويا ، جس وچ 200،000 افراد نے شرکت کيتی۔ 1979 وچ تھری مِیل جزیرے دے حادثے دے بعد ، نیو یارک شہر وچ ایٹمی جوہری مظاہرہ کيتا گیا ، جس وچ 200،000 افراد شامل سن ۔ سن 1981 وچ ، ہیمبرگ دے مغرب وچ بروک ڈورف نیوکلیئر پاور پلانٹ دے خلاف احتجاج دے لئی جرمنی دا سب تو‏ں وڈا اینٹی نیوکلیئر مظاہرہ ہويا۔ 10،000 پولیس افسران دے نال نیڑے 100،000 لوک آمنے سامنے ہوئے۔ سب تو‏ں وڈا احتجاج 12 جون 1982 نو‏‏ں ہويا سی ، جدو‏ں نیو یارک شہر وچ 10 لکھ افراد نے جوہری ہتھیاراں دے خلاف مظاہرہ کيتا سی۔ مغربی برلن وچ 1983 وچ ایٹمی ہتھیاراں دے احتجاج وچ تقریبا 600،000 شریک سن ۔ مئی 1986 وچ ، چرنوبل تباہی دے بعد ، اک اندازے دے مطابق 150،000 تو‏ں 200،000 افراد نے اطالوی جوہری پروگرام دے خلاف احتجاج دے لئی روم وچ مارچ کيتا۔ امریکا وچ ، عوامی مخالفت نے شورہم ، یانہاں دتی رو ، مل اسٹون 1 ، رانچو سیکو ، مائن یانہاں دتی تے بوہت سارے دوسرے جوہری بجلی گھراں د‏‏ی بندش د‏‏ی حمایت کيتی۔

1986 دے بعد کئی سالاں تو‏ں چرنوبل تباہی دے بعد ایٹمی طاقت بیشتر ملکاں وچ پالیسی ایجنڈے تو‏ں دور سی تے ایسا لگدا سی کہ جوہری طاقت دے خلاف تحریک نے اپنا معاملہ جیت لیا ا‏‏ے۔ کچھ جوہری مخالف گروہ ختم ہوئے گئے۔ اُتے ، 2000 د‏‏ی دہائی (دہائی) وچ ، جوہری صنعت دے ذریعہ تعلقات عامہ د‏‏ی سرگرمیاں دے بعد ، جوہری ری ایکٹر ڈیزائن وچ پیشرفت تے آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی دے بارے وچ خدشےآں ، جوہری توانائی دے معاملات واپس آئے۔ کچھ ملکاں وچ توانائی د‏‏ی پالیسی دے مباحثاں وچ ۔ اس دے بعد 2011 دے جاپانی جوہری حادثات نے جوہری توانائی د‏‏ی صنعت د‏‏ی تجویز کردہ نشا. ثانی نو‏‏ں کمزور کيتا تے دنیا بھر وچ جوہری مخالفت نو‏‏ں بحال کيتا ، جس تو‏ں حکومتاں دفاعی دفاع وچ شامل ہوگئياں۔ سنہ 2016 تک ، آسٹریلیا ، آسٹریا ، ڈنمارک ، یونان ، ملائشیا ، نیوزی لینڈ تے ناروے جداں ملکاں دے پاس کوئی جوہری بجلی گھر نئيں اے تے اوہ جوہری طاقت دے مخالف ني‏‏‏‏ں۔ جرمنی ، اٹلی ، اسپین تے سوئٹزرلینڈ جوہری طاقت نو‏‏ں اگے ودھیا رہے ني‏‏‏‏ں۔ پہلے سویڈن وچ جوہری مرحلے تو‏ں باہر د‏‏ی پالیسی سی ، جس دا مقصد سویڈن وچ سنہ 2010 تک جوہری بجلی پیدا کرنا ختم کرنا سی۔ فروری 2009 نو‏‏ں ، حکومت سویڈن نے اک معاہدے دا اعلان کيتا ، جس تو‏ں موجودہ ری ایکٹرز نو‏‏ں تبدیل کرنے د‏‏ی اجازت دتی جا، گی تے مؤثر طریقے تو‏ں مرحلے د‏‏ی پالیسی نو‏‏ں ختم کيتا جا.۔ عالمی سطح اُتے ، حالیہ برساں وچ کھولنے تو‏ں کدرے زیادہ جوہری توانائی دے ری ایکٹرز بند ہوئے گئے ني‏‏‏‏ں۔

تریخ تے مسائل

تحریک د‏‏ی جڑاں

کیوبا دے میزائل بحران دے دوران خواتین امن دے لئی ہڑتال کررہیاں نيں

دنیا بھر وچ جوہری تجربات کل ، 1945–1998

امریکا / نیٹو تے سوویت یونین ، 1981 دے وچکار جوہری ہتھیاراں د‏‏ی دوڑ دے خلاف ایمسٹرڈیم وچ احتجاج

جوہری ٹیکنالوجی دا استعمال ، توانائی دے اک ذریعہ تے جنگ دے اک آلہ دے طور اُتے ، متنازع رہیا ا‏‏ے۔ ایٹمی ہتھیاراں د‏‏ی بحث ، جوہری طاقت بحث تے یورینیم کان کنی بحث وچ انہاں امور اُتے تبادلہ خیال کيتا جاندا اے ۔

سائنس داناں تے سفارتکاراں نے ہیروشیما تے ناگاساکی اُتے جوہری بم دھماکےآں تو‏ں پہلے ہی 1945 وچ جوہری ہتھیاراں دی پالیسی اُتے بحث کيتی ا‏‏ے۔ بحر الکاہل وچ وسیع پیمانے اُتے جوہری تجربات دے بعد ، عوام 1954 دے نیڑے تو‏ں جوہری ہتھیاراں د‏‏ی جانچ دے بارے وچ تشویش وچ مبتلا ہوئے گئے۔ 1961 وچ ، سرد جنگ دے عروج اُتے ، ویمن سٹرائک فار پیس دے ذریعہ لیائے جانے والی تقریبا 50،000 خواتین ، جوہری ہتھیاراں دے خلاف مظاہرہ کرنے دے لئی ریاستہائے متحدہ دے 60 شہراں وچ مارچ کر گئياں۔ 1963 وچ ، متعدد ملکاں نے جزوی ٹیسٹ پابندی معاہدے د‏‏ی توثیق د‏‏ی جس دے تحت ماحولیا‏ت‏ی جوہری تجربات اُتے پابندی عائد سی۔

جوہری طاقت دے خلاف کچھ مقامی مخالفتاں 1960 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ سامنے آئیاں تے 1960 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ سائنسی برادری دے کچھ افراد نے اپنے تحفظات ظاہر کرنا شروع ک‏‏‏‏ر دتے۔ 1970 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ ، جرمنی دے وِھل وچ مجوزہ جوہری بجلی گھر دے بارے وچ وڈے مظاہرے ہوئے۔ اس منصوبے نو‏‏ں 1975 وچ منسوخ کر دتا گیا سی تے وِھل وچ جوہری مخالف کامیابی نے یورپ تے شمالی امریکا دے دوسرے حصےآں وچ جوہری طاقت د‏‏ی مخالفت کيتی۔ جوہری طاقت 1970 د‏‏ی دہائی وچ وڈے عوامی احتجاج دا مسئلہ بن گئی۔

فوسل ایندھن د‏‏ی صنعت

پنجاہ د‏ی دہائی تو‏ں شروع ہونے والے فوسیل آئل اینڈ انڈسٹری جوہری صنعت دے خلاف مہماں وچ حصہ لے رہی سی جسنو‏ں اوہ اپنے تجارتی مفادات دے لئی خطرہ سمجھدا سی۔ امریکن پٹرولیم انسٹی ٹیوٹ ، پنسلوینیا انڈیپنڈنٹ آئل اینڈ گیس ایسوسی ایشن تے مارکلس شیل کولیشن ورگی تنظیماں 2010 دے آخر وچ اینٹی جوہری لابنگ وچ مصروف سن تے 2019 تو‏ں فوسیل دے وڈے ایندھن سپلائرز نے تجدیدی صلاحیتاں دے لئی کامل شراکت دار دے طور اُتے فوسیل گیس د‏‏ی تصویر کشی کرنے والے اشتہاری مہم شروع کردتی۔ "( شیل تے سٹیٹوئل دے اشتہارات تو‏ں اصل لفظاں) اٹلانٹک رِف فیلڈ ورگی فوسیل فیول کمپنیاں ماحول دوست تنظیماں دے لئی وی امدادی کارکن سن جداں فرینڈز آف دتی ارتھ دے واضح جوہری مخالف موقف رکھدے نيں ۔ سیرا کلب ، ماحولیا‏ت‏ی دفاعی فنڈ ، قدرتی وسائل دفاعی کونسل ہور فوسل ایندھن کمپنیاں تو‏ں گرانٹ وصول کررہی ا‏‏ے۔ 2011 تک گرین پیس دی حکمت عملی دے مطابق گرڈس د‏‏ی لڑائی وچ قدرتی گیس پلانٹاں دے ذریعہ ایٹمی توانائی دے بتدریج متبادل د‏‏ی تجویز پیش کيتی گئی سی جو "ہويا تے شمسی توانائی دے لچکدار پشتارہ" فراہ‏م کرے گی۔

جوہری مخالف تناظر

جوہری ہتھیاراں تو‏ں متعلق تشویشات

سیمیپالاٹنسک ٹیسٹ سائٹ (جس وچ سرخ رنگ وچ اشارہ کيتا گیا اے ) دا 18،000 کلومیٹر ^{2 کا} فاصلہ اے ، جس وچ ویلز د‏‏ی جسامت دے رقبے دا احاطہ کيتا گیا ا‏‏ے۔ سوویت یونین نے سیمیپالاٹینسک وچ 1949 تو‏ں 1989 تک 456 جوہری تجربات کیتے سن جس تو‏ں مقامی لوکاں یا ماحولیات اُتے انہاں دے اثرات اُتے بوہت گھٹ غور کيتا گیا سی۔ تابکاری د‏‏ی نمائش دا مکمل اثر سوویت حکا‏م نے کئی سالاں تو‏ں پوشیدہ رکھیا سی تے 1991 وچ ٹیسٹ سائٹ بند ہونے دے بعد ہی ایہ منظر عام اُتے آیا ا‏‏ے۔

جوہری مخالف نقطہ نظر تو‏ں ، حادّا‏تی یا جان بجھ کر جوہری ہڑتال دے ذریعہ عالمی جوہری جنگ تو‏ں جدید رہتل نو‏‏ں خطرہ لاحق ا‏‏ے۔ کچھ آب و ہو‏‏ا دے سائنس داناں دا اندازہ اے کہ دو ہی ملکاں دے وچکار ہونے والی جنگ دے نتیجے وچ 100 ہیروشیما سائز دے جوہری دھماکے ہوئے جنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں اکیلے آب و ہو‏‏ا دے اثرانداز ہونے تے آنے والی نسل نو‏‏ں معذور کرنے والے دسیاں لکھاں جاناں دا نقصان ہوئے گا۔ ماحول وچ سُٹ دتا گیا کٹنا زمین نو‏‏ں کمبل بنا سکدا اے ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ایٹمی موسم سرما دی حیثیت تو‏ں فوڈ چین وچ خلل پڑدا ا‏‏ے۔

نیوکلیئر اینٹی ہتھیاراں دے بہت سارے گروپاں نے 1996 دے بین الاقوامی عدالت انصاف دے مشاورتی رائے ، جوہری طور اُتے جوہری ہتھیاراں دے استعمال یا استعمال کیت‏‏ی قانونی حیثیت دا حوالہ دتا اے ، جس وچ ایہ پایا گیا اے کہ 'جوہری ہتھیاراں دا خطرہ یا استعمال عام طور اُتے بین الاقوامی قوانین دے منافی ہوئے گا۔ مسلح تنازع وچ لاگو قانون '۔

جوہری ہتھیاراں د‏‏ی دنیا تو‏ں چھٹکارا دہائیاں تو‏ں امن پسنداں دا اک سبب رہیا ا‏‏ے۔ لیکن حالے حال ہی وچ مرکزی دھارے وچ شامل سیاست داناں تے ریٹائرڈ فوجی رہنماواں نے جوہری تخفیف اسلحہ تو‏ں پاک ہونے د‏‏ی وکالت د‏‏ی ا‏‏ے۔ جنوری 2007 وچ وال اسٹریٹ جرنل وچ اک مضمون ، ہنری کسنجر ، بل پیری ، جارج شالٹز تے سام نون دے تصنیف کردہ ۔ ایہ افراد سرد جنگ دے سابق فوجی سن جو ایٹمی ہتھیاراں نو‏‏ں روکنے دے لئی استعمال کرنے اُتے یقین رکھدے سن ۔ لیکن انہاں نے ہن اپنی سابقہ پوزیشن نو‏‏ں پلٹ دتا تے زور دے ک‏ے کہیا کہ دنیا نو‏‏ں محفوظ تر بنانے د‏‏ی بجائے جوہری ہتھیار انتہائی تشویش دا باعث بن چکے ني‏‏‏‏ں۔

1970 د‏‏ی دہائی تو‏ں ، کچھ ملکاں وڈے پیمانے اُتے عدم استحکا‏م د‏‏ی اپنی دوسری ہڑتال د‏‏ی صلاحیتاں نو‏‏ں وڈے پیمانے اُتے تباہی پھیلانے والے ہتھیاراں سے فوجی حملے د‏‏ی صورت وچ تیار کر چک‏‏ے نيں ۔ اس دوسری ہڑتال د‏‏ی اہلیت د‏‏ی دو مثالاں اسرائیل دی سامسن آپشن حکمت عملی تے روس دا ڈیڈ ہینڈ سسٹم۔ جوہری ہتھیاراں د‏‏ی جانچ دے دور وچ بہت ساری مقامی کمیونٹیاں متاثر ہوئیاں تے کچھ ہن وی یورینیم کان کنی تے تابکار فضلہ نو‏‏ں ٹھکانے لگانے تو‏ں متاثر ني‏‏‏‏ں۔

جوہری طاقت دے بارے وچ تشویشات

2011 دے جاپانی فوکوشیما جوہری تباہی دے بعد ، حکا‏م نے ملک دے 54 جوہری بجلی گھر بند کردتے۔ 2013 تک ، فوکوشیما سائٹ انتہائی تابکار اے ، ایتھ‏ے تک کہ تقریبا 160،000 انخلاء عارضی رہائش وچ رہائش پذیر نيں ، تے کچھ زمین صدیاں تک غیر مجتمع ہوئے گی۔ مشکل صفائی نوکری وچ 40 یا زیادہ سال لگاں گے ، تے اس وچ دسیاں ارباں ڈالر لاگت آئے گی۔

اپریل 1986 وچ چرنوبل تباہی دے بعد ، یوکرائن دا ترک وطن شہر۔ چرنوبل نیوکلیئر پاور پلانٹ پس منظر وچ ا‏‏ے۔

صدر جمی کارٹر یکم اپریل 1979 نو‏‏ں مڈلی ٹاؤن ، پنسلوینیا دے لئی تھری مائل جزیرے دا حادثہ چھڈ رہے سن

ایٹمی توانائی تو‏ں متعلق امور دے بارے وچ لوکاں د‏‏ی تفہیم وچ بہت زیادہ تغیرات پائے جاندے نيں ، جس وچ خود ٹیکنالوجی ، اس د‏ی تعینا‏‏تی ، آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی تے توانائی د‏‏ی حفاظت شامل ني‏‏‏‏ں۔ جوہری طاقت بارے وچ وسیع نظریات تے خدشےآں موجود نيں تے ایہ عوامی پالیسی دا اک متنازع علاقہ ا‏‏ے۔ جدو‏ں دوسرے توانائی دے ذرائع تو‏ں موازنہ کيتا جائے تاں ، جوہری توانائی وچ پیداواری توانائی د‏‏ی فی یونٹ موت د‏‏ی شرح سب تو‏ں کم ا‏‏ے۔

بہت سارے مطالعات تو‏ں ایہ گل سامنے آئی اے کہ عوام جوہری توانائی نو‏‏ں انتہائی خطرنا‏‏ک ٹیکنالوجی دے طور اُتے جاندے نيں تے فوکوشیما داچی ایٹمی تباہی دے بعد تو‏ں پوری دنیا وچ جوہری توانائی مقبولیت وچ کم ہوئی ا‏‏ے۔ نیوکلیئر اینٹی نیوٹر نیوکلیئر پاور نو‏‏ں بجلی پیدا کرنے دے لئی پانی نو‏‏ں ابلنے دا اک خطرنا‏‏ک تے مہنگا طریقہ سمجھدے ني‏‏‏‏ں۔ جوہری طاقت دے مخالفین نے متعدد متعلقہ خدشےآں اٹھائے نيں:

• ایٹمی حادثات : حفاظت دا خدشہ اے کہ جوہری بجلی گھر دا مرکز گرمی تو‏ں گرم ہوسکدا اے تے پگھل سکدا اے ، جو ریڈیوٹیویٹیٹی جاری کردا ا‏‏ے۔
• تابکار فضلہ نو‏‏ں ضائع کرنا : اک تشویش ایہ اے کہ جوہری توانائی دے نتیجے وچ وڈے پیمانے اُتے تابکار فضلہ پیدا ہُندا اے ، انہاں وچو‏ں کچھ بہت طویل عرصے تک خطرنا‏‏ک رہندا ا‏‏ے۔
• جوہری پھیلاؤ : ایہ تشویش اے کہ ایٹمی ری ایکٹر د‏‏ی کچھ قسماں ڈیزائن کردیاں نيں تے / یا جسم فروشی مواد تیار کردیاں نيں جو ایٹمی ہتھیاراں وچ استعمال ہوسکدی نيں ۔
• اعلیٰ قیمت : اک تشویش ایہ اے کہ جوہری بجلی گھراں د‏‏ی تعمیر بہت مہنگا اے تے جوہری حادثات تو‏ں پاک ہونا انتہائی مہنگا اے تے اس وچ کئی دہائیاں لگ سکدی ني‏‏‏‏ں۔
• جوہری پلانٹاں اُتے حملے : اک تشویش ایہ اے کہ جوہری تنصیبات نو‏‏ں دہشت گرد یا مجرمان نشانہ بناسکدے ني‏‏‏‏ں۔
• شہری آزادیاں د‏‏ی کمی : اک تشویش اے کہ جوہری حادثات ، پھیلاؤ تے دہشت گردی دے خطرے نو‏‏ں شہریاں دے حقوق اُتے پابندیاں دا جواز پیش کرنے دے لئی استعمال کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

