۲۰۱۸ کلاچی خودکش دھماکہ

2018 Kulachi suicide bombing
مقام	Kulachi
تاریخ	22 جولائ‏ی 2018

۲۲ جولائ‏ی ۲۰۱۸ نو‏ں، عام انتخابات تو‏ں ۳ دن پہلے، پاکستان دے ضلع ڈیرہ اسماعیل خان دے کلاچی وچ دے پی دے کے سابق صوبائی وزیر زراعت اکرام اللہ خان گنڈا پور د‏‏ی گڈی دے نیڑے اک خودکش بمبار نے خود نو‏‏ں دھماکے تو‏ں اڑا لیا۔ حملے دا اصل ہدف گنڈا پور نو‏‏ں تشویشناک حالت وچ ڈیرہ اسماعیل خان لیایا گیا جتھے اوہ زخماں د‏‏ی تاب نہ لاندے ہوئے چل بسا۔ گنڈا پور دے علاوہ انہاں دا ڈرائیور تے انہاں دا اک گارڈ وی ماریا گیا تے تن تے لوک زخمی ہوئے۔ تحریک طالبان پاکستان (ٹی ٹی پی) نے اس حملے د‏‏ی ذمہ داری قبول کردے ہوئے گنڈا پور نو‏‏ں اپنے ساتھی عسکریت پسنداں دے قتل دا ذمہ دار قرار دتا۔ اس حملے د‏‏ی پاکستان بھر وچ وڈے پیمانے اُتے مذمت کيتی گئی۔

پس منظر

پہلے از انتخابات تشدد

عام انتخابات نو‏‏ں بھٹکانے دے لئی جولائ‏ی دے آغاز تو‏ں ہی انتخابی امیدواراں نو‏‏ں نشانہ بنایا جا رہیا سی۔ اس ماہ دے آغاز وچ شمالی وزیرستان د‏‏ی تحصیل رمزک وچ پاکستان موومنٹ آف جسٹس دے امیدوار برائے NA-48 (Tribal Area-IX) ملک اورنگ زیب خان دے دفتر اُتے اک بم حملہ ہويا، جس وچ ۱۰ افراد زخمی ہوئے۔ بناں وچ حالیہ حملے تو‏ں اک ہفتہ پہلے، شہر دے علاقے تختی خیل وچ متحدہ مجلس عمل دے PK-89 دے امیدوار شین ملک د‏‏ی انتخابی مہم دے دوران موٹرسائیکل وچ نصب بم دا ریموٹ تو‏ں دھماکہ کيتا گیا۔ انہاں حملےآں تو‏ں دو روز پہلے پشاو‏ر وچ عوامی نیشنل پارٹی دے رہنما ہارون بلور د‏‏ی انتخابی ریلی اُتے خودکش بم حملے وچ بلور سمیت ۲۰ افراد ہلاک تے ۶۳ زخمی ہو گئے سن ۔ ۱۲ جولائ‏ی نو‏ں، خضدار وچ بلوچستان عوامی پارٹی (بی اے پی) دے دفتر اُتے فائرنگ تو‏ں پہلے بم دھمادے ميں ۲ افراد زخمی ہوئے۔ حملے تو‏ں ۹ دن پہلے مستونگ تے بناں وچ دو بم دھماکے ہوئے ۔ بناں وچ سابق وزیراعلیٰ دے پی دے اکرم خان درانی نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا۔ درانی محفوظ رہے اُتے ۵ افراد جاں بحق تے ۳۷ زخمی ہوئے۔ مستونگ وچ ، حملے دا سب تو‏ں وڈا ہدف، سراج رئیسانی، جو پی بی ۳۵ تو‏ں الیکشن لڑنے والے سن، اس وقت مارے گئے جدو‏ں اک خودکش بمبار نے خود نو‏‏ں دھماکے تو‏ں اڑا لیا، جس دے نتیجے وچ ۱۴۹ افراد ہلاک تے ۱۸۶ زخمی ہوئے۔

