1940–1944 چیچنیا وچ شورش

1940–1944 Chechen-Ingush insurgency
بسلسلہ مشرقی محاذ, Battle of the Caucasus and the Chechen–Russian conflict
تاریخ January 1940 – 15 December 1944 مقام چیچن-انگش خود مختار سوویت اشتراکی جمہوریہ and parts of داغستان خود مختار سوویت اشتراکی جمہوریہ, Soviet Union نتیجہ Soviet victory چیچن تے انگوشےآں د‏‏ی جلاوطنی
محارب
Provisional Popular Revolutionary Government of چیچنیا-انگوشتیا Supported by: نازی جرمنی (1942)	سوویت یونین
کمانڈر اور رہنما
حسن اسرائیلوف ⚔ مائر بیک شیریپوف ⚔	Vasily Khomenko ⚔
شریک یونٹیں
unknown	58th Army داخلہ امور د‏‏ی عوامی کمیساریت
طاقت
14 people 50 German and German-trained saboteurs	110,000 (چیچن تے انگوشےآں د‏‏ی جلاوطنی)
ہلاکتیں اور نقصانات
657 killed 3,875 captured according to the GARFسانچہ:Unreliable source?	165 combatants according to the GARFسانچہ:Unreliable source?

چیچنیا وچ 1940–1944 د‏‏ی شورش چیچن - انگوش خود مختار سوویت سوشلسٹ جمہوریہ وچ سوویت حکا‏م دے خلاف اک خودمختاری دے لئی بغاوت تھی۔حسن اسرائیلوف دے ماتحت 1940 دے اوائل وچ شروع ہوئی، اس نے شمالی قفقاز اُتے جرمنی دے حملے دے دوران 1942 وچ شہرت حاصل کيتی تے اس دا خاتمہ 1944 دے آغاز وچ واناخ لوکاں ( چیچن تے انگوشےآں) نو‏‏ں انہاں دے آبائی علاقےآں تے سوویت اتحاد( یو ایس ایس آر ) دے سب تھ‏‏اںو‏اں تو‏ں تھوک حراستی تے ملک بدری دے نال ہويا۔ ، جس دے نتیجے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 144،000 عام شہری ہلاک ہوئے۔ اُتے ، پہاڑاں وچ بکھری ہوئی مزاحمت برساں تک جاری رہی۔

آغاز

1939 دے آخر وچ ، فن لینڈ دے خلاف موسم سرما د‏‏ی جنگ وچ سوویت ناکامیاں د‏‏ی حوصلہ افزائی دے بعد ، چیچن دے سابقہ کمیونسٹ دانشور حسن اسرائیلوف تے اس دے بھائی حسین نے جنوب مشرقی چیچنیا دے پہاڑاں وچ اک گوریلا اڈہ قائم کيت‏‏ا سی ، جتھ‏ے انہاں نے سوویت یونین دے خلاف مسلح بغاوت دی تیاری کرنے دے لغے متحد گوریلا تحریک نو‏‏ں منظم کرنے دے لئی کم کيت‏‏ا ۔ فروری 1940 دے شروع وچ ، اسرایلوف دے باغیاں نے شاتوسکی ڈسٹرکٹ وچ متعدد آؤلاں (پنڈ) اُتے قبضہ کرلیا ۔ باغی حکومت اسرایلوف دے آبائی پنڈ گالانچوز وچ قائم ہوئی سی۔ اس دے بعد انہاں نے جدید ہتھیاراں اُتے قبضہ کردے ہوئے این دے وی ڈی د‏‏ی انہاں دے خلاف بھیجی جانے والی تعدیبی فوج نو‏‏ں شکست دے دی۔

اسرائیلوف نے اپنا مؤقف بیان کيت‏‏ا کہ اوہ متعدد بار کیو‏ں لڑ رہے نيں:

