ہزارا
ہزارا اک جغرافیائی تھاں اے جیہڑا پاکستان دے اُتلے پاسے اے ۔ ہزارا دے وڈے شہر ایبٹ آباد مانسہرا تے ہری پور نیں ۔ ہندکو ایتھوں دی بولی اے۔
ناںلکھو
امپیریل گزیٹیر آف انڈیا دے نیڑے "ہزارا دا نیرکتا گمنام اے اے ۔ ابیسارٓ نال رلایا جاسکدا اے یعنی ابیساراں دا دیس ۔ ابیسار سکندر دے آون ویلے ایتھوں دے پعلڑی لوک سن۔
جغرافیالکھو
ہزارا ہری پور، ایبٹ آباد، مانسہرا، بٹ گرام تے کوہستان تے مشتمل اے ۔ ہزارے وچ اِنڈس دریا تے دریائے کنہار وگھدے نیں۔ مکشپوری میراں جانی مکڑا تے ملکہ پربت ایتھے دے اچے پہاڑ نیں۔ جھیہل سیف الملوک ہزارے دی اک سوہنی جھیل اے
تریخلکھو
ہزارا پرانی گندھارا رہتل دا انگ اے ۔ سکندر یونانی سردار ہزارا آیا سی ۔ سنسکرت دا گرو پانینی ہزارے وچ وی رہیا۔ ہزارے دا اک پہعاڑ مکشپوری دا مہا بھارت وچ وی ذکر اے ۔ ہزارا موریا سلطنت دا وی اک انگ رہیا اے تے اشوک ایتھے صوبیدار سی ۔ 7 ویں صدی وچ چینی یاتری ہیون سانگ ایتھے آیا سی ۔ ہزارا کشمیر تے فیر مغل سلطنت نال جڑیا رہیا ۔ 19 وی صدی وچ ایہ پنجاب دا اک انگ سی جدوں مہاراجا رنجیت سنگھ دا راج کرریا سی۔ 1849 وچ پنجاب تے انگریزاں دے مل مارن مگروں ہزارہ وی تاج برطانیا دا حصا بن گیا۔ ہزارے دے دو ضلعے ہری پور تے مانسہرا دو پنجابی جرنیلاں دے ناں تے نیں ۔ میجر جیمز ایبٹ ایدا پیلا انگریز سردار سی۔ اودے ناں تے ایبٹ آباد دا شہر وسایا گیا۔ 1901 تک ہزارہ صوبہ پنجاب سی ۔ 1901 چ ہزارا نوں پنجاب توں کٹ کے نویں بنن والے صوبہ سرحد نال جوڑ دتا گیا۔
اجکل ہزارے دے لوک ہزارا نوں صوبہ سرحد توں اک وکھرا صوبا بناون دی منگ کر رہے نیں ۔
بولیلکھو
ہزارا وچ ہزاروی لہجے دی پنجابی بولی جاندی اے جساں ہندکو زبان آخدے نیں۔
صوبا ہزارا تحریکلکھو
ضلع ایبٹ آباد صوبا ہزارا تحریک دا گڑھ اے ۔ ہزارا دے لوک صوبہ سرحد دے نویں ناں خیبر پختونخوا نوں نہیں مندے ۔ ہزاروے وال اپنا وکھرا صوبا بناونا چاہ رہے نیں ۔ ہزارے وال ایہ سمجدے نیں کہ اساں صوبا سرحد دی آمدݨی دا ٪ 80 بݨاوندے آں ۔ ٪ 40 بجلی ہزارا دے تھاں تربیلا وچ پیدا ہوندی اے ۔ پاکستان دی ٪ 70 چاء تے تماکھو ہزارا وچ پیدا ہوندا اے ۔ ہزارا وچ پڑھے لکھے لوکاں دی گݨتی ٪ 94 اے ۔ شاہراہ قراقرم ہزارا وچوں لنگھدی اے ۔