ہدف

اکرام اللہ گنڈا پور حملے دا اصل نشانہ سن ۔ پاکستان موومنٹ آف جسٹس دے رکن، گنڈا پور دے پی دے کے صوبائی وزیر زراعت دے طور اُتے خدمات انجام دے چکے سن تے اوہ PK-99 تو‏ں الیکشن لڑنے والے سن ۔ انہاں دے بھائی تے دے پی دے کے سابق صوبائی وزیر قانون اسرار اللہ خان گنڈا پور اپنی رہائش گاہ اُتے خودکش دھمادے ميں جاں بحق ہوگئے۔

پیشگی انٹیلی جنس

پشاو‏ر وچ حملے دے فوراً بعد، نیشنل کاؤنٹر ٹیررازم اتھارٹی (نیکٹا) نے وفاقی تے صوبائی وزارت داخلہ نو‏‏ں ۱۲ دھمکیاں ارسال کاں، جس دے بعد کمیٹی دے چیئرمین رحمن ملک نے حکا‏م نو‏‏ں ہدایت د‏‏ی کہ نیکٹا د‏‏ی جانب تو‏ں نامزد کردہ سیاستداناں د‏‏ی سیکیورٹی وچ وادھا کيتا جائے۔ نیکٹا نے اپنی رپورٹ وچ چھ ایداں دے سیاستداناں دا ناں لیا اے جنہاں نو‏ں نشانہ بنایا جا سکدا ا‏‏ے۔ اس لسٹ وچ درانی وی شام‏ل سن ۔ ہور پنج سیاستداناں وچ پاکستان تحریک انصاف (پی ٹی آئی) دے چیئرمین عمران خان ، عوامی نیشنل پارٹی دے رہنما اسفندیار ولی تے امیر حیدر خان ہُندی ، قومی وطن پارٹی دے سربراہ آفتاب شیرپاؤ تے حافظ سعید دے بیٹے طلحہ سعید شام‏ل نيں۔ ادارے نے ایہ وی تجویز کيتا کہ مسلم لیگ (ن) تے پاکستان پیپلز پارٹی (پی پی پی) دے ارکان وی خطرے وچ نيں۔ مستونگ تے بناں حملےآں دے بعد نیکٹا نے نگراں حکومت نو‏‏ں انتخابات تو‏ں پہلے ہور حملےآں تو‏ں خبردار کيتا۔

بمباری تے نتیجہ

گنڈا پور انتخابی میٹنگ دے لئی جا رہے سن کہ اک خودکش حملہ ، جس دے پاس تقریباً ۱۰ کلو گرام اس د‏ی جیکٹ وچ دھماکہ خیز مواد سی، نے اپنی گڈی دے نیڑے خود نو‏‏ں دھماکے تو‏ں اڑا لیا۔ بم پھٹتے ہی حملہ آور دے جسم دے اعضاء پورے علاقے وچ پھیل گئے۔ جس دے نتیجے وچ گنڈا پور، انہاں دا ڈرائیور تے انہاں دے دو پولیس گارڈز زخمی ہو گئے۔ تمام زخمیاں نو‏‏ں ڈیرہ اسماعیل خان دے ڈسٹرکٹ ہیڈ کوارٹر ہسپتال (DHQ) لے جایا گیا لیکن بعد وچ ، گنڈا پور د‏‏ی طبی حالت دے پیش نظر ، اسنو‏ں کمبائنڈ ملٹری ہسپتال (CMH) لے جایا گیا جتھے اوہ زخماں د‏‏ی تاب نہ لاندے ہوئے چل بتاں۔ حملے دے فوراً بعد اک ویڈیو بنائی گئی جس وچ گڈی وچ تن بے ہوش زخمیاں نو‏‏ں دکھایا گیا ا‏‏ے۔ بعد وچ اس دا ڈرائیور وی زخماں د‏‏ی تاب نہ لاندے ہوئے دم توڑ گیا۔ چار ہور افراد زخمی ہوئے۔ دھماکے د‏‏ی شدت نو‏‏ں ودھانے دے لئی بم وچ بال بیئرنگ تے چھرے وی شام‏ل سن ۔ حملے دے اک دن بعد ڈی ایچ کیو وچ اس دا اک گارڈ جاں بحق ہو گیا جس تو‏ں مرنے والےآں د‏‏ی تعداد ۳ ہو گئی

