سنن النبی (کتاب)
| زبان | عربی |
|---|---|
| موضوع | اخلاق، پیغمبر اکرم |
| ناشر | موسسہ النشر الاسلامی قم |
| متن | [[s:{{{Wikisource}}}|سنن النبی (کتاب)]] ویکی ماخذ اُتے |
سُنَنُ النّبی، شیعہ فیلسوف تے مفسر علامہ محمد حسین طباطبایی دی پیغمبر اکرم دی سنت دے بارے وچ لکھی ہوئی اک کتاب اے۔ اصل کتاب عربی وچ لکھی لکھی گئی اے جس دے 21 باب نيں تے ایہ کتاب فارسی تے اردو وچ ترجمہ ہوچکی اے۔ مؤلف نے جزئی واقعات بیان کرنے توں پرہیز کردے ہوئے صرف کلیات تے آنحضرت دے اخلاق نوں ذکر کرنے اُتے اکتفا کيتا اے۔
کچھ مصنف دے بارے وچ
سودھوسید محمد حسین طباطبایی علامہ طباطبایی توں مشہور نيں۔ (۱۲۸۱- ۱۳٦۰ ہ.ش) آپ مفسر، فلیسوف، متکلم، اصولی، فقیہ، عارف تے چودہويں صدی ہجری دے مشہور اسلام شناس نيں۔ تے ایران وچ چودہويں صدی ہجری دے فکری تے مذہبی مؤثر علما وچوں اک سن ۔ آپ تفسیر المیزان ہور فلسفی کتاباں؛ بدایة الحکمة تے نہایة الحکمة تے اصول فلسفہ و روش رئالیسم دے مصنف وی نيں۔
علامہ طباطبائی نے حوزہ علمیہ قم وچ فقہ تے اصول دے درس دے بجائے تفسیر قرآن تے فلسفہ دا درس دتا۔ آپ دے اس کم توں حوزہ علمیہ قم وچ تفسیر دے دروس وچ رونق آگئی۔ آپ قرآن نوں قرآن توں ہی تفسیر کردے سن ۔ جدوں آپ دا فلسفہ دا درس تعطیل ہويا تاں آپ دے خاص شاگرداں دے نال ہفتہ وار دروس وچ ملاصدرا تے حکمت متعالیہ دے فلسفی مبانی دا درس دتا۔ حوزہ علمیہ قم وچ بعد والے فلسفے دے استاداں آپ دے شاگرد سن ۔ آپ دے شاگرداں وچ مرتضی مطہری، جوادی آملی، مصباح یزدی تے بہشتی نيں جو ایران وچ چودہويں صدی دی آخری چار دہائیاں دے مشہور تے موثر شیعہ علما وچ شمار ہُندے نيں۔ فرانس دے فلاسفر تے شیعہ شناس ہانری کربن دے نال آپ دی علمی نشستاں یورپ وچ شیعہ دی معرفی دا باعث بنیاں۔
کتاب دا موضوع
سودھوعلامہ طباطبایی نے آیہ «لَقَد کانَ لَکُم فی رَسولِ اللہ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ؛[۱] ہمنیا در رسول خدا (ص) اسوہ ای نیکو برای شما است» توں الہام لیندے ہوئے پیغمبر اکرمؐ دی سیرت، اخلاق تے سیر و سلوک تے جو کچھ «سنّت پیغمبر» دے ناں توں جانیا جاندا اے اس دی کلیات نوں بیان کرنے دی کوشش کيتی اے۔ [۲]
بقول علامہ طباطبائی اس کتاب دا اک حصہ تبرک دے طور اُتے آنحضرت دی شکل و شمائل دے بارے وچ مختص ہويا اے۔ تے اس وچ آپ دے اخلاق تے عادات دے بارے وچ وی مختصر اشارہ ہويا اے۔[۳]
کتاب دا ڈھانچہ
