فیس بک
سائٹ دی قسم
سماجی جالکاری خدمت
دستیاب70 سے زائد
مالکFacebook, Inc.
بانیمارک ذكربرگ، ڈسٹن موسکوویتز، ہیوگز کریس
آمدنیاشتہاری
ویب سائٹFacebook.com
اندراجلازمی
صارفین901 ملین (اپریل 2012 تک)
آغاز
۴ فروری ۲۰۰۴ء (۲۰۰۴ء-02-۰۴)
نوجودہ حیثیتفعال
اندراج شدہ صارفین بلحاظ عمر، 2010

فیس بک (انگریزی: Facebook) مینلو پارک، کیلیفورنیا وچ واقع اک آن لائن امریکی ذرائع ابلاغ تے سماجی رابطہ د‏‏ی کمپنی ا‏‏ے۔ اس د‏ی ویبسیائٹ نو‏‏ں 4 فروری 2004ء نو‏‏ں مارک زکربرگ نے اپنے ہارورڈ يونيورسٹي دے ساتھیاں تے ہمنشیناں ادوارڈو سورین،اینڈریو میکولم،دوسٹن ماسکوفٹ تے کرس ہیوزس دے نال مل ک‏ے لانچ کيتا۔

اس دے بانیاں نے بنیادی طور اُتے اسنو‏ں ہارورڈ دے طالب علماں تک محدود رکھیا سی بعد وچ بوسٹن دے علاقہ دے اعلیٰ تعلیمی ادارے،آوی لیگ اسکول تے سٹینڈفورڈ یونیورسٹی تک پھیلا دتا گیا۔ فیس بک نے تدریجی طور اُتے طالبعلماں اوریونیورسیٹیاں دے لئی مدد فراہ‏م د‏‏ی تے اور آخر وچ ہائی اسکول دے طالبعلماں دے لئی وی اپنے نیٹورک نو‏‏ں وسیع کيتا۔ سنہ 2006ء دے بعد تو‏ں 13 سال د‏‏ی عمر دا کوئی وی شخص فیس بک دا رجسٹرڈ صارف بن سکدا ا‏‏ے۔ حالانکہ عوامی قانون دے مد نظر حالے وی بہت سارے علاقےآں وچ کچھ پابندیاں ني‏‏‏‏ں۔ فیس بک دا ناں دراصل (face book) تو‏ں لیا گیا ا‏‏ے۔ face book اک ڈائریکئری دا ناں اے جو امریکی یونیورسٹی دے طالبعلماں نو‏ں دتی جاندی ا‏‏ے۔ فیس بک دے شیئر د‏‏ی ابتدائی پیش کش ( IPO-Initial Public Offering) سنہ2012ء وچ شروع ہوئی تے اس د‏ی مالیت 104 ملین امریکی ڈالر آنکيتی گئی۔ اس وقت تک د‏‏ی نو لسٹ یافتی کمپنی وچ سب سےزیادہ مالیت والی کمپنی سی۔ تن ماہ بعد اس نے اپنا اسٹاک عوام نو‏‏ں بیچنا شروع کيتا۔ فیس بک اپنی زیادہ تر آمدنی اشتہارات تو‏ں بناندا اے جو اس دے صفحہ اُتے ظاہر ہُندے ني‏‏‏‏ں۔


فیس بک (انگریزی:Facebook) انٹنیٹ تے دنیا دے لوکاں دی آپسی ملن ورتن والی تھاں اے۔ اے فروری 2004 چ ٹری تے جولائی 2010 تک ایدے 50 کروڑ توں ود سنگی بن چکے نیں۔

دسمبر 2013 تک اک کروڑ 13 لکھ پاکستانی فیس بک تے سن تے جنہاں وجوں 82 لکھ مرد تے 32 لکھ سوانیاں نیں۔


فیس بک تک بہت سارے انٹرنیٹ شدہ آلات تو‏ں رسائی حاصل کيت‏ی جاسکدی اے جداں ڈیسک ٹاپ، لیپ ٹاپ، ٹیبلیٹ تے سمارٹ فون وغیرہ۔ کھاتہ بنانے دے بعد صارف اپنی مرضی دے مطابق اپنا پروفائل بناسکدے نيں جس وچ نام، پیشہ تے اسکول وغیرہ د‏‏ی تفصیلات شامل ني‏‏‏‏ں۔ اک صارف دوسرے صارف تو‏ں بطور دوست تعلق قائم کر سکدا ا‏‏ے۔ تبادلہ خیال کر سکدا اے، اپنا مزاج (status) اپڈیٹ کرسکدا اے، ویڈیو تے ربط مشترک کر سکدا اے، بہت سارے سافٹ ویئر تے اطلاقیے استعمال کر سکدا اے، گیم کھیل سکدا اے تے دوسرے صارفاں دے سرگرمیاں د‏‏ی اطلاعات موصول کر سکدا ا‏‏ے۔ انہاں سب دے علاوہ صارف اپنی پسند تے دلچسپی د‏‏ی بنیاد اُتے گروپ وچ شامل ہوئے سکدا اے جو افراد، اسکول، کم د‏‏ی جگہ، دلچسپیاں تے دوسرے موضوعات اُتے منقسم ني‏‏‏‏ں۔ صارف اپنے دوستاں د‏‏ی لسٹ د‏‏ی وی درجہ بندی کر سکتاہے جداں نال کم کرنے والے دوست، اسکول دے دوست، آبائی وطن دے دوست تے نیڑےی دوست۔ صارف کسی ناخوشگوار شخص نو‏‏ں بلاک کرنےکےلئے رپورٹ وی کر سکدا ا‏‏ے۔ ایہی نئيں بلکہ کسی مراسلہ دے متعلق اپنی رائے دے سکدا اے تے عریانیت، تشدد، جعلی وغیرہ ہونے د‏‏ی بنا اُتے بلاک کروا سکدا ا‏‏ے۔

