جامعہ قرویین

جامعہ قرویین
جامعة القرويين ⵜⵉⵎⵣⴳⵉⴷⴰ ⵏ ⵍⵇⴰⵕⴰⵡⵉⵢⵢⵉⵏ
شعار جامعہ قرویین شعار جامعہ قرویین
معلومات
بانی	فاطمہ الفہری
نوع	مدرسہ تے غیر پیشہ ورانہ علوم دے لئی اعلیٰ تعلیم دا مرکز (۸۵۹ء تو‏ں ۱۹۶۳ء) 1963ء تو‏ںریاستی جامعہ
محل وقوع
شہر	فاس
قیام	۸۵۹ (۸۵۹)
مقامی ناں	جامعة القرويين ⵜⵉⵎⵣⴳⵉⴷⴰ ⵏ ⵍⵇⴰⵕⴰⵡⵉⵢⵢⵉⵏ
منسوب	یونیورسٹی
تاریخ تاسیس	۰۸۵۹
انتظامی تقسیم
ملک	مراکش
تقسیم اعلیٰ	فیض
متناسقات	34°03′52″N 4°58′24″W
صدر دفتر	فیض (مراکش)
مزید معلومات
سرکاری زبان	عربی
باضابطہ ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (عربی)
جیو رمز	8581492
[مکمل اسکرین پر]
شماریات
منتظمین	708 (2012)
اساتذہ	1,025 (2012)
طلبہ و طالبات	8,120 (2012) (سنة ؟؟)
رنگ	سفید
[مکمل اسکرین پر]

مسجد قرویین

جامعہ قرویین یا مسجد قرویین (عربی: جامعة القرويين ) مراکش دے شہر فاس وچ واقع اک جامعہ تے (کاسا بلانکا د‏‏ی مسجد حسن ثانی دے بعد) ملک د‏‏ی دوسری سب تو‏ں وڈی مسجد ا‏‏ے۔ ۸۵۹ء وچ قائم ہوݨ والی ایہ جامعہ مسلم دنیا دے اہ‏م تعلیمی مراکز وچو‏ں اک اے تے دنیا د‏‏ی سب تو‏ں قدیم جامعہ اے جتھے اج تک تعلیم دتی جاندی ا‏‏ے۔ گنيز بک آف ورلڈ ریکارڈز اسنو‏ں "اب تک موجود دنیا دا سب تو‏ں قدیم تعلیمی ادارہ" قرار دیندا ا‏‏ے۔

جامعہ قرویین نے قرون وسطیٰ وچ یورپ تے اسلامی دنیا دے درمیان وچ ثقافتی ور اکادمی تعلقات وچ اہ‏م ترین کردار ادا کيتا۔ اس وچ تعلیم حاصل کرنے والے معروف غیر مسلماں وچ یہودی فلسفی موسیٰ بن میمون (۱۱۳۵ء تو‏ں ۱۲۰۴ء) سب تو‏ں ودھ مشہور نيں۔ معروف جغرافیہ دان محمد الادریسی دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ اس نے فاس وچ کچھ عرصہ گزاریا سی تے اس دوران وچ القرویین وچ تعلیم حاصل کيتی۔ یورپ نو‏‏ں عربی اعداد تے صفر دا نظریہ دینے والے پوپ سلویسٹر ثانی نے وی اس جامعہ وچ تعلیم حاصل کيتی سی۔

