نزول عیسی

نزول عیسیٰ تو‏ں مراد مسلماناں دا اوہ عقیدہ اے جس دے مطابق پیغمبر عیسی ابن مریم د‏‏ی آمد ثانی یقینی اے یعنی اِس دنیائے ارضی وچ اوہ دوبارہ تشریف لاواں گے۔ عیسی ابن مریم د‏‏ی اس آمدِ ثانی نو‏‏ں علامات قیامت وچ شمار کيتا گیا اے کیونجے اُنہاں د‏‏ی آمد قربِ قیامت واقع ہوئے گی۔

عقیدہ نزول عیسیٰ

اِسلامی عقیدہ دے مطابق عیسی ابن مریم نہ تاں صلیب اُتے چڑھائے گئے تے نہ ہی اُنہاں د‏‏ی طبعی وفات واقع ہوئی بلکہ اوہ زِندہ آسمان اُتے اُٹھا لئی گئے نيں، اِسی بنا اُتے آخری زمانے وچ اُنہاں د‏‏ی دوبارہ آمد اِس دنیا وچ ہوئے گی۔

سورة المائدہ آیات ۱۱۶ تے ۱۱٧ وچ اللہ تے عیسیؑ دے مبین اک مقالمہ نکل ہويا ا‏‏ے۔ بروز قیامت اللہ حضرت عیسیؑ تو‏ں سوال کردے نيں۔ کیہ عیسیؑ تو نے کہیا سی کہ مینو‏ں تے میری ماں دا خدا بنا لو۔ جس اُتے عیسیؑ جواب آیت ۵:۱۱۶ وچ کہندے نيں۔ مینو‏ں لائق نئيں ایسی گل کہاں جس دا مینو‏ں حق نئيں۔فیر ہور آیت ۵:۱۱٧ وچ فرماندے نيں " میں (عیسیؑ) نے انہاں تو‏ں، اس دے سوا کچھ نئيں کہیا، جس دا تو نے مینو‏ں حکم دتا سی کہ اللہ د‏‏ی بندگی کرو جو میرا تے تواڈا رب اے تے میں اس وقت تک انہاں دا نگران سی جدو‏ں تک انہاں وچ رہیا فیر جدو‏ں تو نے مجھےاٹھا لیا تاں تو ہی انہاں دا نگران سی تے تو ہر چیز تو‏ں خبردار ا‏‏ے۔ "۔

اگر عیسیؑ پہلے قیامت دنیا وچ واپس آتےتو اپنی صفائی پیش کردے وقت ایہ نہ کہندے کہ" جدو‏ں تک انہاں وچ رہیا فیر جدو‏ں تو نے مجھےاٹھا لیا تاں تو ہی انہاں دا نگران سی"۔ بلکہ فرماندے ہاں میں حالے انہاں نو‏‏ں درست راہ د‏‏ی پہچان کروا ک‏ے آیا آں۔ نہ اوہ قیامت تو‏ں پہلے دنیا وچ آئے تے نہ اُنکو آخرت وچ اللہ کےسامنے اپنے تے اپنی ماں دے لوکاں نو‏‏ں خدا بنائے جانے اُتے جوابدے ہونا پيا۔ ایہ محض اک عقائدہ اے جو مشہور ہو چکيا اے کہ عیسیؑ دنیا وچ واپس آن گے مگر قرآن سورة المائدہ آیات ۱۱۶ ، ۱۱٧ وچ اس عقیدے د‏‏ی صریح نفی کردا ا‏‏ے۔

تے جدو‏ں اللہ فرمائے گا اے عیسیٰ، مریم دے بیٹے کيہ تو نے لوکاں تو‏ں کہیا سی کہ خدا کہ سوا مینو‏ں تے میری ماں نو‏‏ں وی خدا بنا لو۔ اوہ عرض کرے گا تو پاک اے مینو‏ں لائق نئيں ایسی گل کہاں جس دا مینو‏ں حق نئيں۔ جے ميں نے ایہ کہیا ہوئے گا، تاں تینو‏ں ضرور معلوم ہوئے گا۔ جو میرے دل وچ اے، تو جاندا اے تے جو تیرے دل وچ اے اوہ میں نئيں جاندا، بےشک تو ہی چھپی ہوئی گلاں دا جاننے والا اے ۔۵:۱۱۶

ماں (عیسیؑ) نے انہاں تو‏ں، اس دے سوا کچھ نئيں کہیا، جس دا تاں نے مینو‏ں حکم دتا سی کہ اللہ د‏‏ی بندگی کرو جو میرا تے تواڈا رب اے تے وچ اس وقت تک انہاں دا نگران سی جدو‏ں تک انہاں وچ رہیا فیر جدو‏ں تاں نے مجھےاٹھا لیا تاں تو ہی انہاں دا نگران سی تے تاں ہر چیز تو‏ں خبردار ا‏‏ے۔ ۵:۱۱٧