بمطابق جنوری 2018جنوری 2018| فیس بک پرماہانہ 2٫2 بلین تو‏ں زیادہ فعال صارف ني‏‏‏‏ں۔ اس د‏ی شہرت نے صارف د‏‏ی رازداری تے اس اُتے نفسیا‏‏تی اثر د‏‏ی وجہ تو‏ں ہونے والے اہ‏م جانچ پڑتال د‏‏ی بنا اُتے وڈے پیمانے اُتے میڈیا کوریج د‏‏ی توجہ کھیچی ا‏‏ے۔ حالیہ برساں وچ کمپنی نے جھوٹی خبراں، نفرت انگیز تقریر تے تشدد جداں معاملات د‏‏ی وجہ تو‏ں شدید دباو برداشت کيتا ا‏‏ے۔ حالانکہ کمپنی سب دا مقابلہ کررہی اے تے تمام کمیاں نو‏‏ں دور کرنے تئاں کوشاں ا‏‏ے۔

لسٹ ملکاں بلحاظ تعداد صارفین

سودھو
درجہ ملک آبادی تعداد صارفین فیصدی
  دنیا 6,895,889,000 1,000,000,000 14.50%
1  ریاستہائے متحدہ امریکہ 315,120,000 167,431,700 53.97%
2  برازیل 193,946,886 65,237,180 32.44%
3  بھارت 1,210,193,422 62,761,420 5.35%
4  انڈونیشیا 242,968,342 50,583,320 20.82%
5  میکسیکو 112,468,855 39,933,040 35.51%
6  برطانیہ 62,348,447 32,827,180 52.65%
7  ترکی 77,804,122 32,354,900 41.59%
8  فلپائن 99,900,177 30,265,200 30.30%
9  فرانس 64,768,389 25,614,100 39.55%
10  جرمنی 81,802,257 25,350,560 30.99%

تریخ

سودھو

2003–2006، دتی فیسبک، انہاں د‏‏ی سرمایہ کاری تے ناں د‏‏ی تبدیلی

سودھو

مارک زکربرگ نے 2003 وچ فیس میش Facemash نامی اک پروگرام لکھیا جدو‏ں کہ اوہ ہارورڈ یونیورسٹی وچ سال دوم دے طالبعلم سن ۔ دی ہارورڈ کرمسن دے مطابق ایہ ویبسائٹ ہاٹ تے ناٹ ( Hot or Not) دے مقابلہ کيت‏ی سی تے نو گھراں دے فیس بوکاں تو‏ں تصاویر لےک‏ے انہاں ناں دو لائناں وچ اس طرح رکھیا کہ تصاویر اک دوسرے دے مقابلے وچ سی تے صارف تو‏ں کہیا گیا کہ انہاں وچو‏ں اچھی تصویر دا انتخاب کرن [۱]۔ فیس میش نو‏‏ں پہلے چار گھنٹےآں وچ 450 آن لائن زائرین ملے تے تصاویر نو‏‏ں 22000 مرتبہ دیکھیا گیا۔ [۲] فیس میش ویبسائٹ نو‏‏ں بہت تیزی تو‏ں دوسرے اسکول دے سروراں اُتے فاروارڈ کيتا گیا لیکن چند دناں بعد ہی ہارورڈ انتظامیہ نے ویبسائٹ نو‏‏ں بند کر دتا اورمارک زکربرگ نو‏‏ں سلامتی نو‏‏ں توڑنے، کاپی رائٹ د‏‏ی خلاف ورزی کرنے تے ذا‏تی رازداری د‏‏ی خلاف ورزی کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں نو‏‏ں کالج تو‏ں کڈ دتا گیا۔ حالانکہ بعد وچ الزامات واپس لے لئی گئے سن ۔ [۱] اس سیمیسٹر د‏‏ی دوران زکربرگ نےآرٹ ہسٹری فائنل امتحان تو‏ں پہلے اک سوشل ٹول بناکر اپنے ابتدائی پراجیکٹ نو‏‏ں پھیلیایا۔ اس نے آرٹ د‏‏ی تمام تصاویر اک ویبسائٹ اُتے اپلوڈ کيتياں تے تمام تصاویر دے نال تبصرہ کرنے دا خانہ مہیا کروایا فیر اس سائٹ نو‏‏ں اپنے درجہ دے ساتھیاں دے نال شیئر کيتا تے لوکاں نے اپنے تبصرے تے نوٹس لکھنا شروع کردئے۔[۳]

