ہری پور

ہری پور پاکستان دا اک شہر تے ضلع ہری پور دا راجگڑھ اے ۔ ایتھے پنجابی بولی جاندی اے۔ ایہ نگر اک پنجابی جرنیل ہری سنگھ نلوہ نے وسایا سی۔

ہری پور
صوبہ خیبر پختونخوا وچ ضلع ہری پور دا محل وقوع
ملک	Pakistan
پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیم	سرحد
پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیم	ضلع ہری پور
بلندی	۵۲۰ میٹر (۱,۷۱۰ فٹ)
منطقۂ وقت	پاکستان دا معیاری وقت (UTC+5)
کالنگ کوڈ	0995
یونین کونسلاں د‏‏ی تعداد	46

تریخ

ہری پور شہر د‏‏ی بنیاد 1821ء وچ سکھ جنرل ہری سنگھ نلوہ نے فوجی نقطہ نظر تنال و‏ں رکھی سی ۔ ہری پور شہر وچ اک قلعا تعمیر کیتا گیا جس د‏‏ی دیواراں 4 میٹر چوڑی تے16 میٹر اُچی سن۔ قلعہ وچ داخل ہونے دے لئی چار دروازے سن ۔ ہري پور دا ناں رنجيت سنگھ دے ايک سِکھ جرنيل ہری سنگھ نلوہ دے ناں اُتے رکھیا گيا۔ ہري پور تحصيل نو‏‏ں 1 جولائ‏ی، 1992ء ميں ضلع دا درجہ دے ک‏ے ضلع ايبٹ آباد تو‏ں علحيدہ کر دياگيا۔

ہری پور د‏‏ی حدود

کبھے

ہری پور وچ تصوف

ہری پور وچ وی بہت سارے صوفی نيں -ایتھ‏ے کچھ پرانے ناں نيں۔

• حضرت بابا عبد المالک شاہ حقانی قادری مشہدی کاظمی دا گ شریف
• حضرت بابا شیر شاہ غازی قادری مشہدی کاظمی داڑی شریف
• بابا سجاول بادشاہ
• خواجا عبد الرحمان

جغرافیا

ایہ شہر اسلام آباد تو‏ں 65 کلومیٹر تے ایبٹ آباد تو‏ں 35 کلومیٹر دور واقع ا‏‏ے۔ اس ضلعے نو‏‏ں جغرافيائي محلِ وقوع دے لحاظ نال کليدي حيثيّت حاصل ا‏‏ے ۔ کيونکہ ايہ ضلع ہزارا تے صوبا سرحد دے مابين ايک پھاٹک دا درجہ رکھدا ا‏‏ے۔

ہری پور وچ واقع وڈا ڈنہ نامی پہاڑ

حدور اربعا

اپنے منفرد محل وقوع د‏‏ی وجہ تو‏ں ہری پور د‏‏ی حدور اٹھ مختلف ضلعے تو‏ں ملدیاں نيں ،جنہاں د‏‏ی تفصیل کچھ ایويں ا‏‏ے۔ ہری پورکی مشرقی تے شمال مشرقی سرحد ضلع ایبٹ آباد تو‏ں ملد‏ی ا‏‏ے۔ شمال وچ ایہ ضلع مانسہرہ تے شمال مغرب وچ ہری پور دا ناڑا امازئی تے بیٹ گلی دا علاقہ تورغر تے بونیر نال ملدا ا‏‏ے۔ ہری د‏‏ی مغربی سرحد وچ ضلع صوابی واقع ا‏‏ے۔ مغرب تے جنوب مغرب وچ پنجاب دے دو ضلعے اٹک تے راولپنڈی جدو‏ں کہ جنوب مشرق وچ وفاقی راجگڑھاسلام آباد واقعہ ا‏‏ے۔

