موریہ دی دوبارہ عثمانی فتح
موریا اُتے عثمانیاں دا دوبارہ قبضہ ستويں عثمانی - وینیشین جنگ دے دوران جون – ستمبر 1715 وچ ہويا۔ وزیر اعظم صلح دارداماد علی پاشا دی سربراہی وچ ، کاپودان پاشا جانم ہوجہ محمد پاشا دے بحری بیڑے دی مدد سے،عثمانی فوج نے جنوبی یونان وچ جزیرہ نما موریا نوں فتح کيتا ، جس اُتے 1680 دی دہائی وچ جمہوریہ وینس نے چھیويں عثمانی - وینیشین جنگ دے دوران قبضہ کر ليا سی۔ عثمانی فتح نو نے موریا وچ عثمانی حکمرانی دے دوسرے دور دا آغاز کيتا ، جو 1821 وچ یونانی جنگ آزادی دے آغاز اُتے ختم ہويا۔
پس منظر
سودھوسن 1683 وچ ویانا دے دوسرے محاصرے وچ سلطنت عثمانیہ دی شکست دے بعد ، ہولی لیگ آف لنز نے بیشتر یورپی ریاستاں (فرانس ، انگلینڈ تے ہالینڈ دے علاوہ) نوں عثمانیاں دے خلاف مشترکہ محاذ وچ جمع کيتا۔ جس دے نتیجے وچ ترک جنگ عظیم (1684–1699) شروع ہوئے گئی۔ ترک جنگ عظیم (1684–1699)کے دوران سلطنت عثمانیہ نوں لڑائیاں وچ وڈی تعداد وچ شکستاں دا سامنا کرنا پيا مثلا موہاکس تے زینٹا ، کارلوٹز دے معاہدے (1699)ماں، سلطنت عثمانیہ نوں ہنگری دا وڈا حصہ سلطنت ہیبس برک نوں ، پوڈولیا پولینڈ-لیتھوانیا نوں دینے اُتے مجبور کيتا گیا، جدوں کہ ازوف نوں روسی سلطنت نے لے لیا۔ [۱] ہور جنوب وچ ، جمہوریہ وینس نے ترکاں توں اپنی سمندر پارسلطنت دی متواتر فتوحات، حال ہی وچ وینس نوں (1669) کریٹ وچ شکست ہوئی سی، دا بدلہ لینے دے لئی ، عثمانی سلطنت اُتے اکیلے ہی حملہ کر دتا ، ۔ جھڑب دے دوران ، وینشین فوجاں نے جزیرہ سیفلونیا (سانٹا مورہ ) تے جزیرہ موریہ اُتے قبضہ کرلیا ، لیکن اوہ بحیرہ ایجیئین وچ کریٹ اُتے دوبارہ قبضہ کرنے تے اپنی سلطنت نوں ودھانے وچ ناکام رہے۔ [۱]
عثمانیاں نے اپنے سرحدی نقصانات نوں دور کرنے دا عزم کر رکھیا سی ، خاص طور اُتے موریا ، جس دے نقصان نوں خاص طور اُتے عثمانی دربار وچ محسوس کيتا گیا سی: والدہ سلطان (عثمانی سلطان دی والدہ) دی آمدنی دا اک وڈا حصہ اوتھے توں آندا سی۔ . پہلے ہی سن 1702 وچ ، عثمانی تجارتی جہاز نوں وینس دی طرف توں ضبط کرنے اُتے دونے طاقتاں دے وچکار تناؤ تے جنگ کيتی افوانيں سن۔ فوجاں تے رسد نوں وینس دی " سلطنت موریہ " توں متصل عثمانی صوبےآں وچ منتقل کردتا گیا۔ اوتھے اُتے وینس دی حالت کمزور سی ، پورے جزیرہ نما وچ صرف چند ہزار فوج سی ، جو سپلائی ، نظم و ضبط تے جزبے کمی دی پریشانیاں توں دوچار سی۔ اس دے باوجود ، دونے طاقتاں دے وچکار بارہ سال ہور امن برقرار رہیا۔ [۲] اس دوران وچ ، عثمانیاں نے اپنی بحریہ وچ اصلاحات دا آغاز کيتا ، جدوں کہ وینس نے خود نوں یورپ دی ہور طاقتاں توں سفارتی طور اُتے وکھ تھلگ پایا: ہولی لیگ اپنی فتح دے بعد تحلیل ہوئے گئی سی ، ہسپانوی جانشینی دی جنگ (1701–1714) تے عظیم شمالی جنگ (1700–1721) نے زیادہ تر یورپی ریاستاں دی توجہ حاصل کر لئی سی۔ [۱] عثمانیاں نے سازگار بین الاقوامی صورتحال دا فائدہ اٹھایا تے 1710–1711 وچ روس نوں شکست دے کے اپنا شمالی پہلو محفوظ کرلیا۔ روسی ترکی جنگ دے اختتام دے بعد،بلند حوصلہ عثمانی قیادت نے، نئےوزیر اعظم صلح دار داماد علی پاشا دی زیر سربراہی اپنی توجہ کارلوٹز دے نقصانات نوں تبدیل کرنے دی طرف کرلئی. جنگ کيتی تھکان،جس سےہور یورپی طاقتاں دی مداخلت دا امکان نئيں سی ،،سےفائدہ اٹھاتےہوئےباب عالی نے وینس اُتے اپنی توجہ مرکوز کردتی۔ [۱] [۲] [۳]
تیاریاں تے مخالف قوتاں
سودھووینس
سودھووینس دا موریا دا مؤثر طریقے توں دفاع کرنے توں قاصر ہونا ترک جنگ عظیم دے آخری مرحلے وچ اس توں پہلے ہی ظاہر ہوچکيا سی ، جدوں بھگوڑے یونانی لیمبیرکیس جیرکاریس نے جزیرہ نما اُتے خطرناک چھاپے مارے سن ۔ [۱] جمہوریہ وینس موریا دی فتح نو دے عثمانی عزائم توں بخوبی واقف سی ، وقار دی بنا اُتے تے عثمانی یونان دے باقی حصےآں اُتے وینس دے قبضے دے لئی: موریا نوں تختہ زقند دے طور اُتے استعمال کردے ہوئے، وینس شاید کریٹ اُتے دوبارہ حق ملکیت، یا بلقان وچ عثمانی مخالف بغاوت کرانے دی کوشش کر سکدا سی۔
چنانچہ ، اس دی حکمرانی دے آغاز توں ہی ، وینس دے عہدیداراں نے قلعےآں دی حالت تے انہاں دی مزاحمت کرنے دی صلاحیت دا پتہ لگانے دے لئی قلعےآں دا دورہ کيتا۔ اُتے ، رسد تے جذبے دی کمی دے نال نال فوجاں دی شدید کمی دی وجہ توں وینس دی حیثیت خراب ہوگئی: 1702 وچ ، ایکروکورنٹ وچ موجود فوجی دستے ، جس نےبرزخ كورنث دا احاطہ کیہ ہویا سی ، جو کہ عثمانی سرزمین توں یلغار دا اہم راستہ سی ، صرف 2،045 پیادہ سپاہیاں تے بمشکل اک ہزار گھڑسوار اُتے مستمل سی۔ [۲] حالت امن وچ وینس کا فوجی نظام ، جو اک چھوٹی مستقل فوج اُتے مشتمل سی, نوں نوآبادیاں وچ چھوٹے چھوٹے دستےآں( پریسیڈی )کی شکل وچ پھیلایا ہويا سی ، وی اک مسئلہ ثابت ہوئے گیا ، کیونجے اس دی وجہ توں فوج تیزی توں متحرک نئيں ہوئے سکدی سی تے وڈی تعداد وچ اجتماع وی نئيں کر سکدی سی۔ ہور برآں ، ایہ فوج لازمی طور اُتے اک پیادہ فوج سی ، جس وچ گھڑسواراں دی کمی سی ، ايسے وجہ توں ایہ فوج پیچیدہ جنگاں توں بچنے تے محاصراں اُتے توجہ دینے اُتے مجبور ہوگئی سی۔ [۴] وینس کا ملیشیا نظام ( سرینائڈ ) وی پریشانی دا باعث سی ، جس دی وجہ پیسےآں دی قلت وی سی تے نوآبادیاتی عوام اس دی شمولیت وچ عدم دلچسپی ظاہر کر رہے سن۔ مثال دے طور اُتے ، 1690 وچ 20،120 مرداں وچوں صرف 662 ہی موریا دی ملیشیا وچ شامل ہوئے۔ [۳] موریہ وچ واقع وینس دی فوج وچ خاص طور اُتے گھڑسوار دستے دی کمی سی۔ پنج کمپنیاں وچوں صرف تن گھڑ سواررجمنٹاں ، تے آتونہ میڈین دی ہلکی گھڑ سوار رجمنٹ ، اٹھ کمپنیاں دے نال ، موریا وچ تعینات سن۔ فوجیاں تے انہاں دے گھوڑےآں دونے دی حالت نہایت سقیم سی ، تے امن دے وقت وچ ہونے والے صحرائی یا بیماری دے نقصانات دا مطلب ایہ سی کہ اوہ کدی وی پوری طاقت نئيں رکھدے سن ۔ [۳] [۵]