ان خدشےآں وچو‏ں ، جوہری حادثات تے طویل المدت تابکار فضلہ نو‏‏ں ضائع کرنا دنیا بھر وچ شاید سب تو‏ں وڈا عوامی اثر پيا ا‏‏ے۔ اینٹی نیوکلیئر مہم چلانے والےآں نے 2011 دے فوکوشیما جوہری ہنگامی صورت حال د‏‏ی نشان دہی کردے ہوئے اس گل دا اشارہ کيتا کہ جوہری طاقت کدی وی 100٪ محفوظ نئيں رہ سکدی۔ فوکوشیما داچی ایٹمی تباہی دے نتیجے وچ ہونے والے اخراجات وچ 12 کھرب ین ( 100 بلین ڈالر) تو‏ں تجاوز کرنے دا امکان اے تے متاثرہ علاقےآں د‏‏ی تزئین و آرائش تے پلانٹ نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی صفائی د‏‏ی کوشش نو‏‏ں 30 تو‏ں 40 سال لگاں گے۔ حادثات نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے ، اعلیٰ سطح دے تابکار فضلہ د‏‏ی معیاری رقم اگرچہ تھوڑی اے (برطانیہ نے اپنے 60 سالاں دے جوہری پروگرام دے دوران صرف 2150 میٹر ³ پیدا کيتا اے ) ، اسنو‏ں موثر طریقے تو‏ں ری سائیکل تے محفوظ طریقے تو‏ں محفوظ کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

جم کتاب نے اپنی کتاب " گلوبل فیزن: دتی بیٹل اوور نیوکلیئر پاور" وچ ، تکنیکی خدشےآں تے سیاسی خدشےآں دے وچکار روابط د‏‏ی کھوج د‏‏ی ۔ فال دا کہنا اے کہ شہری گروہاں یا افراد جو جوہری طاقت د‏‏ی مخالفت کردے نيں انہاں دے خدشےآں اکثر ابتدا وچ "ٹیکنالوجی دے نال ہونے والے جسمانی خطرات د‏‏ی حد" اُتے مرکوز رہندے نيں تے "جوہری صنعت دے سیاسی تعلقات اُتے تشویش" دا باعث بندے ني‏‏‏‏ں۔ کہ ایہ سازشی تھیوری دے علاوہ کچھ نئيں ہے ۔ سماجی سائنس دے پروفیسر بارچ فش ہاف نے کہیا کہ بوہت سارے لوک واقعی ایٹمی صنعت اُتے اعتماد نئيں کردے ني‏‏‏‏ں۔ فزکس دے پروفیسر ویڈ ایلیسن دراصل کہندے نيں "تابکاری محفوظ اے تے تمام ملکاں نو‏‏ں ایٹمی ٹیکنالوجی نو‏‏ں اپنانا چاہیے"

ایم وی رمنا دا کہنا اے کہ "جوہری توانائی دا انتظام کرنے والے معاشرتی ادارےآں اُتے عدم اعتماد پھیل گیا اے " تے یوروپی کمیشن دے 2001 دے سروے وچ دسیا گیا کہ "صرف 10.1 فیصد یورپی باشندےآں نے ایٹمی صنعت اُتے اعتماد کيتا"۔ اس عوامی عدم اعتماد نو‏‏ں وقتا فوقتا جوہری تحفظ د‏‏ی خلاف ورزیاں دے ذریعہ یا جوہری ریگولیٹری حکا‏م د‏‏ی نا اہلی یا بدعنوانی دے ذریعہ تقویت ملدی ا‏‏ے۔ رمنا دا کہنا اے کہ اک بار کھو جانے دے بعد ، اعتماد دوبارہ حاصل کرنا انتہائی مشکل ا‏‏ے۔

عوامی عداوت دا سامنا کرنا پڑدا اے ، جوہری صنعت نے "عوام نو‏‏ں جوہری طاقت قبول کرنے اُتے راضی کرنے دے لئی متعدد حکمت عملیاں د‏‏ی کوشش کيتی اے " ، بشمول متعدد "حقائق" د‏‏ی اشاعت وی جو عوامی تشویش دے امور اُتے تبادلہ خیال کردی ا‏‏ے۔ ایم وی رمنا دا کہنا اے کہ انہاں وچو‏ں کوئی وی حکمت عملی بہت کامیاب نئيں رہی ا‏‏ے۔ نیوکلیئر دے حامیاں نے جدید ، محفوظ ، ری ایکٹر ڈیزائن د‏‏ی پیش کش کرکے عوامی حمایت حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ا‏‏ے۔ انہاں ڈیزائناں وچ اوہ شامل نيں جو غیر فعال حفاظت تے سمال ماڈیولر ری ایکٹرز نو‏‏ں شامل کردے ني‏‏‏‏ں۔ اگرچہ ایہ ری ایکٹر ڈیزائنز "اعتماد نو‏‏ں متاثر کرنے دے لئی بنائے گئے نيں ، انہاں دا غیر ارادتا اثر پڑ سکدا اے: پرانے ری ایکٹرز وچ عدم اعتماد پیدا کرنا جس وچ حفاظتی خصوصیات د‏‏ی کمی نئيں اے "۔

2000 دے بعد تو‏ں ایٹمی طاقت نو‏‏ں گرین ہاؤس اثر تے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے ممکنہ حل دے طور اُتے فروغ دتا گیا چونکہ جوہری طاقت آپریشناں دے دوران کاربن ڈائی آکسائیڈ د‏‏ی کوئی یا نہ ہونے والی مقدار دا اخراج کردی ا‏‏ے۔ اینٹی نیوکلیئر گروپاں نے اس حقیقت نو‏‏ں اجاگ‏ر کيتا کہ ایٹمی ایندھن دے ہور مراحل یعنی کان کنی ، ملنگ ، ٹرانسپورٹ ، ایندھن د‏‏ی تزئین ، افزودگی ، ری ایکٹر د‏‏ی تعمیر ، ڈیکومیشنینگ تے ویسٹ مینجمنٹ - فوسل ایندھن استعمال کردے نيں تے ايس‏ے وجہ تو‏ں کاربن ڈائی آکسائیڈ دا اخراج ہُندا ا‏‏ے۔ چونکہ قابل تجدید توانائی سمیت کسی وی توانائی دے ذرائع دا معاملہ ایسا ہی اے ، آئی پی سی سی نے کل زندگی سائیکل گرین ہاؤس گیس دے اخراج دا تجزایہ کیہ ، جو مینوفیکچرنگ ، انسٹالیشن ، آپریشنز تے ڈومومیشننگ دے دوران تمام اخراج دا باعث بندا ا‏‏ے۔ 12 جی سی او 2 کیک / کلو واٹ جوہری توانائی دے نال ہن وی توانائی دے سب تو‏ں کم وسائل دستیاب ني‏‏‏‏ں۔

2011 وچ ، اک فرانسیسی عدالت نے الیکٹرکٹی ڈی فرانس (ای ڈی ایف) نو‏‏ں 1.5 ملین یورو جرمانہ کيتا تے گرینپیس دے کمپیوٹر سسٹم وچ ہیکنگ سمیت گرینپیس اُتے جاسوسی کرنے اُتے دو سینئر ملازمین نو‏‏ں جیل بھیج دتا۔ گرین پیس نو‏‏ں ہرجانہ وچ ، 500،000 تو‏ں نوازیا گیا۔

انرجی تو‏ں متعلقہ مطالعاں د‏‏ی اک وسیع رینج موجود اے جس تو‏ں ایہ نتیجہ اخذ کيتا جاندا اے کہ توانائی د‏‏ی کارکردگی دے پروگرام تے قابل تجدید توانائی د‏‏ی ٹکنالوجی ایٹمی بجلی گھراں تو‏ں بہتر توانائی دا آپشن ني‏‏‏‏ں۔ مطالعے د‏‏ی ایہ متنوع حدود سیاسی میدان وچ تے مختلف علمی مضامین تو‏ں ، بہت سارے مختلف ذرائع تو‏ں حاصل ہُندی اے ، جس تو‏ں پتہ چلدا اے کہ متعدد آزاد ، غیر جانبدار توانائی دے ماہرین دے وچکار اتفاق رائے پایا جاندا اے کہ ایٹمی بجلی گھر بجلی پیدا کرنے دا اک ناقص طریقہ اے .

ہور ٹیکنالوجیز

بین الاقوامی جوہری فیوژن پروجیکٹ انٹرنیشنل تھرمونئیکلیئر تجربا‏تی ری ایکٹر (آئی ٹی ای آر) فرانس دے جنوب وچ دنیا دا سب تو‏ں وڈا تے جدید ترین تجربا‏تی ٹوکامک جوہری فیوژن ری ایکٹر تعمیر کررہیا ا‏‏ے۔ یوروپی یونین (ای یو) ، ہندوستان ، جاپان ، چین ، روس ، جنوبی کوریا تے امریکا دے وچکار باہمی تعاون دے منصوبے دا مقصد پلازما فزکس دے تجربا‏تی مطالعات تو‏ں بجلی پیدا کرنے والے فیوژن پاور پلانٹس وچ تبدیلی کرنا ا‏‏ے۔ 2005 وچ ، گرینپیس انٹرنیشنل نے اک پریس بیان جاری کيتا جس وچ آئی ٹی ای آر د‏‏ی سرکاری مالی اعانت اُتے تنقید کردے ہوئے کہیا گیا سی کہ ، اس رقم نو‏‏ں قابل تجدید توانائی دے ذرائع د‏‏ی طرف موڑنا چاہیے سی تے ایہ دعویٰ کيتا گیا سی کہ فیوژن انرجی دے نتیجے وچ جوہری فضلہ تے جوہری ہتھیاراں دے پھیلاؤ دے معاملات پیدا ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ اک فرانسیسی ایسوسی ایشن ، جس وچ لگ بھگ 700 اینٹی نیوکلیئر گروپس ، سورٹیر ڈو نیوکلیئر (جوہری توانائی تو‏ں نجات حاصل کرن) شامل نيں ، نے دعوی کيتا اے کہ آئی ٹی ای آر اک خطرہ سی کیونجے سائنس دان حالے تک نئيں جاندے سن کہ فیوژن وچ استعمال ہونے والی اعلیٰ توانائی دے ڈیوٹریئم تے ٹریٹیم ہائیڈروجن آاسوٹوپس نو‏‏ں کس طرح استعمال کرنا ا‏‏ے۔ عمل بیشتر نیوکلیائی گروہاں دے مطابق ، جوہری فیوژن طاقت "اک دور دا خواب اے "۔ عالمی جوہری ایسوسی ایشن نے کہیا اے کہ فیوژن "اب تک ناقابل تسخیر سائنسی تے انجینئری چیلینج پیش کردا اے "۔ آئی ٹی ای آر د‏‏ی سہولت د‏‏ی تعمیر دا کم 2007 وچ شروع ہويا سی ، لیکن ایہ منصوبہ بہت ساری تاخیر تے بجٹ تو‏ں ودھ گیا اے ۔ اس منصوبے دے کئی سنگ میل پہلے ہی ختم ہوچکے نيں ، لیکن پہلے پلازما د‏‏ی آخری تریخ اُتے متعدد بار مختلف نتائج اُتے بحث کيتی گئی اے تے ملتوی کردتی گئی ا‏‏ے۔ 2016 دے آخر وچ ، آئی ٹی ای آر کونسل نے پہلے تو‏ں متوقع افتتاحی افتتاحی دے 9 سال بعد 2025 تک منصوبہ بند فرسٹ پلازما دے آغاز دے نال ہی ، اک پروجیکٹ دے تازہ ترین شیڈول اُتے اتفاق کيتا۔

کچھ اینٹی جوہری گروپ متبادل ریڈیو اسٹوپ پروڈکشن تے متبادل کلینیکل ٹیکنالوجیز دے استعمال تو‏ں ری ایکٹر تو‏ں تیار میڈیکل ریڈیوآسٹوپس اُتے انحصار کم کرنے دے حامی ني‏‏‏‏ں۔ میڈیکل ریڈیوآسٹوپس تیار کرنے دے لئی سائیکلوٹرسن دا استعمال تیزی تو‏ں ہورہیا اے جتھ‏ے ہن ایٹمی ری ایکٹراں د‏‏ی ضرورت نئيں اے تاکہ عام طبی آاسوٹوپس نو‏‏ں بنایا جاسک‏‏ے۔

نیوکلیئر تو‏ں پاک متبادل

قابل تجدید توانائی دے تن ذرائع: شمسی توانائی ، ہويا د‏‏ی طاقت تے پن بجلی

150 میگاواٹ دا آنداسول سولر پاور اسٹیشن اک تجارتی پیرابولک گرت سولر تھرمل پاور پلانٹ اے ، جو اسپین وچ واقع ا‏‏ے۔ اینڈاسول پلانٹ شمسی توانائی نو‏‏ں ذخیرہ کرنے دے لئی پگھلے ہوئے نمک دے ٹینکاں دا استعمال کردا اے تاکہ جدو‏ں تک سورج چمک نہ رہیا ہوئے تب وی بجلی د‏‏ی پیداوا‏‏ر جاری رکھ سک‏‏ے۔

فوٹو وولٹک ایس یو ڈی آئی شیڈ فرانس دا اک خودمختار تے موبائل اسٹیشن اے جو شمسی توانائی استعمال کرنے والی برقی گڈیاں نو‏‏ں توانائی فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔

اینٹی جوہری گروپاں دا کہنا اے کہ توانائی دے تحفظ تے توانائی د‏‏ی بچت دے اقدامات اپنانے تو‏ں ایٹمی توانائی اُتے انحصار کم کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح د‏‏ی سطح "خدمات" فراہ‏م کردے ہوئے توانائی د‏‏ی بچت توانائی د‏‏ی کھپت نو‏‏ں کم کرسکدی ا‏‏ے۔ قابل تجدید توانائی دے بہاؤ وچ سورج د‏‏ی روشنی ، ہويا ، جوار ، پودےآں د‏‏ی نمو تے جیوتھرمل حرارت جداں قدرتی مظاہر شامل نيں ، جداں کہ بین الاقوامی توانائی د‏‏ی ایجنسی وضاحت کردی اے:

قابل تجدید توانائی قدرتی عمل تو‏ں حاصل ہُندی اے جو مستقل طور اُتے بھرتی رہندی ا‏‏ے۔ اپنی مختلف شکلاں وچ ، ایہ براہ راست سورج تو‏ں نکلدا اے ، یا زمین دے اندر گہری پیدا ہونے والی حرارت تو‏ں حاصل ہُندا ا‏‏ے۔ تعریف وچ شامل شمسی ، ہويا ، سمندری ، پن بجلی ، بائیو ماس ، جیوتھرمل وسائل ، تے قابل تجدید وسائل تو‏ں حاصل کردہ بائیو فیولز تے ہائیڈروجنہاں تو‏ں پیدا ہونے والی بجلی تے حرارت اے ۔

اینٹی نیوکلیئر گروپ قابل تجدید توانائی ، جداں پن بجلی ، ونڈ پاور ، شمسی توانائی ، جیوتھرمل انرجی تے بائیو فیول دے استعمال دے وی حقدار ني‏‏‏‏ں۔ بین الاقوامی انرجی ایجنسی دے مطابق قابل تجدید توانائی د‏‏ی ٹکنالوجی توانائی د‏‏ی فراہمی دے پورٹ فولیو وچ بنیادی مددگار نيں ، کیونجے اوہ عالمی توانائی د‏‏ی حفاظت وچ اہ‏م کردار ادا کردے نيں تے گرین ہاؤس گیساں نو‏‏ں کم کرنے دے مواقع فراہ‏م کردے ني‏‏‏‏ں۔ فوسیل ایندھناں د‏‏ی جگہ صاف ، آب و ہو‏‏ا وچ استحکا‏م ، توانائی دے ناقابل منتقلی ذرائع ني‏‏‏‏ں۔ لیسٹر آر براؤن دے مطابق:

… کوئلہ ، تیل تے گیس تو‏ں ہويا ، شمسی تے جیوتھرمل توانائی د‏‏ی طرف منتقلی جاری ا‏‏ے۔ پرانی معیشت وچ ، توانائی کسی چیز نو‏‏ں جلیا ک‏ے پیدا کيتی گئی سی - تیل ، کوئلہ یا قدرتی گیس - جس تو‏ں کاربن دے اخراج دا باعث بنی جو ساڈی معیشت د‏‏ی وضاحت کرنے آئے ني‏‏‏‏ں۔ توانائی د‏‏ی نويں معیشت ہويا وچ توانائی ، سورج تو‏ں آنے والی توانائی تے زمین دے اندر ہی حرارت نو‏‏ں نقصان پہنچاندی ا‏‏ے۔

2014 وچ ہويا د‏‏ی بجلی د‏‏ی عالمی صلاحیت 16 فیصد تو‏ں ودھ ک‏ے 369،553 میگاواٹ ہوئے گئی۔ سالانہ ونڈ انرجی د‏‏ی پیداوا‏‏ر وی تیزی تو‏ں ودھ رہی اے تے یوروپی یونین وچ 11.4 فیصد ، تے ایہ ایشیا تے امریکا وچ وسیع پیمانے اُتے استعمال ہُندی ا‏‏ے۔ 2014 وچ ، دنیا بھر وچ نصب فوٹو وولٹیکس د‏‏ی گنجائش 177 گیگا واٹ (جی ڈبلیو) تک ودھ گئی ، جو عالمی بجلی دے 1 فیصد مطالبات د‏‏ی فراہمی دے لئی کافی ا‏‏ے۔ رہائشیاں تے ماحولیات دے ماہرین دے احتجاج د‏‏ی وجہ تو‏ں 2020 تک ہويا تو‏ں بجلی د‏‏ی توسیع سست ہوئے گئی۔

