ویانا دی لڑائی

1529 دے ویانا دے محاصرے دے لئی دیکھو محاصرہ ویانا

جنگ ویانا
سلسلہ  ترکی دی جنگ عظیم
عمومی معلومات
ملک سلطنت ہبسبرگ   مقام 48°14′06″N 16°20′06″E
متحارب گروہ
مقدس اتحاد آسٹریا سیکسونی فرانکونیا سوابیا بیویریا	سلطنت عثمانیہ خانان کریمیا ٹرانسلوانیا افلاق مالدووا
قائد
جون سوم سوبیسکی چارلس پنجم لورینی	قرہ مصطفٰی پاشا
قوت
70 ہزار (محاصرے دے دوران 10 ہزار)	ایک لکھ 38 ہزار (محاصرے دے دوران دو لکھ)
نقصانات
4 ہزار ہلاکتاں	15 ہزار ہلاکتاں
[مکمل اسکرین پر]

عہد سلیمانی وچ محاصرہ ویانا دی ناکامی دے بعد 1683ء وچ محمد چہارم دے دور وچ ویانا دا دوسرا محاصرہ کیتا گیا جو تریخ وچ جنگ ویانا دے ناں توں جانا جاندا اے۔ اس جنگ وچ عثمانیاں تے پولینڈ، آسٹریا تے جرمنی دی متحدہ افواج نال ہویا۔ جنگ وچ عثمانی افواج دی قیادت صدر اعظم قرہ مصطفٰی پاشا نے کیتی جس دی ناقص حکمت عملی دے باعث دو مہینے دے محاصرے دے بعد وی ویانا فتح نہ ہو سکیا۔

عثمانی افواج نے 14 جولائی 1683ء نوں محاصرے دا آغاز کیتا جدونکہ فیصلہ کن جنگ 12 ستمبر نوں ہوئی جدوں متحدہ صلیبیاں دے 70 ہزار فوجی ویانا پہنچے۔ ایہ جنگ وسطی یورپ دیاں سلطنتاں تے عثمانی سلطنت دے درمیان 300 سالہ کشمکش دا اہم ترین موڑ ثابت ہوئی تے اس دے نتیجے وچ سلطنت عثمانیہ دا زوال تیزی نال شروع ہویا تے اوہ آہستہ آہستہ یورپ دے مقبوضات گوان لگی۔

وجہاں

محاصرہ ویانا دے ساریاں وجہاں داخلی سن کیونجے آسٹریا دے زیر حکومت ہنگری دا تمام علاقہ شاہ آسٹریا لیوپولڈ اول دے متعصبانہ رویہ توں خائف سی تے اہل ہنگری نے اس دے خلاف بغاوت کیتی تے اک سردار نے آسٹریا توں آزادی دا اعلان کر دے خود نوں ہنگری دا فرمانروا قرار دے دتا تے عثمانی سلطان دی سیادت قبول کر لی۔ ایہ عمل عثمانیاں نوں ویانا اُتے چڑھائی دا موقع فراہم کر دینے دا لئی کافی سی۔ علاوہ ازاں ہنگری دے امرا مسلم حکومت نوں متعصب کیتھولک حکومت اُتے ترجیح دیندے سن۔

دوسری جانب قسطنطنیہ وچ وی اک گروہ جنگ دے حق وچ سی تے قرہ مصطفٰی پاشا سمیت وڈی تعداد فوج کشی دی خواہش مند سی کیونجے ویانا اُتے قبضہ عثمانیاں دی اک پرانی خواہش سی تے اس دے ذریعے ویانا دے پہلے محاصرے وچ ناکامی دا داغ وی دھونا چاہنے سن۔

واقعے

جنرل سوبیسکی

ویانا اُتے چڑھائی دے لئی ادرنہ وچ زبردست ترکاں دی زبردست فوج جمع کیتی گئی جو افواج با آسانی ویانا پہنچ گئیاں تے شہر دے دوالے گھیرا پا لیا۔ شہنشاہ لیوپولڈ اول اہل خانہ سمیت فرار ہو گیا تے محصورین ارنسٹ روڈیگر وان اسٹی رہی مبرگ دی زیر قیادت بہادری نال ڈٹ گئے۔ ہزاراں شہری وی حملہ آوراں دے خلاف بر سر پیکار دستیاں وچ شامل ہو گئے۔ دوسری جانب قرہ مصطفٰی نے عام حملے دا حکم دینے دی بجائے محصورین دی جانب توں ہتھیار ڈالنے دا انتظار کیتا۔

