محمد قلی موسوی (کنتوری)
علامہ سید محمد قلی موسوی ، بر صغیر دے اک نامور شیعہ متکلم تے عالم سن ـ ہندوستان دے شہر لکھنؤ دے رہنے والے سن ـ
والد دا ناں محمد حسین سی جو اللہ کرم دے لقب توں مشہور سن تے خود وی وقت دے مشہور علما وچ شمار ہُندے سن ـ
ولادت
سودھوآپ دی ولادت 5 ذوالقعدہ سنہ 1188ھ نوں لکھنؤ دے مضافات وچ کنتور نامی اک قصبہ وچ ہوئی ـ یہ قصبہ بارہ بنکی ضلع نال تعلق رکھدا اے ـ
کنتور وچ ولادت دی وجہ توں ہی آپ کنتوری مشہور ہوئے گئے ـ
تعلیم
سودھوآپ دی تعلیم دے بارے وچ اہل سنت دے مشہور عالم ابو الحسنات لکھنوی لکھدے نيں :
”قرأ العلم علی أساتذۃ لكھنؤ ثم لازم السيد دلدار علی بن محمد معين النقوی النصيرآبادی المجتھد، وأخذ عنہ الفقہ والأصول والحديث، ثم ولی الإفتاء ببلدۃ ميرتھـ فاستقل بہ مدۃ من الزمان“. [۱]
آپ نے لکھنؤ دے نامور استاداں توں علم حاصل کیتا فیر مستقل طور اُتے آیت اللہ سید دلدار علی غفرانمآب توں وابستہ ہوئے گئے تے فقہ و اصول فقہ ہور حدیث دا علم آپ نے انہاں توں حاصل کیتا ـ
فیر اک مدت تک شہر میرٹھ وچ قضاوت دے عہدہ اُتے اپنی ذمہ داریاں نوں اچھی طرح انجام دتا ـ
علامہ سید محسن امین عاملی دی نگاہ وچ
سودھوعلامہ سید محسن امین عاملی آپ دی علمی شخصیت دے بارے وچ انہاں لفظاں وچ رطب اللسان نيں :
”كان متكلماً بارعاً في علم المعقول، حسن المناظرۃ، جيد التحرير، واسع التتبع، تلمَّذ علی السيد دلدار علی، واشتغل في الرد علی المخالفين فقام بہ أحسن قيام“. [۲]
تالیفات
سودھوعلامہ شیخ آقا بزرگ تہرانی دے بیان دے مطابق آپ دی اہم تالیفات مندرجہ ذیل نيں :
1: الأجناد الإثنا عشريۃ المحمديۃ : ایہ مجموعہ اے انہاں کتاباں دا جو آپ نے علامہ عبد العزیز محدث دہلوی دی کتاب تحفۂ اثنا عشریہ دے جواب وچ لکھی سن ـ
2: السيف الناصری : تحفۂ اثنا عشریہ دے پہلے باب دا جواب ـ
3: تقليب المكائد: تحفۂ اثنا عشریہ دے دوسرے باب دا جواب ـ
4: برھان السعادۃ : تحفۂ اثنا عشریہ دے ستويں باب (امامت) دا جواب ـ
5: تشييد المطاعن و كشف الضغائن : تحفۂ اثنا عشریہ دے دسويں باب دا جواب ـ
6: مصارع الأفھام لقطع الأوھام : تحفۂ اثنا عشریہ دے گیارہواں باب دا جواب ـ
7: الفتوحات الحيدريۃ : عبد الحی برہانوی نے اک کتاب صراط مستقیم لکھی جس وچ انھاں نے عزاداری امام حسین نوں بدعت قرار دتا ،ـ اس دے جواب وچ آپ نے ایہ کتاب لکھی جس وچ آپ نے خود اہل سنت دی معتبر کتاباں توں عزاداری امام حسین دا سنت ہونا ثابت کیتا ـ
8: تكملۃ الميزان لتعليم الصبيان : علم صرف دی کتاب میزان دی شرح ـ
9: أبنيۃ الافعال : اردو بولی وچ علم صرف دی کتاب اے ـ
10: تطھير المؤمنين عن نجاسۃ المشركين
11: أحكام العدالۃ العلويۃ (فارسی)
12: تقريب الأفھام فی تفسير آيات الأحكام (فارسی)
13: التقيۃ : فارسی بولی وچ تقیہ دے موضوع اُتے لکھی تے اردو وچ وی اس کتاب دا ترجمہ ہويا ـ
14: الكبائر : فارسی بولی وچ گناہان کبیرہ دے بارے وچ لکھی ـ [۳]
اولاد
سودھوآپ دی اولاد وچ تن بیٹے سن :
1 : سید سراج حسین موسوی
2 : سید اعجاز حسین موسوی
3 : سید حامد حسین موسوی : جنہاں نے علامہ عبد العزیز محدث دہلوی دی کتاب تحفۂ اثنا عشریہ دے باب امامت (باب ہفتم) دے جواب وچ کتاب عبقات الانوارفی امامۃ الائمۃ الاطہار لکھی ـ
وفات تے مدفن
سودھو4 یا 9 محرم سنہ 1260ھ نوں لکھنؤ وچ آپ دا انتقال ہويا تے آپ نوں حسینیه غفرانمآب وچ دفن کیتا گیا ـ