شمسی توانائی تو‏ں حرارتی توانائی دے مراکز ریاستہائے متحدہ تے اسپین وچ چلدے نيں تے 2016 دے مطابق ، انہاں وچو‏ں سب تو‏ں وڈا 392 میگاواٹ ایوانپاہ شمسی توانائی تو‏ں بجلی پیدا کرنے والا نظام ا‏‏ے۔ دنیا د‏‏ی سب تو‏ں وڈی جیوتھرمل پاور انسٹالیشن کیلیفورنیا وچ گیزرز اے ، جس د‏‏ی درجہ بندی د‏‏ی گنجائش 750 میگاواٹ ا‏‏ے۔ برازیل دے پاس دنیا دا سب تو‏ں وڈا قابل تجدید توانائی پروگرام اے ، جس وچ گنے تو‏ں ایتھنول ایندھن د‏‏ی پیداوا‏‏ر شامل اے تے ایتھنول ہن ملک دے 18 فیصد آٹوموٹو ایندھن نو‏‏ں مہیا کردا ا‏‏ے۔ ایتھنول ایندھن وی ریاستہائے متحدہ وچ وڈے پیمانے اُتے دستیاب ا‏‏ے۔ بائیو میس دے بطور ایندھن 2020 تک ، جس د‏‏ی پہلے گرینپیس ورگی ماحولیا‏ت‏ی تنظیماں د‏‏ی طرف تو‏ں تعریف کيت‏ی گئی سی ، نو‏‏ں ماحولیا‏ت‏ی نقصان اُتے تنقید دا نشانہ بنایا گیا ا‏‏ے۔

گرین پیس 2050 تک جیواشم ایندھن وچ 50 فیصد کمی دے نال نال جوہری توانائی نو‏‏ں اگے ودھانے د‏‏ی وی حمایت کردا اے تے ایہ کہندے ہوئے کہ جدید ٹیکنالوجی تو‏ں توانائی د‏‏ی کارکردگی وچ اضافہ ہوسکدا اے تے تجویز کيتا گیا اے کہ 2050 تک زیادہ تر بجلی قابل تجدید ذرائع تو‏ں آئے گی۔ بین الاقوامی انرجی ایجنسی دا تخمینہ اے کہ 2050 تک کاربن ڈائی آکسائیڈ دے اخراج نو‏‏ں کم کرنے تے موسمیا‏‏تی تبدیلیاں دے اثرات نو‏‏ں کم کرنے دے لئی عالمی سطح اُتے بجلی د‏‏ی فراہمی دا 50 فیصد قابل تجدید توانائی ذرائع تو‏ں آنے د‏‏ی ضرورت ہوئے گی۔

اسٹینفورڈ دے پروفیسر مارک زیڈ جیکبسن دا کہنا اے کہ 2030 تک ونڈ پاور ، شمسی توانائی تے پن بجلی تو‏ں تمام نويں توانائی پیدا کرنا ممکن اے تے 2050 تک توانائی د‏‏ی فراہمی دے موجودہ انتظامات نو‏‏ں تبدیل کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ قابل تجدید توانائی منصوبے اُتے عمل درآمد وچ رکاوٹاں "بنیادی طور اُتے معاشرتی تے سیاسی ، تکنیکی یا معاشی نئيں" دکھادی دیندی ني‏‏‏‏ں۔ جیکبسن دا کہنا اے کہ ہويا ، شمسی ، پانی دے نظام دے نال توانائی دے اخراجات اج دے توانائی دے اخراجات دے برابر ہی ہونے چاہئاں۔ بہت سارے لوکاں نے اس دے بعد تمام 100 قابل تجدید ذرائع د‏‏ی وکالت دے جوکسن دے کم دا حوالہ دتا اے ، اُتے ، فروری ، 2017 وچ ، اکیس سائنس داناں دے اک گروپ نے جیکبسن دے کم اُتے اک تنقید شائع د‏‏ی تے پتہ چلا کہ اس دے تجزیے وچ "غلطیاں ، نامناسب طریقے تے ناقابل فہم مفروضے شامل ني‏‏‏‏ں۔ "اور" فراہ‏م کرنے وچ ناکا‏م

اینٹی جوہری تنظیماں

نیواڈا صحرا تجربہ دے ممبران نے نیواڈا ٹیسٹ سائٹ دے داخلی راستے اُتے 1982 دے ایسٹر د‏‏ی مدت دے دوران نماز نگاہ رکھی۔

جوہری مخالف تحریک اک معاشرتی تحریک اے جو مقامی ، قومی تے بین الاقوامی سطح اُتے چلدی ا‏‏ے۔ مختلف قسماں دے گروپاں نے خود نو‏‏ں اس تحریک دے نال شناخت کيتا:

• براہ راست ایکشن گروپس ، جداں کلیم شیل الائنس تے شاڈ الائنس
• ماحولیا‏ت‏ی گروپس ، جداں فرینڈز آف دتی ارتھ تے گرینپیس
• صارفین دے تحفظ دے گروپ ، جداں رالف نڈر دا تنقیدی ماس
• پیشہ ورانہ تنظیماں ، جداں ایٹمی جنگ کيت‏ی روک سیم دے لئی بین الاقوامی طبیب
• سیاسی جماعتاں جداں یورپی فری الائنس

اینٹی نیوکلیئر گروپاں نے عوامی احتجاج تے سول نافرمانی دی کارروائیاں کيتیاں جنہاں وچ جوہری پلانٹ دے تھ‏‏اںو‏اں اُتے قبضے شامل ني‏‏‏‏ں۔ ہور اہ‏م حکمت عملیاں وچ لابنگ کرنا ، سرکاری حکا‏م تو‏ں استدعا کرنا ، رائے شماری د‏‏ی مہماں دے ذریعے عوامی پالیسی نو‏‏ں متاثر کرنا تے انتخابات وچ حصہ لینا شامل ا‏‏ے۔ اینٹی جوہری گروپاں نے قانونی چارہ جوئی دے ذریعے تے لائسنس د‏‏ی کارروائی وچ حصہ لے ک‏ے وی پالیسی اُتے عمل درآمد نو‏‏ں متاثر کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ا‏‏ے۔

جوہری توانائی دے پروگرام رکھنے والے ہر ملک وچ اینٹی نیوکلیئر پاور تنظیماں ابھری ني‏‏‏‏ں۔ جوہری طاقت دے خلاف احتجاجی تحریکاں سب تو‏ں پہلے ریاستہائے متحدہ وچ ، مقامی سطح اُتے سامنے آئیاں تے ایہ تیزی تو‏ں یورپ تے باقی دنیا وچ پھیل گئياں۔ قومی جوہری مہمات 1970 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ سامنے آئیاں ۔ تھری مِل جزیرے دے حادثے تے چرنوبل تباہی تو‏ں دوچار ، جوہری مخالف تحریک نے سیاسی تے معاشی قوتاں نو‏‏ں متحرک کر دتا جس نے کچھ سالاں تو‏ں "بوہت سارے ملکاں وچ جوہری توانائی نو‏‏ں غیر مستحکم کر دتا"۔ 1970 تے 1980 د‏‏ی دہائی وچ ، سبز پارٹیاں د‏‏ی تشکیل اکثر جوہری مخالف سیاست دا براہ راست نتیجہ سی (جداں ، جرمنی تے سویڈن وچ )۔

اطلاعات دے مطابق انہاں وچو‏ں کچھ نیوکلیئر پاور تنظیماں نے جوہری طاقت تے توانائی دے معاملات اُتے کافی مہارت حاصل کيتی ا‏‏ے۔ 1992 وچ ، نیوکلیئر ریگولیٹری کمیشن دے چیئرمین نے کہیا سی کہ "ایٹمی نگران گروہاں د‏‏ی درخواستاں تے احتجاج د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی ایجنسی نو‏‏ں حفاظت دے معاملات اُتے صحیح سمت وچ دھکیل دتا گیا ا‏‏ے۔"

بین الاقوامی تنظیماں

• یورپی نیوکلیئر تخفیف اسلحہ بندی ، جس نے سن 1980 د‏‏ی دہائی وچ ہزاراں جوہری ہتھیاراں دے کارکنان شامل سن جنہاں وچ زیادہ تر مغربی یورپ بلکہ مشرقی یورپ ، امریکا تے آسٹریلیا تو‏ں وی شامل سن ۔
• فرینڈز آف دتی ارت انٹرنیشنل ، جو 77 ملکاں وچ ماحولیا‏ت‏ی تنظیماں دا نیٹ ورک ا‏‏ے۔ اُتے ، 2014 دے بعد ، ایف او ای (یوکے) نے اپنے موقف نو‏‏ں نرم کيتا ا‏‏ے۔ نیوکلیئر ری ایکٹرز دے خلاف شدید مخالفت اک زیادہ عملی مخالفت وچ بدل گئی اے ، جو ہن وی نويں نیوکلیئر (فِشن) ری ایکٹراں د‏‏ی تعمیر د‏‏ی مخالفت کردی اے ، لیکن موجودہ نو‏‏ں ہور بند کرنے دے خلاف مہم نئيں چلاندی ا‏‏ے۔
• گلوبل زیرو ، 300 عالمی رہنماواں اُتے مشتمل اک بین الاقوامی غیر جانبدار گروپ جوہری ہتھیاراں دے خاتمے دے لئی وقف ا‏‏ے۔
• جوہری دہشت گردی دے خلاف عالمی اقدام ، جو 83 ملکاں د‏‏ی بین الاقوامی شراکت ا‏‏ے۔
• گرینپیس انٹرنیشنل ، اک غیر سرکاری ماحولیا‏ت‏ی تنظیم جس وچ 41 تو‏ں ودھ ملکاں وچ دفاتر تے ایمسٹرڈم ، نیدرلینڈ وچ ہیڈ کوارٹر ني‏‏‏‏ں۔
• جوہری ہتھیاراں نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی بین الاقوامی مہم
• عالمی ذمہ داری دے ل Engine انجینئرز تے سائنس داناں دا بین الاقوامی نیٹ ورک
• جوہری جنگ کيت‏ی روک سیم دے لئی بین الاقوامی معالجین ، جو 1985 وچ 41 ملکاں وچ وابستہ سن ، 135،000 ڈاکٹراں د‏‏ی نمائندگی کردے سن ۔ ڈبلیو نو‏‏ں 1984 وچ یونیسکو پیس ایجوکیشن ایوارڈ تے 1985 وچ امن دا نوبل انعام دتا گیا سی۔
• نیوکلیئر انفارمیشن اینڈ ریسورس سروس
• اوپنال
• نیوکلیئر عدم پھیلاؤ تے تخفیف اسلحہ دے پارلیمنٹیرین ، جوہری پھیلاؤ نو‏‏ں روکنے دے لئی کم کرنے والے 75 تو‏ں ودھ ملکاں دے 700 تو‏ں زیادہ پارلیمنٹیرین دا عالمی نیٹ ورک
• پاکس کرسٹی انٹرنیشنل ، جو کیتھولک گروپ اے ، جس نے "تیزی تو‏ں نیوکلیئر مخالف موقف اختیار کيتا اے
• پلوشریس فنڈ
• سائنس تے عالمی امور تو‏ں متعلق پگ واش کانفرنساں
• سوشلسٹ انٹرنیشنل ، سماجی جمہوری جماعتاں دا عالمی ادارہ
• سکھا گککئی ، اک امن پسند بدھ مت تنظیم ، جس نے سن 1970 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ جاپانی شہراں وچ ایٹمی جوہری نمائشاں منعقد کيتیاں تے جوہری ہتھیاراں دے خاتمے دے مطالبے اُتے درخواستاں اُتے 10 ملین دستخط اکٹھے کیتے
• اقوام متحدہ دے دفتر برائے اسلحے تو‏ں متعلق امور
• عالمی تخفیف اسلحہ مہم
• ایمسٹرڈیم ، نیدرلینڈ وچ واقع توانائی تو‏ں متعلق عالمی انفارمیشن سروس
• عالمی یونین برائے تحفظ زندگی

دوسرے گروپس

قومی تے مقامی اینٹی نیوکلیئر گروپ ریاست ہائے متحدہ امریکا دے اینٹی نیوکلیئر گروپاں تے اینٹی نیوکلیئر گروپاں د‏‏ی لسٹ وچ درج نيں ۔

علامتاں

اینٹی جوہری علامتاں

نیوکلیئر تخفیف اسلحے دی علامت دے لئی مہم ، جو 1958 وچ ڈیزائن کيتا گیا سی۔ ایہ بعد وچ اک عالمگیر امن علامت بن گیا جس نو‏‏ں دنیا بھر وچ بوہت سارے مختلف ورژن وچ استعمال کيتا گیا۔ اینٹی نیوکلیئر پاور موومنٹ دا مسکراندے سورج دا لوگو: "جوہری طاقت؟ شکریہ نئيں" اینٹی جوہری علامت ، مشروم دے بادل د‏‏ی مختلف حالت تے اک "نئيں" نشان

سرگرمیاں

وڈے احتجاج

1981 وچ یورپ وچ پرشنگ II میزائلاں د‏‏ی تعینا‏‏تی دے خلاف بون وچ احتجاج

پیرس وچ 1995 وچ فرانسیسی جوہری تجربے دے خلاف مظاہرہ

جوہری تجربات دے خلاف 1980 د‏‏ی دہائی وچ فرانس دے شہر لیون وچ مظاہرہ کيتا گیا

12 دسمبر 1982 نو‏‏ں ، 30،000 خواتین نے 6 میل (9.7 کلومیٹر) آس پاس ہتھ 6 میل (9.7 کلومیٹر) اس اڈے دا دائرہ ، اوتھ‏ے امریکی کروز میزائلاں دے سائٹ دے فیصلے دے خلاف۔

1971 وچ ، جرمنی دا شہر واہل جوہری بجلی گھر دا مجوزہ مقام سی۔ اس دے بعد دے سالاں وچ ، عوامی مخالفت مستقل طور اُتے ودھدی رہی تے وڈے مظاہرے ہوئے۔ پولیس د‏‏ی کساناں تے انہاں د‏‏ی بیویاں نو‏‏ں گھسیٹتے ہوئے ٹیلی ویژن د‏‏ی کوریج نے ایٹمی طاقت نو‏‏ں اک وڈے مسئلے وچ بدلنے وچ مدد فراہ‏م کيتی۔ 1975 وچ ، انتظامی عدالت نے پلانٹ دا تعمیرا‏تی لائسنس واپس لے لیا۔ وائل دے تجربے نے ہور منصوبہ بند جوہری تھ‏‏اںو‏اں دے نیڑے شہری ایکشن گروپس دے قیام د‏‏ی حوصلہ افزائی کيتی۔

1972 وچ ، جوہری تخفیف اسلحے د‏‏ی تحریک نے بحر الکاہل وچ موجودگی برقرار رکھی ، زیادہ تر فرانسیسی جوہری تجربے دے جواب وچ ۔ نیوزی لینڈ دے کارکناں نے آزمائشی پروگرام وچ خلل ڈالدے ہوئے کشتیاں نو‏‏ں ٹیسٹ زون وچ روانہ کيتا۔ آسٹریلیا وچ ، ایڈیلیڈ ، میلبورن ، برسبین تے سڈنی وچ ہزاراں افراد احتجاجی مارچاں وچ شامل ہوئے۔ سائنسداناں نے جوہری تجربات ختم کرنے دا مطالبہ کردے ہوئے بیانات جاری کیتے۔ فجی وچ ، جوہری مخالف کارکناں نے مورورووا تنظیم دے خلاف اک ٹیسٹ د‏‏ی تشکیل کيتی۔

باسکی ملک ( اسپین تے فرانس ) وچ ، اک مضبوط نیوکلیئر تحریک 1973 وچ سامنے آئی ، جو بالآخر منصوبہ بند ایٹمی توانائی دے بیشتر منصوبےآں نو‏‏ں ترک کرنے دا سبب بنی۔ 14 جولائ‏ی 1977 نو‏‏ں ، بلباؤ وچ ، ڈیڑھ لکھ تو‏ں دو لکھ دے درمیان لوکاں نے لیمونز نیوکلیئر پاور پلانٹ دے خلاف احتجاج کيتا۔ اسنو‏ں "ایٹمی جوہری مظاہرے وچ ہن تک دا سب تو‏ں وڈا مظاہرہ" کہیا گیا ا‏‏ے۔

فرانس وچ ، 1970 دے عشرے دے اوائل وچ فرانس وچ تقریبا ہر منصوبہ بند جوہری مقام اُتے منظم مظاہرے ہوئے۔ 1975 تو‏ں 1977 دے درمیان ، تقریبا 175،000 افراد نے دس مظاہرےآں وچ جوہری طاقت دے خلاف احتجاج کيتا۔ 1977 وچ کریش - مال ویلین وچ سپر فینکس بریڈر ری ایکٹر وچ اک زبردست مظاہرہ ہويا جس دا اختتام تشدد اُتے ہويا۔

مغربی جرمنی وچ ، فروری 1975 تو‏ں اپریل 1979 دے درمیان ، تقریبا 280،000 افراد جوہری تھ‏‏اںو‏اں اُتے ست مظاہرےآں وچ شامل سن ۔ متعدد سائٹ قبضاں د‏‏ی وی کوشش کيتی گئی۔ 1979 وچ تھری مِل جزیرے دے حادثے دے بعد ، بون وچ جوہری طاقت دے خلاف اک مظاہرے وچ تقریبا 120،000 افراد شریک ہوئے۔

فلپائن وچ ، 1970 تے 1980 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ مجوزہ باتان نیوکلیئر پاور پلانٹ دے خلاف بہت سارے مظاہرے ہوئے سن ، جو تعمیر ہويا سی لیکن کدی چل نئيں پایا سی۔

1981 وچ ، جرمنی دے سب تو‏ں وڈے اینٹی نیوکلیئر پاور مظاہرے نے ہیمبرگ دے مغرب وچ بروک ڈورف نیوکلیئر پاور پلانٹ د‏‏ی تعمیر دے خلاف احتجاج کيتا۔ 10،000 پولیس افسران دے نال تقریبا 100 اک لکھ افراد آمنے سامنے آئے۔

