حج دی تریخ

اسلام وچ حج دے آغاز د‏‏ی تریخ انتہائی قدیم ا‏‏ے۔ اسلامی روایات دے مطابق الله دے حکم تو‏ں حضرت ابراہیم نے اپنی بیوی ہاجرہ تے انہاں دے بیٹے اسماعیل علیہ السلام ناں قدیم مکہ دے صحرا وچ خوراک تے پانی دے نال تنہا چھڈ دتا سی ۔ مکہ اس وقت اک ويران جگہ سی- پانی د‏‏ی تلاش وچ ہاجرہ نے صفا تے مروہ دے دو پہاڑاں دے درمیان ست بار دوڑ کر چکر لگایا، آخری چکر وچ اسماعیل ناں زمین اُتے ایڑی رگڑدے تے اس دے تھلے پانی دا چشمہ نکلدے ديكها- پانی د‏‏ی موجودگی دے وجہ تو‏ں قبیلے نے مکہ وچ آباد ہونا شروع کر دتا۔ قبیلہ جرہم سب تو‏ں پہلے پہنچیا۔ وڈے ہوئے كر اسماعیل نے اس قبیلہ وچ شادى دتی تے انہاں دے نال رہنا شروع كرديا- قرآن دے مطابق حضرتِ ابراہیم تے حضرتِ اسماعیل علیہما السلام نے مل ک‏ے ايک گھر د‏‏ی بنیاد پائی جو اکثر مفسرین دے مطابق کعبہ ا‏‏ے۔ کعبہ دے مشرقی کونے وچ حجر اسود نو‏‏ں رکھنے دے بعد ابراہیم علیہ السلام ناں وحی آئی جس وچ اللہ نے انہاں تو‏ں کہیا كہ جاؤ تے لوکاں نو‏‏ں حج دے لئی بلاو۔ شبلی نعمانی دے مطابق حضرت ابراہیم دا تعمیر کردہ ایہ گهر 27 فٹ بلند، 96 فٹ لمبا تے 66 فٹ چوڑا تها۔

اسلام تو‏ں پہلے

پہلے از اسلام عرب بت پرست تهے۔ کعبہ انہاں د‏‏ی عبادت دا مرکز تها تے بتاں تے فرشتےآں د‏‏ی تصاویر تو‏ں بهرا ہويا تها۔ سالانہ حج دے موسم دے دوران، گھر تے بیرون ملک تو‏ں لوک کعبہ د‏‏ی زيارت كردے تهے۔ قبیلہ قریش دل لگی تے حاجیاں د‏‏ی خدمت دا ذمہ دار تها۔ شبلی نعمانی فرماندے نيں کہ کفار عرب نے انہاں دے حج وچ کچھ غلط رسومات شروع كيں- اوہ صفا تے مروہ د‏‏ی پہاڑیاں دے درمیان دوڑدے نئيں تهے تے عرفات وچ جمع نئيں ہُندے تهے۔ کچھ لوک حج دے پورے وقت خاموش رہندے تهے۔ قبیلہ قریش دے لوکاں دے سوا دوسرے لوک برہنہ حالت وچ طواف کردے تهے۔

حضرت محمد تے حج

حج د‏‏ی موجودہ طریقہ اسلامی نبی محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلمد‏‏ی طرف تو‏ں قائم کیتا گیا سی جو کفار عرب دے غلط طریقہ وچ ضروری تبدیلیاں لائے- مکہ 630 عیسوی وچ مسلماناں د‏‏ی ہتھ فتح ہوا- نبی محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلمنے تمام بتاں نو‏‏ں توڑ کر کعبہ ناں پاک كيا- اگلے سال، محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلمدے مشورے اُتے ، ابوبکر مکہ مکرمہ وچ زیارت دے لئی 300 مسلماناں د‏‏ی قیادت د‏‏ی جتھ‏ے حضرت علی حج دا نواں طريقہ مقرر كركے تے نظام کفر نو‏‏ں منسوخ كركے اک خطبہ دیا- انہاں نے خاص طور اُتے اس دا اعلان کيا دے اگلے سال تو‏ں کوئی کافر تے ننگے آدمی ناں کعبہ دا طواف کرنے د‏‏ی اجازت نئيں دتی جائے گی- 632 عیسوی وچ ، نبى محمد ﷺصحابہ د‏‏ی اک وڈی تعداد دے نال، اپنے صرف تے آخری حج دا ارادہ كيا تے لوکاں ناں حج دے طریقےآں د‏‏ی تعلیم دی- عرفات دے میدان وچ اوہ اک مشہورخطبہ دتا جو الوداعی خطبہ دے طور اُتے جانیا جاندا اے - اس وقت تو‏ں، حج اسلام دے پنج ستوناں وچو‏ں اک بن گیا۔

قرون وسطی وچ حج

قرون وسطی وچ ، گروپاں وچ مکہ جانے دے لئی حاجی شام، مصر تے عراق دے دار الحکومت وچ جمع ہويا كردے سن- ایداں دے گروپاں وچ ہزاراں حاجی ہُندے سن- مسلم حکمران حج د‏‏ی بحالی د‏‏ی ذمہ داری لیندے سن- تیسرے عباسی خلیفہ المہدی كى دور(780 عیسوی سال) وچ حج دے سفر د‏‏ی سہولت دے لئی، 900 میل لمبی ايك سڑک تعمیر کيتی گئی جو عراق تو‏ں مکہ تے مدینہ تك سی- بعد وچ سڑک دا ناں زبيدا سڑک رکها گیا- قرون وسطی دے حج دے بارے وچ معلومات ناصر خسرو، ابن جبیر تے ابن بطوطہ تو‏ں ملدی اے، جنہاں نے خود حج ادا كيا تے پھرسفرنامہ حج لکھ کراس سفر کومحفوظ وی کیا- خسرونے 1050 ء وچ حج کیا- ابن جبیر، جو سپین دے رہنے والے سن، نے1184 وچ حج كيا تے پهر بغداد گیا- ابن بطوطہ نے 1325 وچ اپنا گهر چهوڑا تے 1326 عیسوی وچ حج ادا كيا- اس وقت حج دا سفرمکمل ہونے وچ تقریبا تن مہینے لگ جاندے سن --

ہور ویکھو

• حج
• دوران حج حادثات
• مکہ کرین حادثہ

حوالے

حج

میقات · مسجد الحرام · کعبہ · منا · مزدلفہ · جبل عرفات