ان حقائق دی روشنی وچ ، موریہ وچ وینس دے گورنراں نے فورا اپنی توجہ قلعےآں دی طرف مرکوز کردتی۔ اُتے ، اگرچہ 1698 وچ اک تفصیلی سروے وچ موریا دے تمام قلعےآں وچ سنگین خرابیاں پائی گئياں ، ایسا لگدا سی کہ انہاں نوں دور کرنے دے لئی بوہت گھٹ کم کيتا گیا۔ [۲] 1711 وچ ، ڈینیئل ڈولفن ، جنہاں نوں جزیرہ نما دی صورتحال دا جائزہ لینے دی ذمہ داری دتی گئی سی ، نے متنبہ کيتا کہ جے بہت ساری خامیاں نوں جلد ہی دور نئيں کيتا جاندا ، تاں ایہ آنے والی جنگ اسيں ہار جاواں گے۔ انہاں نے ایہ وی سفارش کيتی کہ ، رقوم تے جواناں دی کمی ، تے زمین اُتے عثمانی حملے نوں روکنے وچ دستیاب فوج یا بحریہ وچوں کسی دی عدم صلاحیت دے پیش نظر ، موریا دا دفاع حکمت عملی دے لحاظ توں اہم قلعےآں تک محدود ہونا چاہیدا: راجگڑھ نافپلیو ، ایکرو کورنتھ، موریا دا قلعے جو کہ کورنتھین خلیج دی داخلی جگہ پرواقع سی، مونمواسیا اورمودون دے ساحلی قلعے . امید دی جا رہی سی کہ انہاں نوں مضبوط بنانے دے لئی دستیاب وسائل نوں استعمال کر کے ، انہاں نوں ناقابل تصخیر بنایا جاسکدا اے۔ [۳] موریہ وچ انہاں دے اقتدار دے دوران وینس دی طرف توں شروع کيتا جانے والا واحد وڈا قلعہ نوپلیا دا نواں قلعہ سی ، جوکہ 1714-1711 وچ پالامیڈی دی چوٹی اُتے بنایا گیا سی۔ [۲] [۳] [۵]
جنگ دے موقع اُتے موریا وچ جمہوریہ نوں دستیاب فوج دی تعداد 5،000 توں کم سی جو کہ مختلف قلعےآں وچ منتشر کر دتی گئی۔ [۱] مانٹریال وچ محفوظ اک عصری کھاندے دے مطابق ، موریا وچ وینس دی باقاعدہ فوج دی مجموعی تعداد 4،414 تھی: [۵] [lower-alpha ۱]
- نافپلیو: نگران جنرل ایلیسنڈرو بون دے زیر کمان 1،716 جوان(پالامیڈی دے لئی370 جوان)
- ایکرو کورنث(کورنث): منتظم خاص جیاکومو مینوٹو دے زیر کمان 330 وینس کےجوان، تے 162 البانوی جنہاں نےبرزخ نوں اپنے حفاظتی گھیرے وچ لیا ہويا سی ۔
- موریا دا قلعہ ( ریو ):منتظم خاص مارکو باربریگو کی کمان وچ 786 فوجی
- مونمواسیا : منتظم خاص فیڈرگو بڈوئیرکے تحت 261 جوان،
- کیلیفا :منتظم پولو ڈون دے تحت 45 جوان
- زرناندا : منتظم بیمبوکے زیر کمان 83 جوان،
- کورون : منتظم اغوسٹن بالبی دے زیر کمان 282 جوان،
- مودون : منتظم خاص ونسنزو پاستا دے زیر نگرانی 691 فوجی
- ایغینا: منتظم فرانسسکو بیمبوکے زیر کمان 58 جوان،