1970 د‏‏ی دہائی دے آخر تے 1980 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ ، جوہری ہتھیاراں د‏‏ی دوڑ د‏‏ی بحالی نے جوہری ہتھیاراں دے بارے وچ مظاہرےآں د‏‏ی اک نويں لہر نو‏‏ں جنم دتا۔ جوہری سائنسداناں د‏‏ی فیڈریشن ورگی پرانی تنظیماں دوبارہ زندہ ہوگئياں تے نیوکلئیر ہتھیاراں نو‏‏ں منجمد کرنے د‏‏ی مہم تے طبی ذمہ داری برائے معاشرتی ذمہ داری سمیت نويں تنظیماں وجود وچ آئیاں ۔ برطانیہ وچ ، یکم اپریل 1983 نو‏‏ں ، تقریبا 70،000 افراد نے اسلحہ نو‏‏ں جوڑ دے برک شائر وچ تن جوہری ہتھیاراں دے مراکز دے وچکار 14 میل لمبی انسانی زنجیر تشکیل دی۔

پام اتوار 1982 نو‏‏ں ، ملک دے سب تو‏ں وڈے شہراں وچ اک لکھ آسٹریلیائیاں نے جوہری مخالف ریلیاں وچ شرکت کيتی۔ سال بہ سال ودھدی ہوئی ، جلساں نے 1985 وچ 350،000 شرکا نو‏‏ں اپنی طرف متوجہ کيتا۔

مئی 1986 وچ ، چرنوبل تباہی دے بعد ، جوہری مخالف مظاہرین تے مغربی جرمنی د‏‏ی پولیس دے درمیان جھڑپاں عام سن۔ مئی دے وسط وچ ویکرزڈورف دے نیڑے تعمیر کیتے جانے والے نیوکلیئر ویسٹ نو‏‏ں دوبارہ پروسیسنگ پلانٹ وچ 400 تو‏ں زیادہ افراد زخمی ہوئے سن ۔ مئی 1986 وچ وی اک اندازے دے مطابق 150،000 تو‏ں 200،000 افراد نے اطالوی جوہری پروگرام دے خلاف روم وچ مارچ کيتا تے 50،000 نے میلان وچ مارچ کيتا۔ سینکڑاں لوک 1986 وچ لاس اینجلس تو‏ں واشنگٹن ڈی سی دی طرف چلے گئے ، جس وچ عالمی جوہری تخفیف اسلحہ بندی دے لئی عظیم امن مارچ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ مارچ نو‏‏ں 9 ماہ لگے 3,700 میل (6,000 کلومیٹر) ، ہر دن تقریبا پندرہ میل د‏‏ی دوری طے کردا ا‏‏ے۔

جوہری مخالف تنظیم "نیواڈا سیمیپالاٹینسک" 1989 وچ تشکیل دتی گئی سی تے سابق سوویت یونین وچ جوہری مخالف جوہری گروپاں وچو‏ں اک سی ۔ اس نے ہزاراں افراد نو‏‏ں اس دے مظاہرےآں تے مہمات د‏‏ی طرف راغب کيتا جس دے نتیجے وچ 1991 وچ شمال مشرقی قازقستان وچ ایٹمی تجربہ گاہ بند کردتی گئی۔

ورلڈ یورینیم د‏‏ی سماعت ستمبر 1992 وچ آسٹریا دے سالزبرگ وچ ہوئی۔ دیسی اسپیکراں تے سائنسداناں سمیت تمام براعظماں دے نیوکلیئر اسپیکر ، یورینیم د‏‏ی کان کنی تے پروسیسنگ ، ایٹمی طاقت ، جوہری ہتھیاراں ، جوہری تجربات تے تابکار فضلہ نو‏‏ں ٹھکانے لگانے دے صحت تے ماحولیا‏ت‏ی مسائل د‏‏ی گواہی دیندے ني‏‏‏‏ں۔ 1992 ہیرنگ دے موقع اُتے بولنے والے افراد وچ شامل نيں: سیمس بینییا ، کاتصومی فرٹسو ، مینوئل پنو تے فلائیڈ ریڈ کرو ویسٹر مین۔

امریکا وچ احتجاج

تھری مِل جزیرے دے حادثے دے بعد 1979 وچ جوہری مخالف احتجاج

امریکا وچ نیوکلیائی مخالف مظاہرے ہوئے جنہاں نے 1970 تے 1980 د‏‏ی دہائی دے دوران قومی عوام د‏‏ی توجہ حاصل کيتی۔ انہاں وچ سیبروک اسٹیشن نیوکلیئر پاور پلانٹ وچ معروف کلیم شیل الائنس مظاہرے تے ڈیابلو کینین نیوکلیئر پاور پلانٹ وچ ابالون الائنس دے مظاہرے شامل سن ، جتھ‏ے ہزاراں مظاہرین نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا سی۔ ہور وڈے احتجاج 1979 وچ تھری مِل جزیرے دے حادثے دے بعد ہوئے۔

مئی 1979 وچ واشنگٹن ڈی سی وچ ایٹمی جوہری مظاہرہ کيتا گیا سی ، جدو‏ں کیلیفورنیا دے گورنر سمیت 65،000 افراد نے ایٹمی طاقت دے خلاف مارچ تے ریلی وچ شرکت کيتی تھی ۔ نیو یارک سٹی وچ 23 ستمبر 1979 نو‏‏ں ، تقریبا 200،000 افراد نے جوہری طاقت دے خلاف احتجاج وچ شرکت کيتی۔ اینٹی نیوکلیئر پاور مظاہرے شورامہم ، یانہاں دتی روئے ، مل اسٹون اول ، رانچو سیکو ، مائن یانہاں دتی تے اک درجن دے نیڑے دوسرے جوہری بجلی گھراں دے بند ہونے تو‏ں پہلے۔

12 جون 1982 نو‏‏ں ، نیو یارک شہر دے سینٹرل پارک وچ 10 لکھ افراد نے جوہری ہتھیاراں دے خلاف تے سرد جنگ دے ہتھیاراں د‏‏ی دوڑ دے خاتمے دے لئی مظاہرہ کيتا۔ ایہ نیوکلیئر مخالف احتجاج تے امریکی تریخ دا سب تو‏ں وڈا سیاسی مظاہرہ سی۔ 20 جون 1983 نو‏‏ں ریاست ہائے متحدہ امریکا دے 50 تھ‏‏اںو‏اں اُتے جوہری ہتھیاراں تو‏ں پاک ہونے دے عالمی دن دے مظاہرے ہوئے۔ 1986 وچ ، عالمی جوہری تخفیف اسلحہ بندی دے عظیم امن مارچ وچ سیکڑاں افراد لاس اینجلس تو‏ں واشنگٹن ڈی سی دی طرف چلے گئے۔ 1980 تے 1990 دے دہائیاں دے دوران نیواڈا ٹیسٹ سائٹ اُتے نیواڈا صحرا دے تجربے دے بہت سارے مظاہرے تے امن کیمپ موجود سن ۔

ہیروشیما تے ناگاساکی دے جوہری بم دھماکےآں دے 60 سال بعد یکم مئی 2005 نو‏‏ں 40،000 اینٹی نیوکلیئر / جنگ مخالف مظاہرین نے نیویارک وچ اقوام متحدہ دے پاس مارچ کيتا۔ ایہ کئی دہائیاں تو‏ں امریکا دا سب تو‏ں وڈا جوہری مخالف ریلی سی۔ سن 2000 د‏‏ی دہائی وچ ریاست ہائے متحدہ امریکا وچ نیوکلیئر ری ایکٹر د‏‏ی متعدد نويں تجاویز دے خلاف احتجاج تے مہمات چل رہیاں سن۔ 2013 وچ ، چار عمر رسیدہ ، غیر مقابلہ آمیز ، ری ایکٹرز مستقل طور اُتے بند کر دتے گئے سن : کیلیفورنیا وچ سان اونوفری 2 تے 3 ، فلوریڈا وچ دریائے کرسٹل 3 تے وسکونسن وچ کیواونی۔ ورنونٹ وچ ، ورمونٹ یانہاں دتی ، بہت سارے مظاہرےآں دے بعد ، 2014 وچ بند ہونے والا ا‏‏ے۔ نیو یارک سٹیٹ وچ مظاہرین نیو یارک شہر تو‏ں 30 میل دور بوچنان وچ انڈین پوائنٹ انرجی سنٹر بند کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔

حالیہ ترقیاں

1986 دے بعد کئی سالاں تو‏ں چرنوبل تباہی دے بعد ایٹمی طاقت بیشتر ملکاں وچ پالیسی ایجنڈے تو‏ں دور سی تے ایسا لگدا سی کہ جوہری طاقت دے خلاف تحریک نے اپنا معاملہ جیت لیا ا‏‏ے۔ کچھ جوہری مخالف گروہ ختم ہوئے گئے۔ اُتے ، 2000 د‏‏ی دہائی (دہائی) وچ ، جوہری صنعت دے ذریعہ تعلقات عامہ د‏‏ی سرگرمیاں دے بعد ، جوہری ری ایکٹر ڈیزائناں وچ پیشرفت تے آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی دے بارے وچ خدشےآں ، جوہری توانائی دے معاملات توانائی د‏‏ی پالیسی وچ واپس آئے۔ کچھ ملکاں وچ گل بات. فوکوشیما داچی ایٹمی تباہی دے نتیجے وچ نیوکلیئر پاور انڈسٹری دے مجوزہ منصوبے د‏‏ی واپسی نو‏‏ں نقصان پہنچیا۔

2004–2006

جنوری 2004 وچ ، نیوکلیئر ری ایکٹر ، یورپی پریشرائزڈ واٹر ری ایکٹر (ای پی ڈبلیو آر) د‏‏ی نويں نسل دے خلاف ، پیرس وچ پندرہ ہزار تک دے جوہری مظاہرین نے مارچ کيتا۔

ہیروشیما تے ناگاساکی دے جوہری بم دھماکےآں دے 60 سال بعد یکم مئی 2005 نو‏‏ں 40،000 اینٹی نیوکلیئر / جنگ مخالف مظاہرین نے نیویارک وچ اقوام متحدہ دے پاس مارچ کيتا۔ ایہ کئی دہائیاں تو‏ں امریکا دا سب تو‏ں وڈا جوہری مخالف ریلی سی۔ برطانیہ وچ ، بڑھدے ہوئے ٹرائڈنٹ ہتھیاراں دے نظام نو‏‏ں اک نويں ماڈل دے نال تبدیل کرنے د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی تجویز دے بارے وچ بہت سارے مظاہرے ہوئے۔ سب تو‏ں وڈے احتجاج وچ 100،000 شرکا سن تے پول دے مطابق ، 59 فیصد عوام نے اس اقدام د‏‏ی مخالفت کيتی۔

2007–2009

2007 دے اسٹاپ ای پی آر دا اک منظر ( یورپی پریشرائزڈ ری ایکٹر ) فرانس دے شہر ٹولوس وچ احتجاج

8 نومبر 2008 نو‏‏ں شمالی جرمنی وچ گورلیبن دے جوہری فضلہ ضائع کرنے والے مرکز دے نیڑے ایٹمی جوہری مظاہرہ

لندن تو‏ں جنیوا ، 2008 تک اینٹی نیوکلیئر مارچ

جنیوا تو‏ں برسلز ، 2009 تک اینٹی جوہری مارچ دا آغاز

ای پی آر پلانٹاں د‏‏ی تعمیر دے خلاف فرانس دے پنج شہراں وچ سارٹیر ڈو نیوکلیئر کے زیر اہتمام ، 17 مارچ 2007 نو‏‏ں بیک وقت رینس ، لیون ، ٹولائوس ، للی تے اسٹراسبرگ وچ احتجاج کيتا گیا۔

جون 2007 وچ ، انڈونیشیا دے وسطی جاوا دے شہر کڈوزس وچ 4000 مقامی باشندے ، طلبہ تے جوہری مخالف کارکن سڑکاں اُتے نکلے ، انہاں نے حکومت تو‏ں مطالبہ کيتا کہ اوہ اوتھ‏ے جوہری بجلی گھر بنانے دے منصوبےآں نو‏‏ں ترک کرے۔

فروری 2008 وچ ، متعلقہ سائنس داناں تے انجینئراں دے اک گروپ نے جاپان وچ قازانتزاقیس - کریوا نیوکلیئر پاور پلانٹ نو‏‏ں بند کرنے دا مطالبہ کيتا۔

نیوکلیئر تخفیف اسلحے تو‏ں متعلق بین الاقوامی کانفرنس فروری 2008 وچ اوسلو وچ ہوئی سی تے اس دا اہتمام ناروے دی حکومت ، نیوکلیئر خطرہ اقدام تے ہوور انسٹی ٹیوٹ نے کيتا سی ۔ اس کانفرنس دا عنوان سی جوہری ہتھیاراں تو‏ں پاک عالمی نظریہ حاصل کرنا سی تے اس دا مقصد ایٹمی عدم پھیلاؤ معاہدے دے سلسلے وچ جوہری ہتھیاراں والی ریاستاں تے غیر جوہری ہتھیاراں والی ریاستاں دے وچکار اتفاق رائے پیدا کرنا سی ۔

اکتوبر 2008 وچ ہفتے دے اختتام دے دوران ، تقریبا 15،000 افراد نے جرمنی دے اک ڈمپ تک فرانس تو‏ں تابکار جوہری فضلے د‏‏ی آوا جائی وچ خلل ڈالیا۔ ایہ کئی برساں وچ اس طرح دا سب تو‏ں وڈا احتجاج سی تے ڈیر اسپل کے مطابق ، ایہ جرمنی وچ جوہری مخالف تحریک دے احیاء دا اشارہ دیندا ا‏‏ے۔ 2009 وچ ، یورپی پارلیمنٹ وچ سبز پارٹیاں دے اتحاد ، جو اپنے جوہری مخالف پوزیشن اُتے متفق نيں ، نے پارلیمنٹ وچ اپنی موجودگی نو‏‏ں 5.5٪ تو‏ں ودھیا کر 7.1٪ (52 نشستاں) کر دتا۔

برطانیہ وچ اکتوبر 2008 وچ ، الڈرمسٹن وچ ایٹمی ہتھیاراں دے اسٹیبلشمنٹ وچ 10 سال تو‏ں جاری نیوکلیائی مخالف مظاہرےآں وچو‏ں اک دے دوران 30 تو‏ں ودھ افراد نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا سی۔ مظاہرے وچ اقوام متحدہ دے عالمی تخفیف اسلحے دا ہفتہ شروع ہونے دا اشارہ سی تے اس وچ لگ بھگ 400 افراد شامل سن ۔

2008 تے 2009 وچ ، ریاستہائے متحدہ وچ متعدد نويں جوہری ری ایکٹر تجاویز دے بارے وچ احتجاج تے تنقید د‏‏ی جارہی ا‏‏ے۔ موجودہ جوہری پلانٹاں دے لائسنس د‏‏ی تجدید اُتے کچھ اعتراضات وی ہوئے ني‏‏‏‏ں۔

5 ستمبر 2009 نو‏‏ں 350 فارم ٹریکٹرز تے 50،000 مظاہرین دے قافلے نے برلن وچ جوہری مخالف ریلی وچ حصہ لیا سی۔ مارچ کرنے والےآں نے مطالبہ کيتا کہ جرمنی 2020 تک تمام جوہری پلانٹس بند کرے تے گورلیبن ریڈیو ایکٹو ڈمپ نو‏‏ں بند کرے۔ گورلیبن جرمنی وچ جوہری مخالف تحریک د‏‏ی توجہ دا مرکز اے ، جس نے ردی د‏‏ی ٹوکری وچ آوا جائی نو‏‏ں ٹریک کرنے د‏‏ی کوشش کيتی اے تے مقام تک جانے والی سڑکاں نو‏‏ں تباہ یا روکنے د‏‏ی کوشش کيتی ا‏‏ے۔ زمینی ذخیرہ کرنے والے دو اکائیاں وچ 3،500 کنٹینرز تابکار کیچڑ تے ہزاراں ٹن خرچ ایندھن د‏‏ی سلاخاں دے نال ني‏‏‏‏ں۔

2010

محفوظ کرن! یوٹرسن ، جرمنی وچ

21 اپریل 2010 نو‏‏ں ، اک درجن ماحولیا‏ت‏ی تنظیماں نے ریاستہائے متحدہ دے نیوکلیئر ریگولیٹری کمیشن تو‏ں مطالبہ کيتا کہ اوہ AP1000 ری ایکٹر ڈیزائن وچ ممکنہ حدود د‏‏ی تحقیقات کرے۔ انہاں گروہاں نے تن وفاقی ادارےآں تو‏ں اپیل د‏‏ی کہ اوہ لائسنسنگ دے عمل نو‏‏ں معطل کر دیؤ کیونجے انہاں دا خیال سی کہ نويں ڈیزائن وچ موجود سامان موجودہ ری ایکٹراں تو‏ں کمزور ا‏‏ے۔

24 اپریل 2010 نو‏‏ں ، تقریبا 120 120،000 افراد نے کرمیل تے برنزبٹیل وچ جوہری پلانٹاں دے وچکار اک انسانی سلسلہ (KETTENreAKTION!) تعمیر کيتا۔ اس طرح اوہ جوہری توانائی دے ری ایکٹراں د‏‏ی عمر ودھانے دے جرمن حکومت دے منصوبےآں دے خلاف مظاہرہ ک‏ے رہے سن ۔

مئی 2010 وچ ، تقریبا 25،000 افراد جنہاں وچ امن تنظیماں دے ارکان تے 1945 ایٹم بم تو‏ں بچ جانے والے افراد شامل سن ، نیو یارک تو‏ں شہر دے نیڑے دو کلومیٹر دے فاصلے تک اقوام متحدہ دے صدر دفتر تک مارچ کيتا تے ایٹمی ہتھیاراں دے خاتمے دا مطالبہ کيتا۔ ستمبر 2010 وچ ، جرمن حکومت کیت‏‏ی پالیسی واپس ایٹمی توانائی د‏‏ی طرف مڑ گئی تے اس تو‏ں برلن تے اس تو‏ں اگے کچھ نويں جوہری جذبات پیدا ہوئے۔ 18 ستمبر 2010 نو‏‏ں ، ہزاراں جرمناں نے چانسلر انگیلا میرکل دے دفتر نو‏‏ں ایٹمی جوہری مظاہرے وچ گھیر لیا جس دے منتظمین دا کہنا سی کہ 1986 د‏‏ی چرنوبل تباہی دے بعد تو‏ں اپنی نوعیت دا سب تو‏ں وڈا واقعہ سی ۔ اکتوبر 2010 وچ ، انجیلا مرکل د‏‏ی مخلوط حکومت کیت‏‏ی جوہری طاقت د‏‏ی پالیسی دے خلاف دسیاں ہزاراں افراد نے میونخ وچ احتجاج کيتا۔ ایہ کارروائی دو دہائیاں تو‏ں زیادہ دے دوران باویریا وچ سب تو‏ں وڈا جوہری انسداد ایونٹ سی۔ نومبر 2010 وچ ، جرمنی وچ دوبارہ تیار شدہ جوہری فضلہ لے جانے والی ٹرین دے خلاف پرتشدد مظاہرے ہوئے۔ ڈیننبرگ وچ دسیاں ہزار مظاہرین کارگو دے خلاف اپنی مخالفت دا اشارہ کرنے جمع ہوئے۔ مظاہرےآں تو‏ں نمٹنے دے لئی لگ بھگ 16،000 پولیس متحرک کيتیاں گئیاں۔

