اسد اللہ شیر خدا دے معنی وچ جدو‏ں کسی انسان دے لئی استعمال ہُندا اے تاں اس تو‏ں اس شخص د‏‏ی غیر معمولی بہادری مراد لئے جاندے نيں۔ ایہ لقب حمزہ بن عبدالمطلب [۱] تے امام علی علیہ السلام [۲] دے لئی استعمال ہويا ا‏‏ے۔

شیعاں دے پہلے امام
حضرت علی علیہ السلام


حیات
واقعۂ غدیرلیلۃ المبیتیوم الدارمختصر زندگی نامہ


علمی ورثہ
نہج البلاغہغرر الحکم و درر الکلمخطبۂ شقشقیہبے الف خطبہبے نقطہ خطبہحرم


فضائل
فضائل اہل‌بیت، آیت ولایت • آیت اہل‌الذکر • آیت شراء • آیت اولی‌الامر • آیت تطہیر • آیت مباہلہ • آیت مودت • آیت صادقین-حدیث مدینۃالعلم • حدیث رایت • حدیث سفینہ • حدیث کساء • خطبہ غدیر • حدیث منزلت • حدیث یوم‌الدار • حدیث ولایتسدالابوابحدیث وصایت


اصحاب
عمار بن یاسرمالک اشترابوذر غفاریعبیداللہ بن ابی رافعحجر بن عدیہور افراد

حمزہ

سودھو

حضرت حمزہ نو‏‏ں جنگاں وچ بہادری دکھانے د‏‏ی وجہ تو‏ں "اسد اللہ" (خدا دا شیر) [۳] تے "لیث اللہ" کہندے سن ۔ [۴]

حدیثی تے تاریخی مآخذ وچ مذکور بعض احادیث دے مطابق عرش دے ستون اُتے حضرت حمزہ دے بار وچ "اسد اللہ" تے "اسد رسول اللہ" جداں القاب لکھیا ہويا ا‏‏ے۔[۵]

حمزہ جو اشعار جنگ بدر وچ پڑھدا اس وچ خود نو‏‏ں اسد اللہ تے اسد رسول اللہ کہندا سی۔[۶] تے جو زیارت نامہ اس تو‏ں منسوب اے اس وچ وی اسنو‏ں ايس‏ے لقب تو‏ں سلام دتا گیا ا‏‏ے۔ [۷]

امام علی علیہ السلام

سودھو

پیغمبر اسلام(ص) نے امام علی علیہ السلام نو‏‏ں "اسد اللہ" تے "اسد الرسول" دا لقب عطا فرمایا سی۔ [۸] بعض مآخذ دے مطابق امام علی علیہ السلام نو‏‏ں "اسد اللہ الغالب" (یعنی اللہ دا شیر جو کامیاب اے ) دا لقب وی دتا گیا ا‏‏ے۔[۹]

شیعہ "اسد اللہ الغالب" نو‏‏ں امام علی علیہ السلام دا لقب سمجھدے نيں۔ بعض شیعہ ذاکر تے خطیب، جو خطبہ اپنی تقریر تو‏ں پہلے پڑھدے نيں اس وچ امام علی علیہ السلام نو‏‏ں "اسد اللہ الغالب" تو‏ں یاد کردے نيں۔ ايس‏ے طرح "اسد اللہ" جسنو‏ں فارسی وچ (شیر خدا) کہندے نيں، فارشی شاعراں من جملہ مروزی، [۱۰] سعدی[۱۱]، عطار نیشابوری، [۱۲] تے شہریار وغیرہ نے اپنے اشعار وچ استعمال کيتے نيں۔

[۱۳]
علی آن شیر خدا شاه عرب اُلفتی داشته با این دل شب
علی، خدا دا شیر تے عرب دا بادشاہ رات د‏‏ی تاریکی دے نال الفت رکھدے سن ۔
شب ز اسرار علی آگاه استدل شب محرم سرّالله است
رات علی دے اسرار تو‏ں آگاہ اے رات د‏‏ی تاریکی محرم سرّالله اے ۔

حوالے

سودھو
  1. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۶۹۔
  2. ابن شہر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳٧۹ق، ج۳، ص۲۵۹۔
  3. ابن حیون، شرح الاخبار فی فضائل الائمہ، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۲۸۔
  4. ابن حجر، الاصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۵۱۲۔
  5. کلینی، الکافی، ۱۴۰٧، ج۱، ص۲۲۴۔
  6. واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۸؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص٧۴۔
  7. ابن قولویہ قمی، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۲۔
  8. ابن شہر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳٧۹ق، ج۳، ص۲۵۹؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص٧۳-٧۴۔
  9. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۴، ص۲۶۸۔
  10. کسایی مروزی، دیوان اشعار، مدح امام علی ابن ابی طالب ؑ۔
  11. سعدی، مواعظ، قصائد، قصیده ش۱۔
  12. عطار نیشابوری، منطق الطیر فی فضائل الخلفا، فی فضیلۃ امرالمؤمنین علی بن ابی‌طالبؑ
  13. شہریار، دیوان اشعار، ص۱۸۶۔

مآخذ

سودھو
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابہ فی تمییز الصحابہ، تحقیق: عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیہ، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م۔
  • ابن حیون مغربی، نعمان بن محمد، شرح الاخبار فی فضائل الائمۃالاطہار علیہم‌السلام، تصحیح: محمدحسین حسینی جلالی، قم، جامعہ مدرسین، ۱۴۰۹ق۔
  • ابن شہر آشوب مازندرانی، محمد بن علی،مناقب آل ابی‌طالب علیہم‌السلام، قم، علامہ، ۱۳٧۹ق۔
  • ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفۃ الاصحاب، تحقیق: علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م۔
  • ابن قولویہ، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تصحیح: عبدالحسین امینی، نجف، دارالمرتضویہ، ۱۳۵۶ش۔
  • ابن ہشام، عبدالملک بن ہشام، السیرة النبویہ، تحقیق: مصطفیٰ السقا و ابراہیم الابیاری و عبدالحفیظ شبلی، بیروت، دارالمعرفہ، بی‌تا۔
  • بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الاشراف، تحقیق: سہیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱٧ق/۱۹۹۶م۔
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تہران، دارالکتب الاسلامیہ، ۱۴۰٧ق۔
  • مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، تصحیح: جمعی از محققان، بیروت، داراحیا التراث العربی، ۱۴۰۳ق۔
  • مستوفی قزوینی، حمدالله بن ابی‌بکر، تحقیق: عبدالحسین نوائی، تہران، امیرکبیر، ۱۳۶۴ش۔
  • مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفۃ حجج الله علی العباد، تصحیح: مؤسسۃ آل البیت علیہم‌السلام، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق۔
  • واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق: مارسدن جونس، بیروت، مؤسسۃ الاعلمی، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م۔
  • یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا۔