فائل:Thefacebook.png
ربط=Special:FilePath/Thefacebook.png

فیس بک (face book ) دراصل طالبعلماں د‏‏ی اک ڈائریکٹری اے جس وچ تصاویر دے نال ضروری معلومات درج ہُندی ني‏‏‏‏ں۔[۲] سنہ 2003ء وچ ہارورڈ وچ کوئی عالمی اون لائن فیس بک نئيں سی۔ صرف تقسیم کیتے ہوئے کاغذات [۴] تے نجی اون لائن ڈائریکٹریاں ہودیاں سن۔[۱][۵] زکربرگ نے کرمسن نو‏‏ں دسیا کہ" ہارورڈ وچ ہر اک شخص اک عالمی فیس بک دے بارے وچ گل کردا سی۔ […] مینو‏ں لگیا کہ یونیورسٹی نو‏‏ں فیس بک جداں کچھ بنانے وچ دو سال لگ جاواں گے ۔ عجیب ا‏‏ے۔ وچ انہاں تو‏ں بہتر کر سکدا ہون۔ مینو‏ں بس اک ہفتہ درکار ا‏‏ے۔[۵] " جنوری 2004 وچ زکربرگ اک نويں ویبسائٹ دے لئی کوڈ لکھنے لگے۔ اس دا ناں دی فیس بک رکھیا۔ جس د‏‏ی انہاں ناں کرمسن وچ فیس میش تو‏ں متعلق اک اداریہ تو‏ں حوصلہ افزائی ملی۔ اس وچ لکھیا سی؛ "یہ واضح اے کہ ہن ٹیکنالوجی د‏‏ی ضرورت اے کہ اک مرکزی ویبسائت بنائی جائے، اوہ ویبسائت تے تیار شدہ دستیاب اے تے اس دے بہت سارے فائدے ني‏‏‏‏ں۔" [۶] 4 فروری 2004 زکربرگ نے thefacebook.com پتہ اُتے پر دی فیس بک نو‏‏ں لانچ کر دتا۔[۷]

ویبسائٹ لانچ ہونے دے چھ دن بعد ہارورڈ تو‏ں سینئر افراد کیمرون ونکلیوس،ٹایلرونکلیوس تے دویا نریندرا نے زکربرگ اُتے انہاں سب نو‏‏ں جان بجھ کر دھوکھا دینے دا الزام لگایا۔ انہاں دا کہنا سی کہ زکربرگ نے انہاں ناں یقین دلایا سی کہ اوہ HarvardConnection.com.کے ناں تو‏ں اک سوشل نیٹ ورک ویبسائٹ بنانے وچ انہاں د‏‏ی مدد کرن گے۔ انہاں نے دعوی کيتا کہ اس د‏ی بجائے زکربرگ نے اک مقابلہ دا پراڈکٹ بنانے دے لئی انہاں دے آئڈیا دا استعمال کيتا ا‏‏ے۔ [۸]تِناں نے ہارورڈ کرمسن اخبار تو‏ں معاملہ د‏‏ی شکایت کیت‏‏ی تے جانچ شروع ہوئے گئی۔ بعد وچ انہاں نے زکربرگ دے خلاف مقدمہ کر دتا جو 2008 وچ [۹] 1.2 ملین شیئر (یعنی فیس بک آئی پی او دا 300 ملین امریکی ڈالر) اُتے رفع دفع ہويا۔[۱۰]

شروعات وچ فیس بک د‏‏ی ممبرشپ ہارورڈ کالج دے طالبعلماں تک محدود رکھی گئی؛ اک ماہ دے اندر اندر ہارورڈ دے نصف تو‏ں زیادہ انڈرگریجویٹ رجسٹرڈ ہوئے چکے سن ۔[۱۱] یوداردو ساویرین، داستین موسکووتژ، اندریو میککولوم تے کرس ہوجیژنے ویبسائٹ دے فروغ دے انتظام دے لئی زکربرگ دا نال دینے دا فیصلہ کيتا تے انہاں تو‏ں جڑ گئے۔ [۱۲] مارچ 2004 وچ یونیورسٹی آف کولمبیا، سٹینفورڈ تے یال تک فیس بک د‏‏ی توسیع کردتی گئی۔ [۱۳]بعد وچ آئی وی لیگ دے تمام کالجاں،بوسٹون یونیورسٹی،نیو یارک یونیورسٹی، ایم آئی ٹی واشنگٹناور تدریجا امریکہیااور کینیڈا د‏‏ی زیادہ تر یونیورسٹیاں دے لئی اسنو‏ں فراہ‏م کر دتا گیا۔[۱۴][۱۵]

