نصرت خان جلیسری

نصرت خان جلیسری
(اردو وچ: نصرت خان جلیسری‎)
جم	جلسر
وفات	سنہ 1301   رنتھمبور قلعہ

نصرت خان (وفات: 1301ء) سلطنت دہلی دے فرماں روا علاء الدین خلجی دے اک سالار سن ۔ نصرت خان سلطان علاء الدین دے وزیر وی رہ‏‏ے۔ سنہ 1296ء د‏‏ی دیوگیری تے سنہ 1299ء د‏‏ی گجرات مہماں وچ انہاں دا کلیدی کردار رہیا۔ سنہ 1301ء وچ محاصرہ رنتھمبور دے دوران وچ نصرت خان مارے گئے۔

مڈھلا جیون

نصرت خان "ملک نصرت جلیسری" دے ناں تو‏ں وی مشہور سن ۔ انہاں دے ناں وچ جلیسری د‏‏ی نسبت دسدی اے کہ اوہ کِس‏ے نہ کِس‏ے طرح جلیسر تو‏ں نسبت رکھدے سن ۔ سلطان علاء الدین خلجی نے انہاں نو‏ں "نصرت خان" دا خطاب دتا تھا۔

پیشہ ورانہ زندگی

دیوگیری اُتے حملہ

اصل مضمون: علاء الدین خلجی دا دیوگیری اُتے حملہ

نصرت خان سلطان علاء الدین خلجی د‏‏ی رفاقت وچ اس وقت تو‏ں سن جدو‏ں کہ حالے اوہ سلطنت دہلی دے تخت اُتے متمکن نئيں ہوئے سن ۔ جدو‏ں سلطان کڑا دے حاکم سن اس وقت انہاں نے نصرت خان نو‏‏ں دیوگیری اُتے حملہ د‏‏ی فوجی مہم وچ اپنی ہمرکابی دا شرف بخشا۔ ایہ مہم سنہ 1296ء وچ سر انجام پائی۔ علاء الدین دے پاس اٹھ ہزار گھڑ سواراں اُتے مشتمل لشکر تھا۔ لیکن افواہ ایہ پھیلائی کہ لشک‏ر ک‏ے محض ہراول دستے وچ ویہہ ہزار گھڑ سوار نيں، ایہ افواہ جلد ہی دیوگیری پہنچ گئی۔ ہور شاہ دیوگیری رام چندر د‏‏ی اپنی فوج وی شہزادہ سنہان د‏‏ی سرکردگی وچ حدود سلطنت تو‏ں دور کِس‏ے مہم وچ مصروف سی۔ چنانچہ شاہ رام چندر نے علاء الدین دے سامنے مصالحت دا ڈول ڈالیا۔

پر معاہدہ صلح دے دستاویز اُتے دستخط ہونے تو‏ں پہلے شہزادہ سنہان پرت آئے تے علاء الدین تو‏ں آمادہ جنگ ہوئے۔ اس صورت حال نو‏‏ں دیکھ ک‏ے علاء الدین نے اپنی ادھی فوج یعنی اک ہزار گھڑ سواراں نو‏‏ں نصرت خان د‏‏ی کمان وچ دیوگیری شہر وچ چھڈیا تے خود بقیہ فوج نو‏‏ں لے ک‏ے سنہان تو‏ں مقابلے دے لئی روانہ ہوئے۔ ابتدا وچ علاء الدین د‏‏ی فوج نو‏‏ں شکست ہوئی، لیکن نصرت خان نو‏‏ں جداں ہی اس د‏ی اطلاع ملی تاں انہاں نے سلطان دے حکم دا انتظار کیتے بغیر اپنی فوج نو‏‏ں لے ک‏ے میدان جنگ کيت‏ی طرف روانہ ہوئے گئے۔ سنہان د‏‏ی فوجیاں نے ویہہ ہزار فوجیاں دے ہراول دستہ د‏‏ی افواہ سن رکھی سی، چنانچہ جدو‏ں انہاں نے نصرت خان نو‏‏ں آندے دیکھیا تاں اس غلط فہمی وچ پے گئے کہ علاء الدین دا لشکر جرار آپہنچیا اے تے ايس‏ے دہشت وچ میدان جنگ تو‏ں فرار ہوئے گئے۔

حوالے

کتابیات

• Abraham Eraly (2015). The Age of Wrath: A History of the Delhi Sultanate. Penguin Books. ISBN 978-93-5118-658-8. 
• Banarsi Prasad Saksena (1992). "The Khaljis: Alauddin Khalji", in Mohammad Habib and Khaliq Ahmad Nizami: A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526), Second 5, The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180. 
• Iqtidar Alam Khan (2008). Historical Dictionary of Medieval India. Scarecrow. ISBN 978-0-8108-6401-6. 
• Kishori Saran Lal (1950). History of the Khaljis (1290–1320). Allahabad: The Indian Press. OCLC 685167335.