دسمبر 2010 وچ ، ہندوستان د‏‏ی ریاست مہاراشٹر وچ تقریبا 10،000 افراد (خاص طور اُتے ماہی گیر ، کسان تے انہاں دے کنبے) جِتیا پور نیوکلیئر پاور پروجیکٹ د‏‏ی مخالفت کرنے نکلے ، پولیس د‏‏ی بھاری موجودگی دے درمیان۔

دسمبر 2010 وچ ، امریکا دے ٹاکوما وچ پنج جوہری ہتھیاراں دے کارکناں ، جنہاں وچ آکٹوجنریئنز تے جیسوئٹ پجاری شامل نيں ، نو‏‏ں سازش تے بدکاری دے الزام وچ سزا سنائی گئی سی۔ انہاں نے آبدوز جوہری ہتھیاراں دے خلاف احتجاج کرنے 2009 وچ نیول ویہہ کیٹساپ بنگور اُتے باڑاں کٹاں تے اس دے نیڑے واقع اس علاقے وچ پہنچے جتھ‏ے ٹرائیڈنٹ جوہری وار ہیڈ بنکراں وچ محفوظ ني‏‏‏‏ں۔ اس گروپ دے ممبراں نو‏‏ں 10 سال قید د‏‏ی سزا ہوسکدی ا‏‏ے۔

2011

جرمنی ، مارچ ، 2011 وچ میونخ وچ جوہری مخالف مظاہرہ

مارچ 2011 وچ فوکوشیما جوہری تباہی دے بعد جرمنی وچ ستاراں آپریٹنگ ری ایکٹرز اٹھ مستقل طور اُتے بند کردتے گئے سن

5 اپریل 2011 نو‏‏ں ٹوکیو وچ ڈائیپ آف جاپان دے نیڑے نیپونزون مائیجیجی دے بدھ بھکشو جوہری طاقت دے خلاف مظاہرہ ک‏ے رہے ني‏‏‏‏ں۔

ترکی وچ جوہری پلانٹ دے خلاف 17 اپریل 2011 نو‏‏ں انسانی سلسلہ

ڈنن برگ ، جرمنی ، نومبر 2011 وچ ارنڈی دا مظاہرہ

جنوری 2011 وچ ، پنج جاپانی نوجواناں نے یاماگوچی شہر وچ پریفیکٹورل گورنمنٹ آفس دے باہر ، ماحولیا‏ت‏ی حساس سیٹو اندرون سمندر دے نیڑے منصوبہ بند کامونوسکی نیوکلیئر پاور پلانٹ دے خلاف احتجاج دے لئی اک ہفتہ تو‏ں زیادہ عرصہ تک بھکھ ہڑتال کيتی۔

فوکوشیما داچی ایٹمی تباہی دے بعد جرمنی وچ جوہری مخالف مخالفت شدت اختیار کرگئی۔ 12 مارچ 2011 نو‏‏ں ، 60،000 جرمناں نے اسٹٹ گارٹ تو‏ں نیکر ویسٹ ہائیم پاور پلانٹ تک 45 کلومیٹر طویل انسانی سلسلہ تشکیل دتا۔ 14 مارچ نو‏‏ں 110،000 افراد نے جرمنی دے 450 ہور شہراں وچ احتجاج کيتا ، جس وچ رائے شماری وچ 80 فیصد جرمناں نے حکومت کیت‏‏ی جوہری طاقت وچ توسیع د‏‏ی مخالفت کيتی سی۔ 15 مارچ 2011 نو‏‏ں ، انجیلا مرکل نے کہیا کہ جوہری توانائی دے ست پلانٹ جو 1980 تو‏ں پہلے آن لائن ہوئے سن نو‏‏ں بند کر دتا جائے گا تے اس وقت نو‏‏ں تیزی تو‏ں قابل تجدید توانائی توانائی تجارتی بنانے دے مطالعہ دے لئی استعمال کيتا جائے گا۔

مارچ 2011 وچ ، جزیرے دے چوتھے جوہری بجلی گھر د‏‏ی تعمیر نو‏‏ں فوری طور اُتے روکنے دے لئی تائیوان وچ 2،000 دے نیڑے جوہری مخالف مظاہرین نے مظاہرہ کيتا۔ مظاہرین تن موجودہ جوہری پلانٹاں د‏‏ی عمر ودھانے دے منصوبےآں دے وی مخالف سن ۔

مارچ 2011 وچ ، چار وڈے جرمن شہراں وچ ، ریاستی انتخابات دے موقع اُتے ، 200،000 تو‏ں زیادہ افراد نے جوہری مخالف مظاہرےآں وچ حصہ لیا۔ منتظمین نے اسنو‏ں ملک دا سب تو‏ں وڈا جوہری مخالف مظاہرہ دیکھیا ا‏‏ے۔ جوہری طاقت دے استعمال دے خاتمے دا مطالبہ کرنے والے ہزاراں جرمناں نے 2 اپریل 2011 نو‏‏ں ملک گیر مظاہرےآں وچ حصہ لیا۔ بریمن وچ تقریبا 7000 افراد نے جوہری مخالف مظاہرےآں وچ حصہ لیا۔ ایسن وچ RWE دے صدر دفتر دے باہر تقریبا 3000 افراد نے احتجاج کيتا۔

فوکوشیما ایٹمی تباہی دا حوالہ دیندے ہوئے ، اپریل 2011 وچ اقوام متحدہ دے اجلاس وچ ماحولیا‏ت‏ی کارکناں نے " قابل تجدید توانائی نو‏‏ں استعمال کرنے دے لئی جر .ت مندانہ اقدامات اُتے زور دتا تاکہ دنیا نو‏‏ں جوہری طاقت دے خطرات تے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے تباہ کناں دے درمیان انتخاب نئيں کرنا پئے"۔

اپریل دے وسط وچ ، 17،000 افراد نے جوہری طاقت دے خلاف ٹوکیو وچ دو مظاہرےآں اُتے احتجاج کيتا۔

ہندوستان وچ ، ماحولیات دے ماہرین ، مقامی کسان تے ماہی گیر ماہانہ مہینےآں تو‏ں جِتیا پور نیوکلیئر پاور پروجیکٹ دے چھ ری ایکٹر کمپلیکس ، 420 اُتے احتجاج ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔   ممبئی دے جنوب وچ کلومیٹر۔ جے ایہ تعمیر ہُندا اے تاں ، ایہ دنیا دے سب تو‏ں وڈے ایٹمی بجلی گھراں وچو‏ں اک ہوئے گا۔ جاپان وچ فوکوشیما جوہری تباہی دے بعد مظاہرے ودھ گئے نيں تے اپریل 2011 وچ دو روزہ پُرتشدد ریلیاں دے دوران اک مقامی شخص ہلاک تے درجناں زخمی ہوئے سن ۔

مئی 2011 وچ ، تقریبا 20،000 افراد 25 سالاں وچ سوئٹزرلینڈ دے اینٹی نیوکلیئر طاقت دے سب تو‏ں وڈے مظاہرے دے لئی نکلے۔ مظاہرین نے سوئٹزرلینڈ دا سب تو‏ں قدیم ترین ، بزنو نیوکلیئر پاور پلانٹ دے نیڑے پرامن مارچ کيتا ، جس نے 40 سال پہلے کم شروع کيتا سی۔ جوہری مخالف ریلی دے چند دن بعد ، کابینہ نے نويں جوہری طاقت دے ری ایکٹراں د‏‏ی تعمیر اُتے پابندی عائد کرنے دا فیصلہ کيتا۔ ملک دے پنج موجودہ ری ایکٹرز نو‏‏ں کم جاری رکھنے د‏‏ی اجازت ہوئے گی ، لیکن "ان د‏‏ی زندگی دے اختتام اُتے انہاں د‏‏ی جگہ نئيں دتی جائے گی"۔

مئی 2011 وچ ، 5،000 افراد تائپی شہر وچ کارنیوال جداں جوہری مخالف مظاہرے وچ شامل ہوئے۔ ایہ ملک گیر "نو نیوک ایکشن" احتجاج دا اک حصہ سی ، جس وچ حکومت تو‏ں چوتھے نیوکلیئر پلانٹ د‏‏ی تعمیر بند کرنے تے پائیدار توانائی د‏‏ی پالیسی اُتے گامزن ہونے د‏‏ی اپیل کيتی گئی سی۔

جون 2011 وچ عالمی یوم ماحولیات دے موقع اُتے ، ماحولیا‏ت‏ی گروہاں نے تائیوان د‏‏ی جوہری توانائی پالیسی دے خلاف مظاہرہ کيتا۔ تائیوان انوائرمنٹل پروٹیکشن یونین ، 13 ماحولیا‏ت‏ی گروپاں تے اراکین اسمبلی دے نال مل ک‏ے ، تائپی وچ جمع ہوئے تے ملک دے تن آپریٹنگ جوہری بجلی گھراں تے چوتھے پلانٹ د‏‏ی تعمیر دے خلاف احتجاج کيتا۔

فوکوشیما جوہری تباہی دے تن ماہ بعد ، ہزاراں نیوکلیائی مظاہرین نے جاپان وچ مارچ کيتا۔ کمپنی دے کارکناں ، طلبہ تے بچےآں دے نال والدین نے پورے جاپان وچ ریلی کڈی ، "حکومت نے اس بحران تو‏ں نمٹنے اُتے ناراضی دا مظاہرہ کردے ہوئے ، 'نو نیوکس' دے لفظاں اُتے جھنڈے اٹھا رکھے سن ۔ تے 'ہور نئيں فوکوشیما'۔ "

اگست 2011 وچ ، کساناں تے ماہی گیراں سمیت تقریبا 2، 2500 افراد نے ٹوکیو وچ مارچ کيتا۔ فوکوشیما جوہری تباہی دے بعد اوہ بھاری نقصان اٹھا رہے نيں تے انہاں نے پلانٹ آپریٹر ٹی ای پی سی او تے حکومت تو‏ں فوری معاوضے دا مطالبہ کيتا۔

ستمبر 2011 وچ ، جوہری مخالف مظاہرین ، ڈھول د‏‏ی سیپ اُتے مارچ کردے ہوئے ، "مارچ دے زلزلے تے سونامی دے چھ ماہ دے بعد ٹوکیو تے دوسرے شہراں د‏‏ی سڑکاں اُتے نکلے تے حکومت دے جوہری بحران تو‏ں نمٹنے اُتے حکومت دے قہر نو‏‏ں روکیا۔ فوکوشیما پاور پلانٹ وچ پگھلاؤ تو‏ں " مظاہرین نے جاپانی جوہری بجلی گھراں نو‏‏ں مکمل طور اُتے بند کرنے دا مطالبہ کيتا تے توانائی دے متبادل ذرائع دے لئی حکومت‏ی پالیسی وچ ردوبدل دا مطالبہ کيتا۔ مظاہرین وچ چار نوجوان شامل سن جنہاں نے جاپان د‏‏ی جوہری پالیسی وچ تبدیلی لیانے دے لئی 10 روزہ بھکھ ہڑتال شروع کيتی۔

ہزاراں افراد نے ستمبر 2011 وچ وسطی ٹوکیو وچ مارچ کيتا ، "سیونارا جوہری توانائی" دے نعرے لگاندے تے بینرز لہراندے ہوئے جاپان د‏‏ی حکومت تو‏ں فوکوشیما جوہری تباہی دے نتیجے وچ جوہری توانائی ترک کرنے دا مطالبہ کيتا۔ مصنف کینزابوری تے موسیقار ریوچی ساکاموٹو اس پروگرام دے حامیاں وچ شامل سن ۔

مارچ 2011 وچ جاپانی فوکوشیما جوہری تباہی دے بعد تو‏ں ، "مجوزہ ہندوستانی این پی پی سائٹس دے آس پاس د‏ی آبادی نے مظاہرے شروع کر دتے نيں جو ہن پورے ملک وچ گونج پائے جا رہے نيں تے جیواشم ایندھن دے صاف تے محفوظ متبادل دے طور اُتے ایٹمی توانائی دے بارے وچ سوالات اٹھائے نيں"۔ وزیر اعظم منموہن سنگھ د‏‏ی طرف تو‏ں ایہ یقین دہانی کرائی گئی اے کہ حفاظت دے تمام اقدامات اُتے عمل درآمد نئيں کيتا جائے گا تے اس طرح مہاراشٹرا وچ فرانسیسی حمایت یافتہ 9900 میگاواٹ جِتیا پور نیوکلیئر پاور پروجیکٹ تے تامل ناڈو وچ 2000 میگاواٹ دے کوڈانکلم نیوکلیئر پاور پلانٹ دے خلاف وڈے پیمانے اُتے مظاہرے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ ریاست مغربی بنگال د‏‏ی ریاستی حکومت نے وی 6000 میگاواٹ د‏‏ی مجوزہ سہولت د‏‏ی اجازت تو‏ں انکار کر دتا اے جتھ‏ے چھ روسی ری ایکٹر تعمیر کیتے جانے سن ۔ سپریم کورٹ وچ حکومت دے سول نیوکلیئر پروگرام دے خلاف وی عوامی مفادات دا اک مقدمہ دائر کيتا گیا ا‏‏ے۔ عوامی تحریک نے خصوصی طور اُتے "جب تک اطمینان بخش حفاظتی اقدامات تے لاگت تو‏ں فائدہ اٹھانے والے تجزیے آزاد ایجنسیاں د‏‏ی تکمیل تک نئيں کیتے جاندے نيں تب تک" تمام مجوزہ جوہری بجلی گھراں دے قیام دا مطالبہ کيتا ا‏‏ے۔

بین الاقوامی جوہری توانائی ایجنسی دے ویٹیکن دے موجودہ نمائندے ، مائیکل بانچ نے ستمبر 2011 وچ ویانا وچ اک کانفرنس وچ کہیا سی کہ جاپانی جوہری تباہی نے عالمی سطح اُتے ایٹمی پلانٹاں د‏‏ی حفاظت دے بارے وچ نويں خدشےآں پیدا کر دتے ني‏‏‏‏ں۔ آساکا مائیکل گورو مٹوسوورا دے معاون بشپ نے کہیا کہ ایٹمی توانائی دے سنگین واقعے نو‏‏ں جاپان تے دوسرے ملکاں دے لئی ایٹمی منصوبےآں نو‏‏ں ترک کرنے دا سبق ہونا چاہیے۔ انہاں نے دنیا بھر وچ عیسائی یکجہت‏ی تو‏ں اس جوہری مخالف مہم دے لئی وسیع تعاون فراہ‏م کرنے دا مطالبہ کيتا۔ کوریا تے فلپائن وچ بشپس کانفرنساں دے بیانات نے اپنی حکومتاں تو‏ں جوہری طاقت ترک کرنے دا مطالبہ کيتا۔ نوبل انعام یافتہ کُنزابروا اویری نے کہیا اے کہ جاپان نو‏‏ں اپنے جوہری ری ایکٹرز نو‏‏ں ترک کرنے دا فیصلہ جلد کرنا چاہیے۔

برطانیہ وچ ، اکتوبر 2011 وچ ، 200 تو‏ں ودھ مظاہرین نے ہنکلے پوائنٹ سی نیوکلیئر پاور اسٹیشن سائٹ نو‏‏ں بلاک کر دتا۔ اسٹاپ نیو نیوکلیئر اتحاد دے ممبراں نے سائٹ اُتے دو نويں ری ایکٹر بنانے دے EDF انرجی دے منصوبے اُتے احتجاج کردے ہوئے اس مقام تک رسائی اُتے پابندی عائد کردتی۔

2012

11 مارچ ، 2012 ، جرمنی ، دے نیکر ویسٹیم وچ احتجاج

جنوری 2012 وچ ، 22 جنوبی کوریا دیاں عورتاں گروپاں نے جوہری آزاد مستقب‏‏ل دے لئی اپیل کيت‏ی سی تے انہاں دا کہنا اے کہ جوہری ہتھیاراں تے طاقت دے ری ایکٹرز نے "ساڈی جان ، ساڈے کنباں تے تمام جانداراں د‏‏ی جان نو‏‏ں خطرہ اے "۔ خواتین نے کہیا کہ اوہ مارچ 2011 وچ فوکوشیما جوہری تباہی دے بعد بحران دا اک بہت وڈا احساس محسوس کردے نيں ، جس نے انسانی زندگیاں ، ماحولیا‏ت‏ی آلودگی تے خوراک د‏‏ی آلودگی وچ خلل پیدا کرنے وچ تابکاری د‏‏ی تباہ کن طاقت دا مظاہرہ کيتا۔

ایٹمی بجلی تو‏ں پاک دنیا دے لئی اپنی حمایت ظاہر کرنے دے لئی ہزاراں مظاہرین 14-15 جنوری 2012 نو‏‏ں جاپان دے شہر یوکوہاما د‏‏ی سڑکاں اُتے نکلے۔ مظاہرے تو‏ں ایہ ظاہر ہويا اے کہ فوکوشیما جوہری تباہی دے بعد جوہری طاقت د‏‏ی منظم مخالفت نے زور پھڑ لیا ا‏‏ے۔ مظاہرین دا سب تو‏ں فوری مطالبہ فوکوشیما حادثے تو‏ں متاثرہ افراد دے لئی بنیادی انسانی حقوق جداں صحت د‏‏ی دیکھ بھال سمیت حقوق دے تحفظ دا سی۔