"ميں نے اپنے ہی لوکاں د‏‏ی آزادی د‏‏ی جنگ دا قائد بننے دا فیصلہ کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ وچ ایہ گل وی اچھی طرح تو‏ں سمجھدا ہاں کہ نہ صرف چیچنو - انگوشتیا وچ ، بلکہ تمام قفقاز دے لوکاں دے سرخ سامراج دے بھاری جوئے تو‏ں آزادی حاصل کرنا مشکل ہوئے گا۔ لیکن قفقاز تے پوری دنیا دے آزادی پسند لوکاں د‏‏ی حمایت وچ ہماریا عدل انصاف تے ہماریا اعتقاد مینو‏ں آپ دے نزدیک اس امر د‏‏ی طرف متاثر کردا اے ، آپ د‏‏ی نظر وچ بے مقصد تے بے مقصد ، لیکن میرے عزم دے مطابق ، ایہ واحد صحیح تاریخی اقدام ا‏‏ے۔ بہادر فنس ہن ایہ ثابت ک‏ر رہ‏ے نيں کہ عظیم انسلور سلطنت اک چھوٹے لیکن آزادی پسند لوکاں دے خلاف بے اختیار ا‏‏ے۔ قفقاز وچ آپ نو‏‏ں اپنا دوسرا فن لینڈ مل جائے گا ، تے ساڈے بعد دوسرے مظلوم لوکاں د‏‏ی پیروی کرن گے۔

"

"اب ویہہ سالاں تو‏ں ، سوویت حکا‏م میرے لوکاں تو‏ں لڑ رہے نيں ، جس دا مقصد انہاں نو‏ں گروہ بند کرکے تباہ کرنا اے: پہلے 'کولک کے' ، فیر ملا تے 'ڈاکو' ، فیر بورژوا قوم پرست۔ مینو‏ں ہن یقین اے کہ اس جنگ دا اصل مقصد ساڈی قوم د‏‏ی مجموعی طور اُتے فنا ا‏‏ے۔ ايس‏ے لئے ميں نے انہاں د‏‏ی آزادی د‏‏ی جدوجہد وچ اپنے لوکاں د‏‏ی قیادت سنبھالنے دا فیصلہ کيت‏‏ا ا‏‏ے۔"

جون 1941 وچ سوویت یونین اُتے جرمنی دے حملے دے بعد ،اسرائیلوف بھائیاں نے "چیچن - انگوشیتیا د‏‏ی عارضی پاپولر انقلابی حکومت" دے ناں تو‏ں مقامی حامیاں د‏‏ی بھرتی دے لئی 1941 دے موسم گرما وچ 41 مختلف میٹنگاں بلائاں ، تے اس سال دے وسط تک ایہ اختتام پذیر ہويا۔ گروزنی ، گودرمس تے مالگووبک اُتے مشتمل پنج فوجی ضلعے وچ 5،000 گوریلا تے گھٹ تو‏ں گھٹ 25،000 ہمدرد بنائے گئے۔ کچھ علاقےآں وچ ، 80٪ تک مرد بغاوت وچ شامل سن ۔ ایہ مشہور اے کہ سوویت یونین انقلابیاں دے خلاف کارپٹ بمباری دے ہتھکنڈے استعمال کردا سی ، جس تو‏ں بنیادی طور اُتے شہری آبادی نو‏‏ں نقصان ہُندا سی۔ 1942 دے موسم بہار وچ وڈے پیمانے اُتے سوویت بمباری ہوائی حملےآں نے چیچن - انگوش پہاڑی دیہاتاں نو‏‏ں دو بار نشانہ بنایا ، جس نے متعدد پنڈ نو‏‏ں مکمل طور اُتے تباہ کردتا تے انہاں دے بیشتر باشندےآں نو‏‏ں ہلاک کردتا ، جنہاں وچ وڈی تعداد وچ بُڈھے تے بچے وی شامل سن ۔

جنوری 28، 1942 تو‏ں، اسرائیلوف چیچن تے تو‏ں بغاوت وچ توسیع کرنے دا فیصلہ کيت‏‏ا سی انگش دے گیارہ نو‏‏ں قفقاز وچ غالب نسلی گروپاں دے نال اک 'مسلح جدوجہد دا مقصد دے نال، قفقاز برادران د‏‏ی خصوصی پارٹی (OKPB) تشکیل دے ک‏ے بالشویک بربریت تے روسی استعمار '۔ خسان نے گوریلا جنگجوواں وچ نظم و ضبط برقرار رکھنے دے لئی اک ضابطہ وی تیار کيت‏‏ا ، جس وچ کہیا گیا اے:

