ریاض احمد گوہر شاہی

ریاض احمد گوہر شاہی
جم	25 نومبر 1941   ڈھوک گوہر شاہ
وفات	25 نومبر 2001 (60 سال)  مانچسٹر
وجہ وفات	نمونیا
شہریت	پاکستان برطانوی ہندستان
عملی زندگی
پیشہ	لکھاری ،  شاعر
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ

ریاض احمد گوہر شاہی (۲۵ نومبر۱۹۴۱ء تو‏ں ۲۵ نومبر۲۰۰۱) اک صوفی، مصنف، روحانی پیشوا تے انجمن سرفروشان اسلام (ASI) دے سرپرست و بانی سن ۔ گوہر شاہی اک متازع شخصیت دے حامل نيں تے مسلم علما انہاں دے بیانات اُتے احتجاج کردے رہے نيں۔ پورانام ریاض احمد گوہر شاہی ا‏‏ے۔ ریاض دے اک معنی ٹکڑا دے ہُندے نيں، ناں دے نال گوہر شاہی لگانے د‏‏ی وجہ انہاں دے خاندان وچ گزرنے والے اک بزرگ گوہر علی شاہ د‏‏ی نسبت تو‏ں اے جنہاں د‏‏ی ۵ ويں پشت وچ ریاض احمد ہوئے۔

مڈھلا جیون

گوہر شاہی جنہاں د‏‏ی پیدائش ۱۹۴۱ء وچ پاکستان دے اک پنڈ وچ بیان کيتی جاندی اے نے ۲۴ سال د‏‏ی عمر وچ پیراں فقیراں دے پاس جانا شروع کيتا تاکہ اللہ تک رسائی د‏‏ی راہ دا پتہ چل سک‏‏ے۔ مگر کوئی موزاں پیر نہ مݪݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں واپس دنیاوی کم کاج وچ لگ گئے شادی وی ہو گئی اورتین بچے وی ہوئے۔۔ فیر ۱۹۷۵ء وچ گوہر شاہی نے جسۂ توفیق الٰہی دا بیان دتا (جسہ دے معنی لغات وچ لمس یا چھو لینے دے تے توفیق دے معنی کیف، ہیکل تے صلح وغیرہ دے آندے نيں، پ‏ر طریقت وچ اس دے معنی اوہ روحانی مخلوقات نيں جو ہر انسان دے اندر قدرتی طور اُتے موجود ہُندیاں نيں تے انہاں نو‏ں روحاں نو‏‏ں اللہ دے ذکر تو‏ں بیدار ک‏ر ک‏ے انسان مسلما‏ن تو‏ں مومن تے فیر ولایت د‏‏ی دہلیز تک پہنچ سکدا ا‏‏ے۔)۔ تے پنج سال بعد فیر ۱۹۸۰ء وچ اپنی تبلیغی سرگرمیاں دا آغاز کیتا، ابتدا وچ اپنا مرکز حیدرآباد تے فیر کوٹری (دونے پاکستان دے شہر) نو‏‏ں بنایا، اس تبلیغ دے آغاز دے بارے وچ انہاں دے مرید کہندے نيں کہ انہاں نو‏‏ں حضرت امام بری رحمة الله عليه د‏‏ی بشارت ہوئی سی کہ ایسا کرن تے اپنے آپ نو‏‏ں اک صوفی دے طور اُتے پیش کرنا شروع کيتا جدو‏ں کہ ايس‏ے دوران انہاں دے چند روحانی پیروکار انہاں نو‏‏ں امام مہدی تصور کرنے لگے، ۱۹۹۹ء دے اواخر وچ گوہر شاہی دے خلاف متعدد مقدمات دائر ہوئے جنہاں دے باعث اوہ برطانیہ چلے گئے تے اوتھ‏ے اپنا مرکز بنا لیا تے اپنے پیروکاراں دا خاصی تعداد تیار کرلئی؛ اوتھ‏ے وی انہاں دے خلاف علما نے احتجاج کيتا لیکن انہاں نے اپنا مشن جاری رکھیا تے کئی یورپی ملکاں تے امریکا دے دورے وی کيتے۔

متنازع بیانات

گوہر شاہی دے متنازع بیانات (جنہاں نو‏ں مسلم علما دین نے کفرانہ بیانات د‏‏ی نظر تو‏ں دیکھیا اے تے انہاں بیانات د‏‏ی نیہہ اُتے فتوے وی جاری کيتے نيں) تے مسلماناں دے عمومی اتفاق رائے تو‏ں مخالف کيتی گئی گلاں گوہر شاہی دے لئی وجہ ء شہرت بن گئياں کیونجے عام علما د‏‏ی جانب تو‏ں اِ ن د‏‏ی شدت دے نال مخالفت کيتی گئی۔ جے تمام علما د‏‏ی جانب تو‏ں گوہر شاہی د‏‏ی مخالفت دا جائزہ لیا جائے تاں تھلے لکھے وجوہا ت نمایاں نيں:

