عارف عبد المتین
جم 1 مارچ 1923 [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


امبرسر ،  برطانوی ہندستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 30 جنوری 2001 (78 سال)[۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


امریکا   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

مدفن میانی صاحب قبرستان ،  لہور   ویکی ڈیٹا اُتے (P119) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت پاکستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
مادر علمی پنجاب یونیورسٹی   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تعلیمی اسناد ایم اے   ویکی ڈیٹا اُتے (P512) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ شاعر ،  ادبی نقاد ،  مدیر   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان اردو ،  پنجابی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شعبۂ عمل غزل ،  ادبی تنقید ،  نعت ،  ادارت   ویکی ڈیٹا اُتے (P101) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ملازمت گورنمنٹ ایم اے او کالج لاہور   ویکی ڈیٹا اُتے (P108) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اعزازات
باب ادب

عارف عبد المتین (پیدائش: یکم مارچ، 1923ء - وفات: 30 جنوری، 2001ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے اردو تے پنجابی زبان دے ممتاز شاعر تے نقاد سن ۔

حالات زندگی

سودھو

عارف عبد المتین یکم مارچ، 1923ء نو‏‏ں کٹڑہ جمیل سنگھ، امرتسر، برطانوی ہندوستان وچ خواجہ عبد الحمید دے گھر پیدا ہوئے[۲][۳][۴][۵]۔ امرتسر تو‏ں ابتدائی تعلیم حاصل کرنے دے بعد اوہ لاہور آ گئے۔ قیام پاکستان دے بعد انہاں نے کئی ادبی جریداں د‏‏ی ادارت د‏‏ی جنہاں وچ ادب لطیف، سویرا، جاوید، اوراق تے ماحول دے ناں شامل ني‏‏‏‏ں۔ 1970ء وچ انہاں نے پنجاب یونیورسٹی تو‏ں ایم اے دا امتحان پاس کيتا، جس دے بعد اوہ گورنمنٹ ایم اے او کالج لاہور وچ اسلامیات دے لیکچرار مقرر ہوئے تے فیر تمام عمر تدریس دے پیشے تو‏ں وابستہ رہ‏‏ے۔[۵]

ادبی خدمات

سودھو

عارف عبد المتین دا شمار اردو تے پنجابی دے اہ‏م جدید شاعر وچ ہُندا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ اوہ اک نقاد دے طور اُتے وی جانے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں د‏‏ی شاعری دے مجموعے دیدہ و دل، آتشِ سیال، موج در موج،صلیبِ غم، اکلاپے دا مسافر، سفر کی عطا، دریچے اور صحرا تے امبر تیری تھاں دے ناں تو‏ں اشاعت پزیر ہوئے۔ جدو‏ں کہ انہاں دے تنقیدی مضامین دے مجموعے امکانات تے پرکھ پڑچول وی پڑھنے والےآں نے بہت پسند کیتے۔ پرکھ پڑچول اُتے انہاں نو‏ں پاکستان رائٹرز گلڈ دا انعام وی ملا۔[۵]

لکھتاں

سودھو

شاعری

سودھو

خشبو دا سفر

دھوپ کی چادر

حرف دعا

موج در موج

آتشِ سیال

دریچے اور صحرا

صلیب غم

دیدہ دل

بے مثال (نعتیہ مجموعہ، 1985ء)

امبر تیری تھاں (پنجابی نعتیہ مجموعہ، 1990ء)

تنقید

سودھو

امکانات

پرکھ پڑچول

نمونۂ کلام

سودھو

غزل

میں جس کو راہ دکھاؤں وہی ہٹائے مجھےمیں نقش پا ہوں کوئی خاک سے اٹھائے مجھے
مہک اٹھے گی فضا میرے تن کی خوشبو سےمیں عود ہوں کبھی آ کر کوئی جلائے مجھے
چراغ ہوں تو فقط طاق کیوں مقدر ہوکوئی زمانے کے دریا میں بھی بہائے مجھے
میں مشت خاک ہوں صحرا مری تمنا ہےہوائے تیز کسی طور سے اڑائے مجھے
اگر مرا ہے تو اترے کبھی مرے گھر میںوہ چاند بن کے نہ یوں دور سے لبھائے مجھے
وہ آئینے کی طرح میرے سامنے آئے مجھے نہیں تو مرا عکس ہی دکھائے مجھے
امنڈتی یادوں کے آشوب سے میں واقف ہوںخدا کرے کسی صورت وہ بھول جائے مجھے
وفا نگاہ کی طالب ہے امتحاں کی نہیںوہ میری روح میں جھانکے نہ آزمائےمجھے

غزل

زمیں سے تا بہ فلک کوئی فاصلہ بھی نہیںمگر افق کی طرف کوئی دیکھتا بھی نہیں
سنا ہے سبز ردا اوڑھ لی چمن نے مگرہوا کے زور سے برگِ خراں گرا بھی نہیں
بہت بسیط ہے دشتِ جفا کی تنہائیقریب و دور کوئی آہوئے وفا بھی نہیں
مجھے تو عہد کا آشوب کرگیا پتھرمیں درد مند کہاں درد آشنا بھی نہیں
کبھی خیال کے رشتوں کو بھی ٹٹول کے دیکھمیں تجھ سے دور سہی تجھ سے کچھ جدا بھی نہیں
قدم قدم پہ شکستوں کا سامنا ہے مگر یہ دل وہ شیشۂ جاں ہے کہ ٹوٹتا ہی نہیں
مرے وجود میں برپا ہے اس خیال سے حشرجو میرے ذہن میں پیدا ابھی ہوابھی نہیں
میں جس کے سحر سے کوہِ ندا تک آ پہنچاوہ حرف ابھی مرے لب سے ادا ہوا بھی نہیں
میں ایک گنبدِ بے در میں قید ہوں عارفمری نوا کا سفرورنہ بے ردا بھی نہیں


اعزازات

سودھو

عارف عبد المتین نو‏‏ں انہاں د‏‏ی ادبی خدمات دے صلہ وچ حکومت پاکستان د‏‏ی جانب تو‏ں 1992ء وچ صدارتی اعزاز برائے حسن کارکردگی دتا گیا۔[۶]

وفات

سودھو

عارف عبد المتین 30 جنوری، 2001ء نو‏‏ں ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا وچ وفات پا گئے۔ اوہ لاہور وچ میانی صاحب دے قبرستان وچ سپردِ خاک ہوئے۔[۴][۵][۳]

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ https://www.rekhta.org/authors/arif-abdul-mateen
  2. حمید اللہ ہاشمی، مختصر تریخ بولی و ادب پنجابی، ادارہ فروغ قومی زبان پاکستان، 2018ء، ص 290
  3. ۳.۰ ۳.۱ ڈاکٹر محمد منیر احمد سلیچ، وفیات نعت گویان پاکستان، نعت ریسرچ سینٹر کراچی، اگست 2015ء، ص 72
  4. ۴.۰ ۴.۱ عارف عبد المتین، بائیو ببلوگرافی ڈاٹ کم، پاکستان
  5. ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ عقیل عباس جعفری، پاکستان کرونیکل، ورثہ پبلی کیشنز، کراچی، 2010ء، ص 360
  6. حمید اللہ ہاشمی، مختصر تریخ بولی و ادب پنجابی، ادارہ فروغ قومی زبان پاکستان، 2018ء، ص 292