چنگ خاندان دے دور حکومت وچ اسلام

1644ء وچ منگ خاندان دے زوال دے بعد چنگ خاندان برسر اِقتدار آیا۔ اِس خاندان نے 1644ء توں 1912ء تک حکمرانی کیتی۔ اِس تمام دور وچ چین وچ مسلماناں دے لئی زِندگی باعث اذیت و المناک ای رہی۔ منگ خاندان دے عہد وچ مسلماناں نوں ہر قسم دی اجازت دتی گئی سی کہ اوہ چین وچ تجارت، معاش تے ہر قسم دے کاروبار کرسکدے نیں تے علاوہ ازاں اُنہا‏‏ں نوں مذہبی آزادی وی حاصل سی مگر چنگ خاندان دے برسر اِقتدار آندے ای ایہ پابندیاں لگیا دیاں گئیاں۔ مسلماناں دے معاشی حالات ناگفتہ بہ ہُندے گئے۔ مذہبی آزادی سلب کرلئی گئی۔ مساجد دی تعمیر ممنوع قرار دے دتی گئی۔اِس دور وچ مسلماناں دی ذہنی تے علمی سوچ اُتے پابندی عائد کردتی گئی۔ منگ خاندان دے دور وچ مسلماناں نوں سیاسی عہدیاں اُتے فائز کیتا جاندا سی مگر چنگ خاندان دی حکمرانی شروع ہُندے ای اِنہاں عہدیاں اُتوں مسلماناں نوں ہٹا دِتا گیا تے تقریباً 268 سال تک ایہی المناک کیفیت رہی۔

مسلماناں دے لئی پابندیاں

سودھو

1644ء وچ چنگ خاندان تخت و تاج چین اُتے قابض ہویا۔ ایہ مانچو قوم دے لوک سن تے اِس توں پہلے اِنہاں نوں حکومت نصیب نئی‏‏ں ہوئی سی۔ چینی قوم اِس خاندان نوں اجنبی قوم سمجھدے سن کیونجے ابتدائی ایام وچ ایہ لوک چین وچ بحیثیت اقلیت دے آباد ہوئے سن تے امتدادِ زمانہ دے سبب ودھدے چلے گئے۔ تخت چین اُتے متمکن ہونے دے بعد اِس خاندان دا بانی ایہ خواب دیکھنے لگیا کہ سرزمین چین اُس دی اَبدی جائداد اے تے اُس دے باشندے اُنہاں دے دائمی غلام نیں۔ اوہ چاہندا سی کہ چین تے اہل چین ہمیشہ اُنہاں دے زیر ِاقتدار رہن تے اُنہاں دی سلطنت تا قیامت لازوال رہے۔ چنانچہ اِسی دے پیش نظر اِس خاندان نے اپنے آہنی ہتھ کڈے تاکہ دِیگر خانداناں دیاں ہڈیاں توڑن تے اُنہاں دی کھال اُدھیڑ دین۔ مسلماناں دیاں ہڈیاں وی اُسی طرح توڑ دتیاں گئیاں جس طریقہ توں دوسرے چینیاں دیاں۔گزشتہ تمام خاندان ہائے سلطنت دے برعکس اِس خاندان نے مسلماناں اُتے ظلم و ستم روا رکھیا تے اُنہاں اُتے جبر و سختی کیتی گئی جس نوں اوہ برداشت نہ کرپائے تے اِس دا نتیجہ ایہ نکلیا کہ اوہ حکومت بیجنگ دے مخالف ہُندے ہوئے بغاوتاں اُتے آمادہ ہوئے۔ ایہ بغاوتاں اصل وچ اُنہاں اُتے ہونے والیاں زیادتیاں دا نتیجہ سن۔ اُنہاں دا مقصد ہن صرف قتل ہونا جاں قتل کرنا رہ گیا سی۔ ایہ بغاوتاں تقریباً 107 سال تک یعنی 1782ء توں 1889ء تک جاری رہیاں۔ اِنہاں بغاوتاں دا بیان خاندان مانچو یعنی چنگ خاندان دیاں تریخی کتاباں وچ ملدا اے تے اِنہاں بغاوتاں اُتے متعدد کتاباں لکھیاں گئیاں جنہاں دی تعداد 490 جلداں تک پہنچ گئی سی۔ 1782ء وچ حادثہ لان چاؤ پیش آیا جس دی بغاوت بین شین محمد امین نے کیتی سی۔[۱]




ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. بدرالدین چینی: چینی مسلمان، صفحہ 29/30۔ مطبوعہ 1935ء۔

سانچہ:چین وچ مذہب