محمد نافع محمدی
| محمد نافع محمدی | |
|---|---|
| جم | سنہ 1915
|
| تاریخ وفات | 30 دسمبر 2014 (98–99 سال)
|
| قومیت |  برطانوی ھند پاکستان
|
| عرفیت | مولانا محمد نافع |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | تحقیق و تالیف |
 باب ادب
| |
ترمیم  | |
محمد نافع محمدی (معروف بَہ مولانا محمد نافع؛ 1915ء - 2014ء) اک پاکستانی مسلمان عالم، محقق تے مصنف سن، جنھاں نے بطور محقق بیش بہا تحقیقی خدمات سر انجام دتیاں۔ اوہ دارالعلوم دیوبند دے فاضل سن ۔ رحماء بینھم ، بنات اربعہ، سیرت علی المرتضی تے سیرت امیر معاویہ ورگی کتاباں انہاں دیاں لکھتاں وچ شامل نيں۔ اوہ محمد ذاکر محمدی دے چھوٹے بھائی سن ۔
مختصر سوانحی خاکہ
سودھومحمد نافع 1335ھ بہ مطابق 1915ء نوں محمدی شریف، ضلع جھنگ، برطانوی ہند (موجودہ ضلع چنیوٹ، پنجاب، پاکستان) وچ پیدا ہوئے۔[۱][۲] 1352ھ بمطابق 1933ء وچ اپنے والد عبد الغفور دے پاس حفظ قرآن مکمل کيتا۔ [۳] ابتدائی دینی کتاباں دی تعلیم اللہ جوایا شاہ (متوفی: 1362ھ) تے اپنے برادر بزرگ محمد ذاکر محمدی توں حاصل کيتی تے فیر اس دے بعد دینی مدرسہ اشاعت العلوم جامعہ مسجد کچہری بازار لائل پور (فیصل آباد) وچ داخل ہوئے، جتھے محمد مسلم عثمانی تے عبد المجید نابینا توں فصول اکبری علم الصیغہ تے نحو میر، صغریٰ و کبریٰ وغیرہ کتاباں پڑھیاں۔[۳] ايسے دوران محمدی شریف تحصیل چنیوٹ ضلع جھنگ وچ انہاں دے برادر بزرگ محمد ذاکر محمدی شاگردِ انور شاہ کشمیری نے دار العلوم جامعہ محمدی دی نیہہ رکھی۔[۳] سب توں پہلے سید احمد شاہ چوکیروی فاضل دار العلوم دیوبند بطور صدر مدرس تشریف لائے۔[۳] چنانچہ محمد نافع واپس گھر تشریف لیائے تے مقامی دار العلوم جامعہ محمدی وچ اپنی تعلیم جاری رکھی تے علم نحو وچ ھدایۃ النحو، کافیہ، الفیہ تے شرح جامی، علم فقہ وچ قدوری، ھدایہ (اولین) وغیرہ، معقولات وچ ایساغوجی، مرقاۃ، شرح رہتل تے قطبی دا کچھ حصہ پڑھیا، ايسے دوران جدوں جامعہ ہٰذا وچ قطب الدین اچھالوی تشریف لیائے تاں انھاں نے انہاں توں قطبی دا باقی حصہ تے میبذی پڑھی تے علم فقہ وچ شرح وقایۃ (آخرین) تے علم بلاغت وچ مختصر المعانی وغیرہ کتاباں پڑھیاں۔[۴] مولانا شیر محمد توں نور الانوار تے شرح وقایۃ (اولین) وغیرہ کتاباں پڑھیاں۔[۳] بعد وچ 1359ھ بہ مطابق 1940ء وچ جامعہ محمدی شریف وچ غلام احمد لاہوری دے مشہور شاگرد احمد بخش گدائی تشریف لیائے تاں انہاں توں محمد نافع نے جلالین، شرح نخبۃ الفکر، ھدایہ (آخرین) تے دیوان متنبی وغیرہ کتاباں دی تعلیم حاصل کيتی۔[۳] ہور حصول علم دے لئی محمد نافع واں بھچراں (ضلع میانوالی) تشریف لے گئے تے تقریباً 7 ماہ وچ مولانا غلام یٰسین توں مشکوٰۃ شریف، حمد اللہ عبد الغفور (حاشیہ شرح جامی) وغیرہ کتاباں پڑھیاں۔[۵] اس دے بعد 1360-61ھ بہ مطابق1941ء وچ انھاں نے موضع انّی ضلع گجرات دے مشہور استاذ ولی اللہ گجراتی (متوفی 1393ھ، نومبر 1973ء) دے سامنے زانوئے تلمذ تہ کيتا تے وکھ وکھ فنون و اصول فقہ وچ توضیح التلویح، مسلم الثبوت، میرزاہد، ملاجلال، میر زاہد، رسالہ قطبیہ، میر زاہد امور عامہ تے قاضی مبارک تے شرح عقائد نسفی و مطول وغیرہ کتاباں دی تعلیم حاصل کيتی تے بالآخر 1362ھ نوں دار العلوم دیوبند وچ داخلہ لیا تے دورۂ حدیث شریف مکمل کيتا۔ ایہ اوہ دور سی جدوں دار العلوم وچ محمد اعزاز علی امروہوی، محمد ابراہیم بلیاوی، مفتی ریاض الدین تے محمد شفیع عثمانی سینکڑاں طلباء نوں علوم دینیہ دا درس دیندے سن تے حسین احمد مدنی جیل فرنگ وچ قید سن ۔ محمد نافع نے مذکورۂ بالا حضرات توں دورۂ حدیث پڑھیا۔[۵] چنانچہ جدوں اوہ 1363ھ بہ مطابق 1943ء وچ دار العلوم دیوبند توں فارغ التحصیل ہوئے تاں انہاں نوں سند فراغ نمبر 13054 توں نوازیا گیا۔