اپوسٹولوس ویکالوپولوس نے ايسے طرح دے ، لیکن تھوڑے مختلف اعداد دسے نيں: نافپلیو وچ 1747 (397 پیادہ فوج) ، کورنث وچ 450 ، ریو تے اس دے علاقے وچ 466 پیادہ فوج تے 491 رضا کار ، مونمواسیا وچ 279 ، کیلیفا تے زرناندا وچ 86، کورون اوو مودون وچ 719 (245 گھڑ سوار) ، تے نوارینو وچ 179 (125 گھڑ سوار) ، کل ملیا کے 4،527 فوجی جوان۔ [۷] سرینائڈ ملیشیا دی طاقت اس دے علاوہ سی۔ [۳]
مقامی یونانی باشندےآں توں وینیشین اپیلاں وی غیر موثر ثابت ہوئیاں ، خاص طور اُتے براعظم یونان وچ : زیادہ تر یونانی یا تاں غیر جانبدار رہے یا عثمانیاں دے نال رضا کارانہ طور اُتے سرکرم ہوئے گئے۔ [۱] عثمانیاں نے اس اعلان دے نال اس تحریک دی حوصلہ افزائی دی کہ انہاں دتی زندگی ، املاک ، کلیسیائی تے انتظامی خودمختاری دا تحفظ کيتا جائے گا۔ [۱] بطریق قسطنطنیہ نے وینس دی ہر طرح توں مدد کرنے والےکو معاف نہ کرنے دا اعلان کردتا جس توں یونانی رویاں اُتے وی اثر پيا اے۔ [۸] ایہ وینس دے لئی شدید دھچکيا سی: مسلح افواج دے بہت سارے رہنما عثمانی فوج وچ شامل ہوئے گئے ،اور وینس دی افواج دی بجائے عثمانیاں دی حوصلہ افزائی دی ، جدوں کہ عثمانی پینڈو علاقےآں اُتے غلبہ حاصل کرنے وچ کامیاب ہوگئے ، جتھے یونانی کسان خوشی خوشی عثمانی افواج نوں کھانا تے رسد مہیا کردے سن ۔۔ [۱] لیکن کچھ یونانی رہنماواں نے ، خاص طور اُتے جزیرہ نما منی وچ ، وینس دی مدد کرنے دا فیصلہ کيتا ، انہاں نے وینس دی افواج نوں اسلحہ تے سامان مشروط فراہم کیہ ۔لیکن یکے بعد ہور پیش آنے والے واقعات ، عثمانیاں دی تیز پیش قدمی تے وینس دی افواج دی پسپائی نے انہاں نوں غیر جانبدار رہنے اُتے مجبور کيتا۔ [۱]
عثمانی
سودھوعثمانی فوج نوں 1714 وچ گزشتہ صدیاں دے "روايتی" انداز وچ ہی ، قپوقولو شاہی فوج ، خاص طور اُتے ینی چری جو کہ ہرمہم جو فوج دے قلب دا وڈا حصہ صوبائی فوج تے جاگیرداری گھڑسوار دستے دے اضافے دے نال تشکیل دیندی سی ، نوں قلب وچ رکھ کرمنظم کيتا گیا [۴] وڈی تعداد وچ گھڑسوارفوج دی موجودگی نےعثمانی فوجاں نوں ممتاز حثیثیت دے دتی سی ، جو کہ اک میدانی فوج دا تقریبا 40 فیصد حصہ تشکیل دیندی سی ، لیکن یورپی باقاعدہ پیادہ فوج دے خلاف اس دا اثر پچھلی دہائیاں وچ بوہت گھٹ ہوگیا سی ، جداں کہ ترک جنگ عظیم وچ دیکھیا گیا ۔ [۴] فیر وی ، اس نے اپنا پیشہ وارانہ متحرک پن برقرار رکھیا ، جدوں کہ عثمانی پیادہ فوج زیادہ مستحکم قوت سی ، جو آخری دفاع یا وڈے پیمانے اُتے حملے دے قابل سی ، لیکن اس توں زیادہ ننيں۔ [۴] ینی چری دی بے راہ روی وی عثمانی کمان داراں دے لئی اک مستقل درد سر بن چکی سی۔ [۴]
