ریاست جوناگڑھ
| ریاست جوناگڑھ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| برٹش انڈیا کا نوابی ریاست | |||||||||
| 1730–1948 | |||||||||
| |||||||||
 Location of Junagarh, among all districts shown in green | |||||||||
| رقبہ | |||||||||
• 1921 | ۸٬۶۴۳ کلومیٹر2 (۳٬۳۳۷ مربع میل) | ||||||||
| آبادی | |||||||||
• 1921 | 465,493 | ||||||||
| تاریخ | |||||||||
| تاریخ | |||||||||
• founded | 1730 | ||||||||
• Annexation of Junagarh | 1948 | ||||||||
| |||||||||
| آج یہ اس کا حصہ ہے: | گجرات | ||||||||
ریاست جوناگڑھ، کاٹھیاواڑ دے علاقے وچ اک ساحلی نوابی ریاست سی، جیہدے اُتے برطانوی ہندوستان وچ مسلم ببی خاندان دی حکومت سی۔ نوابی ریاستاں دے الحاق دے قانون نوں نظر انداز کردے ہوئے بھارت نے 1948ء وچ اس ریاست اُتے فوجی کارروائی کرکے جبری قبضہ کرلیا، حالانکہ ایہ ریاست اس توں پہلاں پاکستان ناݪ الحاق کرچکی سی۔
تریخ
سودھومحمد شیر خان ببی 1654ء وچ جوناگڑھ دے ببی خاندان دے بانی سی۔ اوہناں دی اولاد، جوناگڑھ دے ببی نواباں نے جنوبی سوراشٹرا دے وڈے علاقے فتح کیتے۔
پر مغلیا سلطنت دے خاتمے دے دوران، ببیاں نے مقامی محمد مہابت خانجی اول دے دور حکومت وچ مراٹھا سلطنت دے گائیکواڑ خاندان دے ناݪ گجرات دے کنٹرول لئی جدوجہد وچ حصا لیا۔ محمد خان بہادر خانجی اول نے مغلاں توں آزادی دا اعلان کیتا۔ گجرات صوبے دے گورنر تے 1730ء وچ ریاست جوناگڑھ دی بنیاد رکھی۔ اوہناں نے ببی نوں جوناگڑھ تے دیگر شاہی ریاستاں دی خودمختاری برقرار رکھݨ دی اجازت دِتی۔ اوہناں دے وارث دے دور وچ جوناگڑھ، مراٹھا سلطنت دی اک معاون سی، ایتھے تک کہ ایہ دوسری اینگلو-مراٹھا جنگ توں بعد محمد حامد خان جی اول دے تحت 1807ء وچ برطانوی تسلط وچ آیا۔
1807ء وچ ریاست جوناگڑھ اک برطانوی محافظہ بݨ گئی تے ایسٹ انڈیا کمپنی نے ریاست دا کنٹرول سنبھاݪ لیا۔ 1818ء تک سوراشٹر دا علاقا، کاٹھیاواڑ دیاں دیگر شاہی ریاستاں ناݪ برطانوی ہندوستان دے ذریعے کاٹھیاواڑ ایجنسی دے تحت علیحدہ طور تے زیر انتظام سی۔
1947ء وچ ہندوستان دی آزادی تے تقسیم توں بعد ریاست دے آخری ببی خاندان دے حکمران محمد مہابت خانجی III نے جوناگڑھ نوں نو تشکیل شدہ پاکستان وچ ضم کرن دا فیصلا کیتا۔
بھارتی قبضہ
سودھو1947 وچ ہندوستان دی آزادی دے ناݪ ای شاہی ریاستاں نوں انگریزاں نے ایہ فیصلا کرن اختیار دتا کہ اوہ بھارت یا پاکستان وِچوں کسے اک ناݪ الحاق کرلیݨ۔ نواب دے آئینی مشیر نبی بخش نے لارڈ ماؤنٹ بیٹن نوں اشارا دتا کہ اوہ جوناگڑھ نوں بھارت وچ شامل کرن دی سفارش کر رہے نیں۔ پر 15 اگست 1947ء نوں نواب نے اعلان کیتا کہ جوناگڑھ نے پاکستان ناݪ الحاق کر لیا اے۔ 16 ستمبر 1947ء نوں حکومت پاکستان نے الحاق نوں قبول کرلیا۔
بھارت نے جوناگڑھ وچ اپݨی فوج پعھیجی تے ریاست جوناگڑھ اُتے قبضا کرکے نواب تے شاہی ریاست دے حقوق سلب کر لئے۔ جوناگڑھ اُتے بھارتی قبضے توں بعد جوناگڑھ دے نواب محمد مہابت خان III پاکستان چلے گئے۔
پاکستان دا دعوا
سودھوپاکستان، ریاست جوناگڑھ نوں ہُݨ وی اپݨا حِصا قرار دیندا اے تے پاکستان دے سرکاری نقشے وچ ریاست جوناگڑھ شامل اے۔ کراچی وچ ریاست جوناگڑھ دے نواب نے اپݨی جلاوطن، علامتی حکومت قائم کیتی ہوئی اے۔ ریاست جوناگڑھ دے موجودہ نواب، علی مُرتضا خانجی نیں۔[۱][۲][۳]
نواب
سودھوجونا گڑھ دے نواباں نوں 13 توپاں دی سلامی دِتی جاندی سی۔[۴]
- 1730 - 1758 : محمد بہادر خانجی[۵]
- 1758 - 1774 : محمد مہابت خانجی I
- 1774 - 1811 : محمد حامد خانجی I
- 1811 - 1840 : محمد بہادر خانجی I
- 1840 - 1851 : محمد حامد خانجی II
- 1851 - 1882 : محمد مہابت خانجی II
- 1882 - 1892 : محمد بہادر خانجی II
- 1892 - 1911 : محمد رسول خانجی
- 1911 - 1948 : محمد مہابت خانجی III
- 1959ء - 1989ء : محمد دلدار خانجی
- 1990ء - 20 جولائی 2023ء : محمد جہانگیر خانجی
- 21 جولائی 2023ء - علی مُرتضا خانجی[۶]
-
Junagarh Nawabs and state officials, 19th century -
Mohammad Mahabat Khanji II, the Nawab of Junagarh, with young, Mohammad Bahadur Khanji III, 1870s -
Bahadur Khanji II (r. 1882–1892), Nawab of Junagarh, and state officials, 1880s -
Mohammad Rasul Khanji, Nawab of Junagarh, Bahaduddinbhai Hasainbhai, Wazier, Junagarh, 1890s
ہور دیکھو
سودھو
حوالے
سودھو- ↑ Devirupa Mitra, Pakistan Objects to India's Map Bill But its Own 2014 Law Regulates Geospatial Data Too, The Wire, 18 May 2016.
- ↑ Philip Jagessar, Pakistan, India and mapping the contested accession of South Asia’s princely states, University of Nottingham, 3 October 2019.
- ↑
"After Nepal, Pakistan unveils new political map; Jammu & Kashmir and Ladakh claimed, India retorts". The Himalayan Times. 4 August 2020. https://thehimalayantimes.com/world/pakistan-unveils-new-political-map-claiming-jammu-india-retorts/. Retrieved on ۴ اگست ۲۰۲۰.
- ↑ Junagadh Princely State (13 gun salute)
- ↑ Nawabs of Junagadh British Library.
- ↑ https://www.roznama92news.com/efrontend/web/index.php/?station_id=1&page_id=5&is_common=&xdate=2023-7-22&n=n9