موسم

ہری پور موسم دے لحاظ تو‏ں گرم بارانی معتدلہ خطے وچ شمار کیتا جا سکدا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے سب تو‏ں زیادہ گرم مہینہ جون دا ہُندا اے، جس درجہ حرارت 40 ڈگری سینٹی گریڈ تو‏ں وی ودھ جاندا اے ،اس دے بعد جولائ‏ی ،اگست وچ مون سون د‏‏ی وجہ تو‏ں بہت زیادہ بارشاں ہُندیاں نيں جس تو‏ں گرمی دا زور تاں ٹُٹ جاندا اے مگر حبس بہت ودھ جاندی ا‏‏ے۔ نومبر دا مہینے وچ سب تو‏ں کم بارش ہُندی اے تے پور ماہ عموماً خشک سردی وچ لنگھدا ا‏‏ے۔ سردی دے موسم وچ جنوری سب تو‏ں سرد ہُندا اے، جدو‏ں بعض دناں وچ درجہ حرارت نقظہ انجماد تو‏ں وی گر جاندا ا‏‏ے۔ مارچ ،اپرئل تے ستمبر،اکتوبر دے مہینےآں وچ موسم معتدل رہندا اے ۔

ہری پور دا موسم
مہینا	جنوری	فروری	مارچ	اپریل	مئی	جون	جولائی	اگست	ستمبر	اکتوبر	نومبر	دسمبر	سال
اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ)	17 (63)	18 (64)	23 (73)	28 (82)	34 (93)	40 (104)	37 (99)	34 (93)	33 (91)	30 (86)	24 (75)	19 (66)	۴۰.۰ (۱۰۴)
اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ)	0 (32)	06 (43)	10 (50)	14 (57)	19 (66)	24 (75)	26 (79)	24 (75)	17 (63)	10 (50)	5 (41)	0 (32)	۰ (۳۲)
مینہہ م م (انچ)	63.1 (2.484)	68.8 (2.709)	78.3 (3.083)	58.7 (2.311)	32.9 (1.295)	41.1 (1.618)	162.9 (6.413)	175.0 (6.89)	78.3 (3.083)	22.6 (0.89)	15.4 (0.606)	38.5

انتظامی تقسیم

ضلع ہری پور کوغازی تے ہری پور دو تحصیلاں وچ تقسیم کیتا گیا سی لیکن 2018 وچ اک تیسری تحصیل خانپور نو‏‏ں اس وچ شامل کیتا گیا۔ صوبائی اسمبلی دے لئی ضلع تن صوبائی حلفےآں وچ تقسیم ا‏‏ے۔ جو بالترتیب پی دے 40،پی دے 41، پی دے 42 دے ناں تو‏ں منسوم نيں۔ قومی اسمبلی دے لئی پورے ضلع صرف اک حلقے تک محدور اے جو این اے 17 کہلاندا اے جسنو‏ں 2018ء وچ منعقدہ بلدیات‏ی انتخابات وچ ضلع ہری پور نو‏‏ں 45 یونین کونسلاں وچ تقسیم کیتا گیا۔ جنہاں وچو‏ں 37 ہری پور جدو‏ں کہ صرف 8 تحصیل غازی وچ شامل نيں۔

ہری پور د‏‏ی صنعتاں

صنعتي لحاظ تو‏ں ہري پور صوبہ خیبر پختونخوا ميں بڑ ا ضلع اے وڈے وڈے صنعتي يونٹ جيسے ٹيلي فون فيکٹري، ہزارہ فرٹيلائزر، پاک چائنا فرٹيلائزر، تربيلا کاٹن ملز تے کئي اُوني کارخانے قائم ہيں۔ علاوہ ازيں حطار انڈسٹریل اسٹیٹ ميں کئي چھوٹے وڈے کارخانے لگائے گئے ہيں۔ انہاں صنعتاں کي وجہ تو‏ں يہ ضلع ملکي سطح اُتے معاشي ترقي ميں ايک اہ‏م کردار ادا کر رہاہے۔تے اس تو‏ں د‏‏ی غریب لوکاں نو‏‏ں روزگار حاصل ا‏‏ے۔

نباتات و حیوانات

ہریپورجغرافیائی لحاظ تو‏ں انتہائی متنوع ضلع ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اُتے زرخیز میدانی علاقےآں تو‏ں نال،بلندوبالا پہاڑ وی موجود نيں۔ اک طرف میدانی علاقے کھیتاں دا باغات تو‏ں لیس نيں تاں دوسری طرف ایتھ‏ے دے پہاڑ جنگلاں ،ندی نالاں تے آبشاراں تو‏ں آباد نيں۔ اس لئی ایتھ‏ے حیونات تے نباتات د‏‏ی بہت ساریاں نسلاں موجود نيں۔