سن 1715 دے اوائل وچ ، عثمانیاں نے صلح دارداماد علی پاشا دے زیر کمان مقدونیہ وچ اپنی فوج جمع کيتی۔ 22 مئی نوں وزیر اعظم نے تھیسالونیکیسے جنوب دی طرف پیش قدمی کی، 9 جون نوں تھیبیس پہنچنے، اپنی فوج دا جائزہ لیا. [۹] برو دے مطابق 9 جون نوں تھیبیس وچ 14،994 گھڑسواراں تے 59،200 پیادہ فوج موجود سی، جدوں کہ موریا دے خلاف مہم وچ شامل جواناں دی کل تعداد 110،364 (22،844 گھڑسوار تے 87،520 پیادہ)اے۔ [۹] برو دی دسی گئی گھڑسوار دستے دی اعدادی قوت، عثمانیاں دی متوقع فوجی تعداد دے نصف اے ۔ جس توں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ عثمانی کمانڈراں نوں اپنی پوری فوج نوں جمع کرنے توں پہلے ہی مہم دا آغاز کرنا پيا سی۔ [۴] فوج دے توپخانے وچ 111 ہلکی میدانی توپاں ، 15 لمبے محاصرے دے لئی توپاں ، تے 20 چھوٹی توپاں شامل سن۔ [۴]
فوج نوں عثمانی بیڑے دی مدد حاصل سی ، جو اس دے نال رابطے وچ سی۔ وینس والےآں دی طرح ، عثمانی بحریہ وی سادہ تے چپواں والے بادبانی چہازاں اُتے مشتمل اک مخلوط قوت سی۔ [۴] عثمانیاں نے اپنی شمالی افریقی باج گزار ریاستاں ، طرابلس ، تیونس ، الجزائر تے انہاں دے بیڑے توں وی امداد حاصل کيتیاں ۔ [۱] [۴] [۱] [۴] قابل کاپودان پاشا جانم ہوجہ محمد پاشا دی زیرقیادت ، بحری بیڑا جو جون 1715 وچ در دانیال توں روانہ ہويا ، وچ 58 سادہ جہاز، 30 بادبانی جہاز ، پنج تباہ کن جہاز ، تے 60 کشتیاں، دے علاوہ باربردار چہاز شامل سن ۔ [۱] [۱۰] [۴]
مہم دے بارے وچ عثمانی نظریہ زیادہ تر دو عینی شاہدین دے بیان دے ذریعے پتہ چلدا اے : اک، فرانسیسی سفارتخانے دے ترجمان بنیامین برو دی ڈائری ( جرنل ڈی لا کیمپین کیو گرینڈ ویسیر علی پاچا آ فیئٹ این 1715 پور لا کونکیٹ ڈی لا موری ، پیرس 1870 دے ناں توں شائع ہويا) ، اوردوسرا، قسطنطین " ڈیوکیٹس " ، ولیشیا دے شہزادے دا اک محافظ افسر ( نیکولا آئورگا نے Chronique de l'expédition des Turcs en Morée 1715 attribuée à Constantin Dioikétès, Bucarest 1913(اردو:1715 وچ ترکاں دی مہم موریا دی تریخ قسطنطین ڈیوکیٹس ، بخارسٹ1913 توں منسوب) وچ شائع کيتا)۔
موریا اُتے حملہ
سودھو13 جون نوں جنگی مجلس توں مشاورت دے بعد، 15،000 ینی چری نوں مظفرونلو قرۃ مصطفیٰ پاشا - ولایت دیار بکر دے گورنر تے 1683 وچ ویانا دے محاصرے دی قیادت کرنے والے وزیر اعظم دے ہمنام بھتیجے[۴]- دی قیادت وچ ناوپاکتوس اُتے قبضے تے فیر اوتھے توں شمال مغربی موریا پار کرکے پیٹراس دے قلعے اُتے حملہ کرنے دے لئی دے لئی بھیجیا گیا ، جدوں کہ یوسف پاشا تے ینی چری دے آغا دے ماتحت فوج دا مرکزی حصہ برزخ کورنث وچ چلا گیا ، تے اس دے بعد ارغولس تے جنوب مغرب وچ وسطی موریا دے پار، میسنیا چلا گیا، بحری بیڑے نے وی انہاں دی مدد کيتی ۔ [۱] [۹] عین ايسے وقت ، عثمانی بیڑے نے وسطی ایجیئن وچ موجود وینس دی آخری زمیناں، تینوس (5 جون)اور انجینا (7 جولائی) دے جزیراں، اُتے وی قبضہ کر ليا سی ، تے موریہ وچ وینس والےآں دے ٹھکانےآں دی ناکہ بندی کرنے دے لئی اگے ودھ گیا . عثمانیاں نے استثنیٰ توں کم کيتا کیونجے وینس دا بیڑا وینس دے ايونية جزیرے وچ موجود سی۔ [۱]