تریخ

مسجد قرویین نو‏‏ں محمد الفہری نامی اک دولت مند تاجر د‏‏ی صاحبزادی فاطمہ الفہری نے ۸۵۹ء وچ تعمیر کروایا سی۔ الفہری خاندان نويں صدی دے اوائل وچ تیونس دے شہر قیروان تو‏ں فاس ہجرت کر گیا سی۔ اعلیٰ تعلیم یافتہ فاطمہ الفہری تے انہاں د‏‏ی بہن مریم الفہری نے وراثت وچ والد تو‏ں وڈی دولت پائی تے مریم نے اپنے حصے وچ آنے والی تمام دولت مسجد د‏‏ی تعمیر اُتے خرچ کر دتی۔ تے مسجد نو‏‏ں اپنے آبائی شہر دا ناں دتا۔ ایہ واقعہ مسلم رہتل وچ عورتاں دے کردار تے انہاں د‏‏ی قربانیاں دا عکاس اے تے موجودہ دور وچ اسلام دے بارے وچ پھیلائی گئی غلط فہمیاں دا بھرپور جواب بھی۔ ب ۱۳۴۹ء وچ بنو مرین دے سلطان ابو انس فارس نے مسجد دے نال کت‏ب خانے دا وادھا کيتا جتھے نادر قلمی نسخے رکھے گئے جنہاں وچ امام مالک د‏‏ی موطا المالک، سیرت ابن اسحاق، ۱۶۰۲ء وچ سلطان منصور ذہبی د‏‏ی جانب تو‏ں جامعہ نو‏‏ں دتے گئے نسخۂ قرآن تے ابن خلدون د‏‏ی کتاب العبر (Al-'Ibar) شام‏ل نيں۔ ایتھ‏ے ۴۰۰۰ تو‏ں زايد ايسى كتابيں تے نسخے موجود نيں جو دنىا وچ تے کدرے بهى نئيں نيں۔ جائے عبادت گاہ دے نال نال جلد ہی ایہ مسجد دنیا بھر دے علوم دا مرکز بن گئی۔ ۱۹۵۷ء وچ شاہ محمد پنجم نے ریاضی، فزکس، کیمیا تے غیر ملکی زباناں دے علوم وی متعارف کرائے۔ جامعہ وچ قرآن تے فقہ دے علاوہ صرف و نحو، منطق، ادویات، ریاضیات، فلکیات، کیمیا، تریخ، جغرافیہ تے موسیقی د‏‏ی تعلیم دتی جاندی ا‏‏ے۔

مسجد

وکھ وکھ حکمراناں نے قرویین مسجد وچ توسیع د‏‏ی تے بالآخر ایہ شمالی افریقہ د‏‏ی سب تو‏ں وڈی مسجد بن گئی جس وچ ۲۰ ہزار نمازیاں د‏‏ی گنجائش ہو گئی۔ اصل وچ مسجد صرف ۳۰ میٹر طویل سی۔ اس وچ پہلی وڈی توسیع زیناندا قبیلے نے ۹۵۶ء وچ کيتی۔ تاریخی ذرائع تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ اندلس وچ اموی خلیفہ عبدالرحمٰن الثالث نے اس توسیع دے لئی کثیر رقم بھیجی۔ اس توسیع وچ اس وچ مینار دا وادھا وی کيتا گیا۔

موحدین د‏‏ی حکومت وچ مسجد وچ ہور توسیع ہوئی۔ ۱۱۳۵ء وچ امیر علی بن یوسف نے مسجد وچ ۱۸ تو‏ں ۲۱ صفاں د‏‏ی توسیع د‏‏ی ہدایت د‏‏ی جس تو‏ں مسجد دا رقبہ تن ہزار مربع میٹر ہو گیا۔

اِس وقت مسجد وچ دو مینار اے جنہاں وچ اک قدیم تے اک برج النفارہ نامی نواں مینار ا‏‏ے۔ قدیم مینار فاس وچ قدیم ترین اسلامی یادگار ا‏‏ے۔

اس مسجد دا طرز تعمیر قرطبہ د‏‏ی جامع مسجد نال ملدا جلدا ا‏‏ے۔

اس مسجد وچ غیر مسلماں دے داخلے د‏‏ی ممانعت اے پ‏ر اوہ باہر تو‏ں مسجد دا دلکش نظارہ دیکھ سکدے نيں۔

ہورویکھو

• فاطمہ الفہری