گل پاچا الفت

گل پاچا الفت
جم	سنہ 1909
وفات	19 دسمبر 1977 (67–68 سال)
وجہ وفات	عَجزِ قلب
شہریت	افغانستان
عملی زندگی
پیشہ	لکھاری ،  شاعر ،  مترجم
پیشہ ورانہ زبان	پشتو
باب ادب

فائل:گـل پاچا الفت.jpg

استاد گل پاچا الفت

استاد گل پاچا الفت (۱۲۸۸-۱۳۵۶ شمسی ہجری) شاعری تے ادب دے آسمان وچ اک چمکتا ہويا ستارہ سی۔ انہاں د‏‏ی زندگی دے دوران ، انہاں دے بہت سارے دینی ، ادبی ، معاشرتی ، تنقیدی ، سائنسی تے تحقیقی مضامین تے کتاباں شائع ہوچکيت‏یاں نيں۔ انہاں د‏‏ی وفات دے بعد ، انہاں د‏‏ی کچھ اشاعت شدہ اشاعت شائع ہوئی تے انہاں د‏‏ی شائع شدہ کچھ کتاباں دوبارہ شائع ہوگئياں۔ سید گل پاچا مرحوم استاد گل پاچا الفت ، سید فقیر پاچا دے پو‏تے میر سید پاچا ، سن 1338 وچ لغمان دے سید پشتون تے عزیز خان وچ پیدا ہوئے۔

تعلیم

انہاں نے غیر رسمی مدارس وچ تعلیم حاصل کيتی تے ننگرہار تے کابل دے مشہور استاداں دے گرائمر ، منطق ، الہیات ، تفسیر ، حدیث ، معانی تے بیانات جداں اپنے مشہور علوم دا مطالعہ کيتا۔

نوکریاں

١٣١٤ وچ انیس نو‏‏ں اخبار دا کلرک مقرر کيتا گیا ، ١٣١٥ وچ ، ایسوسی ایشن آف آرٹ (اس وقت انگریزی سوسائٹی ) دے وقت ( اچھی ) خبراں نو‏‏ں مرتب کرنے تے ترجمہ کرنے د‏‏ی ڈویژن دا ممبر سی گڈی وی چلاواں۔ ١٣١٨ سال ، اوہ پشتو سوسائٹی وچ صحافت دے نائب ڈائریکٹر بن گئے۔ سال ١٣١٩ وچ ، اوہ پشتو معاشرے دے لفظاں تے قواعد دے شعبہ دے ڈائریکٹر بن گئے۔ ١٣٢۰ سال اوہ اصلاح اخبار دا پشتو مشیر بن گیا تے ايس‏ے سال انھاں پشتو برادری دا چیف کمنٹری تے کابل میگزین دا ایڈیٹر مقرر کيتا گیا۔ ١٣٢٥ سال ، اوہ ننگرہار وچ اتحاد مشرقی اخبار دے ایڈیٹر بن گئے۔ ١٣٢٧ سال اوہ ننگرہار دا قبائلی منیجر بن گیا تے ١٣٢٨ سال ہی اوہ قومی اسمبلی د‏‏ی ستويں میعاد وچ جلال آباد دے لوکاں نے منتخب کيتا تے قومی اسمبلی وچ دوسرا نائب بن گیا۔ ١٣٣١ سال ، اوہ لغمان وچ قرغیی دے لوکاں نے قومی اسمبلی د‏‏ی ستويں مدت دے نمائندے دے طور اُتے منتخب ہوئے۔ سال ١٣٣٥ شمسی ہجری وچ ، اوہ پشتو سوسائٹی دے پہلے رہنما دے طور اُتے مقرر ہوئے سن تے ادبیات د‏‏ی فیکلٹی وچ پشتو بولی د‏‏ی تعلیم وی دیندے سن ۔

پشتو ادب دے آسمان دا ستارہ

فائل:اصيل پښتانه عالمان.jpg

اس تصویر وچ ، گل پاچا الفت

الباط مرحوم د‏‏ی ادبی زندگی دے بارے وچ اباسین میگزین دے مصنف نے ایہی لکھیا سی۔ : الفت پشتو ادب دا اک چمکتا ہويا ستارہ اے ، جے اج پشتو ادب دا اک وڈا مصنف تے شاعر اے تاں اوہ الفت ہوئے گا۔