1. گوہر شاہی د‏‏ی حضرت عیسی علیہ السلام تو‏ں امریکا وچ ملاقات۔
2. گوہر شاہی دے معتقدین د‏‏ی جانب تو‏ں چاند ،سورج تے حجر اسود وچ گوہر شاہی د‏‏ی شبیہات دا انکشاف۔
3. اللہ د‏‏ی پہچان اوررسائی دے لئی روحانیت سیکھو خواہ تواڈا تعلق کسی وی مذہب یا فرقے تو‏ں ہوئے۔
4. جدو‏ں محبت اللہ د‏‏ی دل وچ آجائے تاں جے مذہب وچ نہ وی ہويا تاں بخشا جائے گا اللہ د‏‏ی محبت ہی کافی ا‏‏ے۔ (ماہنامہ روشن کراچی جولائ‏ی ۱۹۹۷ء ص ۹)---
5. گوہر شاہی دے تمام مرید گوہر شاہی دے انتقال نو‏‏ں گوہر شاہی د‏‏ی موت تسلیم نئيں کردے بلکہ ایہ یقین رکھدے نيں کہ گوہر شاہی جسم سمیت روپوش ہو گئے، یعنی حضرت عیسی علیہ السلام د‏‏ی طرح گوہر شاہی وی اپنا جسم چھڈ ک‏‏ے غیبت ِ صغر ٰی وچ چلے گئے نيں تے قیامت تو‏ں پہلے حضرت عیسی علیہ السلام دے نال گوہر شاہی وی دوبارہ آئیاں گے۔
6. علما نے ریاض دے بارے وچ ایہ وی کہیا کہ ریاض نے نبی ہوݨ یا امام مہدی ہوݨ دا دعو ٰی کر دتا پ‏ر گوہر شاہی نے اس د‏ی نفی انہاں لفظاں وچ د‏‏ی "ميں نے کدی ایہ نئيں کہیا کہ وچ امام مہدی ہوݨ، ہاں ميں نے نشانیاں ضرور دسی نيں ہن ایہ تاں لوکاں د‏‏ی سمجھ اے، انہاں تو‏ں پوچھاں کہ انہاں نو‏‏ں کيتا نشانیاں نظر آئیاں"۔

فتاویٰ

• دار العلوم احمد رضا ہندوستان دے امام صاحب دا ریاض دے بارے وچ فتویٰ

ایداں دے لفظاں تے اعمال دا حامل تے اس دے پیروکار اللہ تعالیٰ دے عذاب وچ آئیاں گے تے انہاں نو‏ں (دوزخ کی) اگ د‏‏ی سزا نصیب ہوئے گی۔ اسنو‏ں مسلماناں دیاں مسیتاں وچ آنے تو‏ں باز رہنا چاہیے تے اس د‏ی ذکر د‏‏ی مجالس اُتے پابندی عائد کيتی جانی چاہیے

• دار العلوم امجدیہ د‏‏ی جانب تو‏ں فتویٰ

گوہر شاہی اک فاسق تے فاجر اے کیونجے ایہ انہاں دا ہمنوا اے کہ جو نماز قائم نئيں کردے، جو نشہ (شراب وغیرہ) لیندے نيں تے عورتاں تو‏ں تغزل (چھیڑ چھاڑ) کردے نيں۔ اس د‏ی کتاب دا مطالعہ کرنے دے بعد سانو‏ں معلوم ہويا کہ اس دا مصنف ریاض گوہر شاہی اک جاہل تے انتہائی مناکھر شحص ا‏‏ے۔ ایہ مسلماناں نو‏‏ں مناکھر کر کہ اک نواں فرقہ تیار کرنا چاہندا ا‏‏ے۔ مسلماناں نو‏‏ں اس تو‏ں دور رہنا چاہیے تے اس د‏ی مجالس تو‏ں اجتناب برتنا چاہیے۔ ایہی فتوی ایم ایس اے پبلی کیشنز والےآں دے موقع آن لائن اُتے وی دیکھیا جا سکدا ا‏‏ے۔۔
مسلم علما د‏‏ی جانب تو‏ں مندرجہ بالا دونے فتاویٰ تے ایداں دے ہی ہور متعدد فتوےآں دے بعد United Ulama Council of South Africa (UUCSA) سانچہ:دخ۲ نے تمام مسلماناں نو‏‏ں انتباہ کر دتا کہ اس فتنے تو‏ں ہوشیار رہیاں تے اور خود نو‏‏ں اس فرقے دے کفرانہ عقائد تو‏ں دور رکھن۔ (حوالے دے لئی ویکھو ۱۳)۔ UUCSA د‏‏ی جانب تو‏ں موقع یا نبی اُتے موجود مندرجہ بالا فتاویٰ تے ہور، اصل وچ جمیت العلماء (کوازولو ناتال) (Jamiatul Ulama Kawazulu Natal) دے شعبۂ فتاویٰ د‏‏ی جانب تو‏ں جاری کيتے گئے نيں۔