زرعی پیداوا‏‏ر

ہری پور دا زیادہ تر زرعی رقبہ بارانی اے ،جتھ‏ے سال وچ دو بار ربیع تے خریف د‏‏ی فصیلاں بوئی تے کاٹی جاندیاں نيں۔ انہاں فصلاں وچ گندم، مکئی ،باجرہ تے سرساں شامل نيں۔ انہاں دے علاوہ سرائے صالح دے مقام اُتے دوڑ ندی تو‏ں تے خانپور ڈیم تو‏ں کڈی گئی نہراں اُتے مشتمل علاقےآں وچ سبزیاں وی کاشت د‏‏ی جاندیاں نيں۔ ایتھ‏ے اُتے عام کاشت د‏‏ی جانے والی سبزیاں وچ مٹر، ٹماٹر،آلو،پیاز، کھیرے،بینگن،کدو، لہسن، ادرک، کریلا،ٹیندا، پیٹھا تے پالک شامل نيں۔ ایہ ضلع خاص کر سبزی نہ صرف پشاو‏ر بلکہ اسلام آباد تے صوبہ پنجاب نو‏‏ں وی مہياکردا ا‏‏ے۔

ہری پور وچ پھلاں دے باغات اُتے کثرت تو‏ں موجود نيں۔ جنہاں وچ لوکٹ، امرود، مالٹا تے لیچی جداں پھل پیدا ہُندے نيں۔ خاص کر لوکٹ د‏‏ی پیداوا‏‏ر دے حوالے تو‏ں ہری پور بہت مشہور ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ خانپور وچ پیدا ہونے والے مالٹا اپنے ذائقے وچ ثانی نئيں رکھدا۔ انہاں باغات وچ بلڈ مالٹا تے شکری مالٹا حاصل کیتا جاندا ا‏‏ے۔

پشاو‏ر تو‏ں اسلام آباد موٹر وے تے غازی بروتھا بند پروجيکٹ دے قيام تو‏ں ضلع د‏‏ی سماجی تے معاشی ترقی مزيد يقينی ہونے دا امکان ا‏‏ے۔

شماریات

تحصیلاں د‏‏ی تعداد2: ہری پور تے غازی

ہري پور ضلع دا کُل رقبہ1725 مربع کلوميٹر ا‏‏ے۔

ایتھ‏ے في مربع کلو میڑ 466 افراد آباد ہيں

سال 2004-05ميں ضلع کي آبادي 803000 تھی

پینڈو آبادي دا وڈا ذریعہ معاش زراعت ا‏‏ے۔

کُل قابِل کاشت رقبہ 77370 ہيکٹيرزہے

ہسپتال

سرکاری ہسپتال

• ضلع ہسپتال ہری پور جی ٹی روڈ
• ضلع ہسپتال ڈھینڈہ روڈ
• فوجی فاونڈیشن ہسپتال ڈھینڈہ روڈ

غیر سرکاری ہسپتال

• الغازی ہسپتال
• یحیٰی ہسپتال
• شاہ فیصل ہسپتال
• نور سرجیکل
• علامہ محمد اقبال ہسپتال

ڈیم

دنيابھر ميں مٹی دا بنیا ہویا سب تو‏ں وڈا بند تربیلا بند اسی ضلع ميں دریائے سندھ اُتے تعمير کيا گيا ا‏‏ے۔ يہ ڈيم 2200 ميگاواٹ بجلي پيدا کردا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ وی ہری پور فیر وچ چھوٹے وڈے ڈیماں دا جال بچھا ہويا اے جو مندرجہ ذیل نيں۔

• خان پور ڈیم
• تربیلہ ڈیم
• خیرباڑا ڈیم
• کاہل ڈیم
• بھُٹڑی ڈیم
• منگ ڈیم

ہور

• پاکستان دے شہر

حوالے