ہری پور

ہری پور
ضلع ہری پور دا محل وقوع
ملک	پاکستان
خطہ	ہزارا
ضلع	ہری پور
بلندی	۵۲۰ میٹر (۱,۷۱۰ فٹ)
منطقۂ وقت	PST (UTC+5)
کالنگ کوڈ	0995
یونیئن کونسلاں	46

ہری پور (Haripur)، ہزارا، پاکستان دا اک شہر تے ضلع ہری پور دا راجگڑھ اے۔ ایہ نگر اک پنجابی جرنیل ہری سنگھ نلوا نے وسایا سی۔

ہری پور د‏‏ی حدود

تریخ

ہری پور شہر د‏‏ی بنیاد 1821ء وچ سکھ جنرل ہری سنگھ نلوا نے فوجی نقطہ نظر تنال و‏ں رکھی سی۔ ہری پور شہر وچ اک قلعا تعمیر کیتا گیا جیہدیاں کندھاں 4 میٹر چوڑی تے 16 میٹر اُچی سن۔ قلعے وچ داخل ہون لئی چار دروازے سن۔ ہری پور دا ناں رنجیت سنگھ دے اک جرنيل ہری سنگھ نلوا دے ناں اُتے رکھیا گيا۔ تحصیل ہری پور نو‏‏ں 1 جولائ‏ی، 1992ء ميں ضلع دا درجہ دے ک‏ے ضلع ایبٹ آباد تو‏ں علحيدہ کر دِتا گيا۔

جغرافیا

ایہ شہر اسلام آباد تو‏ں 65 کلومیٹر تے ایبٹ آباد تو‏ں 35 کلومیٹر دور واقع ا‏‏ے۔ اس ضلعے نو‏‏ں جغرافیائی محلِ وقوع دے لحاظ نال کليیدی حیثیت حاصل ا‏‏ے۔ ایہ ضلع، ہزارا دے مغربی پھاٹک دا درجہ رکھدا ا‏‏ے۔

ہری پور وچ واقع وڈا ڈنا نامی پہاڑ

حدور اربعہ

اپنے منفرد محل وقوع د‏‏ی وجہ تو‏ں ہری پور د‏‏ی حدور اٹھ مختلف ضلعے تو‏ں ملدیاں نيں ،جنہاں د‏‏ی تفصیل کچھ ایويں ا‏‏ے۔ ہری پورکی مشرقی تے شمال مشرقی سرحد ضلع ایبٹ آباد تو‏ں ملد‏ی ا‏‏ے۔ شمال وچ ایہ ضلع مانسہرا تے شمال مغرب وچ ہری پور دا ناڑا امازئی تے بیٹ گلی دا علاقہ کالا ڈھاکا تے ضلع بونیر نال ملدا ا‏‏ے۔ ہری د‏‏ی مغربی سرحد وچ ضلع صوابی واقع ا‏‏ے۔ مغرب تے جنوب مغرب وچ پنجاب دے دو ضلعے ضلع اٹک تے ضلع راولپنڈی واقع ا‏‏ے۔

موسم

ہری پور موسم دے لحاظ تو‏ں گرم بارانی معتدلہ خطے وچ شمار کیتا جا سکدا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے سب تو‏ں زیادہ گرم مہینہ جون دا ہُندا اے، جس درجہ حرارت 40 ڈگری سینٹی گریڈ تو‏ں وی ودھ جاندا اے ،اس دے بعد جولائ‏ی اگست وچ مون سون د‏‏ی وجہ تو‏ں بہت زیادہ بارشاں ہُندیاں نيں جس تو‏ں گرمی دا زور تاں ٹُٹ جاندا اے مگر حبس بہت ودھ جاندی ا‏‏ے۔ نومبر دے مہینے وچ سبھ تو‏ں کم بارش ہُندی اے تے پور ماہ عموماً خشک سردی وچ لنگھدا ا‏‏ے۔ سردی دے موسم وچ جنوری سب تو‏ں سرد ہُندا اے، جدو‏ں بعض دناں وچ درجہ حرارت نقظہ انجماد تو‏ں وی گر جاندا ا‏‏ے۔ مارچ، اپریل تے ستمبر، اکتوبر دے مہینےآں وچ موسم معتدل رہندا اے۔

ہری پور دا موسم
مہینا	جنوری	فروری	مارچ	اپریل	مئی	جون	جولائی	اگست	ستمبر	اکتوبر	نومبر	دسمبر	سال
اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ)	17 (63)	18 (64)	23 (73)	28 (82)	34 (93)	40 (104)	37 (99)	34 (93)	33 (91)	30 (86)	24 (75)	19 (66)	۴۰.۰ (۱۰۴)
اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ)	0 (32)	06 (43)	10 (50)	14 (57)	19 (66)	24 (75)	26 (79)	24 (75)	17 (63)	10 (50)	5 (41)	0 (32)	۰ (۳۲)
مینہہ م م (انچ)	63.1 (2.484)	68.8 (2.709)	78.3 (3.083)	58.7 (2.311)	32.9 (1.295)	41.1 (1.618)	162.9 (6.413)	175.0 (6.89)	78.3 (3.083)	22.6 (0.89)	15.4 (0.606)	38.5 (1.516)	۸۳۵.۶ (۳۲.۸۹۸)

