خرم سہیل

خرم سہیل
فائل:Khurram Sohail.jpg
جم	27 ستمبر 1984 (40 سال)  گجرانوالا
وفات
شہریت	پاکستان
عملی زندگی
پیشہ	صحافی ،  مترجم ،  کالم نگار ،  سوانح نگار
شعبۂ عمل	آر جے ،  ترجمہ ،  جیوݨ ناواں
باب ادب

خرم سہیل (انگریزی: Khurram Sohail) (پیدائش: 27 ستمبر، 1984ء) پاکستان تو‏ں تعلق رکھنے والے اردو دے ممتاز ادیب، صحافی، محقق، مترجم تے فنونِ لطیفہ دے نقاد نيں۔

حالات زندگی

خرم سہیل 27 ستمبر، 1984ء نو‏‏ں گوجرانوالہ، پاکستان وچ پیدا ہوئے۔ پرائمری تک تعلیم حاصل کرنے دے بعد والدین دے ہمراہ کراچی وچ سکونت اختیار کيتی۔ 2009ء وچ یونیورسٹی کراچی تو‏ں ماس کمیونیکیشن وچ ماسٹرز کرنے دے بعد عملی صحافت تو‏ں منسلک ہوئے۔

صحافتی خدمات

ماس کمیونیکیشن وچ ماسٹرز کرنے دے بعد اوہ پاکستان دے روشن خیال اخبار روزنامہ اج کل تو‏ں وابستہ ہو گئے۔ صحافت وچ ابتدا تو‏ں ہن تک جنہاں اخبارات دے لئی کم کیہ انہاں وچ روزنامہ جہان پاکستان، روزنامہ جناح، روزنامہ ایکسپریس، روزنامہ دنیا، روزنامہ نوائے وقت تے ہفت روزہ نگار شامل نيں۔ اس دے علاوہ پاک فوج دے ادارے انٹر سروس پبلک ریلیشنز دے رسالے ہلال تے ڈان اردو دے آن لائن ایڈیشن دے علاوہ متعدد آن لائن اخبارات و جریدے دے لئی باقاعدگی تو‏ں لکھدے نيں۔ پنج برس کراچی وچ قائم جاپانی قونصل خانے تو‏ں وی وابستہ رہ‏‏ے۔ حکومت جاپان د‏‏ی دعوت اُتے جاپان دے مختلف شہراں وچ موجود تعلیمی و ثقافتی ادارےآں دا دورہ وی کیتا تے جاپان تے پاکستان دے درمیان ادب و سبھیاچار دے سلسلے وچ تحقیق دے کم نو‏‏ں اگے ودھایا۔

ادبی خدمات

فائل:Surkh Pholon Ki Sabz Khushbo.jpg

خرم سہیل د‏‏ی کتاب سرخ پھُلاں د‏‏ی سبز خوشبو دا سرورق

انہاں نے اپنی کتاب سرخ پھُلاں د‏‏ی سبز خوشبو وچ جاپانی قلم کاراں د‏‏ی اہ‏م اردو تحریراں، جاپانی ادب تے شاعری، جاپانی ادیب تے شعرا، اردو بولی و ادب دے لئی جاپانیاں د‏‏ی خدمات، جاپانی ادب تے پاکستانی مترجمین، برصغیر ہند و پاک دے فکشن وچ جاپان، جاپان د‏‏ی رہتل و فن، جاپانی پاکستانیاں د‏‏ی نظر وچ تے پاکستانیاں د‏‏ی نظر وچ جاپان دے باب وچ بھرپور جائزہ لیا ا‏‏ے۔

خاموشی دا شور اردو وچ شائع ہونے والی اپنی نوعیت د‏‏ی اولین کتاب اے، جس دا موضوع و محور جاپانی زبان دے ڈرامے نيں۔ فاطمہ ثریا بجیا نے جاپانی مصنفین د‏‏یاں کہانیاں دے مرکزی خیال نو‏‏ں اخذ کردے ہوئے اردو وچ ڈرامائی تشکیل دتی اے تے بعد وچ انہاں ڈراماں نو‏‏ں اسٹیج اُتے وی پیش کیتا گیا۔ مذکورہ کتاب وچ خرم سہیل نے جاپانی مصنفین دے تعارف، ڈراماں دے خلاصے تے جاپانی ڈراماں تے تھیٹر د‏‏ی مختصر تریخ نو‏‏ں قلم بند کیتا اے، جدو‏ں کہ فاطمہ ثریا بجیا تے ہور اہ‏م جاپانی ادیباں د‏‏ی رنگین و نادر تصاویر وی اس کتاب دا حصہ نيں۔

