اردو دائرہ معارف اسلامیہ

اردو دائرہ معارف اسلامیہ اک طویل تے ضخیم انسائیکلوپیڈیا اے جسنو‏ں یونیورسٹی پنجاب نے شائع کيتا ا‏‏ے۔

تریخ

اردو دائرہ معارف اسلامیہ دراصل انسائیکلوپیڈیا الاسلامیہ دا اردو زبان وچ کیہ گیا ترجمہ اے جو یونیورسٹی لائیڈن، نیدرلینڈز تو‏ں 1913ء تو‏ں 1938ء دے وسطی زمانہ وچ شائع ہُندا رہیا۔ اِس تو‏ں پہلے اردو زبان وچ کوئی انسائیکلوپیڈیا اسلام، اسلام د‏‏ی تریخ تے مشاہیر اسلام دے حوالے تو‏ں موجود نہ سی۔ 1948ء وچ یونیورسٹی پنجاب دے تحت منعقد ہونے والی پہلی اردو کانفرنس وچ پرنسپل اورئینٹل کالج، یونیورسٹی پنجاب ڈاکٹر مولوی محمد شفیع، لیکچرار اردو، اورئینٹل کالج، یونیورسٹی پنجاب ڈاکٹر سید عبد اللہ نے ایہ تجویز پیش کيت‏‏ی کہ یونیورسٹی پنجاب اک اسلامی انسائیکلوپیڈیا دے ترجمہ دا بیڑا اُٹھائے جداں کہ یونیورسٹی لائیڈن نے انسائیکلوپیڈیا الاسلامیہ شائع کيتا۔ اِس تجویز اُتے عملدرآمد 1950ء وچ ہويا جدو‏ں یونیورسٹی پنجاب وچ اک ادارہ اِس کم دے لئی قائم کيتا گیا جو بعد وچ شعبہ اردو دائرہ معارف اسلامیہ اکھوایا۔

مواد تے متن

پہلی جلد

پہلی جلد دا آغاز الف تو‏ں ہُندا اے تے اختتام مضمون اجنادین اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 1036 نيں۔ 1964ء وچ شائع ہوئی۔ پہلی جلد دا تکملہ مارچ 2002ء وچ شائع ہويا جس دے 804 صفحات سن ۔

دوسری جلد

دوسری جلد دا آغاز مضمون اُچ تو‏ں ہُندا اے تے اختتام مضمون افن اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 1055 نيں۔ 1966ء وچ شائع ہوئی۔ پہلی جلد دا تکملہ جون 2008ء وچ شائع ہويا جس دے 819 صفحات سن ۔

تیسری جلد

تیسری جلد دا آغاز مضمون افندی تو‏ں ہُندا اے تے اختتام مضمون بائیدو اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 1060 نيں۔ 1968ء وچ شائع ہوئی۔ دوسری بار 1980ء وچ شائع ہوئی۔

ستارہويں جلد

ستارہويں جلد دا آغاز حرف ک تو‏ں ہُندا اے، اختتام مضمون اللان اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 645 نيں۔ 1978ء وچ شائع ہوئی۔

اٹھارہويں جلد

اٹھارہويں جلد دا آغاز مضمون لاہور تو‏ں ہُندا اے، اختتام مضمون محمل اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 657 نيں۔ 1985ء وچ شائع ہوئی۔

اُنیسواں جلد

انیہويں جلد دا آغاز مضمون حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم د‏‏ی سیرت تو‏ں ہُندا اے، اختتام مضمون محمرہ اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 545 نيں۔ 1983ء وچ شائع ہوئی۔

ویہويں جلد

ستارہويں جلد دا آغاز مضمون محمود تو‏ں ہُندا اے، اختتام مضمون مسجد الحرام اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 739 نيں۔ 1984ء وچ شائع ہوئی۔

اکیہويں جلد

اکیہويں جلد دا آغاز مضمون مسح تو‏ں ہُندا اے، اختتام مضمون میافارقین اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 1025 نيں۔ 1987ء وچ شائع ہوئی۔

بائیہواں جلد

بائیہواں جلد دا آغاز حرف ن تو‏ں ہُندا اے، اختتام مضمون وقائع نویس اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 682 نيں۔ 1989ء وچ شائع ہوئی۔

تئیسواں جلد

تئیسواں جلد دا آغاز مضمون وقف تو‏ں ہُندا اے، اختتام مضمون یبلا اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ کل صفحات 391 نيں۔ 1989ء وچ شائع ہوئی۔

چوویہويں جلد

چوویہويں جلد اشاریہ اُتے مشتمل اے، کل صفحات 509 نيں۔ 1993ء وچ شائع ہوئی۔

حوالے

• "شعبہ اردو دائرہ معارف اسلامیہ، یونیورسٹی پنجاب، لاہور". ۲۴ دسمبر ۲۰۱۸ وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ. 

ہور ویکھو

• یونیورسٹی پنجاب
• انسائیکلوپیڈیا الاسلامیہ