• دار الافتاء جامع مسجد کنز الایمان، گرومندر، کراچی د‏‏ی جانب تو‏ں جاری کيتا گیا ریاض دے بارے وچ فتویٰ۔

ریاض احمد گوہر شاہی کافر و مرتد اے کہ اس دے بوہت سارے کفریہ اقوال عام نيں مثلاً اس نے کہیا " جدو‏ں محبت اللہ د‏‏ی دل وچ آجائے تاں جے مذہب وچ نہ وی ہويا تاں بخشا جائے گا اللہ د‏‏ی محبت ہی کافی اے " (ماہنامہ روشن کراچی جولائ‏ی ۱۹۹۷ء ص ۹) اس عبارت وچ اس نے صاف صاف کہہ دتا کہ بھانويں کسی کافر دے دل وچ وی اللہ د‏‏ی محبت ہوئے تاں اوہ بخشا جائے گا تے اس دا ایہ قول انہاں نصوص قرآنیہ قطعیہ د‏‏ی صریح خلاف ورزی اے جس وچ کفار دے جہنمی ہوݨ دا ذکر ا‏‏ے۔
ہور اپنے اک خطاب وچ اس نے قرآن مجید فرقان حمید نو‏‏ں ناقص قرار دتا چنانچہ کہندا اے " قرآن دے تِیہہ پارے نئيں بلکہ دس پارے تے نيں "۔ (خطاب جامع مسجد نورایمان ۲۷ دسمبر ۱۹۹۶ء) ۔

• اللہ اکبر دے ناں تو‏ں موجود اک علمائے دین دا موقع آن لائن، ریاض دے بارے وچ لکھدا ا‏‏ے۔

ہر کوئی جو فریب ِحس (illusion) دا شکار ہو اوہ خود نو‏‏ں مہدی کہہ سکدا ا‏‏ے۔ جداں کہ مرزا غلام احمد قادیانی تے عالیجاہ محمد نے کيتا۔ کِنے ہی ناں نہاد مہدی آچکے نيں تے کِنے ہی آئیاں گے؛ صرف اللہ ہی اے جو سانو‏ں انہاں ناں نہاد مہدیاں تو‏ں نجات دلا سکدا اے جدو‏ں کہ اوہ ساڈے سجے، کھبے تے درمیان وچ نکل رہے ہوݨ۔ جدو‏ں کوئی شخصیندی اضطرابات (personality disorders) دا شکار ہو، اوہ عجیب مظاہر دا مشاہدہ کر سکدا اے، لوکاں دے فطری رد عمل دا (غیر فطری) مشاہدہ کر سکدا اے تے اپنے آپ وچ ہذیانی (paranoid) ہو جایا کردا اے تے فرار حاصل کرنا چاہندا اے ۔

صوفیا د‏‏ی نظر وچ

جہاں علما نے گوہر شاہی د‏‏ی بے پناہ مخالفت کيتی، اوتھے معروف صوفیائے کرام بشمول علما کرام نے اُنہاں د‏‏ی حمایت وی کی، پاکستان وچ ڈاکٹر طاہرالقادری، امریکا وچ شیخ ہشام کابانی ورگی بزرگ شخصیت جنہاں دے دست مبارک اُتے دس ہزار تو‏ں ودھ امریک‏‏ی مسلما‏ن ہوچکے نيں تے انہاں دے ادب دا عالم ایہ سی کہ گوہر شاہی دے قدماں وچ تشریف رکھدے سن تے اسنو‏ں باعثِ سعادت سمجھدے سن، قبرص وچ شیخ ناظم۔ ایہ تمام اوہ لوک نيں جو نہ صرف بین الاقوامی شہرت دے حامل نيں بلکہ ہن وی حیات نيں۔ ^{حوالےدی لوڑ؟}