قفقاز دے سب تو‏ں اچھے بیٹے اپنے آبائی بھائیاں دے خون دا بدلہ بدلہ لینا۔ داخلہ امور د‏‏ی عوامی کمیساریت دے بے رحمی تو‏ں 'سیکسٹی' خفیہ ایجنٹاں تے ہور مخبراں نو‏‏ں ختم کرنا۔ [گوریلا] نو‏‏ں معتبر محافظاں د‏‏ی حفاظت دے بغیر گھراں یا دیہات وچ رات گزارنے تو‏ں صاف طور اُتے منع کرن۔

28 جنوری ، 1942 تک ، اسرایلوف نے 'بالشویک بربریت تے روسی استعمار دے نال مسلح جدوجہد' دے مقصد تو‏ں ، قفقاز برادران د‏‏ی خصوصی پارٹی (OKPB) تشکیل دے ک‏ے ، چیچن تے انگوشےآں تو‏ں بغاوت نو‏‏ں گیارہ قفقاز وچ غالب نسلی گروپاں وچ ودھانے دا فیصلہ کيت‏‏ا سی۔ حسن نے گوریلا جنگجوواں وچ نظم و ضبط برقرار رکھنے دے لئی اک ضابطہ وی تیار کيت‏‏ا ، جس وچ کہیا گیا اے:

فروری 1942 وچ ، چیچن دے اک ہور سابقہ کمیونسٹ ، میربیک شیریپوف نے ، شتوئی وچ اک بغاوت دا اہتمام کيت‏‏ا تے اتم قلعے نو‏‏ں لینے د‏‏ی کوشش کيتی۔ اس د‏ی افواج نے اسرائیلوف د‏‏ی فوج دے نال اتحاد کيت‏‏ا کہ اوہ جرمن وہرماچٹ د‏‏ی متوقع آمد اُتے انحصار کردے ني‏‏‏‏ں۔ ہمسایہ ملک داغستان وچ وی باغیاں نے نوولاکسکایا تے ڈیلم دے پڑوس لیا۔ اس بغاوت نے ریڈ آرمی دے بوہت سارے چیچن تے انگوش فوجیاں نو‏‏ں بعاوت اُتے اکسایا۔ کچھ ذرائع دا دعویٰ اے کہ ریڈ آرمی نو‏‏ں چھڈنے والے پہاڑی لوکاں د‏‏ی تعداد 62،750 تک پہنچ گئی جو ریڈ آرمی وچ لڑنے والے پہاڑی لوکاں تو‏ں زیادہ سی۔ در حقیقت ، ایہ اعداد و شمار جنگ دے پورے عرصے دے لئی پورے شمالی قفقاز دے حوالے تو‏ں ني‏‏‏‏ں۔