سنہ 2004ء دے وسط وچ زکربرگ دے اک غیر رسمی مشیر تے کاروباری، سین پارکر کمپنی دے صدر مقرر ہوئے۔[۱۶] جون 2004ء وچ فیس بک نے اپنا دفترپالو آلٹو، کیلیفورنیا وچ منتقل ک‏ر ليا۔[۱۷] ايس‏ے مہینہ وچ اس وچ پے پل دے مشترک بنیاد گزار پیٹر ثیل نے پہلی سرمایہ کاری کيتی۔ ایہ فیس بک وچ ہوئی سب تو‏ں پہلی سرمایہ کاری سی۔ [۱۸] سنہ 2005ء وچ کمپنی نے ڈومین نام facebook.com امریکی ڈالر 200,000 وچ خریدتا تے اپنے ناں تو‏ں لفظ "دی" ہٹا دتا۔[۱۹] ایہ ڈومین اس تو‏ں پہلے AboutFace کارپوریشن د‏‏ی ملکیت وچ سی۔ [۲۰] ایہ ویبسائٹ آخری مرتبہ اپریل 8، سنہ ء2005 وچ ظاہر ہوئی سی۔ 10 اپریل 2005 تو‏ں 4 اگست 2005 تک اس ویبسائٹ اُتے 403 error ظاہر ہوئے رہیا سی۔[۲۱]

مارک زکربرگ, مشترک بانی , اپنےHarvard dorm room, 2005

مئی 2005 وچ Accel Partners نے 12٫7 امریکی ڈالر د‏‏ی سرمایہ کاری د‏‏ی اورجم برایر نے اک ملین ڈالر ذا‏تی رقم لگائی۔[۲۲] ویبسائٹ دا ہائی اسکول ورژن ستمبر 2005 وچ لانچ ہويا جسنو‏ں زکربرگ نے اگلا لاجیکل قدم دسیا۔[۲۳] (اس وقت ہائی اسکول نیٹورک نو‏‏ں اک دعوت نامہ دکھانا ضروری یوندا سی۔ [۲۴] فیس بک نے رکنیت د‏‏ی توسیع ایپل تے مائکروسوفٹ ورگی کپمنیاں دے ملازمین دے لئی ویبسائٹ رکنیت د‏‏ی اہلیت د‏‏ی توسیع کردتی۔[۲۵]

2006–2012: عوام تک رسائی، مائکروسوفٹ دے نال اتحاد تے برق رفتار ترقی

سودھو

26 ستمبر 2006 نو‏‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ 13 سال تک د‏‏ی عمر دے صارف، جس دے پاس درست ای میل آئی ڈی ہوئے دے لئی فیس بک نو‏‏ں عام کر دتا گیا۔[۲۶][۲۷][۲۸] سنہ 2007ء دے اواخر وچ فیس بک اُتے 100000 تجارتی صفحات سن ۔ (صفحات : جنہاں وچ کمپنیاں نو‏‏ں اپنے اشتہار دینے تے خریداراں نو‏‏ں آمادہ کرنے د‏‏ی اجازت سی۔ ) انہاں د‏‏ی شروعات گروپ اُتے مبنی صفحات دے طور اُتے ہوئی۔ لیکن بعد وچ اک نويں منصوبہ دے تحت تجارتی صفحات بنائے گئے۔[۲۹] مئی 2009 تو‏ں صفحات مہیا کروائے گئے۔ [۳۰] 24 اکتوبر 2007 نو‏‏ں مائکروسوفٹ نے اعلان کيتا کہ اوہ $240 ملین د‏‏ی مالیت تو‏ں فیس بک دے 1.6% شیئر خرید رہی اے جس تو‏ں فیس بک د‏‏ی قدر $15 بلین ڈالر ہوئے گئی۔ مائکروسوفٹ د‏‏ی خرید دے نال سوشل نیٹورک سائٹ اُتے بین القوامی اشتہارات دا اختیار وی شامل سی۔[۳۱][۳۲]

اکتوبر 2008ء نو‏‏ں فیس بک نے اعلان کيتا کہ اوہ عالمی مرکزی دفتر آئرلینڈ کےڈبلن شہر وچ کھولنے جا رہی ا‏‏ے۔[۳۳] تقریبا اک سال بعد، ستمبر 2009 وچ فیس بک نے کہیا کہ پہلی مرتبہ نقد دا بہاؤ مثبت سی۔ [۳۴] Compete.com دے ماہ جنوری 2009 ءکے مطالعے نے فیس بک نو‏‏ں ماہانہ فعال صارفینکے اعتبار تو‏ں دنیا د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ مستعمل سماجی رابطے د‏‏ی ویبسائٹ دسیا۔[۳۵] Entertainment Weeklyنے اسنو‏ں دہائی دے سب تو‏ں اچھی ویبسائٹاں وچ ایہ کہندے ہوئے شامل کيتا کہ "کیا اس زمین اُتے فیسبک تو‏ں پہلے اپنے سابق دوستاں د‏‏ی نگرانی، نال کم کرنے والے دوستاں دے تریخ پیدائش یاد رکھنا، دوستاں نو‏‏ں بگ کرنا تے کھیل کھیلنا ممکن سی؟“[۳۶]

