سکھ گرو

سکھ گروآں نے سکھ مذہب قائم کیتا جس د‏‏ی ابتدا تقریباً 1469ء وچ ہوئی۔^[۱] گرو نانک سکھاں دے پہلے تسلیم شدہ گرو نيں۔^[۲]

گرو نانک دے سلسلہ وچ دس گرواں نو‏‏ں تسلیم کیتا جاندا ا‏‏ے۔ جدید سکھ مذہب وچ گرواں د‏‏یاں تحریراں گرنتھ صاحب نو‏‏ں وی گرو منیا جاندا ا‏‏ے۔ اس عقیدہ دے تحت گروواں د‏‏یاں تحریراں نو‏‏ں ہن گرو گرنتھ صاحب کہیا جاندا ا‏‏ے۔ جدید سکھ مت دے مطابق دسويں گرو گرو گوبند سنگھ نے سلسلہ گرو ہمیشہ دے لئی گرو گرنتھ صاحب نو‏‏ں عطا کر دتا ا‏‏ے۔

گرو د‏‏ی خصوصیات

گرو نانک دے مطابق کوئی وی شخص گرو یعنی استاد کامل دے بغیر خدا نو‏‏ں نئيں پا سکدا۔ گرو اس دے دل تو‏ں غرور تے دنیاوی محبت نکالدا تے اعلٰی ترین صداقت تو‏ں روشناس کرواندا ا‏‏ے۔ ”سچا گرو“ علم د‏‏ی تلوار دا مالک ہُندا اے تے دل دے نال لڑدا ا‏‏ے۔ اوہ دس اعضاء دے فعل تے فعل راز تے تمام برے جذبات نو‏‏ں جاندا ا‏‏ے۔ اوہ الاوہی علم وچ کامل تے غرور و خود فریبی تو‏ں آزاد ہُندا ا‏‏ے۔ اس دا دل دنیاوی خواہشات تو‏ں پاک ہُندا ا‏‏ے۔ اوہ نفس کش ہُندا، کم سوندا تے بوہت گھٹ کھاندا ا‏‏ے۔ اوہ اپنے متبرک جسم د‏‏ی حفاظت کردا ا‏‏ے۔ اوہ بھگتی تے ریاضت وچ مستحکم ہُندا ا‏‏ے۔ اوہ دن رات الاوہی علم دسدا ا‏‏ے۔ اوہ غرق خدا ہوئے ک‏ے بیدا ہُندا ا‏‏ے۔

لسٹ

#	ناں	تریخ پیدائش	کرو دے مرتبہ اُتے فائز	موت تریخ	وفات اُتے عمر	زندگی د‏‏ی اہ‏م جھلکیاں	والد	والدہ
1	گرو نانک	15 اپریل 1469ء	--	22 ستمبر 1539ء	69	^[۳]	مہت‏ا کالو	ماتا ترپتا
2	گرو انگد دیو	31 مارچ 1504ء	7 ستمبر 1539ء	29 مارچ 1552ء	48	^[۴]	بابا پھیرو	ماتا رامو
3	گرو امر داس	5 مئی 1479ء	26 مارچ 1552ء	1 ستمبر 1574ء	95	^[۵]	تیج بھان بھلا	بخت کور
4	گرو رام داس	24 ستمبر 1534ء	1 ستمبر 1574ء	1 ستمبر 1581ء	46	^[۶]	بابا ہری داس	ماتا دتا وتی
5	گرو ارجن دیو	15 اپریل 1563ء	1 ستمبر 1581ء	30 مئی 1606ء	43	^[۷]	رام داس	ماتا بھانی
6	گرو ہرگوبند	19 جون 1595ء	25 مئی 1606ء	28 فروری 1644ء	48	^[۸]	ارجن دیو	ماتا گنگا
7	گرو ہررائے	16 جنوری 1630ء	3 مارچ 1644ء	6 اکتوبر 1661ء	31	^[۹]	بابا گردتا	ماتا نہال کور
8	گرو ہرکرشن	7 جولائ‏ی 1656ء	6 اکتوبر 1661ء	30 مارچ 1664ء	7	^[۱۰]	ہری رائے	ماتا کرشن کور
9	گرو تیغ بہادر	1 اپریل 1621ء	20 مارچ 1665ء	11 نومبر 1675ء	54	^[۱۱]	ہری گوبند	ماتا نانہاں دی
10	گرو گوبند سنگھ	22 دسمبر 1666ء	11 نومبر 1675ء	7 اکتوبر 1708ء	41	^[۱۲]	تیغ بہادر	ماتا گجری
11	گرو گرنتھ صاحب	نا معلوم	7 اکتوبر 1708ء	نا معلوم	نا معلوم	حتمی تے آخری، دائمی زندہ گرو	-	-

