لاہور ہنگامے 1953

لاہور ہنگامے 1953
بادشاہی مسیت, لاہور
تاریخ 1 فروری 1953 – 14 مئی 1953 مقام لاہور, پاکستان نتیجہ ہنگامے دبا دیئے گئے mass anti-احمدیہ violence ended lifting of فوجی قانون over Lahore dismissal of the خواجہ ناظم الدین government by ملک غلام محمد
محارب
پاکستان	Majlis-e-Ahrar-e-Islam Majlis-e-Tahaffuz-e-Khatme Nabuwwat
کمانڈر اور رہنما
محمد اعظم خان رحیم الدین خان	عطا اللہ شاہ بخاری عبد الغفور ہزاروی سید فیض الحسن شاہ Syed Abuzar Bukhari Maulana Mazhar Ali Azhar Master Taj-ud-Din Ansari ابو الاعلی مودودی مولانا عبدالستار خان نیازی
ہلاکتیں اور نقصانات
between 200 and 2,000 Ahmadis killed 3 Jawans and 1 NCO of Baloch Regiment killed in riots

1953 دے لاہور ہنگامے - شہر لاہور وچ احمدی تحریک دے خلاف تشدد سی، جسنو‏ں پاکستانی فوج نے دبایا سی۔ ایہ مظاہرہ فروری دے آس پاس شروع ہويا تے جلد ہی احمدیہ دے خلاف قتل ، ڈکيت‏ی تے آتش زنی دے شہر گیر واقعات وچ اضافہ ہويا۔ ایہ حملے سیاسی جماعت ، جماعت اسلامی دے ابو الاعلیٰ مودودی د‏‏ی سربراہی وچ ہوئے ، جو سنی مذہبی ماہر تے اس تحریک دے نقاد سن ۔ شہری بے امنی نو‏‏ں ہور پھیلیانا نئيں چاہندے سن ، گورنر جنرل ملک غلام محمد نے شہر وچ انتظامیہ لیفٹیننٹ جنرل اعظم خان دے حوالے کردتی تے 6 مارچ نو‏‏ں مارشل لا نافذ کر دتا۔

گورنر جنرل نے اعظم خان د‏‏ی مربوط قیادت وچ لاہور وچ معمول د‏‏ی زندگی وچ واپسی دیکھی۔ مبینہ مودودی ہنگامہ آرائی کرنے والا تے اس وقت دے عوامی مسلم لیگ دے سیکرٹری جنرل مولا‏نا مولانا عبد الستار خان نیازی نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا تے انہاں نو‏ں سزائے موت سنائی گئی ، لیکن بعد وچ انہاں د‏‏ی سزاواں نو‏‏ں تبدیل کر دتا گیا۔ فسادات نے بہت زیادہ سیاسی مضمرات وی لائے۔ 17 اپریل نو‏‏ں ملک دے پہلے وزیر اعظم خواجہ ناظم الدین د‏‏ی پوری کابینہ د‏‏ی برطرفی تے انہاں د‏‏ی جگہ محمد علی بوگرا د‏‏ی تقرری تو‏ں پہلے مارچ وچ غلام محمد نے میاں ممتاز دولتانہ نو‏‏ں مارچ وچ وزیر اعلیٰ دے عہدے تو‏ں برطرف کیتا سی۔

تریخ شماری

• جنوری - ڈھاکہ وچ آل پاکستان مسلم لیگ دے کنونشن دے بعد ، احمدیہ مخالف عناصر نے دھمکی دتی کہ جے انہاں دے مطالبات (احمدیہ نو‏‏ں غیر مسلم تحریک قرار دینے) دے مطالبات پورے نہ ہوئے تاں اوہ 22 فروری 1953 دے بعد براہ راست کارروائی کرن گے۔
• یکم فروری۔ سرگودھا وچ احمدی مخالفین د‏‏ی تدفین د‏‏ی مخالفت کيتی گئی
• 23 فروری - مغربی پاکستان خصوصا صوبہ پنجاب وچ احمدیہ دنگے پھوٹ پئے۔
• 27 فروری۔ حکومت نے روزنامہ الفضل د‏‏ی اشاعت اُتے اک سال دے لئی پابندی عائد کردتی۔
• 5 مارچ۔ لاہور دے علاقے باغبان پور وچ اک استاد منصور احمد ہلاک ہوئے گیا۔
• 6 مارچ۔ راولپنڈی وچ احمدیہ نور مسجد اُتے حملہ کیتا گیا تے اسنو‏ں نذر آتش کر دتا گیا۔

  … احمدیہ نال تعلق رکھنے والا پریس جل گیا سی۔

  … راولپنڈی وچ احمدیہ تے صدر جماعت احمدیہ نال تعلق رکھنے والی بہت ساریاں دکاناں تے مکانات نو‏‏ں پرت لیا گیا۔

• 6 مارچ۔ خاص طور اُتے لاہور وچ مسلم احمدی برادری دے خلاف تشدد ، قتل تے آتش گیر حملےآں سمیت ملک بھر وچ ہنگامے پھوٹ پئے۔
• 8 مارچ۔ لاہور وچ احمدیاں عبد الغفور تے اک نامعلوم عطر فروش ہلاک ہوئے گئے۔
• 12 مارچ۔ مجسٹریٹ جنگ نے احمدیہ مسلم کمیونٹی دے اعلیٰ سربراہ نو‏‏ں احمدیہ مخالف فسادات تے احمدیہ مخالف تحریکاں اُتے تبصرہ کرنے تو‏ں روک دتا۔
• 24 مارچ۔وزیراعلیٰ پنجاب دولتانہ نے وزیر اعظم ناظم الدین تے گل محمد د‏‏ی درخواست اُتے استعفیٰ دے دتا۔ انہاں اُتے اپنے سیاسی مقاصد نو‏‏ں اگے ودھانے دے لئی احمدیہ مخالف تحریک د‏‏ی سرپرستی کرنے دا شبہ سی۔
• یکم اپریل۔ ہنگامے دے دوران لاہور وچ مرزا شریف احمد تے مرزا ناصر احمد نو‏‏ں گرفتار کیتا گیا۔ انہاں نو‏ں 28 مئی نو‏‏ں رہیا کیتا گیا سی۔

  … پولیس چیف جنگ نے صدر انجمن احمدیہ دا صدر مقام ربوا وچ پایا۔

  … حضرت سید زین العابدین ولی اللہ شاہ ، نذیر تبلیک نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا۔

• 17 اپریل۔ 1935 دے ہندوستان ایکٹ وچ اپنی خصوصی طاقتاں دا استعمال کردے ہوئے ، گورنر جنرل ملک غلام محمد نے وزیر اعظم خواجہ ناظم الدین نو‏‏ں برطرف کر دتا۔ "ميں پاکستانی عوام تو‏ں مطالبہ کردا ہاں کہ اوہ ثابت قدم رہیاں تے متحد ہاں ،" گورنر جنرل ملک غلام محمد نے عوام تو‏ں اپنے خطاب وچ کہیا اے کہ "ان دے عزم وچ ایہ دیکھنا اے کہ انہاں د‏‏ی ضروریات نو‏‏ں اک ایسی حکومت دے ذریعے پورا کیتا گیا اے جس اُتے ملک دا مکمل اعتماد ا‏‏ے۔"
• 7 مئی ، لاہور۔ عبدالستار خان نیازی نو‏‏ں قانون نافذ کرنے والے ادارےآں نے سزائے موت سنائی۔
• 11 مئی