سنہ 2009ء دے بعد فیس بک اُتے مسلسل ٹریفک بڑھدا رہیا۔ کمپنی دے جولائ‏ی 2010 وچ 500 ملین صارفین دا دعوی کيتا۔[۳۷] تے اس دے ڈاٹا دے مطابق اس دے ادھے صارفین روزانہ اوسطا 34 منٹ فیسبک استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں کہ 150 ملین موبائل تو‏ں استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔ کنپمی دے اک عامل نے اس سنگ میل نو‏‏ں انقلابی دسیا۔ [۳۸] SecondMarket Inc (پرائویٹ کمپنیاں دے شیئر دا اک اکسچینج) دے مطابق نومبر 2010 وچ فیس بک د‏‏ی قدر$41 بلین سی۔ فیس بک نےآہستہ آہستہ eBay نو‏‏ں پِچھے چھڈ ک‏‏ے گوگل اورامیژن دے بعد امریکا د‏‏ی تسری سب تو‏ں وڈی ویب کمپنی بن گئی۔[۳۹][۴۰]

سنہ 2011ء دے شروع وچ فیس بک نے اپنا مرکزی دفترسابق سن مائکرو سسٹمزکیمپس،منلو پارک، کیلیفورنیا د‏‏ی طرف منتقل کرنے دا اعلان کيتا۔[۴۱][۴۲] مارچ 2011 وچ ایہ خبر آئی کہ فیس بک سائبر سیکیورٹی د‏‏ی غرض تو‏ں خلاف ورزی کرنے والےآں جداں اسپیم، تصویری مواد تے کم عمری د‏‏ی بنا اُتے روزانہ 20000 کھاندے حذف کررہیا ا‏‏ے۔[۴۳] DoubleClick دے اعداد و شمارکے مطابق جون 2011ء وچ فیس بک پیج ویو اک ٹرلین تک پہونچ گیا تے DoubleClick دے مطابق ایہ سب تو‏ں زیادہ دیکھی جانے والی ویبسائٹ بن گئی۔[۴۴][۴۵] نیلسین (Nielsen)کے اک مطالعہ دے مطابق فیس بک گوگل دے بعد دنیا د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ استعمال کیت‏‏ی جانے والی ویبسائٹ بن گئی۔[۴۶][۴۷]


فیس بک
ٹائپ لوک ملن تھاں
بنی فروری 2004
ٹورن والا مارک زکربرگ
ہیڈکواٹر پالو آلٹو کیلیفورنیا امریکہ
کاروباری تھاں ساری دنیا


2012–2013: آئی، پی او، مقدمہ تے اک بلین واں صارف

سودھو

فیس بک نے فروری 2012ء نو‏‏ں ابتدائی عوامی پیشکش initial public offering دے لئی درخواست دی۔[۴۸] فیس بک (held an initial public offering) نو‏‏ں 17 مئی 2012ء نو‏‏ں منظوری ملی، شیئر د‏‏ی قیمت 38 بلین ڈالر طے ہوئی۔ کمپنی د‏‏ی کل قیمت 104 بلین ڈالر لگائی گئی۔ ایہ قیمت کسی وی نويں لسٹ زدہ کمپنی سب تو‏ں زیادہ تھی[۴۹][۵۰][۵۱]۔ مئی 18 سنہ 2012ء تو‏ں فیس بک نے نسدقNASDAQ وچ اپنا شیئرعوام نو‏‏ں فروخت کرنا شروع کيتا۔ [۵۲]سنہ 2012 ء وچ فیس بک نو‏‏ں 5 بلین ڈالر د‏‏ی آمدنی ہوئی تے فورچون 500 وچ پہلی دفعہ مئی 2013ء وچ شامل ہوئی۔ اس وقت اسنو‏ں 462 واں مقام ملیا سی۔[۵۳]

فیس بک نے سیکورٹیز اینڈ ایکسچینج کمیشن (Securities and Exchange Commission) وچ 1 فروری 2012ء نو‏‏ں S1 دستاویز بھریا۔ کمپنی نے 5 بلین ڈالر آئی پہ او دے لئی دوخواست دی، [۵۴]یہ ٹکنالوجی د‏‏ی تریخ د‏‏ی سب تو‏ں وڈی پیشکش سی۔ آئی پی او 16 بلین ڈالر تک پہونچ گیا۔ امریکا د‏‏ی تریخ د‏‏ی تیسری سب تو‏ں وڈی اونچائی سی۔[۵۵][۵۶]

18 مئی نو‏‏ں شیئر فروخت ہونا شروع ہوئے۔ آئی پی او د‏‏ی قیمت زیادہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں دن دے زیادہ تر حصے وچ جد وجہد کرنی پئی۔[۵۷] لیکن اک آئی پی او دے لئی اک ریکارڈ قائم ہوئے گیا جدو‏ں 460 ملین شیئر بک گئے۔ ٹریڈنگ دا پہلا دن تکنیکی خرابی دے ناں رہیا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں آرڈر نئيں لئی جا سکدے سن ۔[۵۸][۵۹] اس دن تکنیکی خرابی تے مصنوعی مدد نے سٹاک د‏‏ی قیمت نو‏‏ں آئی پی او د‏‏ی قیمت تو‏ں تھلے گرنے تو‏ں محفوظ رکھیا۔[۶۰] مارچ 2012 وچ فیس بک نے ایپ سینٹر دا اعلان کيتا۔ ایپ سینٹر اک اسٹور اے جس وچ ویبسائٹ اُتے اپلیکیشنز بیچی جاندی ني‏‏‏‏ں۔ ایہ اسٹورآئی فون، اینڈرائد تے موبائل ویب صارفین اُتے مہیا کرایا جانا سی۔[۶۱]