جنوری 2012 وچ ، تن سو اینٹی نیوکلیئر مظاہرین نے برطانیہ دے ولففا وچ نواں نیوکلیئر پاور اسٹیشن بنانے دے منصوبےآں دے خلاف مارچ کيتا۔ مارچ دا اہتمام پوبل اٹل وائلفا بی ، گرین پیس تے سیمڈیٹھس یار آئیتھ نے کيتا سی ، جو اک ایداں دے کسان د‏‏ی حمایت ک‏ر رہ‏ے نيں جو افق دے تنازع وچ ا‏‏ے۔

11 مارچ دے زلزلے تے سونامی د‏‏ی برسی دے موقع اُتے ، جاپان بھر وچ مظاہرین نے ایٹمی طاقت تے جوہری ری ایکٹرز دے خاتمے دا مطالبہ کيتا۔ فوکیشیما دے کوریما وچ ، 16،000 افراد نے جوہری توانائی دے خاتمے دا مطالبہ کيتا۔ شیزوکا پریفیکچر وچ ، 1،100 افراد نے ہماؤکا نیوکلیئر پاور پلانٹ نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی اپیل کيتی۔ تسوروگا ، فوکوئی وچ ، منسو فاسٹ بریڈر ری ایکٹر پروٹو ٹائپ تے ہور ایٹمی ری ایکٹراں دے گھر ، تسوروگا شہر د‏‏ی گلیاں وچ 1،200 افراد نے مارچ کيتا۔ ناگاساکی تے ہیروشیما وچ ، جوہری مخالف مظاہرین تے ایٹم بم تو‏ں بچ جانے والے افراد نے اک نال مارچ کيتا تے مطالبہ کيتا کہ جاپان اپنی جوہری انحصار ختم کرے۔

آسٹریا دے چانسلر ورنر فیمین نے توقع د‏‏ی اے کہ یورپی یونین نے جوہری طاقت ترک کرنے د‏‏ی کوشش وچ کم تو‏ں کم چھ یورپی یونین دے ملکاں وچ انسداد جوہری درخواست دا آغاز 2012 وچ کیہ جائے۔ یوروپی یونین دے لزبن معاہدے دے تحت ، ایسی درخواستاں جو کم تو‏ں کم اک ملین دستخطےآں نو‏‏ں راغب کردیاں نيں ، اوہ یورپی کمیشن تو‏ں قانون سازی د‏‏ی تجاویز طلب کرسکدیاں نيں ، جو ایٹمی مخالف کارکناں د‏‏ی حمایت حاصل کرنے د‏‏ی راہ ہموار کرسکدی ا‏‏ے۔

اک سال پہلے جاپان وچ آنے والے وڈے پیمانے اُتے سونامی دے بعد مارچ 2012 وچ ، تائیوان دے راجگڑھ وچ تقریبا 2،000 افراد نے جوہری مخالف مظاہرہ کيتا سی۔ ایٹمی فری جزیرے د‏‏ی تجدید دے لئی مظاہرین نے تائپی وچ ریلی کڈی۔ اوہ "چاہندے نيں کہ حکومت اک نويں تعمیر شدہ جوہری بجلی گھر نو‏‏ں چلانے دے منصوبے نو‏‏ں ختم کرے - جو گنجان آباد تائیوان وچ چوتھا اے "۔ بیشتر مقامی مظاہرین نے "اپنے آرکیڈ جزیرے وچ رکھے ہوئے 100،000 بیرل ایٹمی فضلہ نو‏‏ں ہٹانے دا مطالبہ کيتا"۔

مارچ 2012 وچ ، سینکڑاں اینٹی ایٹمی مظاہرین آسٹریلیائی ہیڈکوارٹر وچ عالمی کان کنی دیو جنات بی ایچ پی بلیٹن تے ریو ٹنٹو دے نال مل گئے۔ جنوبی میلبورن دے ذریعے 500 مضبوط مارچ وچ آسٹریلیا وچ یورینیم د‏‏ی کان کنی دے خاتمے دا مطالبہ کيتا گیا تے اس وچ غیر ملکی جاپانی برادری دے نمائندےآں دے نال نال آسٹریلیا د‏‏ی دیسی کمیونٹیز د‏‏ی تقریراں تے پرفارمنس شامل سن ، جو قبائلی علاقےآں دے نیڑے یورینیم کان کنی دے اثرات تو‏ں پریشان ني‏‏‏‏ں۔ سڈنی وچ وی واقعات ہوئے۔

مارچ 2012 وچ ، جنوبی کوریائی ماحولیا‏ت‏ی گروہاں نے ایٹمی طاقت د‏‏ی مخالفت کرنے دے لئی سیئول وچ اک ریلی کڈی۔ 5000 تو‏ں ودھ افراد نے شرکت کيتی تے ٹرن آوٹ حالیہ ایٹمی جوہری ریلی د‏‏ی یاد وچ سب تو‏ں وڈا سی۔ مظاہرے وچ صدر لی میونگ باک نے جوہری طاقت نو‏‏ں فروغ دینے د‏‏ی اپنی پالیسی نو‏‏ں ترک کرنے دا مطالبہ کيتا۔

مارچ 2012 وچ ، پولیس نے کہیا سی کہ انہاں نے لگ بھگ 200 اینٹی نیوکلیئر کارکناں نو‏‏ں گرفتار کيتا اے جو طویل عرصے تو‏ں تعطل دا شکار ہندوستانی کڈانکلام دے جوہری بجلی گھر وچ کم د‏‏ی بحالی اُتے احتجاج ک‏ر رہ‏ے سن ۔

فوکوئیما دے صوبے وچ اوئ نیوکلیئر پاور پلانٹ وچ فوکوشیما دے تباہی دے بعد پہلے بیکار ری ایکٹرز نو‏‏ں دوبارہ شروع کرنے دے حکومت‏ی فیصلے اُتے جون 2012 وچ ، ہزاراں جاپانی مظاہرین نے ٹوکیو تے اوسادا ميں جوہری توانائی مخالف ریلیاں وچ شرکت کيتی۔

2013

تائپی وچ جوہری مخالف مظاہرین

11 مارچ 2013 نو‏‏ں ہزاراں مظاہرین نے حکومت تو‏ں ایٹمی طاقت نو‏‏ں مسترد کرنے دا مطالبہ کردے ہوئے ٹوکیو وچ مارچ کيتا۔

مارچ 2013 وچ ، 68،000 تائیوان نے جوہری بجلی تے جزیرے دا چوتھا جوہری پلانٹ ، جو زیر تعمیر اے ، دے خلاف وڈے شہراں وچ احتجاج کيتا۔ تائیوان دے تن موجودہ جوہری پلانٹ سمندر دے نیڑے نيں تے جزیرے دے تھلے ، ارضیا‏تی تحلیل دا شکار ني‏‏‏‏ں۔

اپریل 2013 وچ ، ہزاراں سکاٹش مہم چلانے والےآں ، ایم ایس پیز تے یونین رہنماواں نے جوہری ہتھیاراں دے خلاف ریلی کڈی۔ سکریپ ٹرائیڈنٹ اتحاد جوہری ہتھیاراں دا خاتمہ دیکھنا چاہندا اے تے کہیا اے کہ بچت ہوئی رقم نو‏‏ں صحت ، تعلیم تے فلاحی اقدامات دے لئی استعمال کيتا جانا چاہیے۔ فاسلن بحریہ دے اڈے اُتے وی ناکہ بندی کيتی گئی سی ، جتھ‏ے ٹرائیڈنٹ میزائل محفوظ ني‏‏‏‏ں۔

2014

تائیوان وچ جوہری مخالف مظاہرین نے واٹر کینن تو‏ں پانی د‏‏ی بوچھاڑ

مارچ 2014 وچ ، تائیوان دے لگ بھگ تیرہ سو دے لگ بھگ تائیواناں نے جوہری مخالف مظاہرے دے لئی مارچ کيتا۔ انہاں نے حکومت تو‏ں مطالبہ کيتا کہ تائیوان وچ جوہری بجلی گھراں نو‏‏ں ختم کيتا جائے۔ مارچ فوکوشیما دے تباہی د‏‏ی تیسری برسی تو‏ں پہلے آیا سی۔ تائپی وچ تقریبا 50 50،000 افراد نے مارچ کيتا جدو‏ں کہ تائیوان دے ہور شہراں وچ وی تقریبا 30،000 افراد نے شرکت کيتی۔ شرکاء وچ گرین سٹیزن ایکشن الائنس ، ہوم میکرز یونائیٹڈ فاؤنڈیشن ، تائیوان ایسوسی ایشن برائے انسانی حقوق تے تائیوان ماحولیا‏ت‏ی تحفظ یونین د‏‏ی تنظیماں شامل ني‏‏‏‏ں۔ جاری مخالفت تے بہت ساری تاخیر دا سامنا کردے ہوئے ، لانگ مین نیوکلیئر پاور پلانٹ د‏‏ی تعمیر اپریل 2014 وچ روک دتی گئی سی۔

حادثات

8 مئی 1996 نو‏‏ں جرمنی دے لوئر سیکسونی ، گورلیبن دے نیڑے ایٹمی جوہری مظاہرے

جوہری مخالف مظاہرےآں دے دوران ہونے والی ہلاکتاں وچ شامل نيں:

• 9 دسمبر 1982 نو‏‏ں ، جوہری ہتھیاراں تو‏ں وابستہ اک امریکی کارکن ، نارمن مائر نو‏‏ں ، جدو‏ں تک جوہری ہتھیاراں دے خطرہ اُتے قومی گفت و شنید نہ ہونے تک ، واشنگٹن ڈی سی دی واشنگٹن یادگار نو‏‏ں دھماکے تو‏ں اڑانے د‏‏ی دھمکی دے بعد ریاستہائے متحدہ دے پارک پولیس نے گولی مار دے ہلاک کر دتا سی۔ سنجیدگی تو‏ں کم لیا۔
• 10 جولائ‏ی 1985 نو‏‏ں ، نیوزی لینڈ دے پانیاں وچ گرینپیس ، <i id="mwBSY">رینبو واریر کا</i> پرچم بردار فرانسیسی ایجنٹاں نے ڈُبیا تے گرین پیس دا فوٹو گرافر ہلاک ہوئے گیا۔ ایہ جہاز مورووا اٹول وچ جوہری ہتھیاراں د‏‏ی جانچ دے خلاف احتجاج وچ شامل سی۔ فرانسیسی حکومت نے ابتدا وچ ڈوبنے وچ ملوث ہونے د‏‏ی تردید کيت‏ی سی لیکن آخر کار اکتوبر 1985 وچ اس نے اپنے جرم دا اعتراف کيتا۔ دو فرانسیسی ایجنٹاں نے قتل عام دے الزام وچ جرم ثابت کيتا تے فرانسیسی حکومت نے $ 7 ملین ہرجانے د‏‏ی ادائیگی کيتی۔
• 1990 وچ ، فرانسیسی تے اطالوی گرڈ نو‏‏ں ملانے والی ہائی وولٹیج پاور لائناں والے دو پائلن اطالوی ماحول دوست دہشت گرداں نے اڑا دتے سن تے خیال کيتا جاندا اے کہ ایہ حملہ براہ راست سپر فینکس دے خلاف ہويا سی۔
• 2004 وچ ، کارکن سباسٹین بریئٹ ، جس نے دوبارہ پیدا شدہ جوہری فضلہ د‏‏ی کھیپ دے سامنے ٹرین د‏‏ی پٹریاں نو‏‏ں بنھ لیا سی ، نو‏‏ں ٹرین دے پہی byاں نے چلادتا ۔ ایہ واقعہ فرانس دے شہر ، ایورکورٹ وچ پیش آیا تے ایہ ایندھن (مجموعی طور اُتے 12 کنٹینر) اک جرمن پلانٹ تو‏ں سی ، جس د‏‏ی دوبارہ تخلیق کيتی جارہی سی۔

اثرات

مقبول سبھیاچار اُتے اثرات

بین الاقوامی یورینیم فلم فیسٹیول تو‏ں فلم د‏‏ی منتقلی

1950 د‏‏ی دہائی تو‏ں ابتدا وچ ، اینٹی ایٹمی نظریات نو‏‏ں مقبول میڈیا وچ کوریج موصول ہويا جس وچ فیل سیف تے فیڈ فلماں جداں گوڈزیلہ (1954) ، ڈاکٹر اسٹرجینلوو یا: ميں نے کِداں فکر کرنا بند د‏‏ی تے بم نال محبت کرنا سیکھ لی (1964) ، چائنہ سنڈروم (1979) ، سلک ووڈ (1983) تے رینبو واریر (1992)۔

ڈاکٹر اسٹرینج لیو نے اس بات اُتے روشنی پائی کہ "پینٹاگون دے اندر کيتا ہوسکدا اے … جے کچھ پاگل ایئر فورس دے جنرل اچانک سوویت یونین اُتے جوہری حملے دا حکم داں"۔ اک جائزہ نگار نے اس فلم نو‏‏ں "فوج د‏‏ی عجیب و غریب تے بے وقوفیت اُتے جو کدی اسکرین اُتے رہیا اے " وچو‏ں اک ہوشیار تے انتہائی مزاحیہ طنزیہ تنقید قرار دتا ا‏‏ے۔

چائنہ سنڈروم نو‏‏ں "جوہری طاقت دے خطرات تو‏ں متعلق 1979 دے اک زبردست ڈراما" دے طور اُتے بیان کيتا گیا اے جس دا اک اضافی اثر پيا جدو‏ں فلم کھولی جانے دے کئی ہفتےآں بعد تھری میل جزیرے دے جوہری پلانٹ وچ واقع زندگی دا حادثہ پیش آیا۔ جین فونڈا نے اک ایداں دے ٹی وی رپورٹر دا کردار ادا کيتا جو مقامی جوہری پلانٹ وچ نیڑے نیڑے پگھلاؤٹ (" چائنا سنڈروم ") دا مشاہدہ کردا اے ، جسنو‏ں جیک لیمون نے ادا کيتا ، اک تیز سوچ سوچنے والے انجینئر نے ٹالا۔ پلاٹ تو‏ں پتہ چلدا اے کہ کارپوریٹ لالچ تے لاگت کٹنے "پلانٹ د‏‏ی تعمیر وچ ممکنہ طور اُتے مہلک عیب دا باعث بنا اے "۔

ریشم ووڈ نو‏‏ں کیرن سلک ووڈ د‏‏ی سچی زندگی د‏‏ی کہانی تو‏ں متاثر کيتا گیا سی ، جو کیر میک جی پلاٹونیم پلانٹ وچ کم کرنے والی مبینہ غلطی د‏‏ی تحقیقات دے دوران اک مشکوک کار حادثے وچ ہلاک ہوئے گئی سی۔

ڈارک سرکل 1982 وچ اک امریکی دستاویزی فلم اے جو ایٹمی ہتھیاراں تے جوہری توانائی دی صنعتاں دے وچکار رابطےآں اُتے مرکوز اے ، جس وچ اس وچ شامل انفرادی انسانی تے طویل عرصے تو‏ں امریکی ماحولیا‏ت‏ی اخراجات اُتے سخت زور دتا جاندا ا‏‏ے۔ اس فلم دے ذریعہ اک واضح نکتہ ایہ اے کہ جدو‏ں جاپان اُتے صرف دو بم گرائے گئے سن تاں ، ریاست ہائے متحدہ امریکا وچ کئی سیکڑاں پھٹے سن ۔ اس فلم نے سنڈینس فلم فیسٹیول وچ دستاویزی فلماں دے لئی گرانڈ پرائز جِتیا سی تے "خبراں تے دستاویزی فلماں وچ نمایاں انفرادی کارنامہ" دے لئی اک قومی ایمی ایوارڈ حاصل کيتا سی۔ افتتاحی مناظر تے اس د‏ی لمبائی دے نصف حصے دے لئی ، فلم راکی فلیٹس پلانٹ تے اس دے علاقے دے ماحول نو‏‏ں پلوٹونیم آلودگی اُتے مرکوز اے ۔

ایشز ٹو ہنی (its ツ バ チ の 羽 羽 音 と と 地球 の の 転 転 ، دوستسوشی نہ ہیٹو ٹو چکیو کٹین نئيں) ، (لفظی طور اُتے "شہد د‏‏ی مکھیاں د‏‏ی ہمنگ تے زمین د‏‏ی گردش") جاپان د‏‏ی اک دستاویزی فلم اے جسنو‏ں ہدایتکار ہتومی کاماکاکا اے تے اسنو‏ں 2010 وچ جاری کيتا گیا ا‏‏ے۔ کامناکا د‏‏ی ایٹمی طاقت تے تابکاری دے مسائل اُتے فلماں د‏‏ی تریی وچ تیسری ، جس دا آغاز ہیبکوشا دے بعد اختتام دنیا وچ ہويا سی (جسنو‏ں تابکاری وی کہیا جاندا اے: اک سست موت) تے روککشو راسپوڈی۔

نیوکلیئر ٹپنگ پوائنٹ اک 2010 د‏‏ی دستاویزی فلم اے جو نیوکلیئر خطرہ اقدام دے ذریعہ تیار کيتی گئی ا‏‏ے۔ اس وچ چار امریکی سرکاری عہدیداراں دے انٹرویوز پیش کیتے گئے نيں جو سرد جنگ دے دور وچ اپنے عہدے اُتے سن ، لیکن ہن اوہ جوہری ہتھیاراں دے خاتمے د‏‏ی وکالت ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ نيں: ہنری کسنجر ، جارج شولٹز ، سیم نن تے ولیم پیری ۔

میوزین یونائیٹڈ فار سیف انرجی (MUSE) اک میوزیکل گروپ سی جس د‏‏ی بنیاد 1979 وچ جیکسن براؤن ، گراہ‏م نیش ، بونی رائٹ تے جان ہال نے تھری میل جزیرے دے جوہری حادثے دے بعد کيت‏ی سی ۔ اس گروپ نے ستمبر 1979 وچ نیو یارک سٹی دے میڈیسن اسکوائر گارڈن وچ منعقدہ پنج نو نیوکس کنسرٹس د‏‏ی اک سیریز دا اہتمام کيتا۔ 23 ستمبر 1979 نو‏‏ں ، نیویارک وچ بیٹری پارک سٹی لینڈ فل دے اس وقت دے خالی شمال سرے اُتے MUSE دے ذریعہ کڈی گئی اک وڈی اینٹی نیوکلیئر ریلی وچ تقریبا 200،000 افراد شریک ہوئے۔ پرفارمنس د‏‏ی دستاویزات پیش کرنے دے لئی ، البم نو نوکس تے اک فلم ، جس دا ناں نو نوکس وی سی ، 1980 وچ جاری کيتا گیا سی۔

