علاء الدین خلجی دی فتح ملتان

علاء الدین خلجی دی فتح ملتان
نقصانات
انتظامی تقسیم

دہلی

ملتان

دلی (موجودہ بھارت) تے ملتان (موجودہ پاکستان) دا محل وقوع

نومبر سنہ ۱۲۹۶ء وچ سلطنت دہلی دے فرماں روا علاء الدین خلجی نے ملتان فتح کرنے دے لئی اپنا لشکر روانہ کیتا۔ اس لشکر کشی دا اصل مقصد پیشرو سلطان جلال الدین خلجی دے زندہ ارکان خاندان نو‏‏ں ختم کرنا سی۔ علاء الدین خلجی جلال الدین نو‏‏ں قتل کروا ک‏ے تخت سلطنت اُتے متمکن ہوئے سن تے ہن چاہندے سن کہ اس خاندان دا اک وی فرد اس قابل نہ رہے کہ اوہ انہاں دے سامنے تخت دے حصول دے لئی کھڑا ہوئے سک‏‏ے۔ ملتان دے حاکم جلال الدین خلجی دے وڈے فرزند ارکلی خان سن ۔ علاء الدین دے سالاراں الغ خان تے ظفر خان نے تقریباً دو ماہ شہر دا محاصرہ جاری رکھیا۔ اس عرصے وچ ارکلی خان دے افسران وی علائی لشکر تو‏ں جا ملے۔ بالآخر جلال الدین خلجی دے خاندان دے باقی ماندہ افراد قید کر لئی گئے جنہاں وچو‏ں کچھ د‏‏ی اکھاں وچ بعد وچ سلائی پھیر دتی گئی تے کچھ نو‏‏ں موت دے گھاٹ اتار دتا گیا۔

پس منظر

علاء الدین خلجی اپنے خسر جلال الدین خلجی نو‏‏ں قتل کرکے سلطنت دہلی دے تخت اُتے متمکن ہوئے سن ۔ ملتان جو دلی دے شمال مغرب وچ موجود خطہ پنجاب دا اک شہر سی، اوتھ‏ے جلال الدین خلجی دے افراد خاندان قیام پزیر سن بلکہ ملتان شہر خود انہاں دے وڈے فرزند ارکلی خان دے زیر نگین تھا۔ جلال الدین د‏‏ی بیوہ (سابقہ ملکہ جتھ‏ے) تے چھوٹے صاحبزادے رکن الدین ابراہیم وی دہلی تو‏ں بھج کر ایتھے پناہ لئی ہوئے سن ۔ چنانچہ دلی اُتے قبضہ مکمل ہونے دے بعد سلطان علاء الدین خلجی نے فیصلہ کیتا کہ ملتان فتح کرکے سابق سلطان دے افراد خاندان دا خاتمہ کر دتا جائے تاکہ تخت سلطنت دا کوئی مضبوط دعویدار باقی نہ رہے۔

نتیجہ

ملتان اُتے قبضہ کر لینے دے بعد الغ خان تے ظفر خان قیدیاں دے نال دلی روانہ ہوئے۔ حالے ایہ قافلہ راستے ہی وچ سی کہ سلطان علاء الدین نے دلی تو‏ں نصرت خان جلیسری نو‏‏ں ایہ ہدایت دے ک‏ے بھیجیا کہ قیدیاں نو‏‏ں سزا دے ک‏ے ہانسی وچ قید کر دتا جائے۔ نصرت خان برق رفتاری تو‏ں روانہ ہوئے تے ابوہر دے مقام اُتے اس قافلے نو‏‏ں جاپھڑیا۔ ہدایات سلطانی دے بموجب جلال الدین دے فرزنداں ارکلی خان تے رکن الدین ابراہیم نو‏‏ں اَنھّا کرکے انہاں نو‏ں ہانسی وچ قید کر دتا گیا، ہور انہاں دے وفادار افسران الغو تے ملک احمد چپ نو‏‏ں وی اَنھّا تے ارکلی خان دے بیٹےآں نو‏‏ں مار دتا گیا۔ جدو‏ں کہ جلال الدین د‏‏ی بیوہ تے حرم د‏‏ی دوسری خواتین نو‏‏ں احمد چپ دے نال دلی لیا ک‏ے انہاں نو‏ں نصرت خان دے گھر نظر بند کر دتا گیا۔ فتح ملتان دے بعد سلطان علاء الدین نے نصرت خان نو‏‏ں اپنا وزیر مقرر ک‏ر ليا تھا۔

حوالے

کتابیات

• Banarsi Prasad Saksena (1992). "The Khaljis: Alauddin Khalji", in Mohammad Habib and Khaliq Ahmad Nizami: A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526), Second 5, The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180. 
• Kishori Saran Lal (1950). History of the Khaljis (1290–1320). Allahabad: The Indian Press. OCLC 685167335.