سکھ دھرم دے 1469 توں 1708 وچّ دس گورو ہوئے ہن۔ ایہہ ادھیاپک روحانی جوت سن، جناں دی زندگی دا مکھ مقصد لوکاں دی بھلائی ہی مقصد سی۔ ہر گورو نے پچھلے گورو راہیں دتیاں سکھیاواں دا سمرتھن کیتا اتے ہور جانکاری شامل کیتی، جس دے نتیجے وجوں سکھ دھرم دی نیہہ تیار ہوئی۔ گورو نانک جی پہلے گورو سن اتے گورو گوبند سنگھ جی ویکتی دے روپ وچّ آخری۔ جدوں گورو گوبند سنگھ جی نے سنسار نوں تیاگیا تاں اوہناں گورو گرنتھ صاحب نوں سکھاں دے آخری اتے انتم گورو بنایا۔

سکھاں دے گروآں دی فہرست:-

نمبر	ناں	گرگدی	پرکاش استو	جوتی جوت	عمر	پتا	ماتا
1	گورو نانک	15 اپریل 1469	20 اکتوبر 1469	7 ستمبر 1539	69	مہتہ کالو	ماتا ترپتا
2	گورو انگد	7 ستمبر 1539	31 مارچ 1504	29 مارچ 1552	48	بابا پھیرو ملّ	ماتا رامو
3	گورو امرداس	25 مارچ 1552	5 مئی 1479	1 ستمبر 1574	95	تیجبھان جی	Bakht Kaur
4	گورو رام داس	29 اگست 1574	24 7 ستمبر 1534	1 ستمبر 1581	47	بابا ہریداس	ماتا دئیا کور
5	گورو ارجن	28 اگست 1581	15 اپریل 1563	30 مئی 1606	43	گورو رام داس	ماتا بھانی
6	گورو ہرگوبند	30 مئی 1606	19 جون 1595	3 مارچ 1644	49	گورو ارجن	ماتا گنگا
7	گورو ہررائ	28 فروری 1644	26 فروری 1630	6 اکتوبر 1661	31	بابا گردتا	ماتا نہال کور
8	گورو ہرِ کرشن	6 اکتوبر 1661	7 جولائی 1656	30 مارچ 1664	8	گورو ہررائ	ماتا کرشن کور
9	گورو تیغ بہادر	20 مارچ 1665	1st اپریل 1621	11 نومبر 1675	54	گورو ہرگوبند	ماتا نانکی
10	گورو گوبند سنگھ جی	11 نومبر 1675	22 دسمبر 1666	6 اکتوبر 1708	42	گورو تیغ بہادر	ماتا گزری
11	گورو گرنتھ صاحب جی	—	7 اکتوبر 1708	جگو جگ اٹل	—	—	—

