سید محمد عبدالحی
| مولانا سید محمد عبد الحی حسینی کوڑوی[۱] | |
|---|---|
| پیدائش | 1895ء |
| وفات | جولائی 1970ء |
| رہائش | کوڑہ جہان آباد ، ضلع فتح پور، اتر پردیش، بھارت |
خاندان و نسب
سودھوسادات جعفری، عریضی، خاندان وچ پیدا ہوئے.
آپ دا شجرہ نسب مورث اعلیٰ مخدوم زادگان کوڑہ جہان آباد حضرت مخدوم قطب الدین سالار بڈھ ؒ (868ھ تا 946ھ) تک درج ذیل اے:
سید محمد عبدالحی ؒ بن لیاقت حسین ؒ بن جمال علی ؒ بن کرم علی ؒ بن رحمت اللہ ؒ بن شاہ صیغۃ اللہ ؒ بن مخدوم جہانیاں ثالث ؒ بن شاہ محمد فیروز عرف پوجے بن حضرت شاہ جلال ؒ بن شاہ حسین ثانی ؒ بن حضرت قطب الدین ثانی ؒ بن شاہ علاء الدین ؒ (عرف شاہ حسین) بن مورث اعلیٰ حضرت مخدوم قطب الدین سالار بڈھ،
تعلیم
سودھوابتدائی تعلیم کوڑہ ، جہان آباد ہی وچ حاصل کيتی، عربی تعلیم دے لئی مولانا سید شاہ وارث حسن کوڑوی ؒ (ٹیلہ شاہ پیر محمد مسجد لکھنؤ،) دی خدمت وچ حاضر ہوئے، ایتھے توں فارغ ہوئے کے کرائسٹ چرچ کالج کانپور توں میٹرک دا امتحان پاس کيتا.
بیعت و مجاز تعلیم
سودھومولانا سید محمد عبدالحی لکھنؤ توں متصل قصبہ بجنور دے بزرگ محمد شفیع بجنوری ؒ [۲] توں بیعت سن تے محمد شفیع بجنوری محدث مولانا فضل رحمن گنج مراد آبادی ؒ توں تربیت یافتہ و حاجی امداد اللہ مہاجر مکی ؒ توں بیعت و مجاز سن .
صوبائی مجلس خلافت توں اعزازی وابستگی
سودھومجلس خلافت دا صوبائ دفتر علی گڑھ وچ سی، نواب تصدق حسین خان شیروانی اس دے جنرل سیکریٹری سن، مولانا شوکت علی رحمۃ دے کِسے مکتوب دی بنا اُتے انھاں نے مولانا سید محمد عبدالحی رحمۃ نوں علی گڑھ آنے دا خط لکھیا جس اُتے مولانا علی گڑھ گئے، نواب صاحب نے صوبہ دی تمام خلافت کمیٹیاں دے لئی آنریری انسپکٹر دا عہدہ پیش کيتا جس نوں مولانا نے قبول کر ليا۔
ممتاز علما و زعماء نال تعلق
سودھوعملی طور اُتے خلافت تحریک تے صوبائ مجلس خلافت توں منسلک ہوئے جانے دے بعد ہندوستان دے ممتاز علما و زعماء توں مولانا دے تعلقات قائم ہوئے، جو آزادی دی تحریک وچ پیش پیش سن، جنہاں دی سیاسی بصیرت تے عملی قیادت اُتے ملک و ملت نوں اعتماد سی،
- مولانا محمد علی جوہر ؒ،
- مولانا شوکت علی ؒ،
- مولانا حسرت موہانی ؒ،
- مولانا عبد الماجد بدایونی ؒ،
- حضرت مولانا حسین احمد مدنی ؒ،
- مولانا شبیر احمد عثمانی ؒ،
- مولانا محمد فاخر الہٰ بادی ؒ، وغیرہ وغیرہ دے ناں لئی جا سکدے نيں،
اسی طرح صوبہ یوپی دے تمام ضلعے دے اسفار دے دوران وچ ہر مقام دے کارکن تے مخلص افرادان دی نگاہ وچ آگئے، جنہاں نے تبلیغ و تنظیم دے دور وچ مولانا دی رفاقت کيتی۔۔۔۔۔۔ان وچ
- کنور عبدالوہاب خاں ؒ،
- کنور الطاف علی خاں ؒ،
- مولوی سید محمد ٹونکی ؒ،
- حافظ محمد عثمان ؒ علی گڑھ،
- قضی منظور علی ؒ شمس آباد،
- مولانا وحیداللہ احراری ؒ غازیپور،
- مولانا ابو البیان شمس آباد ؒ وغیرہ وغیرہ جداں انتھک جدوجہد کرنے والے افراد دے ناں لئی جا سکدے نيں،
تحریک خلافت دے سلسہ وچ مولانا دا دائرہ کار مجلس خلافت دی ہدایت تک ہی محدود نہ سی، اوہ تے انہاں دے اک قریبی عزیز مولانا ہاشم جمل اللیل بن سید شاہ ابوالقاسم کانپوری ؒ اپنے طور اُتے وی مجلس خلافت دے کاز نوں تقویت پہچانے دے لئی وکھ وکھ تھانواں دے دورے، جلسے تے تقریراں کردے رہندے سن، جس دا سلسلہ کوڑا توں ہی شروع ہويا تھا.
جمعیت مرکزیہ تبلیغ السلام دا قیام
سودھومولانا مجلس خلافت دے کماں وچ مشغول سن کہ جنوری 1923ء وچ اخبارات شدھی تحریک دی سرگرمیاں تے مسلماناں دے ارتداد دی خبراں آنا شروع ہوئ، شدھی تحریک دا ہیڈ کوارٹر آگرہ وچ سی تے انہاں دا نشانہ آگرہ، متھرا، بھرت پور، فرخ آباد، ایٹہ وغیرہ سی، مولانا سید محمد عبدالحی صاحب رحمۃ ، کنور عبدالوہاب خاں صاحب رحمۃ ، مولانا عبد الماجد بدایونی رحمۃ صاحب متاثر علاقےآں وچ پہچے تے پہلے مجلس نمائندگان فیر جمعیت تبلیغ السلام صوبجات متحدہ دی بنیاد پائی، جو اگے چل کے جمعیت مرکزیہ تبلیغ الاسلام انبالہ وچ ضم ہوئے گئی تے مولانا سید محمد عبدالحی صاحب اس دے معتمد تبلیغ بنائے گئے،
تصنیف
سودھوسیرت خلیل و کتاب جلیل[۳]
حوالے
سودھوحوالہ دے لئی ویکھو کتاب "قصبہ کوڑہ تریخ و شخصیتاں" مرتّبہ سید محمد عبدالسمیع ندوی