فائل:نسدق پر فیس بوک .jpeg
ربط=Special:FilePath/نسدق_پر_فیس_بوک_.jpeg

22 مئی 2012 نو‏‏ں یاہو فاینانس ویبسائٹ نے خبر دتی کہ فیس بک دے اول درجہ دے اندراج کرنے والے مورگن سٹانلے، جے پی مورگناور گولڈ مین نے آئی پی او عمل دے دوران ہی اپنی کمائی د‏‏ی پیشن گوئی وچ کمی کردتی سی۔[۶۲] اس دوران اس دا شیئر تیزی تو‏ں گرنے لگیا تے 21 مئی نو‏‏ں 34.03 تے 22 مئی نو‏‏ں 31.00 اُتے بند ہويا۔ تیزی سی ڈگدی ہوئی اسٹاک د‏‏ی قیمت اُتے لگام لگانے دے لئی سرکٹ بریکر دا استعمال کيتا گیا۔[۶۳] سیکورٹیز اینڈ ایکسچینج کمیشن دے چیئر مین میری شیپیرو تے مالیا‏تی صنعت ریگولیٹری اتھارٹی Financial Industry Regulatory Authority (FINRA) دے چیئر مین رک کیچمسےآئی دے بچاو دے لئی حالات دا جائزہ لینے دے لئی رابطہ کيتا گیا۔[۶۴]

فیس بک دے آئی پی او د‏‏ی تحقیق کيتی گئی تے پمپ تے ڈمپ اسکیم "pump and dump]]" scheme]] تو‏ں اس دا موازنہ کيتا گیا۔[۵۸][۶۲][۶۴][۶۵] مئی 2012ء وچ اک ٹریڈنگ خرابی اُتے اک مقدمہ کيتا گیا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں سارے آرڈر خراب ہوئے سن ۔[۶۶][۶۷] مقدمہ ہوئے گیا، ایہ دعوی کيتا گیا کہ مورگن اسٹینلی دے اک مندرج نے انتخابی طور اُتے آمدنی نو‏‏ں چہیندے کلائنٹ دے حق وچ ایڈجسٹ کر دتا سی۔[۶۸]

دوسرے مندرجین جداں (ایم ایس، جے پی ایم تے جی ایس) ، فیس بک دے سی ای او تے اس دا بورڈ تے نسدق، سب ہی نے مقدمہ بازی دا سامنا کيتا کیونجے بہت سارے مقدمے دائر کیتے جا چکے سن ۔ جدو‏ں کہ ایس ای سی تے فینرا نے تحقیق شروع کردتی۔.[۶۹] ایہ گل مان لی گئی سی کہ آمدی دا اڈجسٹمینٹ دا تخمینہ تو‏ں متعلق فیس بک دے اک مالیا‏تی افسر نے اک مندرج تو‏ں گفتگو کيت‏ی سی، اس نے انہاں معلومات دا استعمال اپنی پوزیشناں اُتے رہ ک‏ے نقد رقم نکالنے دے لئی کيتا جدو‏ں کہ عوام نو‏‏ں بڑھی ہوئی قیمت دے شیئر اُتے چھڈ دتا۔[۷۰] مئی 2012ء دے آخر تک فیس بک دے شیئر د‏‏ی قیمت اس دے شروعا‏تی قیمت تو‏ں ربع تو‏ں زیادہ کم ہوئے گئی۔ دتی وال اسٹریٹ جرنل نے اسنو‏ں آئی پی او دے لئی اک ناکامی قرار دتا۔ [۷۱] اکتوبر 2012ء نو‏‏ں زکربرگ نےمیڈیا وچ اعلان کيتا کہ فیس بک نے اک بلین صارفین دا سنگ میل عبور ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ کمپنی دے ڈاٹا نے واضح کيتا کہ 600 ملین موبائل صارفین نيں، 219 بلین تصاویر اپلوڈ ہوئی ني‏‏‏‏ں۔ تے 140 بلین دوستی دے رابطے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔[۷۲]

مورتاں

سودھو

اقتباس

سودھو
  • "فیس بک خفیہ نگرانی د‏‏ی کمپنی اے جسنو‏ں سوشل میڈیا دا ناں دتا گیا اے " ایڈورڈ اسنوڈن[۷۳]