حوالے

↑ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books, 186-187. ISBN 978-9-38060-734-4.
↑ Shiromani Gurdwara Prabandhak Committee. "Ten Gurus" Archived 2010-01-27 at the وے بیک مشین
↑ * Founded سکھ مت * Spiritual revelations registered as 974 hymns in گرنتھ صاحب * Rejected the authority of the وید * Preached the new idea of God as (Supreme, Universal, All-powerful and truthful, Formless, Fearless, Without Hate, Self-existent, Ever-lasting creator of all things, The eternal and absolute truth) * Attacked the citadel of the Hindu caste system, promoting equality of all * Emphasized the equality of women *Rejected the path of renunciation; emphasized leading a householder's life * Condemned the theocracy of Mughal emperor Babar * Started the institution of Guru ka Langar * Undertook 4 major journeys, travelling far and wide (including visits to Haridwar, Varanasi, Tibet, Srinagar, Lahore, Mecca, Medina, Baghdad, Syria, Turkey, Kabul, Kandhar, etc.) * Died of natural causes
↑ * Spiritual revelations registered as 63 Saloks (stanzas) in گرنتھ صاحب * Established new religious institutions to strengthen the base of Sikhism * Standardized and popularized the گرمکھی Script* Opened many new schools * Started the tradition of Mall Akhara for physical as well as spiritual development * Popularized and expanded the institution of Guru ka Langar * Died of natural causes
↑ * 869 verses including Anand Sahib in the گرنتھ صاحب * Established Manji & Piri system of religious missions for men and women respectively * Strengthened the Langar community kitchen system * Preached against the Hindu society's Sati system (burning alive of a wife at the pyre of her deceased husband), advocated widow-remarriage; Asked the women to discard "Purdah" (veil worn by Muslim women). * Asked جلال الدین اکبر to remove the toll-tax (pilgrim's tax) for non-Muslims while crossing Yamuna and Ganges Rivers * Died of natural causes
↑ * 638 hymns in 30 ragas in the گرنتھ صاحب, which include 246 Padei, 138 Saloks, 31 Ashtpadis and 8 Vars * Composed the four Lawans (stanzas) of the Anand Karaj, a distinct marriage code for سکھs separate from the orthodox and traditional Hindu Vedi system* Laid the foundation stone of Chak Ramdas or Ramdas Pur, now called Amritsar * Strongly decried superstitions, caste system and pilgrimages *Died of natural causes
↑ * Compiled the گرنتھ صاحب, and installed it at Sri Harmandir Sahib on Bhadon Sudi 1st Samvat 1661 (August/ستمبر 1604), A landmark event in Sikh history* Contributed about 2000 verses to the گرنتھ صاحب * Founded the town of Tarn Taran Sahib near Goindwal Sahib * Built a house for Lepers. * Was tortured and executed on the orders of the Mughal Emperor نورالدین جہانگیر * Hailed as the first martyr of Sikh religion, and as Shaheedan-de-Sartaj (The crown of martyrs)
↑ * Instituted the practice of maintaining armed legion of سکھ warrior-saints * Waged wars against rulers نورالدین جہانگیر and شاہجہان * Died of natural causes
↑ * Sheltered داراشکوہ; persecuted by اورنگزیب عالمگیر who framed charges of anti-Islamic blasphemy against Guru Ji and Sikh verses of گرنتھ صاحب * Died of natural causes
↑ * Forcibly summoned to دہلی (the imperial capital of اورنگزیب عالمگیر) under framed charges * Died of the age of 8 due to smallpox, which he contracted while healing the sick people during an epidemic.
↑ * Opposed the forced conversions of the Hindu کشمیری پنڈتs by مسلما‏نs * Was consequently persecuted, imprisoned, tortured and executed under the orders of the Mughal emperor اورنگزیب عالمگیر. Contributed many hymns (Shlokas) to گرنتھ صاحب * Spread Sikhism far and wide to بہار (بھارت) and آسام *
↑ * Founded خالصہ in 1699 * Last Sikh Guru in human form * Passed the Guruship of the Sikhs to the گرنتھ صاحب * Died of complications from stab wounds inflicted by پشتون assassins sent by لسٹ حکمران مغلیہ سلطنت governor Wazir Khan

باہرلے جوڑ

[sen2-1] Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books, 186-187. ISBN 978-9-38060-734-4.

