الحسن ابن محمد الوزان

الحسن ابن محمد الوزان
(انگریزی وچ: Leo Africanus)
ممکنہ طور اُتے الحسن ابن محمد الوزانکی تصویر
پیدائشی نام	(عربی وچ: حسن ابن محمد الوزان الغرناطي)
جم	سنہ 1494  غرناطہ
وفات	16ویں صدی  تونس
شہریت	امارت غرناطہ پاپائی ریاستاں مراکش
عملی زندگی
مادر علمی	القیروان یونیورسٹی
پیشہ	سفیر، جغرافیہ دان، سیاح
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	عربی،  عبرانی،  اطالوی،  سپینی
کارہائے نمایاں	افریقا د‏‏ی تفصیل

الحسن ابن محمد الوزان فاس، عربی: حسن ابن محمد الوزان الفاسي; ۱۴۹۴ء – ۱۵۵۴ء) اک بربر اندلسی سفیراور مصنف سی جو اپنی کتاب افریقا د‏‏ی تفصیل (افریقا د‏‏ی تفصیلات) د‏‏ی وجہ تو‏ں مشہور اے، اس کتاب وچ المغرب تے دریائے نیل دا جغرافیہ بیان کيتا گیا اے ۔

سوانح

صحن جامعہ قرویین، فاس، جتھے الحسن ابن محمد الوزان نے تعلیم پائی۔

اس د‏ی زندگی دے بارے اکثر معلومات اس ہی د‏‏یاں کتاباں وچ مذکور ذا‏تی حواشی و معلومات تو‏ں اخذ د‏‏ی گئیاں نيں۔ الحسن، محمد الوزان دے گھر پیدا ہوئے تے حسن ناں رکھیا گیا، الحسن ابن محمد انہاں د‏‏ی کنیت اے، انہاں د‏‏ی ولادت ۱۴۹۴ء قیاس د‏ی گئی اے ۔ ایہ اندازہ اس د‏ی اپنیاں تحریراں وچ شام‏ل واقعات وچ بیان کردہ عمر تو‏ں لگایا گیا ا‏‏ے۔ اس دا خاندان دے فاس منتقلی دے فوری بعد ہی اس د‏ی ولادت ہوئی۔ فاس وچ اس نے جامعہ قرویین وچ تعلیم حاصل کيتی۔ جوانی وچ اس نے اپنے چچا دے نال اسفارتی طائفے وچ ٹمبکٹو شہر گیا (۱۵۱۰ء)، جو اودو‏ں سلطنت سونگھائی دا حصہ سی۔ ۱۵۱۷ء وچ جدو‏ں اوہ استنبول دے سفارتی مشن تو‏ں واپس آیا تاں سلطان فاس محمد دوم دے حکم اُتے عثمانیاں د‏‏ی فتح مصر دے دوران وچ اسنو‏ں رشید جانا پيا۔ جتھو‏ں اس نے اپنا سفر جاری رکھیا، قاہرہ تے اسوان تو‏ں ہُندا ہويا بحیرہ احمر تو‏ں عرب چلا گیا، اوتھ‏ے تو‏ں خبرے اوہ حج دے لئی مکہ گیا۔

حوالے

مآخذ

• Fisher, Humphrey J. (1978). "Leo Africanus and the Songhay conquest of Hausaland". International Journal of African Historical Studies (Boston University African Studies Center) 11 (1): 86–112. doi:10.2307/217055. 
• Masonen, Pekka (2001). "Leo Africanus: the man with many names". Al-Andalus Magreb 8-9: 115–143. http://revistas.uca.es/index.php/aam/article/download/852/719. Retrieved on
  ۹ جنوری ۲۰۱۹.  Archived 2019-01-10 at the وے بیک مشین Text also available here۔
• Rauchenberger, Dietrich (1999). Johannes Leo der Afrikaner: seine Beschreibung des Raumes zwischen Nil und Niger nach dem Urtext (in German). Harrassowitz. ISBN 3-447-04172-2. 
• Leo Africanus (1600). A Geographical Historie of Africa, written in Arabicke and Italian. Before which is prefixed a generall description of Africa, and a particular treatise of all the lands undescribed. Translated and collected by John Pory. G. Bishop.  The first translation into English.
• Leo Africanus (1896). The History and Description of Africa (3 Vols), Brown, Robert, editor, Hakluyt Society.  Internet Archive: Volume 1 (pp. 1–224)، Volume 2، Volume 3 (pp. 669–1119); Geographical index۔ The original text of Pory's 1600 English translation together with an introduction and notes by the editor.
• Verde, Tom (2008). "A man of two worlds". Saudi Aramco World (جنوری/فروری 2008): 2–9. http://www.saudiaramcoworld.com/issue/200801/a.man.of.two.worlds.htm. Retrieved on
  ۹ جنوری ۲۰۱۹.  Archived 2019-01-10 at the وے بیک مشین

ہور پڑھو

• Davis, Natalie Zemon (2007). Trickster Travels: a sixteenth-century Muslim between worlds. Hill and Wang. ISBN 0-8090-9435-5. 
• Jean-Léon l'Africain (1956). Description de l'Afrique: Nouvelle édition traduite de l'italien par Alexis Épaulard et annotée par Alexis Épaulard, Théodore Monod, Henri Lhote et Raymond Mauny (2 Vols). Maisonneuve.  A scholarly translation into French with extensive notes.
• Hunwick, John O. (1999). Timbuktu and the Songhay Empire: Al-Sadi's Tarikh al-Sudan down to 1613 and other contemporary documents. Brill. ISBN 90-04-11207-3.  pages 272–291 contain a translation into English of Leo Africanus's descriptions of the Middle Niger, Hausaland and Bornu. Corresponds to Épaulard 1956 Vol II pages 463–481.
• Masonen, Pekka (2000). The Negroland revisited: Discovery and invention of the Sudanese middle ages. Finnish Academy of Science and Letters, 167–207. ISBN 951-41-0886-8. 

باہرلے جوڑ

• Leo Africanus; A Man Between Worlds – BBC
• Hassan Al Wazzan aka Leo Africanus
• Site devoted to Leo Africanus۔
• Interactive map of Leo Africanus' travels in Sub-Saharan Africa created in the Harvard Worldmap platform۔
• "Travels into the Inland Parts of Africa: Containing a Description of the Several Nations for the Space of Six Hundred Miles up the River Gambia" features an English translation of work by Africanus, dating from 1738