علامات قیامت
اسلام وچ قیامت دی علامات یا قیامت دی نشانیاں توں مراد اوہ حوادث واقعات نيں جو قیامت توں پہلے پیش آچکے نيں یا آئیاں گے، گویا ایہ اوہ نشانیاں نيں جنہاں دے ظاہر ہونے دے بعد ہی قیامت آئے گی۔[۱] [۲] قیامت دی انہاں نشانیاں نوں اشراط الساعہ وی کہیا جاندا اے [۳]
علاماتِ قیامت دیاں قسماں
سودھوپہلی قسم: علامات صغری (چھوٹی نشانیاں)
سودھو- علامات بعیدہ: ایہ اوہ نشانیاں نيں جو ظاہر ہوئے چکيتیاں نيں، مثلا پیغمبر اسلام دی بعثت تے فیر آپ دی وفات، چاند دے دو ٹکڑے ہونا تے ايسے طرح عہد صحابہ دے آخر وچ مدینہ توں اک وڈی اگ دا نکلنا جس توں بصریٰ دے اونٹھ نظر آنے لگے۔ انہاں علامات نوں علامات صغری کہیا جاندا اے کیونجے قیامت دی آمد انہاں دے زمانۂ وقوع دے بہت بعد وچ ہوئے گی۔
- علامات متوسطہ: ایہ اوہ علامات نيں جو ظاہر ہوئیاں لیکن ہن تک ختم نئيں ہوئیاں بلکہ جاری نيں تے ہور ودھدی تے زیادہ ہُندی جا رہیاں نيں، انھاں وی علامات صغری کہیا جاندا اے، انہاں دی تعداد بہت اے جنہاں وچ کچھ ایہ نيں: باندی دا آقا جننا، کم حیثیت تے چرواہاں دیہاتیاں دا اُچی اُچی عمارتاں بنوانا، تیس دجال تے جھوٹھے مدعیان نبوت دا نکلنا وغیرہ۔
دوسری قسم: علامات کبری (وڈی نشانیاں)
سودھوایہ اوہ علامات نيں جنہاں دے ظاہر ہونے دے بعد قیامت واقع ہوئے جائے گی، ایہ دس علامات نيں:
حذیفہ بن یمان فرماندے نيں کہ "ہم لوک آپس وچ مذاکرہ کے رہے سن کہ اللہ دے نبی تشریف لائے، پُچھیا کيتا گلاں چل رہیاں نيں؟ کہیا گیا کہ قیامت دا تذکرہ ہوئے رہیا اے، اللہ دے نبی نے فرمایا : قیامت اس وقت تک نئيں آئے گی جدوں تک دس نشانیاں نہ دیکھ لی جاواں، فیر انہاں نوں شمار کرایا:
- دھواں
- دجال
- دابۃ الارض
- مغرب توں طلوعِ آفتاب
- نزولِ عیسیٰ مسیح
- یاجوج تے ماجوج دا ظہور
- مشرق وچ زمین دا دھنسنیا
- مغرب وچ زمین دا دھنسنیا
- جزیرۃ العرب وچ زمین دا دھنسنیا
- اک اگ یمن دی جانب توں نکلے گی جو لوکاں نوں ہانک کر محشر وچ جمع کرے گی۔ [۴]
قیامت دی علامات صغری
سودھواوہ علامات جو ظاہر ہوئے چکيتیاں نيں تے ہن تک باقی نيں
سودھو- بعثت نبوی
- وفات نبوی
- شق القمر
- صحابہ کرام دی وفات
- بیت المقدس دی فتح
- طاعون عمواس
- فتنےآں دا بکثرت ظہور
- جنگ صفین
- خوارج دا ظہور
- جھوٹھے مدعیان نبوت دا نکلنا
- خوشحالی تے عیش پرستی دا عام ہوئے جانا
- حجاز توں اگ دا نکلنا
- ترک دی جنگ
- لوکاں اُتے کوڑے برسانے والے ظالماں دا ظہور
- قتل و خونریزی دی کثرت
- امانت دا دلاں توں اٹھیا جانا
- گزشتہ اقوام دی اندھی تقلید
- باندی دا آقا جننا
- بے حیائی تے عریانیت دا عام ہونا
- کم حیثیت تے چرواہاں دیہاتیاں دا اُچی اُچی عمارتاں بنوانا
- خاص تے وڈے لوکاں دی بندگی
- تجارت خوب زیادہ عام ہوئے جانا
- شوہر دی تجارت وچ بیوی دا شریک ہونا
- بعض تاجراں دا پوری منڈی اُتے قابض ہونا
- جھوٹی گواہی
