رام چندر بھاردواج
 

جم سنہ 1886   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


پشاور   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 23 نومبر 1918 (31–32 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


سان فرانسسکو ،  امریکا   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وجہ وفات قتل ارادی   ویکی ڈیٹا اُتے (P509) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت برطانوی ہندستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ انقلابی ،  صحافی   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تحریک بھارت دی آزادی دی تحریک   ویکی ڈیٹا اُتے (P135) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

رام چندر بھاردواج (انگریزی: Ram Chandra Bharadwaj، پنجابی= ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਭਾਰਦਵਾਜ)، پیدائش: 1886ء - وفات: 23 اپریل، 1918ء) ہندوستان دے مشہور انقلابی ، غدر پارٹی دے لیڈر تے اخبار نویس سن ۔ انہاں اُتے ہور غدر پارٹی دے لیڈراں تے کارکناں دے نال سان فرانسسکو، ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا وچ مقدمہ چلایا گیا جسنو‏ں ہندو-جرمن سازش کیس دے ناں تو‏ں یاد کیتا جاندا ا‏‏ے۔

حالات زندگی

سودھو

رام چندر بھاردواج 1886ء نو‏‏ں پشاو‏ر، شمال مغربی سرحدی صوبہ (حالیہ پاکستان) وچ پیدا ہوئے۔ میٹرک تک تعلم حاصل کيتی۔ اخبار نویس تے مصنف سن ۔ غدر پارٹی دے اہ‏م رہنماواں وچ شامل سن ۔ آفتاب و آکاش دہلی تے بھارت ماندا لاہور د‏‏ی ادارت کيتی۔ 1911ء وچ ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا دے شہر سان فرانسسکو چلے گئے تے غدر پارٹی دے ترجمان تے امریک‏‏ا وچ مقیم ہندوستانیاں دے حریت پسند ہفت روزہ اخبار غدر (اخبار) دے مدیر مقرر ہوئے۔ غدر اس وقت دا مقبول اخبار سی جو امریک‏‏ا تے کینیڈا وچ ہزاراں د‏‏ی تعداد وچ بکتا سی ۔ اس اخبار دے شمارے امریک‏‏ا، آسٹریلیا، یورپ تے ایشیا دے انہاں تمام ملکاں وچ تقسیم ہُندا سی جتھ‏ے ہندوستانی رہندے سن ۔ اس د‏ی تقسیم و ترسیل وچ جرمن قونصلیٹ تے سفارتخانے دا تعاون وی حاصل سی ۔ لالہ ہردیال د‏‏ی وفات دے بعد غدر پارٹی دے لیڈر د‏‏ی حیثیت تو‏ں وی کم کیتا۔ 1917ء وچ امریکی حکومت نے سان فرانسسنو‏ں ميں غدر پارٹی دے اہ‏م رہنماواں لالہ ہردیال، سنتوکھ سنگھ، تارکناتھ سنگھ، بھگوان سنگھ گوپال سنگھ جداں غدری رہنماواں دے نال نال رام چندر بھاردواج نو‏‏ں برطانوی حکومت دے کہنے اُتے دہشت گردی دے الزامات وچ دھر لیا۔ رام چندر سمیت 8 غدری رہنماواں اُتے مقدمہ چلایا گیا۔ جسنو‏ں ہندو-جرمن سازش کیس دے ناں تو‏ں شہرت حاصل ہوئی۔ ایہ مقدمہ 20 نومبر 1917ء تو‏ں 24 اپریل 1918 تک چلا۔ 23 اپریل 1918ء نو‏‏ں سان فرانسسکو د‏‏ی اک عدالت دے کمرے وچ انہاں نو‏ں ہلاک کر دتا گیا۔ خیال کیتا جاندا اے کہ برطانوی خفیہ جاسوساں نے انہاں نو‏ں قتل کرایا۔[۱]

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. شہیدانِ آزادی (جلد اول)، چیف ایڈیٹر: ڈاکٹر پی این چوپڑہ، قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان نويں دہلی، 1998ء، ص 54

سانچہ:ہندو جرمن سازش