ملازمتاں وچ سوانیاں
قدیم دور توں ملازمتاں تے پیشےآں وچ عمومًا مرداں دا غلبہ رہیا اے۔ انہاں وچ یا تاں عورتاں عمومًا معدوم رہیاں نيں، یا فیر انہاں دا تناسب بے کم رہیا اے۔ اُتے ایہ صورت حال جدید دور وچ بدل رہی اے تے ملازمتاں وچ سوانیاں (انگریزی: Women in the workforce) اک بولی زد عام موضوع بن چکيا اے۔ معاشرہ وچ گھر ہی تک محدود سوانیاں تے کثیر الاولاد سوانیاں دی کمی دیکھی گئی اے۔ ایسی سوانیاں دی تعداد وچ وادھا ہوئے رہیا اے جو مرداں دے شانہ بہ شانہ ہر عملی میدان وچ روز گار تے آمدنی دے حصول برابر گھڑے نيں۔ اس لئی عام طور توں کسی وی ملازمت کيتی مخلوعہ جائداد دے لئی کثیر تعداد وچ مرداں دے نال نال سوانیاں وی درخواست دیندی نيں، تے حسب ضرورت تے امیدواراں دی صلاحیتاں دے مطابق سوانیاں چنی جاندیاں نيں۔ اس دے نال نال کچھ ملازمتاں وچ جنسی ترجیحات شامل ہوئے سکدیاں نيں۔ مثلًا، کئی بار کمپنیاں ایداں دے عہدےآں دے لئی مرداں نوں ترجیح دیندی نيں، جنہاں وچ سفر دا عنصر بہت زیادہ ہوئے۔ ايسے طرح کئی بار فوناں دے ذریعے لوکاں توں گل کرنے یا کسی جگہ ریسیپشنسٹ دے عہدے دے لئی ترجیح عورتاں نوں ہی جاندی اے۔ مگر کئی ملازمتاں وچ عمومًا جنسی تخصیص ہُندی نئيں اے یا فیر حسب موقع کوئی ادارہ فیصلہ کر سکدا اے، جداں کہ محاسب یا اکاؤنٹنٹ دا عہدہ یا کوئی تدریسی تے تربيتی عہدہ۔
مختلف ملکاں دی ملازمتاں وچ سوانیاں
سودھو2018ء دے اعداد و شمار دے مطابق پاکستان دے مختلف ادارےآں وچ 31 ہزار 281 سوانیاں افسران نيں، اک ہزار 246 مرکزی سیکریٹریٹ وچ ملازمت پیشہ نيں جدوں کہ 30 ہزار 35 سوانیاں منسلک محکمےآں تے ذیلی دفتراں وچ موجود نيں۔ پنجاب وچ 73.68 فیصد، سندھ وچ 12.76 فیصد، خیبر پختونخوا وچ 7.9 فیصد تے بلوچستان وچ 1.93 فیصد سوانیاں برسرملازمت نيں۔ ايسے طرح وفاق دے زیر انتظام قبائلی علاقےآں (فاٹا) وچ 1.36 فیصد تے گلگت بلتستان وچ 0.56 فیصد سوانیاں دے لئی مخص اے ۔عوامی دفاتر وچ جنسی امتیاز توں متعلق عمومی طور اُتے سوانیاں نوں ملازمت اُتے نہ رکھنے توں متعلق اک سوچ غالب اے کہ سوانیاں ملازمت جاری نئيں رکھ سکن گی۔ ملک وچ متعدد سوانیاں افسران (گریڈ 16 تے 17) بطور استاد، ماہر نفسیات تے نرس دے فرائض انجام دے رہیاں نيں۔[۱]
سعودی عرب
سودھوسعودی عرب دی سواݨی سیکریٹری وزارت شہری خدمات ہند الزاہد دے 2019ء دے بیان دے مطابق اس سال دوران سرکاری ادارےآں وچ کم کرنے والی سعودی سوانیاں دا تناسب 40.2 فیصد اے۔ 2020ء وچ اسنوں 42 فیصد تک پہنچیا دتا جائے گا۔ سعودی عرب دے اخبار الوطن دے مطابق سیکریٹری وزارت شہری خدمات دا کہنا سی کہ سرکاری ادارےآں دے کلیدی عہدےآں اُتے وی سوانیاں دے تقرر دا تناسب ودھایا جائے گا۔[۲]