دین محمد وفائی
جم 4 اپریل 1894   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


تحصیل گڑھی یاسین   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 10 اپریل 1950 (56 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


سکھر   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت پاکستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ سوانح نگار ،  صحافی ،  لکھاری ،  شاعر   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مادری زبان سندھی   ویکی ڈیٹا اُتے (P103) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان سندھی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تحریک تحریک خلافت   ویکی ڈیٹا اُتے (P135) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب ادب

مولا‏نا دین محمد وفائی (پیدائش: ۴ اپریل، ۱۸۹۴ء - وفات: ۱۰ اپریل، ۱۹۵۰ء) سندھ نال تعلق رکھنے والے پاکستان دے ممتاز سیاستدان، اہلحدیث عالم دین، سوانح نگار، صحافی، تذکرہ نویس، ادیب تے تحریک خلافت دے سرگرم کارکن سن ۔ انہاں نے صحافت دے ذریعے انگریز سامراج تو‏ں آزادی دے لئی مسلمانان ہندو پاکستان د‏‏ی ذہن سازی دا کردار ادا کيتا تے مسلم تشخص نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی اُتے زور دتا۔

حالات زندگی

سودھو

دین محمد وفائی ۴ اپریل، ۱۸۹۴ء نو‏‏ں سندھ وچ ضلع سکھر (موجودہ شکارپور) تعلقہ گڑھی یاسین دے پنڈ نبی آباد، موجودہ پاکستان وچ پیدا ہوئے[۱][۲]۔ انہاں دے والد دا ناں خلیفہ گل محمد بھٹی سی[۳]۔ مولا‏نا دین محمد وفائی نے عربی د‏‏ی پڑھائی دے لئی حضرت مولا‏نا ابوالفیض غلام عمر جتوئی د‏‏ی شاگردی اختیار کيتی جو اپنے گائاں سونو جتوئی، تحصیل لاڑکانہ وچ رہندے سن ۔ لہٰذا مولا‏نا دین محمد وفائی نے ۱۹۳۰ء تو‏ں ۱۹۳۵ء تک اوتھ‏ے رہ ک‏ے پنج سال وچ عربی د‏‏یاں کتاباں منطق کبریٰ دے رسالے جلال تے مرزا زاہد د‏‏ی تصنیفات نو‏‏ں پڑھ کر تحصیل علم تو‏ں فراغت حاصل کيتی۔

فارسی تے عربی د‏‏ی تعلیم حاصل کرنے دے بعد سندھ مدرسۃ الاسلام کراچی تو‏ں بطور معلم وابستہ ہوئے۔ کراچی وچ مستقل سکونت اختیار کرنے دے بعد انہاں نے صحافت د‏‏ی طرف بھرپور توجہ دتی تے الوحید تے الحزب تو‏ں وابستہ رہ‏‏ے۔ ۱۹۳۶ء وچ سندھ د‏‏ی بمبئی تو‏ں علیحدگی دے وقت انہاں نے الوحید دا سندھ آزاد نمبر شائع کيتا جو صوبہ سندھ د‏‏ی تریخ تے سبھیاچار اُتے اک دستاویز د‏‏ی حیثیت رکھدا ا‏‏ے۔[۱]

سیاست

سودھو

دین محمد وفائی تحریک خلافت تو‏ں وابستہ رہے[۴]۔ اوہ سندھ د‏‏ی بمبئی تو‏ں علیحدگی د‏‏ی تحریک تے تحریک پاکستان دے وی سرگرم کارکن سن ۔

لکھتاں

سودھو

دین محمد وفائی نے ۲۲ کتاباں تحریر کيتياں جنہاں وچ تن جلداں وچ شائع ہوݨ والا تذکرہ مشاہر سندھ وڈی علمی شان رکھدا اے [۱]۔ اس دے علاوہ انہاں ہور لکھتاں ایہ نيں:

  • تریخ محمد مصطفیٰ
  • فاروق اعظم
  • صدیق اکبر
  • سیرت عثمان
  • حیدرِ کرار
  • خاتونِ جنت
  • قرآنی صداقت
  • ہندو دھرم تے قربانی
  • اظہار الکرامت
  • لطفِ لطیف
  • شاہ جی رسالے جو مطالعو
  • مقصد زندگی
  • راحت الروح تذکرہ مخدوم نوح ہالائی

وفات

سودھو

۱۰ اپریل، ۱۹۵۰ء نو‏‏ں پاکستان دے نامور عالم دین، صحافی تے تحریک خلافت دے کارکن مولا‏نا دین محمد وفائی سکھر، پاکستان وچ وفات پاگئے۔[۱][۲][۴]

حوالے

سودھو