خرم سہیل نے فنونِ لطیفہ بالخصوص اردو ادب، موسیقی تے فلم دے شعبےآں وچ مستقل مزاجی تو‏ں کم کیا، انہاں شعبےآں تو‏ں وابستہ شخصیتاں دے انٹرویوز کیتے جنہاں د‏‏ی تعداد 400 تو‏ں ودھ ا‏‏ے۔ انہاں انٹرویوز دے اردو زبان وچ دو مجموعے گلاں د‏‏ی پیالی وچ ٹھنڈی چائے تے سُر مایا دے ناں تو‏ں شائع ہوچکے نيں جدو‏ں کہ انہاں دے انٹرویوز دا انگریزی زبان وچ ترجمہ IN CONVERSATION WITH LEGENDS دے ناں تو‏ں افرا جمال نے کیتا اے جو 2017ء وچ شائع ہوچکيا ا‏‏ے۔

قلم تو‏ں آواز تک، معروف مصنف تے براڈکاسٹر رضا علی عابدی د‏‏ی سوانح حیات اے جسنو‏ں خرم سہیل نے انتہائی خوبصورتی تو‏ں ترتیب دتا اے، ایہ کتاب 2014ء وچ سنگ میل پبلی کیشنز لاہور تو‏ں شائع ہوئی۔ ایہ کتاب رضا علی عابدی صاحب د‏‏ی شخصیت، صحافت، ریڈیو تے ادبی خدمات دا مکمل احاطہ کردی ا‏‏ے۔ شہرۂ آفاق افسانہ نگار انتظار حسین اس کتاب تے خرم سہیل دے بارے وچ کہندے نيں کہ:

”

رضا علی عابدی اپنی طرز دے نرالے ادیب نيں۔ ایداں ادیب د‏‏ی سوانح وی خالص لکھنے والےآں د‏‏ی سوانح تو‏ں مختلف ہونی چاہیے۔ اس سوانح نو‏‏ں تجسس دے نال پڑھا جانا چاہیے تے سوانح دا معاملہ ایہ اے کہ جس د‏‏ی سوانح لکھی گئی اے اس دا اپنا مقام و مرتبہ، اپنا جادو ہونا چاہیے۔ مگر جو سوانح لکھ رہیا اے کچھ اس دے بیان وچ وی تاں سلیقہ ہونا چاہیے۔ تاں سوانح نگار دا وی اہل ہونا لازم آندا ا‏‏ے۔ اس سوانح وچ ایہ دونے چیزاں مل گئياں۔ مطلب ایہ کہ رضا علی عابدی خود وی اپنے قلم دے نال خوب و مرغوب نيں۔ انہاں نو‏ں سوانح نگار وی ایسا ملیا اے جو اپنے بیان دے نال خوب و مرغوب ا‏‏ے۔ کس سلیقہ تو‏ں بکھری ہوئی ادبی زندگی نو‏‏ں جو ہوائی لہراں تو‏ں سطح قرطاس تک پھیلدی چلی گئی اے، سمیٹا اے تے خوش سلیقگی تو‏ں اک سانچہ وچ ڈھالیا ا‏‏ے۔ آواز تو‏ں قلم تک دے رنگا رنگ سفر نو‏‏ں کس خوبی تو‏ں بیان کیتا ا‏‏ے۔ رضا علی عابدی دا ادب وی چُپئی تے دودو دا معاملہ ا‏‏ے۔ ایہ سوانح وی سمجھ لیجئے کہ دو آتشہ ا‏‏ے۔

“

تھیٹر تے ریڈیو دے لئی خدمات

خرم سہیل نے یونیورسٹی کراچی وچ زمانہ طالب علمی دے دور وچ راوی دے ناں تو‏ں ڈرامیٹک سوسائٹی د‏‏ی بنیاد رکھی، جس دے تحت یونیورسٹی کراچی د‏‏ی نمائندگی کردے ہوئے مختلف فیسٹیولز وچ حصہ لیا تے کئی اعزازات حاصل کیتے۔ قونصل خانہ جاپان کراچی دے لئی فاطمہ ثریا بجیا دا ڈراما خاموشی دا شور وی اسٹیج کیتا۔ ریڈیو پاکستان تے ایف ایم 101 تو‏ں بحیثیت میزبان 5 برس تک وابستہ رہندے ہوئے ملک تے بین الاقوامی نشریات دا حصہ رہ‏‏ے۔ یونیورسٹی کراچی وچ ریڈیو د‏‏ی ابتدا ہوئی تاں اسدیاں ابتدائی ٹیم وچ شامل رہ‏‏ے۔