- حق دی گواہی دا چھپانا
- جہالت دا عام ہونا
- بخل دا عام ہونا
- قطع رحمی
- پڑوسیاں دے نال بدسلوکی
- فحش عام ہونا
- امانت دار دا خیانت کرنا تے خائن دا امانت داری کرنا
- پہاڑی بکرےآں دا ہلاک ہونا
- حلال و حرام مال دی تمیز دا ختم ہوئے جانا
- مال غنیمت نوں دولت سمجھیا جانے لگنا
- امانت دے مال نوں غنیمت دا مال سمجھنا
- زکوۃ نوں خراج تے ٹیکس دی طرح بجھ سمجھنا
- دنیوی مفادات دے لئی علم حاصل کرنا
- بیوی دی فرماں برداری تے ماں دی نافرمانی
- دوستاں توں قربت تے والدین توں دوری
- مسجدےآں وچ شور و غل
- قبیلےآں اُتے فاسقاں دی سرداری قائم ہوئے جانا
- سب توں گھٹیا تے ذلیل شخص دا قوم دا لیڈر تے رہنما بننا
- لوکاں دے ڈر دی وجہ توں انہاں دی عزت کرنا
- آزاد نوں (غلامی دے لئی) حلال سمجھنا
- مرداں دے لئی ریشم حلال سمجھیا جانے لگنا
- گانے بجانے دے آلات دا جائز سمجھیا جانے لگنا
- لوکاں دا موت دی تمنا کرنے لگنا
- ایسا زمانہ آنا جس وچ آدمی دا صبح مومن رہنا تے شام تک کافر ہوئے جانا
- مسیتاں دی حد توں زیادہ ظاہری زیبائش و آرائش دا ہونا
- گھراں نوں خوب شاندار بنوانا
- قیامت دے نیڑے بہت زیادہ بجلی گرنا
- تحریر و کتابت دا خوب زیادہ عام ہوئے جانا
- محض چرب زبانی تے فخریہ کلام توں مال کمنیا
- قرآن دے سوا ہور کتاباں دا خوب عام ہوئے جانا
- قاریاں دی کثرت تے علما و فقہا دی قلت
- کم علم والےآں دے پاس علم حاصل کرنا
- اچانک موت دا خوب ہونا
- بیوقوف لوکاں دا حاکم بن جانا
- زمانہ دا نیڑے ہوئے جانا (دن و سال تیزی توں گزردا محسوس ہونا)
- روبیضہ دا گل کرنا
- نسلی کمینے شخص دا دنیا دا سب توں نیک بخت انسان بن جانا
- مسیتاں نوں راستہ تے گزرگاہ بنا لینا
- مہر دا بہت زیادہ فیر بوہت گھٹ ہوئے جانا
- نیڑے نیڑے بازار بن جانا
- ہور اقوام دا مسلم قوم اُتے غالب آ جانا
- نماز دی امامت دے لئی لوکاں دا آپس وچ جھگڑنا
- مومن شخص دے خواب دا سچ ہونا
- جھوٹھ دا عام ہونا
- لوکاں وچ دھوکھا دہی تے چالاکی دا عام ہونا
- زلزلہ دی کثرت
- عورتاں دی کثرت
- مرداں دی قلت
- عورتاں دے نال کھلم کھلا فحش و بدکاری
- قرآن اُتے اجرت دا لیا جانا
- لوکاں وچ موٹاپا زیادہ ہونا
- ایداں دے لوکاں دا ہونا جو خود گواہی دین گے لیکن دوسرےآں دی گواہی قبول نئيں کرن گے
- ایداں دے لوکاں دا ہونا جو دوسرےآں نوں کسی کم توں روکاں گے تے خود اوہی کم کرن گے
- طاقتور دا کمزور اُتے ظلم کرنا
- اللہ دی شریعت دے مطابق فیصلہ دا نہ ہونا
- رومیاں دی کثرت تے عرباں دی قلت ہونا
- نويں نويں سواریاں دا آنا
- زمین توں طرح طرح دے خزانے تے معدنیات دا نکلنا
- زمین دا دھنسنیا
- ایسا فتنہ پیش آنا جس توں عرباں دا صفایا ہوئے جائے
- لوکاں وچ مال دی بہتات ہونا
- تہمت و بہتان نوں جائز سمجھیا جانے لگنا
- ایسا زمانہ آ جانا جس وچ فسق و فجور یا عاجز رہنے وچوں کسی اک نوں اختیار کرنا پئے۔