سودھواس کتاب وچ جزئی واقعات نوں بیان کرنے توں پرہیز کردے ہوئے صرف کلیات تے آنحضرت دے اخلاق نوں بیان کيتا اے۔ کتاب دے مقدمے وچ مصنف لکھدا اے «اختصار دے پیش نظر احادیث دے سند نوں حدف کيتا گیا اے لیکن مستند احادیث تے مرسل احادیث وچ فرق رکھیا اے تے مراجعہ کرنے والےآں دی سہولت دی خاطر کتاب دا تے مصنف دا ناں ذکر کيتا اے تاکہ تحقیق کرنے والے آسانی توں اصل حدیث تک رسائی حاصل کر سکیں»[۴]
کتاب دا اصلی حصہ 21 باب تے 411 احادیث اُتے مشتمل اے جدوں کہ کتاب دے ملحقات وچ 23 باب تے 507 نيں تے کلی طور اُتے پیغمبر اکرمؐ دی سنت، رفتار تے آداب دے بارے وچ 918 احادیث نوں جمع کيتا گیا اے۔ اس کتاب دے اکیس ابواب مندرجہ ذیل نيں:
- باب اول: پیغمبر اکرمؐ دا شکل و شمائل
- باب دوم: پیغمبر اکرمؐ دے آداب معاشرت
- باب سوم: پیغمبر اکرمؐ دی صفائی زینت دے آداب تے احکام
- باب چہارم: پیغمبر اکرمؐ دے آداب سفر
- باب پنجم: پیغمبر اکرمؐ دے کپڑے پہنے دے آداب
- باب ششم: پیغمبر اکرمؐ دے مکان دے آداب
- باب ہفتم: پیغمبر اکرمؐ دے سونے تے بستر دے آداب
- باب ہشتم: پیغمبر اکرمؐ دی ازدواجی زندگی تے بچےآں دی تربیت دے آداب
- باب نہم: پیغمبر اکرمؐ دے سفر، کھانے تے پینے دے آداب
- باب دہم: پیغمبر اکرمؐ دی خلوت دے آداب
- باب یازدہم: مرداں دے آداب
- باب دوازدہم: علاج معالجے دے آداب
- باب سیزدہم: مسواک کرنے دے آداب
- باب چہاردہم: وضو کرنے دے آداب
- باب پانزدہم: غسل کرنے دے آداب
- باب شانزدہم: نماز دے آداب
- باب ہفدہم: روزہ دے آداب
- باب ہجدہم: اعتکاف دے آداب
- باب نوزدہم: صدقہ دے آداب
- باب بیستم: قرآن کریم دی تلاوت دے آداب
- باب بیست و یکم: دعا تے ذکر کے آداب تے بعض دعا تے اذکار
- اجتماعی آداب دے ملحقات، متفرقہ ملحقات، پیغمبر اکرمؐ دی شکل تے شمائل دے ملحقات
انتشار
سودھویہ کتاب عربی وچ لکھی گئی اے تے در واقع تفسیر المیزان دے عناوین تے ضمیمہ دے طور اُتے لکھی گئی سی تے بعد وچ تفسیر وچ شمال کرنے دے علاوہ اک مستقل کتاب دی شکل وچ وی چھپ گئی۔
مختلف زباناں وچ اس کتاب دے ترجمے ہوئے نيں فارسی بولی وچ وی متعدد ترجمے منظر عام اُتے آگئے نيں جدوں کہ 1376 ش نوں ولی الحسن رضوی نےاس دا اردو وچ ترجمہ کيتا اے۔ تے ايسے طرح طاہر رضا جعفر نے انگلش وچ بھیاس دا ترجمہ کيتا اے۔[۵]
حوالے
سودھومآخذ
سودھوطباطبایی، محمد حسین ، سنن النبی، ترجمہ و تحقیق محمدہادی فقہی، تہران: اسلامیہ، ۱۳۵۴ش.