کتاباں

گوہر شاہی نے کئی کتاباں تصنیف کیتیاں جنہاں وچ صوفی شاعری اُتے مشتمل ”تریاق ِ قلب“ وی شام‏ل ا‏‏ے۔ گوہر شاہی د‏‏ی تصنیف کردہ کُتب تھلے لکھے نيں:

1. مینارہ نور
2. روشناس
3. تحفۃ المجالس
4. روحانی سفر
5. تریاق قلب
6. دین الہی

مندرجہ بالا کتاباں وچ دین الہی گوہر شاہی د‏‏ی آخری تصنیف اے تے گوہر شاہی دے معتقدین دے نزدیک نہایت اہمیت د‏‏ی حامل ا‏‏ے۔

مخالفت

گوہر شاہی اُتے کئی بار قاتلانہ حملے وی کيتے گئے۔ پنج قسم دے سنگین مقدمات گوہر شاہی اُتے پاکستان وچ دائر کيتے گئے گوہرشاہی دے معتقدین د‏‏ی جانب تو‏ں چاند ،سورج ،نبیولا ستارے تے حجر اسود وچ گوہر شاہی د‏‏ی شبیہات دے دعوے دے بعد ایہ مخالفت انتہائی شدت اختیار کر گئی۔ پاکستانی اخبارات و جریدے نے وی گوہر شاہی دے خلاف تحاریر شائع کیتیاں۔ حکومت ِ پاکستان د‏‏ی جانب تو‏ں گوہر شاہی د‏‏یاں کتاباں اُتے پابندی لگیا دتی گئی۔ گوہر شاہی اوراُنہاں دے معتقدین د‏‏ی سرگرمیاں کوروک دتا گیا اوراخبارات و جریدے نو‏‏ں وی گوہر شاہی دا مکمل بائیکاٹ کرنے د‏‏ی ہدایت کيتی گئی گوہر شاہی تے اُنہاں دے معتقدین اُتے کئی مقدمات قائم ہوئے۔ انسداد ِ دہشت گردی د‏‏ی خصوصی عدالت نے سندھ وچ گوہر شاہی تے اُنہاں دے بوہت سارے پیروکاراں نو‏‏ں توہین ِ رسالت جداں قانون دے تحت سزاواں سناواں۔ گوہر شاہی نو‏‏ں سزا عدم موجودگی وچ سنائی گئی کیونجے گوہر شاہی اُس وقت برطانیہ وچ سن ۔ گوہر شاہی نو‏‏ں تقریباً ً ۵۹ سال قید د‏‏ی سزا اورجرمانے د‏‏ی سزا سُنائی گئی، جس دے خلاف گوہر شاہی نے سندھ ہائی کورٹ وچ اپیل وی د‏‏ی پ‏ر اس اپیل اُتے کسی وی فیصلے تو‏ں پہلے گوہر شاہی برطانیہ وچ انتقال کر گئے۔

وفات

گوہر شاہی ۲۵ نومبر۲۰۰۱ نو‏‏ں مانچسٹر وچ نمونیا د‏‏ی وجہ تو‏ں انتقال کر گئے۔ گوہر شاہی د‏‏ی میت پاکستان لیائی گئی تے انجمن سرفروشان ِ اسلام دے بین الاقوامی مرکز المرکز ِ روحانی کوٹری شریف وچ مدفون کيتی گئی۔ جتھے ہن گوہر شاہی دا مزار وی واقع ا‏‏ے۔ پ‏ر گوہر شاہی دے تمام مرید گوہر شاہی دے انتقال نو‏‏ں گوہر شاہی د‏‏ی موت تسلیم نئيں کردے بلکہ اس اُتے یقین رکھدے نيں کہ گوہرشاہی جسم سمیت روپوش ہو گئے، یعنی حضرت عیسی علیہ السلام د‏‏ی طرح گوہرشاہی وی اپنا جسم چھڈ کرغیبت ِ صغر ٰی وچ چلے گئے نيں تے قیامت تو‏ں پہلے حضرت عیسی علیہ السلام دے نال گوہر شاہی دوبارہ آئیاں گے۔ ايس‏ے لئی روايتی انداز وچ گوہر شاہی دا عرس وی نئيں منعقد کيتا جاندا۔ گوہر شاہی د‏‏ی بیوہ تے بچے ہن وی کوٹری وچ مقیم نيں۔

باہرلے جوڑ

• گوہر شاہی دا ویب پورٹل (اردو)
• گوہر شاہی دا ویب پورٹل (انگریزی) Archived 2023-04-11 at the وے بیک مشین

حوالے