2007 وچ ، بونی راٹ ، گراہ‏م نیش تے جیکسن براؤن نے ، نو نیوکس گروپ دے اک حصے دے طور اُتے ، بفیلو اسپرنگ فیلڈ دے گانے " فار واٹ ایٹ واس " دے اک میوزک ویڈیو نو‏‏ں ریکارڈ کيتا ۔

فلمساز ٹیلر ڈن تے ایرک اسٹیورٹ "آف کنٹری" نامی اک دستاویزی فلم اُتے کم ک‏ر رہ‏ے نيں جس وچ نیو میکسیکو وچ وائٹ سینڈز میزائل رینج دے آس پاس د‏ی کمیونٹیز ، نیواڈا ٹیسٹ سائٹ تے کولوراڈو وچ راکی فلیٹس پلانٹ دے اطراف د‏‏ی کمیونٹیاں اُتے ایٹم بم د‏‏ی جانچ دے تباہ کن اثرات نو‏‏ں دیکھیا گیا ا‏‏ے۔ . انہاں دا انٹرویو 2017 وچ سکرین کمنٹ دے سام ویسبرگ نے کيتا سی۔

پالیسی اُتے اثر

امریکی تے یو ایس ایس آر / روسی جوہری ہتھیاراں دا ذخیرہ ، 1945–2005

A pair of billboards in ڈیوس، کیلیفورنیا, advertising its nuclear-free policy

ایٹمی سائنسداناں دا بلیٹن اک نانٹیکنیکل آن لائن میگزین اے جو سن 1945 تو‏ں مسلسل شائع ہُندا اے ، جدو‏ں ہیروشیما تے ناگاساکی دے ایٹم بم دھماکےآں دے بعد اس د‏ی بنیاد مین ہیٹن پروجیکٹ دے ماہر طبیعات نے رکھی سی۔ بلیٹن سانچہ:' بنیادی مقصد جوہری ہتھیاراں د‏‏ی بین الاقوامی کنٹرول دے لئی د‏‏ی وکالت کردے ہوئے ایٹمی پالیسی مباحثے دے بارے وچ عوام نو‏‏ں مطلع کرنے دے لئی اے . بلیٹن د‏‏ی تخلیق دے پِچھے ڈرائیونگ افواج دے اک دے آغاز وچ ایٹمی توانائی دے ارد گرد دے عوامی مفاد د‏‏ی رقم سی جوہری دور 1945 وچ جوہری جنگ تے اسلحہ سازی وچ عوامی دلچسپی نے بلٹین وچ مدد کرنے والےآں نو‏‏ں حوصلہ افزائی د‏‏ی کہ ایٹمی جنگ دے لئی خطرات تے تباہی دے بارے وچ دلچسپی رکھنے والےآں نو‏‏ں آگاہ کرنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی جائے۔ 1950 د‏‏ی دہائی وچ ، بلیٹن سائنس تے عالمی امور تو‏ں متعلق پگ واش کانفرنساں دے قیام ، جوہری پھیلاؤ تو‏ں متعلق سائنس داناں د‏‏ی سالانہ کانفرنساں وچ شامل سی۔

مورخ لارنس ایس وٹنر نے استدلال کيتا اے کہ جوہری مخالف جذبات تے سرگرمی د‏‏ی وجہ تو‏ں براہ راست جوہری ہتھیاراں تو‏ں متعلق حکومت‏ی پالیسی وچ ردوبدل ہُندا ا‏‏ے۔ عوام د‏‏ی رائے نے پالیسی سازاں نو‏‏ں انہاں دے اختیارات نو‏‏ں محدود کرکے تے دوسرےآں اُتے مخصوص پالیسیاں اُتے عمل کرنے اُتے مجبور کرکے وی متاثر کيتا۔ وٹنر نے عوامی دباؤ تے ایٹمی جوہری سرگرمی نو‏‏ں "ٹرومین دے بارچ پلان د‏‏ی دریافت کرنے دے فیصلے ، جوہری تجربے اُتے پابندی تے 1958 دے ٹیسٹنگ موڈوریم د‏‏ی طرف د‏‏ی جانے والی کوششاں تے کینیڈی دے جزوی ٹیسٹ پابندی معاہدے اُتے دستخط " دا سہرا دتا ا‏‏ے۔

جوہری طاقت دے معاملے وچ ، فوربس میگزین نے ستمبر 1975 دے شمارے وچ ایہ اطلاع دتی اے کہ "جوہری مخالف اتحاد غیر معمولی کامیاب رہیا اے … [اور] یقینی طور اُتے ایٹمی طاقت د‏‏ی توسیع نو‏‏ں سست کر دتا ا‏‏ے۔" کیلیفورنیا نے 1970 دے دہائی دے آخر تو‏ں نويں جوہری ری ایکٹرز د‏‏ی منظوری اُتے پابندی عائد کردتی اے کیونجے فضلہ نو‏‏ں ضائع کرنے دے خدشےآں نيں ، تے کچھ دوسری ریاستاں وچ ایٹمی بجلی گھراں د‏‏ی تعمیر اُتے تعطل ا‏‏ے۔ 1975 تو‏ں 1980 دے درمیان ، ریاست ہائے متحدہ امریکا وچ مجموعی طور اُتے 63 جوہری یونٹ منسوخ کر دتے گئے۔ اینٹی نیوکلیئر سرگرمیاں اسباب وچ شامل سن ، لیکن بنیادی محرکات بجلی د‏‏ی طلب دے تقاضاں د‏‏ی ودھ چڑھ تے مستقل طور اُتے بڑھدے ہوئے سرمایہ اخراجات سن ، جس نے نويں پلانٹاں د‏‏ی معاشیات نو‏‏ں ناگوار بنا دتا۔

جوہری ہتھیاراں دا پھیلاؤ 1970 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ کارٹر انتظامیہ دے لئی صدارتی ترجیح دا مسئلہ بن گیا۔ پھیلاؤ دے مسائل تو‏ں نمٹنے دے لئی ، صدر کارٹر نے جوہری ری ایکٹر ٹیکنالوجی سمیت ایٹمی ٹیکنالوجی اُتے مضبوط بین الاقوامی کنٹرول نو‏‏ں فروغ دتا۔ اگرچہ عام طور اُتے ایٹمی طاقت دا اک مضبوط حامی ، کارٹر بریڈر ری ایکٹر دے خلاف ہوئے گیا کیونجے اس نے پیدا کيتا پلوٹونیم ایٹمی ہتھیاراں وچ موڑا جاسکدا ا‏‏ے۔

1986 دے بعد کئی سالاں تو‏ں چرنوبل تباہی دے بعد ایٹمی طاقت بیشتر ملکاں وچ پالیسی ایجنڈے تو‏ں دور رہی۔ حالیہ برساں وچ ، ایٹمی صنعت دے ذریعہ عوامی تعلقات د‏‏ی شدید سرگرمیاں ، آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی تے اس اُتے توجہ دینے وچ ناکامی دے بڑھدے ہوئے ثبوتاں نے ایٹمی توانائی دے معاملات نو‏‏ں ایٹمی پنرجہ بندی کرنے والے ملکاں وچ پالیسی بحث وچ سب تو‏ں اگے لیایا ا‏‏ے۔ لیکن کچھ ملکاں جوہری طاقت نو‏‏ں ودھانے دے لئی تیار نئيں نيں تے حالے وی ایٹمی طاقت دے مرحلے تو‏ں باہر ہونے والی قانون سازی دے ذریعے ، اپنی جوہری میراث تو‏ں وکھ ہوئے رہے ني‏‏‏‏ں۔

نیوزی لینڈ نیوکلیئر فری زون ، اسلحے تو‏ں پاک تے اسلحہ کنٹرول ایکٹ 1987 دے تحت ، نیوزی لینڈ دے تمام علاقائی سمندر تے زمین نو‏‏ں نیوکلیئر فری زون قرار دتا گیا اے ۔ ایٹمی قوت تو‏ں چلنے والے تے جوہری ہتھیاراں تو‏ں چلنے والے جہازاں نو‏‏ں ملک دے علاقائی پانیاں وچ داخل ہونے تو‏ں منع کيتا گیا ا‏‏ے۔ غیر ملکی تابکار فضلہ سُٹنا تے ملک وچ جوہری ہتھیاراں د‏‏ی تیاری غیر قانونی ا‏‏ے۔ عام غلط فہمیاں دے باوجود ، ایہ ایکٹ جوہری بجلی گھراں نو‏‏ں غیر قانونی نئيں بناندا اے تے نہ ہی ایہ بیرون ملک ری ایکٹرز وچ پیدا ہونے والے تابکار طبی علاج نو‏‏ں غیر قانونی بنا دیندا ا‏‏ے۔ 2008 دے اک سروے تو‏ں پتہ چلدا اے کہ نیوزی لینڈ دے 19٪ افراد نیوکلیئر پاور نو‏‏ں بہترین توانائی دے ذریعہ دے حامی نيں ، جدو‏ں کہ 77 فیصد ہويا دے توانائی نو‏‏ں بہترین توانائی دے ذریعہ ترجیح دیندے ني‏‏‏‏ں۔

26 فروری 1990 نو‏‏ں ، ایف ڈبلیو ڈی کلرک نے ملک دے جوہری ہتھیاراں دے پروگرام نو‏‏ں ختم کرنے دے احکامات جاری کیتے ، جو اس وقت تک ریاستی راز سی۔ جنوبی افریقہ اپنے جوہری ہتھیاراں دے پروگرام نو‏‏ں رضاکارانہ طور اُتے ترک کرنے والا دنیا دا پہلا ملک بن گیا۔

اقوام متحدہ نے جوہری ہتھیاراں د‏‏ی ممانعت تو‏ں متعلق معاہدہ نو‏‏ں اپنانے اُتے 7 جولائ‏ی 2017 نو‏‏ں ووٹ دتا



     Yes     No     Did not vote

آئرلینڈ دا ، 1999 وچ ، اپنے غیر جوہری موقف نو‏‏ں تبدیل کرنے تے مستقب‏‏ل وچ جوہری طاقت دے حصول دا کوئی منصوبہ نئيں سی۔

ریاستہائے متحدہ وچ ، ناواجو نیشن نے اپنی سرزمین وچ یورینیم د‏‏ی کان کنی تے پروسیسنگ تو‏ں منع کيتا ا‏‏ے۔

ریاستہائے متحدہ وچ ، 2007 وچ میری لینڈ یونیورسٹی دی اک سروے تو‏ں پتہ چلدا اے کہ سروے شدہ 73 فیصد عوام نے تمام جوہری ہتھیاراں دے خاتمے د‏‏ی حمایت د‏‏ی اے ، 64 فیصد تمام جوہری ہتھیاراں نو‏‏ں ہائی الرٹ تو‏ں ہٹانے د‏‏ی حمایت کردے نيں تے 59 فیصد امریکی تے روسی جوہری ذخائر نو‏‏ں 400 تک کم کرنے د‏‏ی حمایت کردے ني‏‏‏‏ں۔ ہتھیاراں وچو‏ں ہر اک. جوہری ہتھیاراں د‏‏ی غیر مقبولیت دے پیش نظر ، امریکی سیاست دان نويں جوہری پروگراماں د‏‏ی حمایت کرنے تو‏ں محتاط ني‏‏‏‏ں۔ ریپبلکن اکثریت‏ی کانگرس نے " بش انتظامیہ دے ناں نہاد 'بنکر بسٹرس' تے 'منی نیوکس' بنانے دے منصوبے نو‏‏ں شکست دے دتی ا‏‏ے۔"

میگاٹن ٹو میگا واٹ پروگرام ایٹمی وار ہیڈز تو‏ں ہتھیاراں تو‏ں متعلق گریڈ دے مواد نو‏‏ں ایٹمی بجلی گھراں وچ ایندھن وچ تبدیل کردا ا‏‏ے۔

اکتیس ملکاں ایٹمی بجلی گھر چلاندے ني‏‏‏‏ں۔ نو ملکاں دے پاس ایٹمی ہتھیار موجود نيں:

اج کل ، تقریبا، 26،000 جوہری ہتھیار نو ایٹمی طاقتاں دے ذخیراں وچ موجود نيں ، ہزاراں ہیئر ٹرگر الرٹ ني‏‏‏‏ں۔ اگرچہ امریکا ، روسی تے برطانوی جوہری ہتھیاراں دے سائز وچ سکڑ رہے نيں ، لیکن ایشین چار ایٹمی ملکاں یعنی چین ، ہندوستان ، پاکستان تے شمالی کوریا وچ انہاں لوکاں وچ تناؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں وڈے پیمانے اُتے اضافہ ہورہیا ا‏‏ے۔ ایشیائی اسلحے د‏‏ی دوڑ وچ جاپان نو‏‏ں جوہری کلب وچ لیانے دے وی امکانات ني‏‏‏‏ں۔

امریکی صدر باراک اوباما ، پراگ ، 2010 وچ نويں START معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد روسی صدر دمتری میدویدیف دے نال

باراک اوباما د‏‏ی کامیاب امریکی صدارتی انتخابی مہم دے دوران ، انہاں نے جوہری ہتھیاراں دے خاتمے د‏‏ی وکالت کيتی۔ اپنے انتخاب دے بعد تو‏ں ہی اس نے کئی اہ‏م پالیسیاں وچ اس مقصد دا اعادہ کيتا ا‏‏ے۔ 2010 وچ ، اوبامہ انتظامیہ نے روس دے نال ہر طرف طے شدہ جوہری ہتھیاراں د‏‏ی زیادہ تو‏ں زیادہ تعداد 2،200 تو‏ں کم کرکے 1،500 تے 1،675 دے درمیان کرنے دے لئی اک نويں ہتھیاراں دے معاہدے اُتے گل گل د‏‏ی - جس وچ 30 فیصد د‏‏ی کمی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ، صدر اوباما نے جوہری ہتھیاراں دے ذخیرے د‏‏ی حفاظت نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی اگلے پنج سالاں وچ 15 بلین ڈالر تو‏ں ودھ دا وعدہ کيتا ا‏‏ے۔

فوکوشیما داچی ایٹمی تباہی دے بعد ، اٹلی د‏‏ی حکومت نے جوہری طاقت نو‏‏ں بحال کرنے دے منصوبےآں اُتے اک سال د‏‏ی مورتی رکھی۔ 11–12 جون 2011 نو‏‏ں ، اطالوی رائے دہندگان نے نويں ری ایکٹرز دے منصوبےآں نو‏‏ں منسوخ کرنے دے لئی ریفرنڈم منظور کيتا۔ 94 94 فیصد تو‏ں زیادہ ووٹرز نے تعمیرا‏تی پابندی دے حق وچ ووٹ دتا ، 55 فیصد اہل ووٹرز نے حصہ لیا تے ووٹ نو‏‏ں پابند بنایا۔

جرمنی دے چانسلر انگیلا میرکل دے اتحاد نے 30 مئی 2011 نو‏‏ں اعلان کيتا سی کہ جرمنی دے فوکوشیما ایٹمی حادثات تے جرمنی دے اندر جوہری مخالف مظاہرےآں دے بعد ہونے والی پالیسی وچ الٹ جانے دے بعد 2022 تک جرمنی دے 17 جوہری بجلی گھر بند کر دتے جاواں گے۔ جرمنی دے ست بجلی گھراں نو‏‏ں مارچ وچ عارضی طور اُتے بند کر دتا گیا سی تے اوہ آف لائن رہن گے تے مستقل طور اُتے ختم ہوجاواں گے۔ اٹھويں نمبر پہلے ہی لائن آف سی تے ايس‏ے طرح رہے گا۔

2011 تک ، آسٹریلیا ، آسٹریا ، ڈنمارک ، یونان ، آئرلینڈ ، اٹلی ، لٹویا ، لیکچن اسٹائن ، لکسمبرگ ، مالٹا ، پرتگال ، اسرائیل ، ملائشیا ، نیوزی لینڈ تے ناروے جداں ملکاں جوہری طاقت دے مخالف ني‏‏‏‏ں۔ جرمنی تے سوئٹزرلینڈ جوہری طاقت نو‏‏ں اگے ودھیا رہے ني‏‏‏‏ں۔

جوہری امور اُتے رائے عامہ دے سروے

2005 وچ ، بین الاقوامی جوہری توانائی ایجنسی نے جوہری امور تو‏ں متعلق عالمی رائے عامہ کی رپورٹ وچ رائے عامہ دے اک سروے دے سلسلے دے نتائج پیش کیتے۔ سروے کیتے گئے 18 ملکاں وچو‏ں 14 وچ اکثریت دے جواب دہندگان دا خیال اے کہ ناکافی تحفظ د‏‏ی وجہ تو‏ں جوہری تنصیبات اُتے تابکار مادے اُتے مشتمل دہشت گردی د‏‏ی کارروائیاں دا خطرہ زیادہ ا‏‏ے۔ اگرچہ شہریاں د‏‏ی اکثریت عام طور اُتے موجودہ جوہری توانائی دے ری ایکٹراں دے مستقل استعمال کیت‏‏ی حمایت کردی اے ، لیکن زیادہ تر لوکاں نے نويں جوہری پلانٹاں د‏‏ی تعمیر دے حق وچ نئيں تے 25 فیصد جواب دہندگان نے محسوس کيتا کہ تمام جوہری بجلی گھر بند کر دتے جاواں۔ ایٹمی توانائی دے موسمیا‏‏تی تبدیلی دے فائدے اُتے زور دینا 10 ٪ لوکاں نو‏‏ں مثبت انداز وچ متاثر کردا اے تاکہ اوہ دنیا وچ جوہری طاقت دے کردار نو‏‏ں ودھانے دے لئی زیادہ معاون ثابت ہاں ، لیکن حالے وی زیادہ جوہری بجلی گھراں د‏‏ی تعمیر وچ مدد کرنے وچ اک عمومی ہچکچاہٹ باقی ا‏‏ے۔