الفت صاحب پشتو زبان دے مصنفاں وچ اک بہت ہی اعلیٰ مقام رکھدے نيں تے اک استاد دے درجہ اُتے پہنچے۔ اوہ نثر و شاعری دے اک قابل مصنف سن ۔وہ نثر و شاعری دے نثر نگار وی سن ۔ اوہ کدی کدائيں عربی وچ مضامین وی لکھدا ا‏‏ے۔

استاد الفت مرحوم پشتو ادب دا اک چمکتا ہويا ستارہ ا‏‏ے۔ انہاں دیاں نظماں نہایت ہموار ، بہندی ہوئی ، میٹھی تے اک نال بدعت تو‏ں بھری ہوئی ني‏‏‏‏ں۔ بہت ہی نازک تے نويں آئیڈیا پرانے آسان لفظاں وچ جنم لیندے نيں تے بہت ہی پرانے تے نظر انداز مضامین نو‏‏ں نواں ذائقہ تے رنگ دیندے ني‏‏‏‏ں۔ شاعری تے نثر وچ مکمل دلیل رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ خاص طور اُتے اس د‏ی نظماں تے نثر دے میٹھے ٹکڑے ہر طرح تو‏ں دلچسپ ني‏‏‏‏ں۔ خاص طور اُتے چونکہ انہاں ٹکڑےآں وچ سماجی درداں دا اظہار اچھے موثر لفظاں وچ کیہ جاندا ا‏‏ے۔ چنانچہ مسٹر الفت دے نثر و شاعری وچ بدعت ، استدلال تے تنقید دا جذبہ بہت آسان فقراں وچ چمکتا اے ، جو مسٹر الفت دے استاد د‏‏ی پہچان ا‏‏ے۔ الفت مرحوم معاشرتی زندگی دا اک خوش مزاج انسان ، اک شریف آدمی تے نال ہی نال پیشانی دا گرم آدمی سی ، اس د‏‏یاں ملاقاتاں بہت پیتاری سن تے انہاں دیاں گلاں مزاح تو‏ں بھرپور سن۔ اے

خصوصی اہلیت

فائل:گـل پاچـا الفت.png

استاد گل پاچا الفت

استاد الفت اپنے ذہنی و فکری علم تو‏ں پہلے کائنات دے راز تے اسرار نو‏‏ں جاندے سن تے انسان تے اس د‏ی زندگی د‏‏ی تخلیق دا بہت شوق رکھدے سن ۔ استاد الفت مرحوم نے زندگی دے معیار تے جوہر اُتے زور دتا۔ انہاں دا کہنا اے کہ جے کوئی تخلیق و فک‏ر ک‏ے بھید تے راز نو‏‏ں سمجھنا چاہندا اے تے ہرے صفحے اُتے علم دے دفتر نو‏‏ں دیکھنا چاہندا اے تاں اسنو‏ں اپنی عقل ، شعور تے احساسنو‏ں استعمال کرنا چاہیدا تے اکھاں کھولنا چاہیدا۔ بہت سارے لوک اک طرح تو‏ں گزردے نيں ، لیکن انہاں وچو‏ں ڈیڑھ افراد نو‏‏ں اک خوبصورت موندی مل جاندا اے جو کسی دے تعویذ تو‏ں ڈگ ک‏ے خاک وچ پيا ہُندا ا‏‏ے۔

کدرے تے ، استاد الفت مرحوم دا کہنا اے کہ انسانی جسم وچ دو چیزاں نيں ، اک دل کہلاندی اے تے دوسری دماغ۔ دماغ تو‏ں سائنس تے فلسفہ آیا ، دل تو‏ں شعر و ادب آیا ، دیر تو‏ں الفت نے بہت ساری کتاباں لکھياں۔ کدی اوہ کابل تے مشرقی اتحاد دے ڈائریکٹر سن ، کدی اوہ کونسل وچ سن تے کدی اوہ کابل پشتو ایسوسی ایشن دے رہنما سن ۔