"زمین دی حفاظت دے لئی ریاست نے بھیجیا ,
(جو ، مسلماناں دے ہتھ توں کھاوہی ہوئی اے ,
جدوں کہ سوبیسکی نے اس دے فخر نوں سلب کيتا
بوداپست دی دیوار تے ڈینیوب دی طرف سے,
وینس دے سرداراں نوں مروڑ دتا
پاتراس
توں ایوبویا دی خلیج تک,)
منوٹی نوں کورنث دے برجاں وچ حراست وچ لیا
اختیارات دوق دے حوالے کے دتے گئے,
جدوں کہ حالے تک امن دی ترستی اکھاں
مسکراندے ہوئے طویل فراموش یونان نوں دیکھ رہیاں نيں۔ :"
منٹو دی اک رپورٹ دے مطابق ، عثمانی ہراول دستہ 13 جون نوں موریا وچ داخل ہويا۔ [۵] [۵] پہلا وینیشین قلعہ ایکروکورنث دا قلعہ سی ، جس وچ 300 توں زیادہ وینشین تے 110 دے نیڑے یونانی تے البانوی معاونین سن ۔ وینیشین فوج بیماریاں توں کمزور ہوئے گئی ، تے توپ خانے نوں ناکافی گولہ بارود دے نال وڈی مشکل توں سنبھالیا گیا ۔ 2 جولائی تک ، عثمانیاں نے دو جگہاں توں دیواراں نوں توڑ دتا سی۔ چونکہ ایہ قلعہ گرنے ہی والا سی ، شہری مہاجرین دی اک وڈی تعداد نے منٹو اُتے شکست تسلیم کرنے دے لئی دباؤ ڈالنا شروع کردتا۔ فوج نوں کورفو جانے دے لئی محفوظ راستے دینے دے لئی شرائط طے کر لئی گئياں ، تے 5 جولائی نوں فوج نے قلعہ چھڈنا شروع کيتا۔ اُتے ، کچھ ینی چری ، جو پرت مار دے خواہشمند سن ، نے داماد علی دے احکامات دی نافرمانی دی تے قلعے وچ داخل ہوگئے۔ فوج دے اک وڈے حصہ تے بیشتر عام شہریاں دا قتل عام کيتا گیا یا غلامی (جس وچ منٹو وی شامل اے ) وچ فروخت کردتا گیا۔ صرف 180 وینس والےآں نوں بچایا گیا تے انہاں نوں کورفو منتقل کيتا گیا۔ [۱۲] [۱] [۵] [۱] [۵] انہاں المناک واقعات توں متاثر ہوکے لارڈ بائرن نے اپنی نظم محاصرہ کورنث لکھی۔ [۵]
کورنث دے بعد ، عثمانی 9 جولائی نوں ارگوس توں گذرے ، جسنوں انہاں نے ویران پایا ، تن دن بعد نافپلیو دے سامنے پہنچے۔ [۱] نافپلیو، موریا وچ وینس دی طاقت دا گڑھ ، جمہوریہ دا سب توں مضبوط سمندر پار قلعہ سی ۔ توقع دی جارہی اے کہ ، تقریبا 3000 جواناں دے اک دستے ، اک توپ خانے وچ گھٹ توں گھٹ 150 توپاں اورسمندرسے کمک حاصل کرنے دی سہولت دے نال ، ایہ شہر کم توں کم تن ماہ تک محاصرے وچ آسانی توں رہ سکدا اے ۔ [۱] [۴] لیکن 20 جولائی نوں ، محض نو دن دے محاصرے دے بعد ، عثمانیاں نے پالامیڈی دے قلعے دے تھلے اک سرنگ نوں بارود توں اڑا کر قلعے وچ کامیابی توں شگاف ڈٓال لیا ۔ وینس دے محافظ گھبرا کر پِچھے ہٹ گئے ، جس دے نتیجے وچ دفاع ختم ہوگیا۔ [۱۲]