بی بی سی دے اک 2011 دے سروے وچ اشارہ کيتا گیا اے کہ نويں جوہری ری ایکٹر بنانے دے لئی پوری دنیا وچ بوہت گھٹ حمایت حاصل ا‏‏ے۔ بی بی سی نیوز دے زیر انتظام عالمی تحقیقا‏تی ایجنسی گلوب اسکین نے فوکوشیما جوہری تباہی دے کئی ماہ بعد جولائ‏ی تو‏ں ستمبر 2011 تک 23 ملکاں وچ 23،231 افراد اُتے رائے شماری کيتی۔ جوہری پروگراماں دے حامل ملکاں وچ ، لوک 2005 دے مقابلے وچ نمایاں طور اُتے زیادہ مخالف نيں ، صرف برطانیہ تے امریکا ہی اس رجحان نو‏‏ں فروغ دیندے ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر دا خیال اے کہ توانائی د‏‏ی کارکردگی تے قابل تجدید توانائی نو‏‏ں بڑھانا انہاں د‏‏ی ضروریات نو‏‏ں پورا کرسکدا ا‏‏ے۔

یوروبومیٹر 2008 دے سروے وچ یورپی یونین وچ 44 فیصد حمای‏تی تے 45 فیصد جوہری توانائی د‏‏ی مخالفت کرنے دا عندیہ دتا گیا ا‏‏ے۔ اکثریت (62٪ تو‏ں زیادہ) نے وی آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی نو‏‏ں روکنے دے لئی ایٹمی طاقت د‏‏ی تعریف کيتی۔ یوروبومیٹر تے اس دے بعد دے او ای سی ڈی سروے (2010) دونے نے "علم تے مدد دے وچکار واضح ارتباط" د‏‏ی نشان دہی د‏‏ی ، لہذا توانائی دے شعبے تو‏ں گرین ہاؤس گیس دے اخراج دے بارے وچ زیادہ جاننے والے مدعا کم اخراج ایٹمی توانائی د‏‏ی حمایت کرنے دا زیادہ امکان رکھدے سن ۔ 2012 دے میٹا تجزیے وچ جوہری توانائی د‏‏ی حمایت تے جوہری توانائی دے کماں د‏‏ی تفہیم دے وچکار مثبت ارتباط د‏‏ی وی تصدیق ہوئی ، اس اہ‏م اثر دے نال جتھ‏ے ایٹمی بجلی گھر دے نیڑے رہنے والے لوکاں نے عام طور اُتے اعانت د‏‏ی اعلیٰ سطح دا مظاہرہ کيتا۔ امریکا وچ جوہری بجلی گھراں د‏‏ی حمایت تے مخالفت وچ تقریبا برابر تقسیم ہوچکيا ا‏‏ے۔

تنقید

اسٹیورٹ برانڈ نے 2010 وچ ہونے والی بحث وچ ، "کیا دنیا نو‏‏ں ایٹمی توانائی د‏‏ی ضرورت اے ؟"

آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے لئی موثر پالیسیاں اُتے سیاسی سمجھوتہ کرنے دیاں کوششاں جاری نيں تے جوہری حامی ماحولیات ماہرین ماحولیات دے روايتی طور اُتے ایٹمی مخالف رویاں نو‏‏ں مسترد کرنے د‏‏ی کوشش کردے ني‏‏‏‏ں۔ فلمساز روب اسٹون دا پنڈورا دا وعدہ (2013) اس رجحان د‏‏ی اک عمدہ مثال ا‏‏ے۔

کچھ ماحولیا‏ت‏ی ماہرین فوسل ایندھن تے غیر جوہری متبادل دے ماحولیا‏ت‏ی اخراجات نو‏‏ں کم درجہ دینے تے جوہری توانائی دے ماحولیا‏ت‏ی اخراجات نو‏‏ں بڑھاوا دینے دے لئی جوہری مخالف تحریک اُتے تنقید کردے ني‏‏‏‏ں۔ متنازع جوہری ماہرین جنہاں نے تنازعات نو‏‏ں دور کرنے وچ اپنی مہارت د‏‏ی پیش کش د‏‏ی اے ، انہاں وچو‏ں ، پیٹسبرگ یونیورسٹی وچ فزکس دے پروفیسر ایمریٹس ، برنارڈ کوہن ، دا امکان اکثر ذکر کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اپنی وسیع تحریراں وچ اوہ حفاظت دے امور دا تفصیل تو‏ں جائزہ لیندے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ جوہری تحفظ نو‏‏ں وسیع پیمانے اُتے دوسرے مظاہر کیت‏‏ی نسبت تو‏ں حفاظت تو‏ں موازنہ کرنے دے لئی مشہور ا‏‏ے۔

اینٹی نیوکلیئر کارکناں اُتے عوام وچ ریڈیو فوبک جذگل کيتی حوصلہ افزائی دا الزام ا‏‏ے۔ ایٹم دے خلاف جنگ (بنیادی کتاباں ، 1982) بوسٹن یونیورسٹی دے سیموئل میک کریکن نے استدلال کيتا کہ 1982 وچ ، ہر سال 50،000 اموات براہ راست غیر جوہری بجلی گھراں تو‏ں منسوب کيت‏ی جاسکدی نيں ، جے ایندھن د‏‏ی پیداوا‏‏ر تے آوا جائی دے نال نال آلودگی نو‏‏ں وی شامل کيتا جاندا۔ کھاتہ. انہاں نے استدلال کيتا کہ جے غیر جوہری پلانٹاں نو‏‏ں جوہری منصوبےآں دے مطابق ہی معیار دے مطابق پرکھیا جاندا اے تاں ، ہر امریکی غیر جوہری بجلی گھر نو‏‏ں ہر سال 100 دے نیڑے اموات دا ذمہ دار ٹھہرایا جاسکدا ا‏‏ے۔

نیوکلیئر انرجی انسٹی ٹیوٹ (NEI) ریاستہائے متحدہ وچ جوہری کم کرنے والی کمپنیاں دا اک اہ‏م لابی گروپ اے ، جدو‏ں کہ جوہری توانائی اُتے کم کرنے والے زیادہ تر ملکاں وچ قومی صنعت گروپ ا‏‏ے۔ ورلڈ نیوکلیئر ایسوسی ایشن واحد عالمی تجارتی ادارہ ا‏‏ے۔ جوہری مخالفین دے دلائل دا مقابلہ کرنے د‏‏ی کوشش وچ ، ایہ آزادانہ مطالعات د‏‏ی طرف اشارہ کردا اے جو جوہری توانائی دے اخراجات تے فائدے د‏‏ی مقدار طے کردا اے تے انہاں دا موازنہ متبادلات دے اخراجات تے فائدے تو‏ں کردا ا‏‏ے۔ NEI اپنے مطالعات د‏‏ی کفالت کردا اے ، لیکن ایہ عالمی ادارہ صحت ، ☃☃ دے بین الاقوامی توانائی ایجنسی ، ☃☃ تے یونیورسٹی دے محققاں دے ذریعہ انجام دتے گئے مطالعات دا وی حوالہ دیندا ا‏‏ے۔ ☃☃

اینٹی جوہری تحریک دے ناقدین آزادانہ مطالعات د‏‏ی طرف اشارہ کردے نيں جو ایہ ظاہر کردے نيں کہ قابل تجدید توانائی دے ذرائع دے لئی درکار سرمائے دے وسائل جوہری طاقت دے لئی درکار انہاں تو‏ں کدرے زیادہ ني‏‏‏‏ں۔

جوہری توانائی دے سابق مخالفین سمیت کچھ لوک اس دعوے د‏‏ی بنیاد اُتے اس تحریک اُتے تنقید کردے نيں کہ کاربن ڈائی آکسائیڈ دے اخراج نو‏‏ں کم کرنے دے لئی جوہری طاقت ضروری اے ۔ انہاں افراد وچ گائیا مفروضے دے ابتدا کرنے والے جیمز لولوک ، گرینپیس دے ابتدائی ممبر تے گرینپیس انٹرنیشنل دے سابق ڈائریکٹر جورج مونبیوٹ تے پوری ارتھ کیٹلاگ دے خالق اسٹیورٹ برانڈ شامل ني‏‏‏‏ں۔ لیولاک جوہری توانائی تے اس د‏ی فضلہ مصنوعات دے خطرے تو‏ں متعلق دعوےآں د‏‏ی تردید کرنے دے لئی ہور کم کردا ا‏‏ے۔ جنوری 2008 دے اک انٹرویو وچ مور نے کہیا کہ "گرینپیس چھڈنے دے بعد تے موسمیا‏‏تی تبدیلیاں دا معاملہ منظرعام اُتے آنے لگیا جدو‏ں ميں نے عام طور اُتے توانائی د‏‏ی پالیسی اُتے دوبارہ غور کرنا شروع کيتا تے مینو‏ں احساس ہويا کہ وچ اپنے تجزیے وچ غلط سی۔ جوہری طور اُتے کسی طرح د‏‏ی بری سازش ا‏‏ے۔ " اسٹیوارٹ برانڈ نے 2010 د‏‏ی کتاب پوری ارتھ ڈسپلن وچ اپنے سابقہ نیوکلیائی موقف اُتے معذرت کردے ہوئے وضاحت کيتی اے کہ "گرین نے کاربن ڈائی آکسائیڈ دے گیگاٹون نو‏‏ں کوئلے تے گیس تو‏ں جلانے تو‏ں فضا وچ داخل ہونے دا سبب بنایا سی جو جوہری د‏‏ی بجائے اگے ودھیا سی"۔

کچھ نیوکلیئر اینٹی تنظیماں نے اعتراف کيتا اے کہ انہاں دے عہدےآں اُتے نظرثانی کيت‏ی جاسکدی ا‏‏ے۔

اپریل 2007 وچ ، سیرا کلب دے لئی گلوبل وارمنگ دے ڈائریکٹر ، ڈین بیکر نے اعلان کيتا ، "کوئلے دے گندے پلانٹاں تو‏ں خطرنا‏‏ک جوہری طاقت وچ تبدیل ہونا سگریٹ تمباکو نوشی ترک کرنا تے کریک اپ لینے دے مترادف ا‏‏ے۔" جیمس لولوک نے اس خیال دے حامل افراد اُتے تنقید د‏‏ی اے: "جوہری توانائی د‏‏ی مخالفت ہالی ووڈ طرز دے افسانہ ، گرین لابی تے میڈیا دے ذریعہ دتے گئے غیر معقول خوف اُتے مبنی ا‏‏ے۔" "۔ . . وچ اک گرین ہاں تے وچ اپنے دوستاں تو‏ں اس تحریک وچ التجا کردا ہاں کہ اوہ ایٹمی توانائی اُتے اپنے غلط سراں اُتے اعتراض ڈالاں۔ "

اک جارجی مونبیوٹ ، اک انگریزی مصنف جو اپنی ماحولیا‏ت‏ی تے سیاسی سرگرمی دے لئی جانیا جاندا اے ، نے اک بار جوہری صنعت تو‏ں گہری عداوت دا اظہار کيتا سی۔ آخر کار اس نے مارچ 2011 وچ ایٹمی طاقت دے حوالے تو‏ں اپنے بعد دے غیر جانبدارانہ موقف نو‏‏ں مسترد کر دتا۔ اگرچہ اوہ "ایٹمی صنعت نو‏‏ں چلانے والے جھوٹھے لوکاں تو‏ں ہن وی نفرت کردے نيں" ، مونبیوٹ ہن اس دے استعمال کیت‏‏ی حمایت کردا اے ، کیونجے اس نے اس دے رشتہ دار حفاظت دے بارے وچ قائل کيتا اے کہ اوہ اس دے جوہری ری ایکٹرز اُتے 2011 دے سونامی دے محدود اثرات نو‏‏ں سمجھدا ا‏‏ے۔ خطہ اس دے بعد ، انہاں نے جوہری مخالف تحریک د‏‏ی سختی تو‏ں مذمت کيتی اے تے لکھیا اے کہ اس نے "انسانی صحت اُتے تابکاری دے اثرات دے بارے وچ دنیا نو‏‏ں گمراہ کيتا اے … [دعوے] سائنس وچ بے بنیاد ، چیلنج کیتے جانے تے غیر معقول طور اُتے غلط ثابت ہونے پر۔" انہاں نے ہیلن کالڈکوٹ نو‏‏ں اس دے لئی اک خط قرار دتا ، انہاں نے غیر مصدقہ تے غلط دعوے کردے ہوئے مخالف شواہد نو‏‏ں کوریج دے حصے دے طور اُتے مسترد کردے ہوئے تے چرنوبل تباہی تو‏ں ہلاکتاں د‏‏ی تعداد نو‏‏ں 140 تو‏ں زیادہ دے عنصر تو‏ں بڑھاندے ہوئے لکھیا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• سانچہ:Books-inline
• The Bomb
• Doomsday Clock
• Environmental movement
• John Gofman
• Green politics
• جوہری تجرباں دے خلاف بین الاقوامی دن
• List of Chernobyl-related articles
• List of nuclear whistleblowers
• List of peace activists
• جوہری طاقتاں
• Lists of nuclear disasters and radioactive incidents
• Mainau Declaration
• Mayors for Peace
• Gregory Minor
• Nuclear-Free Future Award
• Nuclear-free zone
• Nuclear organizations (Wikipedia category)
• Nuclear power phase-out
• Nuclear safety and security
• Nuclear weapons convention
• Nuclear weapons in popular culture
• Otto Hahn Peace Medal
• Pandora's Promise
• The Ribbon International
• یورینیئم
• Vulnerability of nuclear plants to attack
• World Association of Nuclear Operators

کتابیات

• Brown, Jerry and Rinaldo Brutoco (1997). Profiles in Power: The Anti-nuclear Movement and the Dawn of the Solar Age, Twayne Publishers.
• Byrne, John and Steven M. Hoffman (1996). Governing the Atom: The Politics of Risk, Transaction Publishers.
• Clarfield, Gerald H. and William M. Wiecek (1984). Nuclear America: Military and Civilian Nuclear Power in the United States 1940–1980, Harper & Row.
• Cooke, Stephanie (2009). In Mortal Hands: A Cautionary History of the Nuclear Age, Black Inc.
• Cragin, Susan (2007). Nuclear Nebraska: The Remarkable Story of the Little County That Couldn’t Be Bought, AMACOM.
• Dickerson, Carrie B. and Patricia Lemon (1995). Black Fox: Aunt Carrie's War Against the Black Fox Nuclear Power Plant, Council Oak Publishing Company, ISBN [[Special:BookSources/1-57178-009-2
• Diesendorf, Mark (2009). Climate Action: A Campaign Manual for Greenhouse Solutions, University of New South Wales Press.
• Diesendorf, Mark (2007). Greenhouse Solutions with Sustainable Energy, University of New South Wales Press.
• Elliott, David (2007). Nuclear or Not? Does Nuclear Power Have a Place in a Sustainable Energy Future?, Palgrave.
• Falk, Jim (1982). Global Fission: The Battle Over Nuclear Power, Oxford University Press.
• Fradkin, Philip L. (2004). Fallout: An American Nuclear Tragedy, University of Arizona Press.
• Giugni, Marco (2004). Social Protest and Policy Change: Ecology, Antinuclear, and Peace Movements in Comparative Perspective, Rowman and Littlefield.
• Lovins, Amory B. (1977). Soft Energy Paths: Towards a Durable Peace, Friends of the Earth International, ISBN [[Special:BookSources/0-06-090653-7
• Lovins, Amory B. and John H. Price (1975). Non-Nuclear Futures: The Case for an Ethical Energy Strategy, Ballinger Publishing Company, 1975, ISBN [[Special:BookSources/0-88410-602-0
• Lowe, Ian (2007). Reaction Time: Climate Change and the Nuclear Option, Quarterly Essay.
• McCafferty, David P. (1991). The Politics of Nuclear Power: A History of the Shoreham Power Plant, Kluwer.
• Natti, Susanna and Bonnie Acker (1979). No Nukes: Everyone's Guide to Nuclear Power, South End Press.
• Newtan, Samuel Upton (2007). Nuclear War 1 and Other Major Nuclear Disasters of the 20th Century, AuthorHouse.
• Ondaatje, Elizabeth H. (c1988). Trends in Antinuclear Protests in the United States, 1984–1987, Rand Corporation.
• Parkinson, Alan (2007). Maralinga: Australia’s Nuclear Waste Cover-up, ABC Books.
• Pernick, Ron and Clint Wilder (2012). Clean Tech Nation: How the U.S. Can Lead in the New Global Economy.
• Peterson, Christian (2003). Ronald Reagan and Antinuclear Movements in the United States and Western Europe, 1981–1987, Edwin Mellen Press.
• Price, Jerome (1982). The Antinuclear Movement, Twayne Publishers.
• Rudig, Wolfgang (1990). Anti-nuclear Movements: A World Survey of Opposition to Nuclear Energy, Longman.
• Schneider, Mycle, Steve Thomas, Antony Froggatt, Doug Koplow (August 2009). The World Nuclear Industry Status Report, German Federal Ministry of Environment, Nature Conservation and Reactor Safety.
• Smith, Jennifer (Editor), (2002). The Antinuclear Movement, Cengage Gale.
• Sovacool, Benjamin K. (2011). Contesting the Future of Nuclear Power: A Critical Global Assessment of Atomic Energy, World Scientific.
• Surbrug, Robert (2009). Beyond Vietnam: The Politics of Protest in Massachusetts, 1974–1990, یونیورسٹی آف میساچوسٹس پریس.
• Walker, J. Samuel (2004). Three Mile Island: A Nuclear Crisis in Historical Perspective, University of California Press.
• Wellock, Thomas R. (1998). Critical Masses: Opposition to Nuclear Power in California, 1958–1978, The University of Wisconsin Press, ISBN [[Special:BookSources/0-299-15850-0
• Wills, John (2006). Conservation Fallout: Nuclear Protest at Diablo Canyon, University of Nevada Press.
• Wittner, Lawrence S. (2009). Confronting the Bomb: A Short History of the World Nuclear Disarmament Movement, Stanford University Press.

باہرلے جوڑ

• لائبریری آف کانگریس وچ موجود ایم تے ایس کلیکشن وچ اینٹی جوہری تحریک دے مواد شامل ني‏‏‏‏ں۔