غزوہ ذوالعشیرہ

غزوہ عشیرہ یا غزوہ ذوالعشیرہ، [عربی وچ : غزوة ذي العشیرة] رسول خدا(ص) دے غزوات وچو‏ں اک اے جو ماہ جمادی الاول سنہ 2 ہجری وچ ، غزوہ بواط دے کچھ عرصہ بعد، انجام پایا۔

غزوه ذو العشیرہ
سلسلۂ محارب: رسول خدا(ص) دے غزوات
فائل:غزوہ ذوالعشیرہ.png
تاریخ مقام ذی العشیره واقع در ینبع مدینہ منورہ تو‏ں 109 میل دور محل وقوع مدینہ تو‏ں تے مکہ دے درمیان نتیجہ قبیلۂ بنو مدلج تے انہاں دے حلفاء دے نال عدم جارحیت دا معاہدہ کیتا سبب قریش دی طرف تو‏ں مدینہ اُتے جارحیت دا خطرہ ملک حجاز
فریقین
مسلمین	قریش دا تجارتی قافلہ
قائدین
حضرت محمد(ص)	ابو سفیان
در غزوه ذی العشیره، جنگی رخ نداد، بلکه محمد پیامبر اسلام با بنی مدلج و هم پیمانان آن قبیله پیمان بست و به مدینه بازگشت.

پیغمبر اکرمؐ دی مدنی زندگی
ہجرت نبوی	622ء بمطابق 1ھ
معراج	622ء بمطابق 1ھ
غزوہ بدر	624ء بمطابق 17 رمضان سنہ 2ھ
بنی‌قینقاع دی شکست	624ء بمطابق 15 شوال سنہ 2ھ
غزوہ احد	625ء بمطابق شوال سنہ 3ھ
بنو نضیر دی شکست	625ء بمطابق سنہ 4ھ
غزوہ احزاب	627ء بمطابق سنہ 5ھ
بنو قریظہ دی شکست	627ء بمطابق سنہ 5ھ
غزوہ بنی مصطلق	627ء بمطابق سنہ 5 یا 6ھ
صلح حدیبیہ	628ء بمطابق سنہ 6ھ
غزوہ خیبر	628ء بمطابق سنہ7ھ
پہلا سفرِ حجّ	629ء بمطابق 7ھ
جنگ مؤتہ	629ء بمطابق 8ھ
فتح مکہ	630ء بمطابق 8ھ
غزوہ حنین	630ء بمطابق 8ھ
غزوہ طائف	630ء بمطابق 8ھ
جزیرة العرب اُتے تسلط	631ء بمطابق 9ھ
غزوہ تبوک	632ء بمطابق 9ھ
حجۃ الوداع	632ء بمطابق 10ھ
واقعۂ غدیر خم	632ء بمطابق 10ھ
وفات	632ء بمطابق 11ھ

غزوہ بواط دے بعد ـ 15 جمادی الاول نو‏‏ں اک خبر مدینہ پہنچی کہ قریش دا اک وڈا تجارتی قافلہ ابو سفیان بن حرب دی سرکردگی وچ مکہ تو‏ں شام جارہیا ا‏‏ے۔

رسول خدا(ص) نے ابوبکر / یا ابو سلمہ بن عبدالاسد نو‏‏ں مدینہ وچ جانشین قرار دتا تے مہاجرین وچو‏ں 200 افراد دا لشکر لے ک‏ے قریشی قافلے "ینبع" دے علاقے وچ "ذوالعشیرہ" ـ جس دا فاصلہ مدینہ تو‏ں کچھ زیادہ نئيں اے ـ تک تعاقب کیتا تے کئی دن تک اوتھے قیام کیتا لیکن انہاں نو‏ں کوئی قافلہ نظر نئيں آیا کیونکہ اوہ چند روز قبل اوتھ‏ے تو‏ں گذر چکيا سی ۔

یہ اوہی قافلہ سی جس اُتے شام تو‏ں واپسی دے وقت اک بار پھر قبضہ کرنے دی کوشش کيتی تے مکہ دے قریشی وڈی نفری لے ک‏ے باہر آئے تے ایہ نقل و حرکت جنگ بدر اُتے منتج ہوئی۔ غزوہ ذوالعشیرہ وچ کوئی جنگ نئيں ہوئی تے رسول خدا(ص) نے قبیلہ بنو مدلج تے انہاں دے حلیف قبائل دے نال اک معاہدے اُتے دستخط کيتے تے مدینہ پلٹ آئے۔

علی(ع) ابو تراب بن گئے

ابن ہشام عمار بن یاسر تو‏ں نقل کردے نيں کہ انھاں نے کہیا: غزوہ ذوالعشیرہ وچ اسيں علی بن ابی طالب دے نال اسيں سفر تے مانوس سی تے ذوالعشیرہ وچ ساڈے چند روزہ قیام دے دوران اک دن علی بن ابی طالب نے میرے تو‏ں کہیا: "آؤ نخلستاناں وچ کم کاج وچ مصروف بنو مدلج دے پاس چلاں" تے اسيں آپ(ع) دے ہمراہ نخلستان وچ چلے گئے۔ اسيں بیٹھ کر انہاں دا کم دیکھ رہے سن کہ اسی اثناء وچ نیند اسيں اُتے غالب آئی تے دونے اٹھ کر کھجور دے اک درخت دے سائے وچ نرم ریت اُتے سو گئے۔

ہم اس وقت جاگے جدو‏ں رسول اللہ(ص) نے آدے سانو‏ں اپنے پائے مبارک تو‏ں ہلیایا تے وچ تے علی(ع) اٹھے تے آپ(ص) دے سامنے کھڑے ہوگئے؛ جدو‏ں کہ ساڈے سر تے چہرے دھول مٹی تو‏ں اٹے ہوئے سن ۔ رسول خدا(ص) نے علی(ع) تو‏ں مخاطب ہوکر فرمایا: "اے ابا تراب ایہ کیتا حالت اے ؟

تے بعدازاں فرمایا: کیتا وچ تمنيں بدبخت ترین تے شقی ترین لوگاں دا تعارف نہ کراؤں؟

ہم نے عرض کیتا: کیو‏ں نئيں یا رسول اللہ!

فرمایا: انہاں وچو‏ں اک اوہی شخص اے جس نے صالح دی اونٹنی دی کونچاں کاٹ داں تے ـ پھر علی(ع) دے ماتھے دی طرف اشارہ کردے ہوئے فرمایا ـ دوسرا شخص اوہ اے جو تواڈے سر دے اس حصے اُتے تلوار تو‏ں وار کرے گا تے تواڈی داڑھی نو‏‏ں خون وچ رنگ دے گا۔

منابع

• رسولی محلاندی، سید هاشم، زندگانی حضرت محمد صلی الله علیه و آله، 1374 هجری شمسی؛ ص289۔
• قمی، شیخ عباس، منتهي الامال۔

پچھلا غزوہ: غزوہ بواط

رسول اللہ(ص) دے غزوات غزوہ ذوالعشیرہ

اگلا غزوہ: غزوہ بدر اولی