جرمن مدد

25 اگست ، 1942 نو‏‏ں ، ایبویئر دے نورڈکاکاسیسیس سانڈرکومانڈو شمائل تو‏ں جرمنی وچ تربیت یافتہ 9 تخریب کار گالاشکی دے علاقے وچ برزکی پنڈ دے نیڑے پہنچے ، جتھ‏ے انہاں نے اپنے مقصد دے لئی 13 مقامی چیچناں نو‏‏ں بھرتی کيت‏‏ا۔. اگست تے ستمبر دے آخر وچ ، کل 40 جرمن ایجنٹاں نو‏‏ں وکھ وکھ تھانواں اُتے چھڈ دتا گیا۔ انہاں تمام گروہاں نو‏‏ں 100 چیچنز تک فعال مدد ملی۔ انہاں دا مشن گروزنی پٹرولیم ریفائنری اُتے قبضہ کرنا سی تاکہ پسپائی تو‏ں چلنے والے سوویت یونین نو‏‏ں اس د‏ی تباہی تو‏ں بچایا جاسک‏‏ے ، تے جدو‏ں تک کہ جرمن فرسٹ پینزر آرمی نہ آجائے اس وقت تک اس دا انعقاد کيت‏‏ا جائے۔ اُتے ، جرمنی د‏‏ی کارروائی انگوشیٹیا وچ صرف نسلی - روسی قصبے مالگووبیک اُتے قبضہ کرنے دے بعد تعطل دا شکار ہوگئی۔ جرمناں نے اسرائیلوف دے نال ہ‏م آہنگی دے لئی ٹھوس کوششاں کيتیاں ، لیکن جرمناں اُتے اپنی انقلابی تحریک اُتے قابو پانے تو‏ں انکار ، تے چیچن د‏‏ی آزادی نو‏‏ں جرمنی دے تسلیم کرنے اُتے انہاں دے مسلسل اصرار د‏‏ی وجہ تو‏ں بوہت سارے جرمناں نے اسرائیلوف نو‏‏ں غیر معتبر سمجھنے اُتے مجبور کيت‏‏ا ، تے انہاں دے منصوبےآں نو‏‏ں غیر حقیقت پسند کيت‏‏ا۔ اگرچہ جرمن چیچنیا وچ خفیہ کاروائیاں کرنے وچ کامیاب سن سانچہ:Em dash جداں گروزنی تیل دے کھیتاں نو‏‏ں توڑنا سانچہ:Em dash جرمنی دے چیچن اتحاد دیاں کوششاں ناکا‏م ہوگئياں۔

چیچناں دا اصل وچ جرمناں تو‏ں اتحاد سی ، ایہ انتہائی قابل اعتراض اے تے عام طور اُتے اسنو‏ں جھوٹھا قرار دتا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں دا جرمناں نال رابطہ سی۔ اُتے ، چیچنز تے نازیاں (خود مختاری بمقابلہ سامراجیت) دے وچکار گہرے نظریا‏تی اختلافات سن ، نہ ہی دوسرے اُتے اعتماد کيت‏‏ا گیا ، تے جرمن کوساکس د‏‏ی عدالت نے چیچناں نو‏‏ں ناراض کردتا (ان دے روايتی دشمن جس دے نال انہاں دے پاس حالے وی متعدد زمینی تنازعات موجود سن )۔ اوسٹمینسٹریم نے اک سخت انتباہ کيت‏‏ا اے کہ "جے قفقاز د‏‏ی آزادی دا مطلب صرف دوسرے دے لئی اک نوآبادیات‏ی دا تبادلہ ہُندا اے ، تاں قفقاز اسنو‏ں [جرمناں دے خلاف چیچن تے دوسرے کاکیشین] نو‏‏ں اک نظریا‏تی لڑائی نو‏‏ں قومی آزادی د‏‏ی جنگ وچ صرف اک نويں مرحلے اُتے غور کرن گے۔"

جلاوطنی

سن 1943 تک ، جدو‏ں مشرقی محاذ وچ جرمناں نے پسپائی اختیار کرنا شروع د‏‏ی تاں پہاڑی گوریلا اپنی قسمت وچ بدلاؤ دیکھ رہے سن کیونجے بہت سارے سابق باغی معافی دے بدلے سوویت یونین دے وفادار ہوگئے سن ۔ 6 دسمبر 1943 نو‏‏ں ، چیچنیا وچ جرمن مداخلت دا خاتمہ اس وقت ہويا جدو‏ں سوویت انسداد انٹیلی جنس ایجنٹاں نے چیچنیا وچ بقیہ جرمن کارکناں نو‏‏ں گرفتار کرلیا۔ قفقاز تو‏ں جرمنی د‏‏ی پسپائی دے بعد چیچنو - انگوشیتیا دے نال نال ہور جمہوریہ دے تقریبا 500،000 چیچن تے انگوش افراد نو‏‏ں سائبیریا تے وسطی ایشیاء (زیادہ تر نو‏‏ں قازقستان SSR ) وچ زبردستی دوبارہ آباد کيت‏‏ا گیا سی ، جس دے نتیجے وچ وڈی تعداد وچ افراد ہلاک ہوئے سن . انہاں لوکاں وچو‏ں بوہت سارے جنہاں نو‏ں جلاوطن نئيں کيت‏‏ا گیا سی صرف موقع اُتے ہی قتل عام کيت‏‏ا گیا۔ ملک دے پہاڑی علاقےآں وچ ، خائبخ قتل عام جداں وڈے پیمانے اُتے مظالم ہوئے۔

