انٹر سروسز انٹیلیجنس
| ایجنسی بارے مختصرجانکاری | |
|---|---|
| قیام | 1948 جنرل رابرٹ کاتھوم |
| اختیار علاقہ | حکومت پاکستان |
| مکھ دفتر | اسلام آباد، پاکستان |
| کارجکاریایجنسی | |
انٹر سروسز انٹیلیجنس یا آئی ایس آئی پاکستان دیاں تن انٹیلیجنس ایجنسیاں چاں سب تاں وڈی ایجنسی اے۔ دوجیاں دو انٹیلیجنس بیورو تے ملٹری انٹیلیجنس نیں۔ آئی ایس آئی 1948 چ بنائی گئی سی۔
محکمۂ بین الاقوامی مخابرات جسناں انگریزی وچ ڈائریکٹوریٹ آف انٹر سروسز انٹلیجنس یا مختصراً انٹر سروسز انٹلیجنس یا بین الخدماتی مخابرات (Inter-Services Intelligence) تے آئی ایس آئی (ISI) کہیاجاندا اے۔ پاکستان دا سب توں مایہ ناز خفیہ ادارہ اے۔ جو ملکی مفادات دی حفاظت تے دشمن ایجنٹاں دیاں تخریبی کاروائیاں دا وقت توں پہلے پتا چلا کے انہاں نوں ختم کرنے دے لئی بنائی گئی اے۔ اس توں پہلے انٹیلیجنس بیورو (I.B) تے ملٹری انٹیلیجنس (M.I) دا قیام عمل وچ آیا سی۔ لیکن بعد وچ اس دا قیام عمل وچ آیا۔
تریخ
سودھو1947ء وچ آزادی حاصل کرنے دے بعد دو نویاں انٹیلیجنس ایجنسیاں انٹیلیجنس بیورو تے ملٹری انٹیلیجنس دا قیام عمل وچ آیا لیکن خفیہ اطلاعات دا تناں مسلح افواج نال تبادلہ کرنے وچ ملٹری انٹیلیجنس دی کمزوری دی وجہ تمں I.S.I دا قیام عمل وچ لیایا گیا۔
1948ء وچ اک آسٹریلوی نژاد برطانوی فوجی افسر میجر جنرل رابرٹ کاؤتھم (جو اس وقت پاکستانی فوج وچ ڈپٹی چیف آف اسٹاف سن) نے I.S.I قائم کیتی۔ اس وقت آئی ایس آئی وچ تناں مسلح افواج توں افسران شامل کیتے گئے ۔
تنظیم
سودھو14 جولائی 1948ء وچ لیفٹیننٹ کرنل شاہد حمید جنہاں نوں بعد وچ دو ستارہ میجر جنرل بنایا گیا۔ فیر میجر جنرل (ریٹائرڈ)سکندر مرزا (جو اس وقت ڈیفنس سیکرٹری سن) نے انہاں نوں ملٹری انٹیلیجنس دا ڈائریکٹر بنا دتا۔ پھر انہاں نوں آئی ایس آئی دی تنظیم کرنے نوں کہیا گیا۔ تے انہاں نے ایہ کام میجر جنرل رابرٹ کاتھوم (جو اس وقت ڈپٹی چیف آف اسٹاف سن) دی مدد نال کیتا۔ تناں مسلح افواج توں افسران لئے گئے ۔تے پبلک سروس کمیشن دے ذریعے سویلین وی بھرتی کیتے گئے ۔I.S.I دی موجودہ ترقی دے پیچھے میجر جنرل کاتھوم دا ذہن کارفرما سی۔ جو I.S.I دے 1950–59 تک ڈائریکٹر جنرل رہے ۔ I.S.I دا ہیڈکوارٹر اسلام آباد وچ واقع اے۔ اس دا سربراہ حاضر سروس لیفٹیننٹ جنرل ہُندا اے۔ اس دے ماتحت مزید 3 ڈپٹی ڈائریکٹر جنرلز کام کردے نیں ۔آئی ایس آئی دے موجودہ سربراہ رضوان اختر نیں ۔
بھارتی خفیہ ایجنسی را آئی ایس آئی دی دیرینہ مخالف اے۔ لیکن فتح اکثر آئی ایس آئی دی ہی ہوئی اے۔ آئی ایس آئی نے بھارتی فوجی حملیاں تے خفیہ فوجی مشقاں دی فائلز اندرا گاندھی دی میز اُتے پہنچنے توں پہلے ہی اڑا لیاں سن۔ یاں بھارتیاں دے حملے توں پہلے ہی پاکستانی فوج ہوشیار ہو گئی تے مورچہ بندی کر لی۔ جس اُتے بھارتی فوج پیچھے ہٹ گئی۔
آئی ایس آئی دے ڈائریکٹر
سودھو- احمد شجاع پاشا
- ظہیرالاسلام
- رضوان اختر
ہور ویکھو
سودھو- بین الخدماتی تعلقات عامہ (Inter Services Public Relations)
- عسکری مخابرات پاکستان (Military Intelligence of Pakistan)
- را (RAW)
- طالبان (Taliban)