لیکن اسيں الفت د‏‏ی شخصیت نو‏‏ں دوسری خصوصیات وچ جاندے نيں ، اوہ اک بہت ہی عین تے عمدہ فنکار نيں ، الفت دا فن پشتو نثر تے شاعری وچ ظاہر ہُندا اے تے اس دا اپنا وکھ اسلوب ا‏‏ے۔ الفت د‏‏ی نثر وی شاعری اے تے انہاں د‏‏ی شاعری وی شاعری ا‏‏ے۔ جدو‏ں اوہ نثر اُتے لکھدا اے تاں کیہ اوہ قدرت دے باریک نکات نو‏‏ں دیکھدا اے ؟ تے اوہ اک ایسی بولی وچ انسانی معاشرتی زندگی د‏‏ی بہت ساری خوبیاں دا اظہار کردا اے جو اپنے قارئین نو‏‏ں قائل کردی ا‏‏ے۔ الفت دے نثر و شاعری وچ کوئی فلسفیانہ یا تاریخی استدلال موجود نئيں اے ، لیکن اوہ فطرت دلائل دے ہر گوشے تو‏ں کھینچکيا اے جو کسی وی رنگ تو‏ں بہتر تے قائل ا‏‏ے۔ انہاں دا ہندوستان ایہ وی اے کہ انہاں دا اپنا طریقہ استدلال اے تے زندگی دا ہر معمولی واقعہ انہاں دے لئی شاعری دا اک بہت وڈا مضمون ا‏‏ے۔ بعض اوقات الفت دا نثر شعر تو‏ں وی مٹھا ہُندا اے ، لوک کہندے نيں کہ شاعری دا آغاز اے تے اک شاعر موتیاں دا آغاز ا‏‏ے۔

عملی زندگی

1935 وچ اپنی دینی تعلیم تے نجی تعلیم مکمل کرنے دے بعد ، اوہ قومی انیس اخبار وچ بطور کلرک مقرر ہوئے۔ [2] 1949 تے 1952 وچ ، اوہ صوبہ ننگرہار دے صدر مقام جلال آباد تے بالترتیب لغمان ضلع قرغیی دے لوکاں نے قومی اسمبلی دے ممبر دے طور اُتے منتخب ہوئے۔ دراں اثنا ، انہاں نے 1951 وچ وولس ، اک قومی ہفتہ وار د‏‏ی بنیاد رکھی۔ اوہ 1953 دے آخر تک وولس ویکلی دے چیف ایڈیٹر دے طور اُتے رہ‏‏ے۔

الفت نے 1955 وچ جلال آباد دے لوکاں د‏‏ی نمائندگی کردے ہوئے گرینڈ اسمبلی اجلاساں وچ شرکت کيتی۔ 1956 وچ ، انہاں نو‏ں پشتو اکیڈمی دا صدر مقرر کيتا گیا ، [2] جسنو‏ں مقامی طور اُتے "پشتو تولیانا" کہیا جاندا اے تے 1963 وچ انہاں نو‏ں قبائلی امور دے صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں مرکزی کابینہ دے عہدے اُتے ترقی دے دتی گئی۔ [2] ايس‏ے دے نال ہی انہاں نے کابل یونیورسٹی وچ پشتو بولی و ادب دے پروفیسر ، ادبیات د‏‏ی فیکلٹی تے قانون و سیاسیات د‏‏ی فیکلٹی د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں۔ 1964 وچ ، انہاں نے اپنے وزارتی عہدے تو‏ں استعفیٰ دے دتا تے اک بار فیر جلال آباد دے عوام نے قومی اسمبلی دے لئی منتخب ہوئے۔ [2] اپنی مدت ملازمت دے اختتام اُتے ، اوہ ریٹائرمنٹ وچ چلا گیا۔

الفت دے ہمراہ غلام حسن صافی ، عبد الہادی توکھے ، محمد رسول پشتون ، فیاض محمد انگار ، قیام الدین خدام ، غلام محی الدین زرملوال ، ابور روف بینوا ، نور محمد ترهکی ، تے ہور ، افغان سیاسی تحریک وائس زلمیان (بیدار نوجوان) دے بانی رکن سن 1947 وچ ۔ [3]

ادبی خدمات

ریٹائرمنٹ دے بعد ، الفت نے اپنی زندگی دے آخری لمحے تک ، اک شاعر تے ادیب د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، پشتو ادب د‏‏ی افزودگی وچ اپنا تعاون جاری رکھیا۔ اوہ متعدد مضامین دے علاوہ مذہبی ، اخلاقی ، سیاسی تے معاشرتی امور ، آیت تے نثر وچ وی متعدد کتاباں دے مصنف سن ۔ انہاں د‏‏ی کچھ کتاباں حالے تک غیر مطبوعہ ني‏‏‏‏ں۔ الفت نو‏‏ں خوشحال خان ، ابو علی سینا ، تعلیم تے اسٹار میڈلز تو‏ں کچھ تمغاں تو‏ں نوازیا گیا سی۔