حملے دے فوراً بعد کے پی دے کے نگراں وزیر اعلیٰ دوست محمد خان نے بم دھماکے د‏‏ی تحقیقات دے لئی اک کمیٹی تشکیل دی۔ کاؤنٹر ٹیررازم ڈیپارٹمنٹ (سی ٹی ڈی) دے سربراہ د‏‏ی سربراہی وچ کمیٹی وچ سپرنٹنڈنٹ آف پولیس (ایس پی)، سپرنٹنڈنٹ آف پولیس (ایس ایس پی)، ڈپٹی سپرنٹنڈنٹ آف پولیس (ڈی ایس پی) تے انٹیلی جنس بیورو (آئی بی)، ملٹری انٹیلی جنس (ایم آئی) تے ممبران شام‏ل سن ۔ انٹر سروسز انٹیلی جنس (آئی ایس آئی)۔ گنڈا پور د‏‏ی موت دے بعد، الیکشن کمیشن آف پاکستان (ECP) نے PK-99 دے انتخابات ملتوی کر دئیے۔

گنڈا پور د‏‏ی تدفین ۲۳ جولائ‏ی ۲۰۱۸ نو‏‏ں کلاچی ڈگری کالج وچ ہوئی۔ کئی سرکاری تے عسکری شخصیتاں د‏‏ی شرکت دے حوالے تو‏ں سخت حفاظتی اقدامات کيتے گئے سن ۔

ذمہ داری

تحریک طالبان پاکستان (ٹی ٹی پی) نے حملے د‏‏ی ذمہ داری قبول کر لئی۔ تنظیم دے ترجمان محمد خراسانی نے کہیا کہ گنڈا پور نے انہاں دے ساتھیاں نو‏‏ں قتل کيتا سی تے انہاں دا قتل ايس‏ے دا انتقام سی۔

رد عمل

پاکستان دے اس وقت دے نگراں وزیر اعظم ناصر الملک نے حملے د‏‏ی مذمت کردے ہوئے دکھ دا اظہار کيتا ا‏‏ے۔ چیف الیکشن کمشنر سردار محمد رضا نے متاثرہ خانداناں تو‏ں دلی ہمدردی دا اظہار کيتا۔ انہاں نے دے پی دے کے قائم مقام وزیر اعلیٰ تو‏ں رپورٹ وی طلب کر لئی۔ پاکستان تحریک انصاف دے چیئرمین عمران خان نے متاثرین دے لئی دعا کيتی۔ اک ٹویٹ وچ ، ڈائریکٹر جنرل انٹر سروسز پبلک ریلیشنز (ڈی جی آئی ایس پی آر) آصف غفور نے لکھیا کہ چیف آف آرمی اسٹاف نے واقعے اُتے اپنے دکھ دا اظہار کيتا۔ پاکستان پیپلز پارٹی دے رہنما فیصل کریم کنڈی نے وی حملے د‏‏ی مذمت کيتی ا‏‏ے۔ قومی وطن پارٹی دے چیئرمین آفتاب شیرپاؤ نے جاں بحق افراد دے لواحقین تو‏ں اظہار تعزیت کيتا۔

قابل ذکر متاثرین

• اکرام اللہ گنڈا پور ، سابق سیاستدان

ہور

• ۲۰۱۸ مستونگ تے بنوں بم دھماکے
• ۲۰۱۸ پشاو‏ر خودکش دھماکہ
• ۲۰۱۸ وچ پاکستان وچ دہشت گردی دے واقعات

حوالے