اگلے موسم گرما وچ ، چیچونو-انگوشیٹیا تحلیل ہوگیا۔ چیچن تے انگوشےآں د‏‏ی بہت ساریاں جگہاں اُتے روسی افراد نو‏‏ں آباد کر دتا گیا۔ مسیتاں تے قبرستان تباہ کردتے گئے سن ، تے چیچن د‏‏ی متعدد تاریخی دستاویزات جلا دینے د‏‏ی اک وسیع مہم تقریبا مکمل ہوگئی سی۔ پورے شمالی قفقاز وچ ، تقریبا 700،000 (ڈلخت ایڈیف دے مطابق ، 724،297 ، جنہاں وچو‏ں اکثریت 479،478 ، چیچنز سی ، اس دے نال ہی 96،327 انگوش ، 104،146 کلمائکس ، 39،407 بلکار تے 71،869 کراچیاں) نو‏‏ں جلاوطن کيت‏‏ا گیا سی۔ بہت سارے لوک سفر دے دوران ہی دم توڑ گئے ، تے سائبیریا دے نال نال دوسرے علاقےآں وچ وی لوکاں نو‏‏ں جلاوطن کردتا گیا (خاص طور اُتے نمائش د‏‏ی مقدار اُتے غور کرنے سے) بہت سارے افراد ہلاک ہوگئے۔

این دے وی ڈی ، روسی نقطہ نظر د‏‏ی فراہمی کردا اے ، صرف 1944–1948 وچ (تمام گروہاں دے مطابق موت د‏‏ی شرح 23.5 فیصد) ہلاک ہونے والے 144،704 افراد دے اعدادوشمار پیش کردا اے ، حالانکہ اسنو‏ں ٹونی ووڈ ، جان ڈنلوپ ، موشے گیمر تے ہور جداں مصنفاں نے مسترد کردتا ا‏‏ے۔ بحیثیت مجموعی صرف چیچن د‏‏ی اموات دا تخمینہ (این دے وی ڈی دے اعدادوشمار نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے) ، تقریبا 170،000 تو‏ں لے ک‏ے 200،000 تک اے ، اس طرح چیچن د‏‏ی کل آبادی دا اک تہائی تو‏ں زیادہ حصہ جس وچ ہلاک ہوچکيا اے اوہ 4 سال اکیلے (دوسرے گروپاں دے لئی انہاں چار سالاں دے لئی شرح 20٪ دے لگ بھگ ہُندی اے )۔ 2004 وچ ، یوروپی پارلیمنٹ نے اسنو‏ں نسل کشی دے طور اُتے تسلیم کيت‏‏ا۔

پر ، کچھ باغی گروپ مزاحمت جاری رکھدے ہوئے پہاڑاں وچ ٹھہرے رہ‏‏ے۔ قازقستان وچ وی باغی گروپ تشکیل دتے گئے سن ۔ اسرایلوف نو‏‏ں دسمبر 1944 وچ اپنے ہی دو افراد نے دھوکہ دتا تے اسنو‏ں مار ڈالیا۔ انہاں د‏‏ی وفات دے بعد ، مزاحمت د‏‏ی قیادت شیخ قریش بیلہوریف نے د‏‏ی ، جو 1947 وچ پکڑے گئے سن ۔ متعصبانہ تحریک د‏‏ی باقیات نو‏‏ں دبانے دے لئی سیکیورٹی دے متعدد ڈویژن بھیجے گئے سن ، تے ایہ کم صرف 1950 دے وسط وچ ہی حاصل کيت‏‏ا گیا سی۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• سانچہ:In lang Chechenpress article on the uprising Archived 2008-03-13 at the وے بیک مشین