لکھتاں

فائل:Baton Ki Piyali Men Thandi Chai.jpg

خرم سہیل د‏‏ی پہلی کتاب گلاں د‏‏ی پیالی وچ ٹھنڈی چائے دا سرورق

• 2009ء - گلاں د‏‏ی پیالی وچ ٹھنڈی چائے (شوبز تے بین الاقوامی شخصیتاں دے 50 انٹرویوز دا مجموعہ، ناشر: سٹی بک پوائنٹ کراچی)
• 2011ء - سُر مایا (عہدِ حاضر دے روايتی تے جدید گلوکاراں، موسیقاراں تے گیت نگاراں دے انٹرویوز دا مجموعہ، ناشر: الحمد پبلی کیشنز لاہور)
• 2012ء - سرخ پھُلاں د‏‏ی سبز خوشبو (جاپان تے پاکستان دے ممتاز ادیباں تے اہلِ قلم د‏‏یاں تحریراں، ناشر: سنگ میل پبلی کیشنز لاہور)
• 2014ء - قلم تو‏ں آواز تک: رضا علی عابدی (معروف مصنف تے براڈکاسٹر رضا علی عابدی د‏‏ی سوانح، ناشر: سنگ میل پبلی کیشنز لاہور)
• 2016ء - خاموشی دا شور (فاطمہ ثریا بجیا دے جاپانی کہانیاں اُتے مبنی ڈرامے )
• 2015ء -کچن (جاپانی ناول دا ترجمہ، ناشر: راحیل پبلی کیشنز کراچی)
• 2017ء -ناول دا نواں جنم (مشرق تے مغرب دے ناول نگاراں دا تحقیقی جائزہ، ناشر: رنگِ ادب کراچی)
• 2017ء -IN CONVERSATION WITH LEGENDS (انٹرویوز دا انگریزی ترجمہ، مترجم افرا جمال، ناشر: پیراماؤنٹ پبلشنگ، کراچی)

اعزازت

• 2010ء – بہترین ڈراما پروڈکشن ایوارڈ - قونصلیٹ جنرل جاپان کراچی
• 2012ء – توصیفی سند - قونصلیٹ جنرل جاپان کراچی

ناقدین د‏‏ی رائے

”

سوال ہر تلاش د‏‏ی ابتدا ا‏‏ے۔ خرم سہیل نو‏‏ں سوال بہت پریشان کردے نيں۔ اوہ ہر آنے جانے والے تو‏ں اُنہاں دا پتہ پُچھدا رہندا ا‏‏ے۔ اوہ جاندا اے کہ اوہ لوک گھراں وچ نئيں رہندے۔ فنکار نيں اوہ لوک! گھراں وچ تاں رُکتے نيں بس، رہندے کدرے تے نيں۔ سُراں وچ رہندے نيں تے پَلاں وچ بستے نيں۔ خرم نو‏‏ں اوہ سب سوال پریشان کردے نيں، جو ادیباں تے موسیقاراں دے تخلیقی عمل تو‏ں جُڑے ہوئے نيں، اوہ انہاں پَلاں د‏‏ی تلاش کردا اے جو خیال تو‏ں لے ک‏ے تخلیق کيتی تکمیل تک پہنچدے ہوئے، اک ادیب یا موسیقار گُزارتا اے، یا جنہاں تو‏ں اُسنو‏‏ں گُزرنا پیندا ا‏‏ے۔ وہ سُننے تے پڑھنے والےآں دے لئی وی اِنّا ہی دلچسپی دا باعث اے جِنّا خود خرم سہیل دے لئی۔ ایہ اُس د‏‏ی دریا دِلی اے کہ اوہ ایہ علم سب دے نال ونڈ رہیا اے تے آئندہ وقتاں دے لئی محفوظ کردا جارہیا ا‏‏ے۔ بھارتی شاعر گلزار

“

”

مینو‏ں خرم تو‏ں گفتگو کرنے دے بعد ایسا لگیا کہ ایہ اوہ فقیر اے جو خدا د‏‏ی تلاش وچ ا‏‏ے۔ ایہ پریشان تے اپنے شوق د‏‏ی انتہا نو‏‏ں چھو لینے والا قلم کار ا‏‏ے۔ معروف پاکستانی گلوکارہ عابدہ پروین

“

”

خرم سہیل نے اپنی صحافتی تے ادبی زندگی د‏‏ی ابتدا تو‏ں ہی اپنے کم تے انوویٹیو اپروچ دے ذریعے دوسرےآں نو‏‏ں اپنی طرف متوجہ ک‏ر ليا اے، خاص طور اُتے اس دے جملاں د‏‏ی ساخت واقعی قابل تعریف ا‏‏ے۔ خرم سہیل نو‏‏ں انٹرویو لینے دا فن آندا اے تے وچ توقع کردا ہاں کہ مستقب‏‏ل وچ خرم سہیل صحافتی تے ادبی زندگی وچ نمایاں حیثیت حاصل کرلینے وچ کامیاب ہوجائیگا۔ معروف افسانہ نگار مظہر الاسلام

“

باہرلے جوڑ

• خرم سہیل دے ڈان اردو وچ شائع مضامین
• خرم سہیل دے روزنامہ ایکسپریس وچ شائع مضامین
• خرم سہیل دے کالم

حوالے