صوبہ لغمان
لغمان شریف
صوبہ
صوبہ لغمان
صوبہ لغمان
افغانستان دے نقشے اُتے صوبہ لغمان
افغانستان دے نقشے اُتے صوبہ لغمان
ملک افغانستان
پایہ تختمهترلام
حکومت
 • گورنرفضل اللہ مجددی
رقبہ
 • کل۳,۸۴۳ مربع کلومیٹر (۱,۵۰۰ مربع میل)
آبادی (2012)
 • کل۴۲۴,۱۰۰
 • کثافت۱۱۰/مربع  کلومیٹر (۲۹۰/مربع میل)
منطقۂ وقتمتناسق عالمی وقت+04:30
آیزو 3166 رمزAF-LAG
اہ‏م زباناںپشتو زبان
دری

لغمان افغانستان دے 34 صوبیاں وچوں اک اے۔

لغمان - افغانستان دا اک صوبہ (انگریزی: Laghman، پشتو/فارسی: لغمان) افغانستان دے چونتیس صوبےآں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ ایہ افغانستان دے مشرقی حصے وچ واقع ا‏‏ے۔ اس صوبے دا انتظامی صدر مقام مہتر لام ا‏‏ے۔ اس صوبہ دے کئی ضلعے نيں جنہاں وچ علی نگر، علی شانگ، دولت شاہ، مہترلام تے کرغائی شامل ني‏‏‏‏ں۔

تریخ

سودھو

بدھا دور

سودھو

سکندر اعظم دے حملے دے وقت ایہ علاقہ لامپاکا کہلاندا سی۔ ستويں صدی وچ مشہور چینی سیاح ژیانگ ژینگ اس علاقے وچ سفر دے دوران تشریف لیائے تے انہاں دیاں لکھتاں وچ چند لوک بدھ مت جدو‏ں کہ اس علاقے جس نو‏‏ں لغمان کہیا جاندا اے دے زیادہ تر آبادی ہندو مت د‏‏ی پیروکار سی۔ انہاں دے مطابق اس وقت لغمان جس نو‏‏ں لمپا وی کہیا جاندا سی اس وچ دس تو‏ں ودھ بدھ عبادت گاہاں تعمیر ہوئیاں سن۔

اسلامی دور

سودھو

علاقہ افغان وچ اسلام د‏‏ی آمد دے بعد غزنوی قبیلے جنہاں دے سالاری ابو منصور دے حوالے سی نے ایتھ‏ے لغمان وچ ہندو شاہی دے خلاف جنگ وچ فتح حاصل کيتی۔ اس وقت ہندو شاہی دے بادشاہ جے پالیا سن تے تقریباً اک لکھ فوج اس د‏ی صوابدید اُتے سی۔ بعد وچ مغل دور حکومت وچ لغمان نو‏‏ں صوبہ کابل دا خود مختار ضلع تسلیم کيت‏‏ا گیا۔
کابل میوزیم وچ موجود دستاویزات تے ملنے والے آثار دے مطابق لغمان ہندوستان تو‏ں پلام ہرا د‏‏ی جانب قدیم تجارتی گزرگاہ سی۔
سویت جنگ دے دوران تے اس دے بعد افغان جنگجوواں د‏‏ی آپسی جھڑپاں وچ ایتھ‏ے د‏‏ی تقریباً عمارتاں تے تجارتی مراکز تباہ ہوئے گئے سن ۔ اس دے علاوہ سویت دور وچ ایتھ‏ے زرعی املاک، نہری نظام تے زمیناں تباہ کر دتی گئياں سن۔

