حسن البنا

شیخ حسن البنا مصر دے ممتاز مذہبی رہنما تے وڈی اسلامی تحریک اخوان المسلمین دے بانی سن۔

اوہ 1906ء چ مصر دے بستی محمودیہ دے اک علم دوست تے دیندار ٹبر چ پیدا ہوئے ۔ اوہناں نے بچپن چ ای قرآن حفظ کر لئیا تے مڈھلی تعلیم اپنے گھر تے ای حاصل کیتی ۔ 16 ورہیاں دی عمر چ اوہ قاہرہ دے دارالعلوم چ داخل ہوئۓ ، جتھوں اوہناں نے 1927ء چ سند حاصل کیتی ۔

دیہاتی علاقےآں دی نسبت شہراں چ اخلاقی انحطاط بوہتا ہندا اے ، قاہرہ دی وی ایہو صورت سی ۔ حسن البنا جدوں اپنے قصبے توں قاہرہ پہنچے تے اینہاں دی حساس طبیعت تے شہر دے غیر اسلامی رجحاناں نے گہرا اثر پائیا ۔ اوہناں نے ویکھئیا کہ مصر نوں یورپ دا حصہ بنائیا جا رہئیا اے تے فرعون دے دور ول پلٹن دی دعوت دتی جا رہی اے ۔اوہناں نے ایہہ وی دیکھئیا کہ علماء اگرچہ غیر اسلامی نظریات دے خلاف وعظ تے نصیحت تے کردے رہندے نیں پر اینہاں برائیاں نوں ختم کرن لئی کوئی تحریک موجود نئیں تے اوہناں نے 1928ء چ شہر اسماعیلیہ چ ، جتھے اوہ تعلیمی سند لین دے مگروں استاد مقرر ہو گئے سن ، اخوان المسلمین دے ناں نال اک تنظیم دی نیونہہ رکھی ۔ 1933ء چ اخوان دا صدر دفتر اسماعیلیہ توں قاہرہ منتقل کر دتا گئیا ۔

حسن البنا نے اعلان کیتا کہ اسلام دا پیغام عالمگیر اے تے ایہہ اک مکمل نظام زندگی اے ۔ اخوان المسلمین دی تنظیم راہیں اوہناں نے اپنے ایسے نصب العین نوں عملی جامہ پہنان دا کم شروع کر دتا ۔ چھیتی ای مصر دے طول و عرض چ اخوان المسلمین دیاں شاخاں قائم ہو گئیاں ۔ طلبہ تے مزدوراں نوں منظم کیتا گئیا تے زنانیاں دی تنظیم لئی "اخوات المسلمین" دے ناں نال علیحدہ شعبہ قائم کیتا گئیا ۔ اخوان نے مدرسے وی قائم کیتے تے رفاہ عامہ دے کماں چ وی حصہ لئیا ۔ اوہناں نے اک ایہوجہا نظام ترتیب دتا جس دے تحت اخوان دے کارکن بہترین قسم دے مسلمان بن سکن ۔

حسن البنا نے اسلامی حکومت دے قیام تے اسلامی قنوناں دے نفاذ دا مطالبہ کیتا ۔ اوہناں نے کہا کہ مصر چ 50 سالاں توں غیر اسلامی آئین آزمائے جا رہے نیں تے اوہ سخت ناکام ہوئے نیں تے لہذا ہن اسلامی شریعت دا تجربہ کیتا جانا چاہیدا ، اوہناں نے اس گل تے زور دتا کہ مصر دے موجودہ دستور تے قنون دا ماخذ کتاب تے سنت نئیں بلکہ یورپ دے دیساں دے دستور تے قنون نیں جہڑے اسلام نال متصادم نیں ۔ حسن البنا نے مصریاں چ جہاد دی روح پھوکی ۔

اخوان نے اخبار تے رسالےآں ول وی توجہ دتی ۔ 1935ء چ رشید رضا دے مرن مگروں حسن ا لبنا نے اسدے رسالے "المنار" دی ادارت سمبھالی ۔ اخوان نے خود وی اک روزانہ (روزنامہ )، اک ہفت روزہ تے اک مہینےوار ( ماہنامہ) جاری کیتا ۔ روزانہ (روزنامہ) اخوان المسلمین مصر دے صف اول دے اخباراں چ شمار ہندا سی ۔ علمی لحاظ نال اخوان دا کم اگرچہ اینی بلند علمی سطح دا نئیں سی جنا پاکستان چ اس دی ہم خیال جماعت اسلامی نے انجام دتا ۔ پر اس گل توں وی انکار نئیں کیتا جا سکدا کہ جماعت اسلامی دے علاوہ اسلامی دنیا دی کسے وی ہور تنظیم نے فکری میدان چ اخوان دے برابر کم نئیں کیتا ۔

دوجی جنگ عظیم دے آغاز تک اخوان دی دعوت مشرق دے بیشتر عرب دیساں چ جڑ پھڑ چکی سی ، پر اخوان دا سب توں تگڑا مرکز مصر چ ای سی ۔ جنگ دے مگروں اخوان نے عوامی پیمانے تے سیاسی مسئلےآن تے حصہ لینا شروع کردتا ۔ اوہناں نے 1948ء چ فلسطین توں برطانیہ دے انخلاء دے بعد جہاد فلسطین چ عملی حصہ لئیا تے اخوان رضاکاراں نے سرکاری فوج دے مقابلے چ بوہتی شجاعت دا مظاہرہ کیتا ، اس نال اخوان دی مقبولیت چ بوہت وادھا ہوئیا ۔ تے دو سال دے اندر اندر اخوان دے ارکان دی گنتی 5 لکھ دے لاگے پہنچ گئی ۔ تے ہمدرداں دی گنتی اس توں دوگنی سی ۔ اخوان دی روز بروز مقبولیت نال جے اک پاسے شاہ فاروق I خطرہ محسوس کرن لگا سی تے دوجے پاسے برطانیہ نے مصر تے دباء پانا شروع کردتا کہ اخوان تے پابندی لائی جائے ۔ چنانچہ 9 دسمبر 1948ء چ مصری حکومت نے اخوان المسلمین نوں خلاف قنون قرار دے دتا تے کئی ہزار اخوان کارکناں نوں گرفتارکر لئیا ۔ تن ہفتے مگروں وزیراعظم نقراشی پاشا نوں اک نوجوان نے قتل کر دتا ۔ حسن البنا نوں آخر تک گرفتار نئیں کیتا گئیا تے 12 فروری 1949ء دی رات قاہرہ چ اس عظیم رہنما نوں اک سازش دے تحت رات دے نھیرے چ گولی مار کے شہید کر دتا ۔ شہادت دے ویلے اینہاں دی عمر صرف 43 ورہے سی ۔