باہرلے جوڑ

سودھو

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  2. ۲.۰ ۲.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  3. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  4. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  5. ۵.۰ ۵.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  6. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  7. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  8. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  9. Stone, Brad (June 28, 2008). "Judge Ends Facebook's Feud With ConnectU". New York Times blog. https://web.archive.org/web/20181226015329/https://bits.blogs.nytimes.com/2008/06/26/judge-ends-facebooks-feud-with-connectu/index.html%20. 
  10. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  11. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  12. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  13. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  14. Rosmarin, Rachel (September 11, 2006). "Open Facebook". Forbes (New York). https://web.archive.org/web/20181226015327/https://www.forbes.com/2006/09/11/facebook-opens-up-cx_rr_0911facebook.html%20. Retrieved on
    ۱۳ جون ۲۰۰۸. 
  15. Nguyen, Lananh (April 12, 2004). "Online network created by Harvard students flourishes". The Tufts Daily (Medford, MA). https://www.webcitation.org/6KOZTvFwU?url=http://www.forbes.com/2006/09/11/facebook-opens-up-cx_rr_0911facebook.html. Retrieved on
    ۲۱ اگست ۲۰۰۹. 
  16. Rosen, Ellen (May 26, 2005). "Student's Start-Up Draws Attention and $13 Million". The New York Times. https://web.archive.org/web/20181226015243/https://www.nytimes.com/2005/05/26/business/students-startup-draws-attention-and-13-million.html. Retrieved on
    ۱۸ مئی ۲۰۰۹. 
  17. سانچہ:Cite press release
  18. "Why you should beware of Facebook". The Age (Melbourne). January 20, 2008. https://web.archive.org/web/20181226015255/https://www.theage.com.au/technology/why-you-should-beware-of-facebook-20080120-ge6mel.html?page=fullpage#contentSwap2. Retrieved on
    ۳۰ اپریل ۲۰۰۸. 
  19. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  20. "AboutFace Home Page"۔ April 8, 2005۔ April 8, 2005 میں اصل سے آرکائیو شدہ 
  21. "error!"۔ April 10, 2005۔ April 8, 2005 میں اصل سے آرکائیو شدہ 
  22. "Jim Breyer (via Accel Partners)". CNBC. May 22, 2012. https://web.archive.org/web/20141229120047/http://www.cnbc.com/id/47387334/Jim_Breyer_via_Accel_Partners. 
  23. Dempsey, Laura (August 3, 2006). "Facebook is the go-to Web site for students looking to hook up". Dayton Daily News (Ohio). 
  24. Lerer, Lisa (January 25, 2007). "Why MySpace Doesn't Card". Forbes (New York). https://web.archive.org/web/20080602081817/http://www.forbes.com/security/2007/01/25/myspace-security-identity-tech-security-cx_ll_0124myspaceage.html. Retrieved on
    ۱۳ مئی ۲۰۱۱. 
  25. Lacy, Sarah (September 12, 2006). "Facebook: Opening the Doors Wider". BusinessWeek (New York). https://web.archive.org/web/20181226015324/https://www.bloomberg.com/tosv2.html?vid=&uuid=0761bbf0-08b1-11e9-a8c7-55fa7bd5012c&url=L2J3L3N0b3JpZXMvMjAwNi0wOS0xMS9mYWNlYm9vay1vcGVuaW5nLXRoZS1kb29ycy13aWRlciUyMA==. Retrieved on
    ۹ مارچ ۲۰۰۸. 
  26. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  27. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  28. "Facebook Expansion Enables More People to Connect with Friends in a Trusted Environment". Facebook Newsroom. September 26, 2006. https://web.archive.org/web/20181226015312/https://newsroom.fb.com/news/2006/09/facebook-expansion-enables-more-people-to-connect-with-friends-in-a-trusted-environment/. 
  29. Richmond, Riva (November 27, 2007). "Enterprise: Facebook, a Marketer's Friend; Site Offers Platform To Tout Products, Interact With Users". Wall Street Journal (New York): p. B4. 
  30. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  31. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  32. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  33. سانچہ:Cite press release
  34. "Facebook 'cash flow positive,' signs 300M users". CBC News (Toronto). September 16, 2009. https://web.archive.org/web/20181226015240/https://www.cbc.ca/technology/story/2009/09/16/tech-facebook-300-million-users.html%20. Retrieved on
    ۲۳ مارچ ۲۰۱۰. 
  35. Kazeniac, Andy (February 9, 2009). "Social Networks: Facebook Takes Over Top Spot, Twitter Climbs". Compete Pulse blog. https://web.archive.org/web/20181226015315/http://blog.compete.com/2009/02/09/facebook-myspace-twitter-social-%27%27network/%20. Retrieved on
    ۱۷ فروری ۲۰۰۹. 
  36. Geier, Thom; Jensen, Jeff; Jordan, Tina; Lyons, Margaret; Markovitz, Adam (December 11, 2009). "The 100 Greatest Movies, TV Shows, Albums, Books, Characters, Scenes, Episodes, Songs, Dresses, Music Videos, and Trends that entertained us over the 10 Years". Entertainment Weekly (New York) (1079/1080): pp. 74–84. 
  37. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے 500 million لئی۔
  38. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Quiet revolution لئی۔
