اردو اُتے فارسی زبان دے اثرات

فارسی زبان نے مشرق وسطی، وسط تے جنوب ایشیائی خطےآں دیاں کئی جدید وڈی زباناں دی صورت گری وچ اہم کردار ادا کیتا اے جن وچ اردو وی شامل اے۔ فارسی زبان دا انہاں زباناں وچ نفوذ و اثر بوہت زیادہ اے۔ محمود غزنوی دی فتح دے بعد ہندی دی بغل توں ترکی، فارسی، عربی تے مغربی ایشیاء دیاں مقامی زباناں دے الفاظ و تراکیب توں مرکب اک مخلوط النسل زبان نے جنم لیا جو بعد وچ اردو دے ناں توں جانی گئی۔اس زبان دا انداز تحریر فارسی اے تے ایہ بولنے وچ ہندی زبان توں مشابہ اے۔ اسنوں اردو دا ناں دتا گیا یعنی لشکر دی زبان، کیونجے ایہ زبان اس وقت لشکری حلقیاں وچ رائج سی۔ اردو زبان دی فارسی توں قربت دا اندازہ اس گل توں لایا جا سکدا اے کہ پاکستان دا قومی ترانہ فارسی وچ اے تے اردو دی شاعری وچ بیشمار اشعار ایسے نیں جنہاں فارسی بولنے والے بغیر کسے ترجمے دے مکمل مفہوم دے نال سمجھ سکدے نیں ۔

اردو پاکستان دی قومی زبان اے تے ہندوستان دی ست سرکاری ریاستی زباناں وچوں وی اک اے۔ فارسی زبان دے انتہائی نفوذ دے باوجود اردو نوں ہندی-ایرانی زباناں دے گروہ وچ اک ہندوستانی زبان دے طور اُتے زمرہ بند کیتا گیا اے۔اپنی ہیئت ترکیبی دی وجہ توں اردو بوہت چھیتی ادبی تے ثقافتی حلقیاں وچ سرایت کر کے مقبول ہونے لگی۔ غزل، قصیده، مرثیہ تے نظم جیسی ادبی اصناف فارسی ادب توں اردو ادب وچ وارد ہوئیاں۔

فارسی زبان تے طرز تعمیر ہند-ایرانی ثقافت دے دو وڈے ستون رہے نیں ۔ علاوہ ازاں تصوف تے تعلیمات اسلامی دا گرانقدر سرمایہ وی فارسی وچ رہیا اے۔ ست سو سال تک فارسی ہندوستان دی سرکاری ،درباری تے عوامی زبان رہی تاوقتیکہ چارلس تر ویلین نے 1836 وچ فارسی دی بجائے انگریزی زبان نوں فروغ دتا۔

روایات عمومی دے مطابق برصغیر وچ فارسی دا نفوذ مسلمان حکمراناں تے خصوصاً سلاطین دہلی دے توسط توں تیرہواں تے سولہواں صدی دے دوران مغل سلطنت دے عہد وچ ہویا۔ لیکن ایسی روایات وی نیں جنہاں توں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ برصغیر وچ فارسی دا وجود تے نفوذ آمد اسلام توں وی پہلے دا سی۔

ایران تے ہندوستان دے باہمی مراسم دی تریخ ہزاراں سال اُتے محیط اے۔ تریخ نگار لکھدے نیں کہ جدوں 1100 توں 1500 قبل مسیح دے دوران آریا درہ خیبر دے راستے ایران تے ہندوستان وچ وارد ہوئے سن اسے دن توں ایران تے ہندوستان دے درمیان ثقافتی تے لسانی روابط دا آغاز ہو گیا سی۔