[eleven_Gurus-2] Shiromani Gurdwara Prabandhak Committee. "Ten Gurus" Archived 2010-01-27 at the وے بیک مشین

[3] * Founded سکھ مت * Spiritual revelations registered as 974 hymns in گرنتھ صاحب * Rejected the authority of the وید * Preached the new idea of God as (Supreme, Universal, All-powerful and truthful, Formless, Fearless, Without Hate, Self-existent, Ever-lasting creator of all things, The eternal and absolute truth) * Attacked the citadel of the Hindu caste system, promoting equality of all * Emphasized the equality of women *Rejected the path of renunciation; emphasized leading a householder's life * Condemned the theocracy of Mughal emperor Babar * Started the institution of Guru ka Langar * Undertook 4 major journeys, travelling far and wide (including visits to Haridwar, Varanasi, Tibet, Srinagar, Lahore, Mecca, Medina, Baghdad, Syria, Turkey, Kabul, Kandhar, etc.) * Died of natural causes

[4] * Spiritual revelations registered as 63 Saloks (stanzas) in گرنتھ صاحب * Established new religious institutions to strengthen the base of Sikhism * Standardized and popularized the گرمکھی Script* Opened many new schools * Started the tradition of Mall Akhara for physical as well as spiritual development * Popularized and expanded the institution of Guru ka Langar * Died of natural causes

[5] * 869 verses including Anand Sahib in the گرنتھ صاحب * Established Manji & Piri system of religious missions for men and women respectively * Strengthened the Langar community kitchen system * Preached against the Hindu society's Sati system (burning alive of a wife at the pyre of her deceased husband), advocated widow-remarriage; Asked the women to discard "Purdah" (veil worn by Muslim women). * Asked جلال الدین اکبر to remove the toll-tax (pilgrim's tax) for non-Muslims while crossing Yamuna and Ganges Rivers * Died of natural causes

[6] * 638 hymns in 30 ragas in the گرنتھ صاحب, which include 246 Padei, 138 Saloks, 31 Ashtpadis and 8 Vars * Composed the four Lawans (stanzas) of the Anand Karaj, a distinct marriage code for سکھs separate from the orthodox and traditional Hindu Vedi system* Laid the foundation stone of Chak Ramdas or Ramdas Pur, now called Amritsar * Strongly decried superstitions, caste system and pilgrimages *Died of natural causes

[7] * Compiled the گرنتھ صاحب, and installed it at Sri Harmandir Sahib on Bhadon Sudi 1st Samvat 1661 (August/ستمبر 1604), A landmark event in Sikh history* Contributed about 2000 verses to the گرنتھ صاحب * Founded the town of Tarn Taran Sahib near Goindwal Sahib * Built a house for Lepers. * Was tortured and executed on the orders of the Mughal Emperor نورالدین جہانگیر * Hailed as the first martyr of Sikh religion, and as Shaheedan-de-Sartaj (The crown of martyrs)

[8] * Instituted the practice of maintaining armed legion of سکھ warrior-saints * Waged wars against rulers نورالدین جہانگیر and شاہجہان * Died of natural causes

[9] * Sheltered داراشکوہ; persecuted by اورنگزیب عالمگیر who framed charges of anti-Islamic blasphemy against Guru Ji and Sikh verses of گرنتھ صاحب * Died of natural causes

[10] * Forcibly summoned to دہلی (the imperial capital of اورنگزیب عالمگیر) under framed charges * Died of the age of 8 due to smallpox, which he contracted while healing the sick people during an epidemic.

[11] * Opposed the forced conversions of the Hindu کشمیری پنڈتs by مسلما‏نs * Was consequently persecuted, imprisoned, tortured and executed under the orders of the Mughal emperor اورنگزیب عالمگیر. Contributed many hymns (Shlokas) to گرنتھ صاحب * Spread Sikhism far and wide to بہار (بھارت) and آسام *

[12] * Founded خالصہ in 1699 * Last Sikh Guru in human form * Passed the Guruship of the Sikhs to the گرنتھ صاحب * Died of complications from stab wounds inflicted by پشتون assassins sent by لسٹ حکمران مغلیہ سلطنت governor Wazir Khan

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]