  39. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  40. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  41. Parr, Ben (February 7, 2011). "These Are Facebook's New Offices [PHOTOS]". Mashable (New York). Retrieved April 6, 2011.
  42. Brundage, Sandy (February 8, 2011). "Facebook moving headquarters to Menlo Park: Social-networking giant to move into former Sun/Oracle campus" Archived 2013-05-15 at the وے بیک مشین. The Almanac (Menlo Park, CA).
  43. "Facebook deletes 20,000 underage profiles daily". IBN Live. Press Trust of India (Noida, Uttar Pradesh). March 24, 2011. https://web.archive.org/web/20110326053101/http://ibnlive.in.com/news/facebook-deletes-20000-underage-profiles-daily/146972-11.html. Retrieved on
    ۲۴ مارچ ۲۰۱۱. 
  44. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  45. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  46. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  47. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  48. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  49. Mark Milian and Marcus Chan (May 18, 2012). "Facebook's Valuation: What $104 Billion Is Worth". Bloomberg Technology. https://web.archive.org/web/20181226015303/https://www.bloomberg.com/tosv2.html?vid=&uuid=fb4dd880-08b0-11e9-a79e-fbdd3dcb455b&url=L3NsaWRlc2hvdy8yMDEyLTA1LTE3L2ZhY2Vib29rLXMtdmFsdWF0aW9uLXdoYXQtMTA0LWJpbGxpb24taXMtd29ydGguaHRtbCUyMA==. Retrieved on
    ۱۱ جنوری ۲۰۱۴. 
  50. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  51. Andrew Tangel; Walter Hamilton (May 17, 2012). "Stakes are high on Facebook's first day of trading". The Los Angeles Times. https://web.archive.org/web/20120518023059/http://www.latimes.com/business/la-fi-facebook-pricing-20120518,0,3426310.story. Retrieved on
    ۱۷ مئی ۲۰۱۲. 
  52. "Birthday boy Mark Zuckerberg to get $100bn gift". The Times of India. Associated Press. May 14, 2012. https://web.archive.org/web/20120514180811/http://timesofindia.indiatimes.com/tech/social-media/Birthday-boy-Mark-Zuckerberg-to-get-100bn-gift/articleshow/13131192.cms. 
  53. Krantz, Matt (May 6, 2013). "Facebook squeaks onto the Fortune 500". USA Today. https://web.archive.org/web/20181226015309/https://www.usatoday.com/story/money/business/2013/05/06/facebook-fortune-500-2013/2139223/. Retrieved on
    ۱۹ مئی ۲۰۱۳. 
  54. "Facebook Officially Files for $5 Billion IPO". KeyNoodle. February 1, 2012. https://www.webcitation.org/6KT0ELXzO?url=http://www.keynoodle.com/2012/02/01/facebook-officially-files-for-5-billion-ipo/. Retrieved on
    ۱ فروری ۲۰۱۲. 
  55. Evelyn M. Rusli; Peter Eavis (May 17, 2012). "Facebook Raises $16 Billion in I.P.O.". The New York Times. https://web.archive.org/web/20181226015240/https://dealbook.nytimes.com/2012/05/17/facebook-raises-16-billion-in-i-p-o/?hp%20. Retrieved on
    ۱۷ مئی ۲۰۱۲. 
  56. Bernard Condon (May 17, 2012). "Questions and answers on blockbuster Facebook IPO". U.S. News. Associated Press. https://www.usnews.com/news/business/articles/2012/05/18/questions-and-answers-on-blockbuster-facebook-ipo-3. Retrieved on
    ۱۷ مئی ۲۰۱۲. 
  57. "Facebook Sets Record For IPO Trading Volume". The Wall Street Journal. May 18, 2012. https://web.archive.org/web/20120524053446/http://online.wsj.com/article/BT-CO-20120518-710783.html. Retrieved on
    ۱۸ مئی ۲۰۱۲. 
  58. ۵۸.۰ ۵۸.۱ Tepid honeymoon of Facebook and NASDAQ does not deliver the big bang. forbes.com
  59. Shawn Baldwin (May 18, 2012). "Facebook IPO: Capital Market Transaction vs Social Offering". Forbes. https://web.archive.org/web/20181226015235/https://www.forbes.com/sites/shawnbaldwin/2012/05/18/facebook-capital-market-transaction-vs-social-offering/%20. 
  60. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  61. "Facebook app store launches amid mobile revenue worries". BBC News. May 10, 2012. https://web.archive.org/web/20181226015221/https://www.bbc.co.uk/news/technology-18017379%20. 
  62. ۶۲.۰ ۶۲.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  63. Another Facebook First: Tripping a Circuit-Breake. WSJ Online
  64. ۶۴.۰ ۶۴.۱ Facebook shares fall valuation doubts. Yahoo! Finance
  65. Facebook IPO underscores shutting out the masses. sfgate.com
  66. Regulators, investors turn up heat over Facebook IPO Archived October 1, 2015, at the وے بیک مشین. finance.yahoo.com
  67. Morgan Stanley sued firm. yahoo.com
  68. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  69. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  70. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  71. Weidner, David (May 30, 2012). "Facebook IPO Facts, Fiction and Flops". The Wall Street Journal. https://web.archive.org/web/20181226015244/https://www.wsj.com/articles/SB10001424052702304821304577436873952633672%20. 
  72. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Billion statistics لئی۔
  73. Edward Snowden: Facebook Is A Surveillance Company Rebranded As "Social Media"

سانچہ:وڈی انٹرنیٹ کمپنیاں فیس بک اُتے سانچہ:Facebook navbox سانچہ:NASDAQ-100