ادھر صورت حال ایہ سی کہ شاہ لیوپولڈ فرار توں پہلے پولینڈ دے جرنیل جان سوم سوبیسکی توں مدد طلب کر چکیا سی تے اس دی افواج ویانا دی جانب محو سفر سن تے اوہ آسٹرین شاہی افواج دے سپہ سالار نال آ ملیا۔ ہن دونے لشکر ویانا دی جانب ودھے تے ترک لشکر نوں بالکل عقب توں جا لیا۔ اس وقت عثمانی لشکر انتہائی بے ترتیب سی تے اچانک حملے دی تاب نہ لا سکے۔ ادھر سوبیسکی دی آمد نے مخالفین دے حوصلیاں نوں مزید بلند کر دتا۔ میدان جنگ وچ زبردست مقابلہ ہویا تے بالآخر عثمانی لشکر دے قدم اکھڑ گئے تے عیسائیاں نوں اک شاندار فتح ملی۔

نتیجے

دوسرے محاصرے دے نتیجے سلیمان اعظم دے محاصرے دے بالکل برعکس سن۔ محاصرہ اول دی ناکامی مجبوری تے مصلحت دے تحت سی۔

1. قرہ مصطفٰی نے شکست کھادی تے ہزاراں ترک فوجی اس جنگ وچ کم آئے۔
2. اس شکست نے دولت عالیہ دی عظمت اُتے بوہت برا اثر ڈالیا تے تمام دنیا اُتے واضح ہو گیا کہ عثمانی فتوحات دا دور ہن ختم ہو چکا اے۔
3. اس شکست وچ عثمانی افواج تے توپ خانے دا ناقابل تلافی نقصان ہویا۔ شکست ویانا نال یورپی قوتاں دے حوصلے بڑھے جو ہمیشہ عثمانیاں دے خوف وچ مبتلا رہندیاں سن تے انہاں نے اس شکست دے بعد متحد ہو کے عثمانی خطرے دا مقابلہ کیتا بلکہ جارحانہ انداز اختیار کر دے ہوئے ترک علاقیاں اُتے یکے بعد دیگرے قبضہ کر دے گئے۔
4. ویانا دی شکست دا ذمہ دار قرہ مصطفٰی پاشا قرار پایا تے سلطان نے اس دے قتل دا حکم دے دتا۔
5. اس شکست دے بعد ترکاں دے قدم اکھڑ گئے تے عیسائیاں دے حوصلے اس قدر بلند ہوئے کہ آسٹریا، پولینڈ، وینس، روس تے مالٹا نے مل کے ترکاں دے خلاف جنگاں دا آغاز کیتا تے ہنگری دے کئی علاقے تے کروشیا دا پورا صوبہ ہتھوں توں نکل گیا۔ حتٰی کہ ترک فوجاں نے دار الحکومت وچ اکٹھے ہو کے سلطان دی معزولی دا مطالبہ کر دتا تے بالآخر 1687ء وچ سلطان محمد چہارم نوں معزول کر دے نظر بند کر دتا گیا۔

شکست دیاں وجہاں

دوسرے محاصرے دی ناکامی دے وجہاں مندرجہ ذیل سن:

1. سوبیسکی نے سلطنت عثمانیہ دے نال طے پانے والے معاہدے نوں بالائے طاق رکھ کے آسٹریا دا ساتھ دتا تے اس دی ایہ وعدہ خلافی ترکاں نوں ناقابل تلافی نقصان دے گئی۔
2. قرہ مصطفٰی نے سوبیسکی دی ویانا نوں فوری امداد دی عدم فراہمی دی مجبوری دا فائدہ نئيں اٹھایا تے دو جگہ توں شہر دی فصیل گرنے دے باوجود پوری قوت نال حملے دا حکم دینے دی بجائے اہلیان شہر دی جانب توں ہتھیار ڈالنے دا انتظار کردا رہیا۔ اس طرح سوبیسکی نوں ویانا پہنچنے دا موقع مل گیا۔
3. قرہ مصطفٰی نوں اپنی فوجی قوت اُتے حد درجہ بھروسا سی تے مخالفین نوں کمزور سمجھنا ناکامی دی سب توں وڈی وجہ بنیا۔
4. دشوار گزار راستیاں توں بیرونی لشکر دی آمد نوں نہ روک کے جس غفلت دا مظاہرہ کیتا گیا اس دا خمیازہ شکست دی صورت وچ بھگتنا پیا۔

جنگ ویانا (تصویراں وچ)

• 
  جنگ ویانا مصور جوزف برانڈ دی نظر وچ
• 
  اتحادی لشکر فتح دے بعد شہر وچ داخل ہوندے ہوئے
• 
  سوبیسکی فتح دا پیغام پوپ نوں دیندے ہوئے
• 
  سوبیسکی لیوپولڈ اول نال ملدے ہوئے (مصور:آرٹر گروٹگر)
• 
  ایک پولش گرجے تے لگی یادگاری تختی
• 
  ویانا دے کامیاب دفاع دے 300 سال مکمل ہونے دی یادگاری تختی