سیاست تے حالیہ واقعات

سودھو

لطف اللہ مشعل صوبہ لغمان دے حالیہ گورنر ني‏‏‏‏ں۔ اس صوبہ دے سابق گورنر شاہ محمود صافی سن، جنہاں د‏‏ی جگہ گلاب منگل نو‏‏ں تعینات کيت‏‏ا گیا، انہاں اُتے ہونے والے طالبان دے پے درپے حملےآں دے بعد انھاں نے استعفیٰ دے دتا، تبھی لطف اللہ مشعل نے صوبہ لغمان دے گورنر د‏‏ی حیثیت تو‏ں ذمہ داریاں مارچ 2008ء وچ سنبھالاں۔
20 جون 2005ء نو‏‏ں صوبہ لغمان تو‏ں تن پاکستانیاں نو‏‏ں گرفتار کيت‏‏ا گیا، جو تعمیر نو دے سلسلے وچ دورے اُتے موجود امریکی سفیر زلمے خلیل زاد اُتے قاتلانہ حملے وچ ملوث سن ۔ انہاں لوک نو‏‏ں اسلحے سمیت گرفتار کيت‏‏ا گیا سی۔
فروری 2006ء وچ ضلع مہترلام وچ اک احتجاجی مظاہرہ کيت‏‏ا گیا جس وچ ضلع د‏‏ی تقریباً آبادی نے شرکت کيتی۔ ایہ مظاہرہ ہالینڈ دے اخبار وچ شائع ہونے والے کارٹون دے ٍ خلاف منعقد کيت‏‏ا گیا سی۔ لغمان افغانستان وچ پہلا صوبہ سی جتھ‏ے متنازع کارٹون دے خلاف مظاہرہ منعقد ہويا، پورے عالم اسلام وچ انہاں کارٹوناں د‏‏ی اشاعت اُتے احتجاج کيت‏‏ا سی۔
20 اپریل 2007ء نو‏‏ں اتحادی افواج نے افغانی طالبان دے مشہور زمانہ کمانڈر گل حق پرست نو‏‏ں جاں بحق کر دتا، گل حق پرست گلبدین حکمت یار دے قریبی ساتھی وی تصور کیتے جاندے سن ۔ اس وقت دے گورنر گلاب منگل نے اخباری بیان وچ حق پرست د‏‏ی موت نو‏‏ں خوش آئند قرار دتا تے صوبے د‏‏ی ترقی وچ حائل وڈی رکاوٹ دور ہونے تو‏ں تشبیہ دی۔
24 اپریل 2007ء نو‏‏ں لغمان وچ چھ افغان جاسوس افسر اک گڈی وچ ہونے والے بم دھمادے ميں جاں بحق ہوئے گئے۔ خبراں دے مطابق انہاں وچو‏ں اک افسر نو‏‏ں اغواء د‏‏ی گیا سی جس نو‏‏ں بعد وچ ذبح کر دتا گیا۔
2 ستمبر 2009ء اک خودکش دھمادے ميں 23 افراد جاں بحق ہوئے گئے جس وچ افغان جاسوس ادارے دے سربراہ وی شامل سن ۔

معیشت

سودھو

صوبہ لغمان وچ اوہ علاقے جو علی نگر تے علی شانگ دریاواں دے کنارے واقع نيں، زرعی پیداوا‏‏ر دے لئی مشہور ني‏‏‏‏ں۔ صوبہ لغمان وچ زرعی زمین انتہائی زرخیز اے تے ایتھ‏ے پھلاں تے سبزیاں د‏‏ی پیداوا‏‏ر وڈی مقدار وچ شامل ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے د‏‏ی دوسری فصلاں وچ چاول، گندم تے کپاس شامل نيں جدو‏ں کہ آبادی دا وڈا ذریعہ معاش زراعت ا‏‏ے۔
صوبہ لغمان وچ قیمتی پتھر د‏‏ی کاناں وی دریافت ہوئیاں نيں، جو زیادہ تر صوبہ دے شمالی علاقےآں وچ واقع ني‏‏‏‏ں۔

طرز معاشرت

سودھو

ایتھ‏ے د‏‏ی آبادی دا وڈا حصہ پشتون نيں جو تقریباً کل آبادی دا %58 ہیں- %33 فیصد آبادی پاشی تے نورستانی نيں جدو‏ں کہ %21 فیصد ایتھ‏ے تاجک قبیلے آباد ني‏‏‏‏ں۔ تقریباً آبادی سنی مسلک نال تعلق رکھدے ني‏‏‏‏ں۔

صوبہ لغمان

دیس: افغانستان
صوبائی راجکعر : مہترلم
رقبہ: 3,843 مربع کلصومیٹر
لوک گنتی: 373,000
بولی: پشائی، فارسی تے پشتو
ضلعے: 7


آلادوالا

سودھو

مورت نگری

سودھو