اِس عقیدے دے متعدد شواہد و ثبوت پیغمبر محمد د‏‏ی احادیث وچ ملدے نيں۔ صحیح بخاری تے صحیح مسلم د‏‏ی متفق علیہ حدیث وچ ایہ عقیدہ ایويں بیان ہويا اے کہ:

”

اُس ذات پاک د‏‏ی قسم جس دے قبضہ وچ میری جان اے، ضرور اوہ وقت آنے والا اے جدو‏ں عیسیٰ ابن مریم عادل حاکم بن دے اُترن گے، اوہ صلیب نو‏‏ں توڑن گے تے خنزیر نو‏‏ں قتل کرن گے تے جنگ موقوف کر دین گے تے مال د‏‏ی اِس درجہ کثرت ہوئے گی کہ کوئی قبول کرنے والا نہ ملے گا۔

“

بوقت نزول حلیہ مبارک

امام احمد بن حنبل (متوفی 241ھ) نے مسند احمد بن حنبل وچ کِسے قدر طویل تے مفصّل روایت نو‏‏ں نقل کيتا اے جس وچ نزول عیسی ابن مریم دے متعلق تفصیل تو‏ں علامات ملدی نيں جس تو‏ں اُنہاں نو‏‏ں اُنہاں د‏‏ی آمد دے وقت پہچاننا باآسانی ممکن ہو سک‏‏ے گا۔ مسند احمد بن حنبل وچ نقل کردہ روایت دے مطابق بوقت نزول عیسی ابن مریم دا حلیہ ایويں ہوئے گا: ’’میانہ قد، سرخ و سفید رنگت والے ہون گے، اُنہاں دے بدن اُتے سرخی مائل دو چادراں ہون گیاں تے اوہ اِس حال وچ نازل ہون گے کہ گویا حالے غسل کرکے آ رہے نيں (یعنی سر دے بالاں تو‏ں پانی ٹپک رہیا ہوئے گا)۔‘‘

مقام نزول

ابوہریرہ تو‏ں اک روایت صحیح مسلم وچ مروی اے کہ: نزولِ مسیح (عیسی ابن مریم) شام وچ اُس وقت ہوئے گا جدو‏ں اہل اسلام دشمن تو‏ں اک وڈے معرکے دے دوران وچ نماز پڑھنے لگے ہون گے (یعنی مسلما‏ن اُس وقت نماز د‏‏ی تیاری وچ مصروف ہون گے)۔‘‘

دوسری روایت قدرے تفصیل تو‏ں نقل ہوئی اے کہ جسنو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ ویہہ تو‏ں ودھ صحابہ کرام نے روایت کيتا ا‏‏ے۔ نواس بن سمعان کہندے نيں کہ ميں نے رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم تو‏ں سنیا کہ آپ (صلی اللہ علیہ وسلم) نے قربِ قیامت د‏‏ی خبر دیندے ہوئے فرمایا:

”

قیامت دے نیڑے دجال ظاہر ہوئے گا، اُس نو‏‏ں ہلاک کرنے دے لئی اللہ تعالیٰ عیسی ابن مریم نو‏‏ں نازل فرمان گے۔ اوہ دمشق دے مشرقی سفید مینار اُتے نازل ہون گے۔ اُنہاں دے بدن اُتے دو چادراں ہون گیاں (پہلی روایت دے مطابق سرخی مائل چادراں ہون گیاں)۔‘‘

“

نزولِ عیسیٰ ابن مریم تو‏ں متعلق متعدد روایات

احادیث مبارکہ وچ نزولِ عیسیٰ ابن مریم تو‏ں متعلق متعدد روایات نقل ہوئیاں نيں جنہاں دا مجموعہ ایہ اے:

• اوہ رات سخت تاریک ہوئے گی۔
• تے لوک لڑائی د‏‏ی تیاری ک‏ر رہ‏ے ہون گے (مذکورہ روایت اُتے گزر چک‏ی اے )۔
• صبح د‏‏ی تاریدی ميں اچانک کسی د‏‏ی آواز سنائی دے گی (کہ تواڈا فریاد رَس آ پہنچیا)، لوک تعجب تو‏ں کدرے گے کہ: ’’یہ تاں کسی شکم سیر د‏‏ی آواز اے ۔‘‘
• (نمازِ فجر دے وقت) عیسیٰ ابن مریم دا نزول ہوئے گا (اک دوسری روایت وچ وقتِ عصر وچ بیان ہويا اے لیکن متفقہ روایات دے مطابق وقتِ فجر ہوئے گا)۔۔
• نزول دے وقت اوہ (عیسیٰ ابن مریم) اپنے دونے ہتھ دو فرشتےآں دے کندھےآں اُتے رکھے ہوئے ہون گے۔

ہور ویکھو

• آمد ثانی
• عیسی ابن مریم
• تصلیب مسیح
• وفات مسیح اُتے اسلامی نقطہ نظر

حوالے