اس دے بعد عثمانی جنوب مغرب دی طرف ودھے ، جتھے نوارینو تے کورونی دے قلعےآں نوں وینس دے باشندےآں نے خالی کردتا سی ، تے اپنی بقیہ فوجاں میتونی ( مودون ) وچ جمع کر لیاں سن ۔ اُتے ، ڈیلفن دے اپنے بحرے بیڑے نوں خطرے وچ ڈال کر عثمانی بحریہ توں لڑکر سمندر توں موثر مدد دینے توں انکارپر شہر والےآں نے ہتھیار ڈال دئے۔ [۱۲] وینس دے باقی گڑھ ، بشمول کریٹ ( سپینالونگا تے سوڈا ) نوں آخری بقیہ چوکیوں سمیت، وینسی فوج دی محفوظ واپسی دے بدلے ،عثمانیاں دے حوالے کردتا گیا۔ سو دن وچ ، عثمانیاں نے پورے موریہ نوں دوبارہ فتح کر ليا ۔
عثمانی تریخ دان ورجینیا اکسن دے مطابق ، ایہ مہم "بنیادی طور اُتے عثمانیاں دے لئی آسان فتح" سی۔ وافر سامان دی موجودگی دے باوجود ، وینیشین دستے کمزور سن ، تے وینس دی حکومت جنگ کيتی مالی اعانت توں قاصر رہی ، جدوں کہ عثمانی نہ صرف تعداد وچ برتر سن ، بلکہ اوہ کسی وی وڈے نقصان نوں برداشت کرنے دے قابل سن ۔ برلیو نوں ، نوپلیہ دے محاصرے دے صرف نو دناں وچ تقریبا 8،000 عثمانی فوجی ہلاک تے 6000 زخمی ہوئے۔ [۹] ہور ایہ کہ وینیئیناں دے برعکس ، اس بار عثمانیاں نے اپنے بیڑے دی موثر مدد حاصل کيتی ، جس نے ہور سرگرمیاں دے نال نوپلیہ دے محاصرے وچ توپاں توں گولے وی داغے۔ [۹]
13 ستمبر نوں ، وزیر اعظم نے واپسی دا سفر شروع کيتا ، تے 22 ستببر کو، نوپلیا دے نیڑے ، سلطان دی مبارکباد وصول کيتی۔ اس دے بعد اک ہفتہ تک تقریبات منعقد ہوئیاں۔ 10 اکتوبر نوں ،رسول اللہﷺ کاجھنڈا رسمی طور اُتے اس دے ڈبے وچ رکھیا گیا ،ایہ اس گل کيتی علامت سی کہ مہم ختم ہوگئی۔ لاریسا دے نیڑے 17 اکتوبر نوں فوجیاں نوں چھ ماہ دی تنخواہ ملی ، تے 2 دسمبر نوں وزیر اعظم فاتحانہ طور اُتے راجگڑھ واپس آئے۔ [۹]
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰۰ ۱.۰۱ ۱.۰۲ ۱.۰۳ ۱.۰۴ ۱.۰۵ ۱.۰۶ ۱.۰۷ ۱.۰۸ ۱.۰۹ ۱.۱۰ ۱.۱۱ ۱.۱۲ ۱.۱۳ ۱.۱۴ ۱.۱۵ ۱.۱۶ ۱.۱۷ ۱.۱۸ Chasiotis 1975.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ ۲.۴ Setton 1991.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ ۳.۴ ۳.۵ Hatzopoulos 2002.
- ↑ ۴.۰۰ ۴.۰۱ ۴.۰۲ ۴.۰۳ ۴.۰۴ ۴.۰۵ ۴.۰۶ ۴.۰۷ ۴.۰۸ ۴.۰۹ ۴.۱۰ ۴.۱۱ ۴.۱۲ Prelli & Mugnai 2016.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ ۵.۴ ۵.۵ ۵.۶ ۵.۷ Pinzelli 2003.
- ↑ Pinzelli 2003, p. 479 (note 6).
- ↑ Vakalopoulos 1973.
- ↑ Nani Mocenigo 1935.
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ ۹.۲ ۹.۳ ۹.۴ ۹.۵ Aksan 2013.
- ↑ Anderson 1952.
- ↑ Pinzelli 2003, p. 483.
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ Finlay 1856.
سائیٹ غلطی: <ref>
ٹیگ اک ٹولی جیدا ناں "lower-alpha" اے ہیگے نیں، پر کوئی <references group="lower-alpha"/>
ٹیگ نا لبھیا۔