[۵] دار العلوم دیوبند وچ انھاں خواجہ خان محمد تے سرفراز خان صفدر دی معاصرت حاصل رہی۔[۶] تعلیم توں فراغت دے بعد تحریک تنظیم اہل سنت پاکستان توں منسلک ہوئے، اپنے برادر کبیر محمد ذاکر کے قائم کردہ مدرسہ محمدی وچ تدریسی خدمات انجام دیندے رہے، فیر اک زمانے وچ ناظم وی رہے۔[۷] جدوں 1373ھ بہ مطابق 1953ء وچ مرزائیت دے خلاف تحریک ختم نبوت شروع ہوئی تاں اس وچ بھرپور عملی حصہ لیا تے گرفتاری پیش کيتی، پہلے جھنگ وچ فیر بورسٹل جیل لاہور وچ تن ماہ اسیر رہے۔[۱][۷] تنظیم اہل سنت دے ترجمان سہ روزہ ’’الدعوۃ‘‘ لاہور تے سید احمد شاہ چوکیروی دے رسالہ ’’الفاروق‘‘ وچ محمد نافع دے مضامین شائع ہويا کردے سن ۔[۷][۸]
وفات
سودھوشبانہ روز دی انہاں تھک مصروفیات دی وجہ توں وکھ وکھ بیماریاں جنہاں وچ بڑھاپا بذات خود اک بیماری اے نے محمد نافع نوں آگھیرا، وفات توں تن روز پہلے طبیعت ودھ ناساز ہوݨ دی وجہ توں فیصل آباد دے اک نجی ہسپتال وچ داخل کروایا گیا جتھے تبلیغی جماعت توں وابستہ ڈاکٹر اشرف دے زیرعلاج رہے، بالآخر 7 ربیع الاول 1436ھ بمطابق 30 دسمبر 2014ء بروز منگل رات سوا دس بجے انتقال کر گئے۔[۶][۹]
لکھتاں
سودھومحمد نافع دیاں لکھتاں وچ مندرجۂ ذیل کتاباں شامل نيں:[۹][۱۰]
- رحماء بینھم (تین جلداں)
- سیرت علی المرتضی
- سیرت امیر معاویہ
- سیرت حسنین شریفین
- حضرت ابوسفیان تے انہاں دی اہلیہ
- بنات اربعہ
- عظمت صحابہ
- مسئلہ اقرباء پروری
- مسئلہ ختم نبوت تے سلف صالحین
- فائدے نافعہ (دو جلداں)
- سیرت حسنین شریفین
- حدیث ثقلین
حوالے
سودھوحوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ (اپریل 2016ء) "نافع رحمۃ اللّٰہ علیہ (جامعہ آباد جھنگ)، مولانا محمد", چمنستان ختم نبوت دے گلہائے رنگا رنگ (جلد سوم), پہلا (in ur), حضوری باغ روڈ، ملتان: عالمی مجلس تحفظ ختم نبوت, 440-444.
- ↑ "A Brief Biography of the Author"۔ mahajjah.com۔ محجہ انسٹی ٹیوٹ۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 نومبر 2022 ء
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ ۳.۴ ۳.۵ چنیوٹی 2009, p. 8.
- ↑ چنیوٹی 2009, p. 8-9.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ چنیوٹی 2009, p. 9.
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ الراشدی, عمار زاہد, ed. (2 جنوری 2015ء). "حضرت مولانا محمد نافعؒ" (in اردو). روزنامہ اسلام لاہور (zahidrashdi.org). http://zahidrashdi.org/230.
- ↑ ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ محمد اعجاز مصطفیٰ (ربیع الثانی 1436 ھ - فروری 2015 ء)۔ "گلشن مدنی دا اک ہور پھُل کملا گیا (مولانا محمد نافعؒ)"۔ www.banuri.edu.pk۔ جامعۃ العلوم الاسلامیہ بنوری ٹاؤن دی آفیشل ویب سائٹ۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 نومبر 2022 ء
- ↑ چنیوٹی 2009, p. 10.
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ محمد تقی عثمانی (5 جنوری 2018ء)۔ "حضرت مولانا محمد نافع ؒ"۔ www.nawaiwaqt.com.pk۔ نوائے وقت۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 نومبر 2022 ء
- ↑ محمد تقی عثمانی (23 دسمبر 2016ء)۔ "حضرت مولانا محمد نافع ؒ ۔۔۔اک عہد ساز شخصیت"۔ dailypakistan.com.pk۔ روزنامہ پاکستان۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 نومبر 2022 ء
کتابیات
سودھو- (اگست 2009ء) تعارف و لکھتاں حضرت مولانا محمد نافع مد ظلہ (in ur). اردو بازار، لاہور: دار الکتاب, 8-10.
ہور مطالعہ
سودھو- (2021ء) حیات نافع, 1, محمدی شریف: رحماء بینہم ویلفیئر ٹرسٹ.