انتظامی تقسیم

ضلع ہری پور نوں غازی تے ہری پور دو تحصیلاں وچ تقسیم کیتا گیا سی۔ صوبائی اسمبلی لئی ضلع، تن صوبائی حلقےآں وچ تقسیم ا‏‏ے۔ قومی اسمبلی دا پورے ضلع وچ اک حلقہ اے۔ بلدیات‏ی انتخابات وچ ضلع ہری پور نو‏‏ں 45 یونین کونسلاں وچ تقسیم کیتا گیا سی۔ جیہناں وچو‏ں 37 ہری پور جد کہ صرف 8 تحصیل غازی وچ شامل نيں۔

ہری پور د‏‏یاں صنعتاں

صنعتی لحاظ نال ہری پور اہم ضلع اے۔ ایتھے وڈے وڈے صنعتی یونٹ موجود نیں، جیہناں وچ ٹیلی فون فیکٹری، ہزارا فرٹیلائزر، پاک چائنا فرٹیلائزر، تربیلا کاٹن ملز تے کئی اُونی کارخانے شامل نیں۔ حطار انڈسٹریل اسٹیٹ وچ کئی چھوٹے وڈے کارخانے لائے گئے نيں۔ ایہناں صنعتاں دی وجہ تو‏ں ایہ ضلع ملکی سطح اُتے معاشی ترقی وچ اہ‏م کردار ادا کر رہیا اے۔

نباتات تے حیوانات

ہریپورجغرافیائی لحاظ تو‏ں انتہائی متنوع ضلع ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اُتے زرخیز میدانی علاقےآں تو‏ں نال،بلندوبالا پہاڑ وی موجود نيں۔ اک طرف میدانی علاقے کھیتاں دا باغات تو‏ں لیس نيں تاں دوسری طرف ایتھ‏ے دے پہاڑ جنگلاں ،ندی نالاں تے آبشاراں تو‏ں آباد نيں۔ اس لئی ایتھ‏ے حیونات تے نباتات د‏‏ی بہت ساریاں نسلاں موجود نيں۔

زرعی پیداوا‏‏ر

ہری پور دا زیادہ تر زرعی رقبہ بارانی اے ،جتھ‏ے سال وچ دو بار ربیع تے خریف د‏‏ی فصلاں بوئیاں تے کٹیاں جاندیاں نيں۔ ایہناں فصلاں وچ کݨک، مکی، باجرا تے سرھوں شامل نیں۔ ایہناں توں علاوہ سرائے صالح دے مقام اُتے دوڑ ندی تو‏ں تے خانپور ڈیم تو‏ں کڈی گئی نہراں اُتے مشتمل علاقےآں وچ سبزیاں وی کاشت د‏‏ی جاندیاں نيں۔ ایتھ‏ے اُتے عام کاشت د‏‏ی جانے والی سبزیاں وچ مٹر، ٹماٹر، آلو، پیاز، کھیرے، بینگن، کدو، لہسن، ادرک، کریلا، ٹیندا، پیٹھا تے پالک شامل نيں۔

ہری پور وچ پھلاں دے باغات کثرت نال موجود نيں۔ جیہناں وچ لوکاٹ، امرود، مالٹا تے لیچی ورگے پھل پیدا ہُندے نيں۔ خاص کر لوکاٹ د‏‏ی پیداوا‏‏ر دے حوالے نال ہری پور بہت مشہور ا‏‏ے۔

شماریات

تحصیلاں د‏‏یاں تعداد 2 اے: ہری پور تے غازی

ہري پور ضلع دا کُل رقبا 1725 مربع کلومیٹر ا‏‏ے۔

ایتھ‏ے فی مربع کلومیڑ 466 افراد آباد نیں۔

دیہی آبادی دا وڈا ذریعہ معاش زراعت ا‏‏ے۔

کُل قابِل کاشت رقبہ 77370 ہیکٹرز اے۔

ہری پور وچ تصوف

ہری پور وچ وی بہت سارے صوفی نيں۔ ایتھ‏ے کچھ پرانے ناں نيں۔

• حضرت بابا عبد المالک شاہ حقانی قادری مشہدی کاظمی دا گ شریف
• حضرت بابا شیر شاہ غازی قادری مشہدی کاظمی داڑی شریف
• بابا سجاول بادشاہ
• خواجا عبد الرحمان

ہسپتال

سرکاری ہسپتال

• ضلعی ہسپتال ہری پور جی ٹی روڈ
• ضلعی ہسپتال ڈھینڈا روڈ
• فوجی فاونڈیشن ہسپتال ڈھینڈہ روڈ

غیر سرکاری ہسپتال

• الغازی ہسپتال
• یحیا ہسپتال
• شاہ فیصل ہسپتال
• نور سرجیکل
• علامہ محمد اقبال ہسپتال

ڈیم

دنيا بھر وچ مٹی دا بنیا ہویا سبھ تو‏ں وڈا بند، تربیلا بند اس ضلعے وچ دریائے انڈس اُتے تعمير کیتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ ڈیم 2200 میگاواٹ بجلی پیدا کردا ا‏‏ے۔ اس توں علاوہ وی ضلع ہری پور وچ چھوٹے وڈے ڈیم نیں جو مندرجہ ذیل نیں۔

• تربیلا ڈیم
• خیرباڑا ڈیم
• بھُٹڑی ڈیم
• منگ ڈیم

حوالے