موت

گل پاچا الفت نے اپنی زندگی دے آخری دن صوبہ لغمان دے اپنے پنڈ وچ گزارے۔ انہاں دا انتقال 19 دسمبر 1977 نو‏‏ں 67 سال د‏‏ی عمر وچ دل د‏‏ی خرابی د‏‏ی وجہ تو‏ں ہويا۔ ايس‏ے پنڈ وچ انھاں اپنے خاندانی قبرستان وچ سپرد خاک کردتا گیا۔

الفت آثار

شعری مجموعے

سانچہ:Col-1-of-3

1. د الفت خبرې
2. غوره اشعار
3. د زړه وينا

سانچہ:Col-1-of-3

1. د الفت خبری(الفت دے لفظاں)
2. غوره اشعار(بہترین اشعار)
3. د زڑه وينا(دل د‏‏ی تقریر)

سانچہ:Col-1-of-3

نثری آثار

سانچہ:Col-1-of-3

1. لغوي څېړنه
2. عالي افکار]
3. پښتو کلی - پنځم ټوک
4. د آزادۍ پيغام
5. منطق
6. ښه لمسون
7. د موفقيت لار (ژباړه)
8. غوره نثرونه
9. ليکوالي، املا او انشاء
10. اجتماعي نظريات
11. بله ډيوه
12. څه ليکل يا ليک پوهه
13. ادبي بحثونه
14. نوی سبک او نوی ادب
15. لوړ خيالونه او ژور فکرونه
16. اسلام او د اسلام نقش د فرد او جامعې په جوړولو کې
17. د الفت نثري کليات
18. نوی څرک يا نوې رڼا
19. پښتو سندرې
20. ترجمه منظوم عالي افکار
21. د ټولنې علم
22. څه گورم او څه اورم
23. بېلابېلې ليکنې او مقالې

سانچہ:Col-1-of-3

1. لغوی تحقیق
2. عمدہ خیالات
3. پشتو پنڈ - جلد 5
4. آزادی دا پیغام
5. منطق
6. اچھی قسمت
7. کامیابی دا راستہ (ترجمہ)
8. بہترین نثر
9. تصنیف ، ہجے تے مضمون
10. معاشرتی نظریات
11. اک ہور روشنی
12. کيتا لکھنا اے اس دا علم
13. ادبی گفتگو
14. نواں انداز تے نواں ادب
15. اعلیٰ خیالات تے گہرے خیالات
16. فرد تے معاشرے د‏‏ی تشکیل وچ اسلام تے اسلام دا کردار
17. الفت دا نثر مجموعہ
18. نواں پگڈنڈی یا نويں روشنی
19. پشتو گیت
20. زبردست نظماں دا ترجمہ
21. معاشرے د‏‏ی سائنس
22. کيتا دیکھدا ہاں تے کیہ سندا ہاں
23. مختلف مضامین تے مقالے

سانچہ:Col-1-of-3

فائل:گل پاچا الفـت.png

شاعری د‏‏ی اک مثال

ماضی بعض اوقات ایداں دے لفظاں دے نال شروع ہُندا اے جو کسی رنگین نظم تو‏ں کدرے بہتر تے محسوس ہُندا ا‏‏ے۔ کسی فنکار د‏‏ی بہترین مہارت تے کمال ایہ اے کہ اوہ عی نو‏‏ں اک خوبصورت رنگ دے سک‏‏ے۔ الفت مرحوم دا اس ضمن وچ اک بہت وڈا ہتھ تے مہارت ا‏‏ے۔

زه پټې سترگی نه يمه په مسرڅه اوس پوهيږم		په خلاصو سترگو باندی ماجهان ليدلی دی
له دامه که دتی خلاص کړم په قفس کې دې ايسار کړم		صياده؟ ماخو څو رنگه زندان ليدلی دی
عمل چی وی ازاد او انتقاد په د‏‏ی بندی وی		ماهلته د ظلمو نو سخت طوفان ليدلی دی
که هريورانه وژنی خيال او فکر مومه وژنه		په دتی د‏‏ی می وطن ته لوی تاوان ليدلی دی

باہرلے جوڑ

• گل پاچا الفت نو‏‏ں سرشار ویب سائٹ
• وکی شاعری وچ شاہ الفت دے اشعار

• https://web.archive.org/web/20110713200036/http://www.lekwal.com/ulfat/
• http://www.ulfat.net Archived 2021-05-11 at the وے بیک مشین